Vísir - 14.05.1935, Blaðsíða 2

fl
VÍSIR
„SkiMsbimðiim dðmor“
og „herragardupinn“.
Vígbixnaöar—
lceppnin.
Búkarest 13. maí. FB.
Samkvæmt áreiSanlegnm heim-
ildum hefir Balkanrikjasamband-
iö teki'S þá ákvörSun, að lýsa yfir
því, aS ef Búlgaríu og Ungverja-
landi verSi leyfður endur-vígbún-
aSur komi ekki annaS til mála en
aS Tyrkjum verSi veittur aukinn
réttur í vígbúnaSarmálum. KveSst
BalkanríkjasambandiS því vera
hlynt því, aS Tyrkjum verSi lyft
aS koma upp víggirSingum viS
Dardanellasund, svo fremi aS slak-
aS verSi til viS Ungverja og Búlg-
ara. — Ilins vegar er taliS mjög
vafasamt, aS ítalir og Bretar muni
fallast á, aS Tyrkjum verSi leyft
aS viggirSa Dardanellasund. —
(United Press).
Karlakóp
Reykj avíkup
syngur fyrir
Ingrid prinsessu.
Stokkhólmi 13. maí. FB.
Ingrid prinsessa, tilvonandi
krónprinsessa íslands var hylt meS
söng af Karlakór Reykjavíkur í
gær 12. maí i konungshöllinni í
Stokkhólmi. Söng kórinn fyrir
prinsessuna í viSurvist föSur henn-
ar, Gustavs Adolfs, ríkiserfingja
SvíþjóSar. AS söngnum loknum
flutti krónprinsinn ræSu og þakk-
aði íslendingunum fyrir fagran og
merkilegan söng þeirra og baS þá
aS flytia hlýjar kveSjur frá sér og
Ingrid prinsessu til íslensku þjóS-
arinnar.
Helge Wedin.
Söngförin.
13. maí. FÚ.
Mikil aSsókn var aS síSari
hljómleik kórsins í Oslo. Prófessor
Paascke afhenti blóm frá Norræna
félaginu. A laugardag var hljóm-
leikur í Gautaborg. Myndir af
kórnum og langar greinar birtast
í öllum helstu blöSum ásamt lof-
samlegum ummælum um ísland.
Frú Pilsudski
alrarlega veik.
Varsjá 13. maí. FB.
Mme. Pilsudski hefir orSiS
snögglega veik af hjartabilun og
telja læknar alvarlega horfa um
líðan hennar. — Lík marskálksins
verSur smurt og á aö liggja á bör-
um í Belvederehöll, þar til útför-
in fer fram. — Ríkisstjórnin hef-
ir fyrirskipaS sex vikna þjóSar-
sorg. (United Press).
Tertíðín í
Testmannaeyjnm.
—o—
Vestmannaeyjum 12. maí. FÚ.
VetrarvertíS lauk í gær hér í
Vestmannaeyjum. Aflahæstu bát-
ar voru: Frigg 21 smálestir aS
stærS, skipsíjóri SigurSur Bjarna-
son meS 129 þúsundir af þorski í
65 róSrum, .hásetahlutur 1712.94.
Leó, 38 smálestir, skipstjóri*og
eigandi Þorvaldur GuSjónsson,
afli 123)4 þúsund i 57 róSrum, há-
setahlutur 1511,00 kr. Hilrnir, 38
smálestir, skipstjóri Haraldur
Eiriarsson, eigendur Gunnar Ólafs-
son &, Co. og fl., afli 115 þúsund,
róSrar 58, hásetaþlutur 1522,58 kr.
ísleifur, 38 smálestir, skipstjóri
Andrés Einarsson, eigandi Ársæll
Sveinsson, afli 110 þúáund, 63
róSrar, hásetahlutur 1450,00 kr.
Freyja 24 smálestir, skipstjóri
GuSjón Jónsson, eigandi K.f.
Fram, afli 106 þúsund í 61 róSri,
hásetahlutur 1411,92 kr. Gulltopp-
ur, 22 smálestir, skipstjóri Benó-
ný FriSriksson, eigandi Sæinund-
ur Jónsson, afli 106 þúsund i 71
róSri, hásetahlutur 1411,00 kr.
Þorgeir goSi, 32 smálestir, *skip-
. stjóri Karl SigurSsson, eigandi
Gunnar Ólafsson & Co., afli-iio
þúsund í 58 róSrum, hásetahlutur
1156,30 kr. Erlingur, 22 smálestir,
skipstjóri Sighvatur Bjarnason,
eigendur Sighvatur og Gunnar M.
Jónsson, afli 103 þúsund í 64 róSr-
um. ÓSinn 21)4 smálestir, skip-
stjóri Ólafur ísleifsson, eigandi
K.f. Fram, afli 106 þúsund í 62
róðrum, hásetahlutur 1417,40 kr.
Lagarfoss 25 smálestir, skipstjóri
Þorsteinn Gíslasön, eigandi Tóm-
as GuSjónsson, afli 102 þúsund í
62 róðrum, hásetahlutur 1480,00
kr. Kap, 28 smálestir, skipstjóri
GuSjón Valdason, eigendur Kjart-
an GuSmundsson, afli 101 þúsund.
Allir þessir bátar notuSu bæSi línu
og net.
Fylkir, 40 smálestir, skipstjóri
GuSjóíi Tómasson, eigandi Páll
Scheving, byrjaSi róSra 2. mars
og fiskafli 91 þúsund í 45 róSrum,
hásetahlutur 1178,45 kr. Ver 20
smálestir, skipstjóri Jón GuS-
mundsson, eigandi Jón og fleiri,
fiskafjli 92 þúis. og notaSi ein-
göngu línu.
Af bátum 12—16 smálestir voru
hæstir Maggy, skipstióri GuS-
mundur Grímsson, afli 76 þúsund.
Vinur, skipstjóri Hannes Hannes-
son, afli 75 þúsund. Emma, skip-
stjóri Eiríkur Ásbjörnsson, afli 75
þúsund. Skuld, skipstjóri Jón
Benonýsson, afli 75 þúsund. Hal-
kion, skipstjóri Stefán Gunnlaugs-
son, afli 67 þúsund. Sísi, skipstjóri
Sigurður Jónsson, afli 65 þúsund.
Gæfa — trillubátur— skipstjóri
Kristinn Ásgeirsson, afli 13 þús-
uncL Alls stunduðu 84 vélbátar
veiðar og 4 trillubátar, afli á þá
Þess er iðulega getið í blöð-
um, er dómar ganga í málum
manna, bæði í liéraði og eins i
Hæstarétti, og skýrt frá dóms-
niðurstöðum. — Mér hefir skil-
ist að lieldur væri nú i þá áttina
stefnt, að beita nokkurri vægð
við þá, sem brotlegir gerast við
lög og rétt. Aldarandinn er lík-
lega sá, að taka vægt á yfirsjón-
um manna. Eg lasta það ekki í
sjálfu sér. Það bcr vitni um
mannúð og mildi. Og vitanlega
náði engri átt að leggja þær
refsingar á menn, sem gert var
hér fyrrum, jafnvel fyrir smá-
vægilegustu yfirsjónir. Þarf
ekki annað en að líta í svo sem
hundrað ára gamla Landsyfir-
réttardóma, til þess að sannfær-
ast um það.
En ofmikið má að öllu gera.
Og eg er ekki viss um, að það
sé til neinna bóta eða æskilegt
í sjálfu sér, að skilorði laga nr.
39 frá 1907 sé beitt svo frek-
lega, sem nú tíðkast. — En skil-
orð þetta er á þá leið, að fresta
megi refsingu um sinn i ýms-
um málum og að hún falli nið-
ur með öllu að fimm árum
liðnum frá birtingu dóms, ef
liinn dóinfeldi befir ekki gerst
brollegur á því tímabili. —
Venjan mun sú, að hinn dóm-
feldi niaður, sem komist liefir
undir „skilorð“ nefndra laga,
sleppi alveg við refsingu fyrir
verknað þann, sem liann hefir
framið og þótt hefir refsiverð-
ur. Flestir munu reyna að lialda
sér í skefjum þetta árabil, þótt
brokkgengir sé að eðlisfari. Og
þeir menn losna þá vi rauninni
öldungis við það, að bera
ábyrgð verka sinna eða gjalda
þess, sem þeir bafa illa gert.
Þetta er ekki rétt, að riiinsta
kosti ekki nema þar sem sakir
eru mjög lítilfjörlegar. Mér
finst að með þessu miskunn-
seminnar ákvæði, sé að allmiklu
leyti dregið úr því aðhaldi, sem
ákvæði refsilaganna veila þegn-
unum, þeim er tilhneigirigu
bafa lil aflirota. Menn gela
hæglega orðið óprúttnari, er
þeir vita af þessu ákvæði og
geta átt von á því, að kóm-
ast undir „náðarorðið“, þó að
þeir verði berir að því, að hafa
brotið lögin. — Mér finst að
dómstólarnir ætti að fara var-
lega í það, að beita þessu
ákvæði, nema þar sem ungir
eða þá mjög óþroskaðir sak-
borningar eiga hlut að máli —
t. d. menn, sem svo cru haldn-
ir andlega, að ætla megi að þeir
hafi ekki getað gerl sér ljósa
grein fyrir því, að um afbrot
værf að ræða. -—
Hið svokallaða vinnuhæli
eystra (í nánd við EjTarbakka)
hefir og að margra dómi bein-
línis orðið til þess, að koma
brokkgengum mönnum á þá
skoðun, að vistin þar sé í
er samtals um 45 þúsund skip-
pund/miðaö viö fullverkaöan fisk,
auk þess 740 smálestir er sendar
voru ísaöar til útlanda.
Lifur var 1,612,704 kg. er unn-
iö var úr 4178 föt af lýsí, eöa
835,6 smálestir.
Slys uröu engin hér í Vest-
mannaeyjum á vertíðinni, þótt tíð
væri meö óhagstæðara móti og
veiöarfæratap með alminsta móti.
Vermenn á vertíðinni er áætlað aö
hafi verið um 1000, og fór fjöldi
þeirra meö Esju í gær, og í dag
fóru bátar til Víkur, undir Eyja-
fjöll, í Landeyjar og til Stokks-
eyrar. Margir fara meö Lýru á
morgun.
raun og veru engin refsing.
Hælið sé alls ekki fangelsi,
heldur' einhverskonar geymslu-
kompa eða jafnvel liressingar-
stofnun. Það væri engin mink-
un neinum manni, að vera
geymdur þar tíma og tíma. Og
haft var eftir dönskum leyni-
vínsala, sem þangað var sendur
lil „afplánanar“ afbrotum sín-
um liér um árið, að þetta væri
hinn ákjósanlegasti hvildar-
staður þreyttum „sprúttsölum“
og öðru sliku fólki, sem erfiða
hefði aðstöðuna við „atvinnu-
reksturinn". Þetta væri eigin-
lega einskonar „herragarður“,
hverjum manni boðlegur, og þá
ekki síst þeim sem i „skuggan-
um“ þyrfti að starfa eða með
leynd noklcurri. —-
Það er engin furða, þó að af-
brot færist í vöxt, ef á það tvent
er litið, að afbrotamennirnir
geti í fyrsta lagi gert sér vonir
um það, að komast undir skil-
orð laga nr. 39/1907, og í öðru
lagi, ef það lánast ekki, átt þess
vísa von, að verða sendir austur
á „herragarðinn“.
Samkonmlag
mjólkurframleiðenda um stjórn
samsölunnar.
Eftir löng og ströng fundahöld
komst aö lokum kl. 8 i gærkveldi
samkomulag á milli fulltrúa
mjólkurbúanna um fyrirkomulagiö
á yfirstjórn mjólkursamsölunnar.
Varö þaö á þá leiö, að þeir Eyj-
ólfur Jóhannsson og Egill Thorar-
ensen voru kosnir til að fara meö
stjórn þessara mála, en oddamað-
ur var enginn kjörinn.
Þá mun og í vændum samkomu-
lag milli ríkisstjórnar og mjólkur-
sölunefndar um sölu á ógeril-
sneyddri mjólk. Var samþykt á
fundi nefnd^rinnar í gærkveldi aö
gera breytingu á mjólkursölu-
reglugeröinni þar aö lútandi.-
Ignaz Frieðman.
Hann hefir haldiö hér i bænum
fjóra píanóhljómleika fyrir fullu
húsi og vakiö mikla hrifningu á-
heyrenda. Á fyrsta hljómleikinn
hefir áöur verið minst hér í blað-
Inu. Næsti hljómleikur var helgaö-
ur Chopin, en fyrir meðferö sína á
tónsmíðum þessa pólska meistara
gat Friedman sér fyrst frægö. Eg
hefi flett Friedman upp í nokkrum
alfræöiliókum og höfðu þær allar
sömu söguna aö segja, að hann sé
einhver besti Chopinspilari heims-
ins („als Chopinspieler kaum úber-
troffen"). Það er því engin tilvilj-
un að hann var fenginn til þess aö
endurskoða og sjá um útgáfu á
píanóverkum tónskáldsins og þyk-
ir útgáfan merkileg og er mjög
útbreidd.
Vitanlega er annar eins snilling-
ur og hann ekki einskorðaður við
Chopin. Hann hefir á koncertum
sínum hér spilaö tónsmíðar eftir
Bach, Mozart, Beethoven, Schu-
mann, Franz Liszt o. fl„ og sumt
engu síður en Chopintónsmíðarn-
ar. Alstaðar komu í Ijós sömu ein-
kennin á spili hans: glæsileg
leikni, litauðugur ásláttur, sterkur
persónuleiki og skáldleg meðferð.
Hann er „subjektiv" í list sinni.
Þetta má að vísu segja um alla
listamenn, sem leggja sál sína í
spilið, en þó er geröur greinar-
tnunum á „subjektivu“ og „'objek-
tivu“ spili. Friedman setur sinn
stimpil á verkin svo aö þau veröa
,.friedmönsk“. Þannig spilar hann
tónsmíðar Chopins og annara höf-
unda.
Á morgun (miövikudag) heldur
hann siöustu hljómleika sína og
leikur ný verk. Meðal annars leik-
ur hann sónötu op. 111 eftir Beet-
hoven, sem er siðasta sónatan eftir
tónskáldið og af miörgum talin
merkilegust. Ennfremur leikur
hann lög eftir Chopin o. fl. Vafa-
laust sleppa þeir, sem kunna að
meta list hans, ekki tækifærinu til
þess að hlýða á hann.
B. A.
Nýtísku
drápsvélar
-O-
Fregnir þær, sem blöðin hafa
birt að undanförnu um hin nýju
hernaðardrápstæki, velcja hina
mestu eftirtekt. Stórveldin öll hafa
látið sérfræðinga sína vinna að
uppfinningum i þessu augnamiði
af kappi að undanförnu, Banda-
rikin ekki síður en önnur stórveldi,
og þótt uppfinningum á þessu
sviði sé reynt að halda leyndum,
hefir þó ýmislegt um þær kvis-
ast, og af sumum nýtísku hernað-
artækjum hafa birst allnákvæmar
lýsingar í blööum. Bandaríkin
hafa lagt áherslu á, aö fullkomna
hvers konar hernaðartæki, sem
notuð verða-í land-, sjó- og loft-
hernaði. Eitthvert íullkomnasta
tækið er skriðdreki (tank), sem
getur farið um vegleysur með 50—
60 enskra rnílna hraða á klst. —
Skriðdrekar þessir eru tiltölulega
litlir og það er ekki erfiðara að
stýra þeim en svo, að það er hægð-
arleikur að sneiða hjá girðingum
o. fl„ sem að vísu mundu ekki
hindra — en tefja för þeirra. Her-
málasérfræðingar Bandaríkjanna
telja skriödreka þessa svo rnikils-
verða uppfinningu, að þeir segja,
aö með, því að nota þá í nægilega
stórum stíl verði með öllu óþarft
að hafa riddaraliö. Tvo menn að-
eins þarf til þess að stjórna dráps-
tækjum skriðdrekans og þessum
mönnum skýla skotheldar stál-
þynnur. Smiði þessarar nýju skrið-
drekategundar er nú hafin í all-
stórum stil og er búist við, að
herinn hafi 60 af þeim full-
búna í árslok. — Önnur merki-
legasta uppfinningin^á þessu sviði
er ný fallbyssutegund, sem her-
málasérfræðingarnir gera sér von-
ir um, að verði hægt að nota í hin-
um nýju skriðdrekum. Þessar fall-
byssur hlaða sig sjálfar (automat-
iskt) og það er hægt að skjóta
úr þeiin iod skotum á mínútu
hverri. Þetta er því í raun og veru
vélbyssa, en sá er munurinn, að
í stað þess að spýta úr sér riffil-
kúlum (bullets) varpar hún frá sér
sprengikúlum (shells). Mun bráð-
lega takast að sameina þessar upp-
finningar, þ. e. gera þessar nýju
fallbyssur nothæfar í skriðdrek-
unurn, og kalla blöðin þá „land-
herskipin“ og ræða mikið um þá í
sambandi við landorustur framtíð-
arinnar, þótt hinsvegar sé margir
hermálasérfræðingar þeirrar skoð-
unar, að úrslitaorustur í næstu
styrjöld kunni að veröa háðar í
loftinu. Þess vegna hafa stórveld-
in líka lagt mikla áherslu á að
fullkomna fallbyssur til þess að
skjóta af á flugvélar í milcilli hæð.
Eins og kunnugt er urðu Frökk-
um feikna mikil not að hinum
frægu 75 mm. fallbyssum sínum
í heimsstyrjöldinni og hinar nýju
fallbyssur Bandaríkjamanna sem
ætlaðar eru til þess að skjóta á
'flugvélar í mikilli hæð, eru i ýmsu
b'kar frakknesku 75 mm. íallbyss-
unum. Stórskotalið Bandaríkja-
hers hefir nú fallbyssur, sem hægt
er að skjóta af alt að því 50.000
Mjókurbrúsar
allar stærðir nýkomnar, nteð
lægra verði en þekst hefir
undanfarin ár.
VERZL. B. H. BJARNASON.
fet í loft upp, eða miklu hærr-a en
flugvélar mundu fljúga í hernaði.
Þá hefir flotamálastjórnin látið
fullkomna flugvélar, búnar vél-
byssum. Flugvélar þessar geta og
flutt margar smálestir af sprengi-
kúluni og flogið 3000 mílur ensk-
ar án þess að taka nýjan bensín-
forða. Verða þæn notaðar bæði til
njósna um skip óvinanna og til
þess að varpa niður sprengikúlum.
— Tilraunir er nú verið að gera
með tvær af þessurn flugvéluin.
Gangi þær tilraunir að óskum
verða smíðaðar 30 í viðbót á yfir-
standandi ári. — Þá er verið að
smíða nýja gerð af fallbyssum til
notkunar á tundurspillum. Af fall-
bysum þessurn verður hægt að
skjóta á skip o. fl. í alt að 20.000
yards fjarlægð. Loks er verið að
fullkomna ýms tæki í herskipum,
miðunartæki, hljóðbylgjutæki o.
fl„ sem gefa svo nákvæmlega til
kynna hvar óvinaherskip eru
stödd, að skyttan getur miöað ná-
kvæmlega á þau, þótt hún sjái
þau ekki, meö því að athuga mæla
þá og tæki, sem hún hefir hjá
sér. (United Press).
Aðalfimdui*
Dýraverndunarfélags íslands.
Föstudaginn 10. þ. m„ var að-
alfundur Dýraverndunarfélags ís-
lands haldinn í Oddfélagahúsinu
við Vonarstræti. Áður en gengið
var til dagskrár, mintist formað-
ur félagsins, Þórarinn Kristjáns-
son hafnarstjóri, látinna félaga á
starfsárinu, en látist höfðu: Sam-
úel Ólafsson fátækrafulltrúi,
Haraldur Sigurðsson, forstjóri, og
Theódór Sigurðsson deildarstjóri.
Risu fundarmenn upp úr sætum
sinum til að minnast hinna látnu
félága.
Fyrsta mál á dagskrá var: upp-
taka nýrra félaga. Bættust félag-
inu á fundinum 6 nýir meðlimir.
Því næst lagði gjaldkeri félagsins,
Tómas Tómasson ölgerðarmaður,
íram reikninga félagsins og
Tryggvasjóðs, fyrir næstliðið ár.
Voru reikningarnir endurskoðaðir
og upp á skrifaðir af endurskoð-
endum félagsins. Samþykti fund-
urinn reikningana. Síðan skýrði
formaður félagsins frá starfsemi
þess á árinu, og verður skýrsla
hans birt í málgagni félagsins,
Dýraverndaranum, ásamt reikn-
ingum félagsins og Tryggvasjóðs.
Þá fór fram kosning stjórnar. Var
stjórnin endurkosin, en hana
skipa: formaöur Þórarinn Krist-
jánsson hafnarstjóri, ritari Ludvig
C. Magnússon endurskoðandi,
gjaldkeri Tómas Tómasson öl-
gerðarmaður, og meðstjóriiendur
eru Sigurður Gíslason lögreglu-
j 'jónn og Björn Gunnlaugsson inn-
heimtumaður. — Endurskoðendur
voru og líka endurkosnir, þeir
Ölafur Briem framkvæmdarstj. og
Guðmundur Guðmunclsson versl-
unarmaður. — í stjórnarnefnd
„Ártíðarskrár dýranna“ voru
kosnir: Tóinas Tómasson gjald-
keri félagsins, Einar E. Sæmunds-
son ritstjór/, Guðbrandur Magnús-
son forstjóri. — Loks var á fund-
inum kosin nefnd, er starfa á sér-
sfaklega að því að útbreiða „Dýra-
verndarami“, blað fcAagsins, og
safna nýjum meðlimum í félagið.
Nefndina skipa: Hjörtur Hans-
son umboðssali, Einar E. Sæ-
mundsson ritstjóri, Loftur Gunn-
arsson kaupmaður, Jón N. Jón-
asson kennari, og frú Jóhanna