Vísir - 10.12.1935, Blaðsíða 2

VÍSIR
ItaamM & Qlsew
sooettöíxiööootxsoíiCísoíSíKiísoíSíiísoíxsottíitiííoauíicooecoocísooooís*
8 i
ti
o
ö
/J
o
í?
«?
AUKUfí
soooootsooooooootsooooooootsotsocootsootsoootsooooooticootsotsot
Loitárásirnar á Dessie.
Ákærur níu amerískra lækna, sem störfuðu í Taffari
Makkonen sjúkrahúsi við Dessie, sem ítalir skutu á,
þótt þáð bæri greinileg einkenni Rauða Krossins. —
Óupplitsdjarfir.
Þingmeim Alfiýðuflokksins hurfu af fiiiidi
i ueðri ieild í gær, Jegar tekjuöflunar-
frumvarp stjörnarflokkanna var þar
til fyrstu umræSu.
Abessiníustj órn fekur
tillögum Hoare og
Lavals kuldalega.
Stjórnarfulltrúar í Addis Abeba telja tillögurnar
blátt áfram hlægilegar — sé í ráði, að ítalir fái stór-
an hluta Suður-Abessiniu geti Abessiniumenn alls
ekki gengið að þeim. — Breska stjórnin samþykti
friðartillögurnar á fundi sínum í gær. I>á samþykt
ber vafalaust ekki að skoða sem neina fullnaðar-
samþykt heldur að tillögurnar verði sendar réttum
hlutaðeigendum til athugunar, enda áskilur breska
stjórnin sér rétt til að samþykkja tillögurnar, hafna
þeim eða bera fram tillögur til breytinga, er átján
manna nefndin kemur saman í Genf næstkomandi
fimtudág.
Oslo 9. desember,
ftalskir flugmenn gerðu í gær
loftárás á Dessie. — Níu amerískir
læknar hafa sent Þjóðabandalag-
inu mótmæli gegn loftárásinni á
föstudag. Lýsa þeir yfir því, að
fyrstu íkveikjusprengikúlunum
hafi verið varpað niður á sjúkra-
bifreiðir Rauða krossins og sjúkra-
hús hans, sem var auðkent svo
greinilega, að krossinn var sýni-
legur úr mikilli fjarlægð. Fimm
sprengikúLum var kastað beint
niður á Taffari Makkonen sjúkra-
húsið, en þar lágu 65 særðir menn
og sjúkir. Áhaldasalurinn og tveir
sjúkrasalir eyðilögðust. Yfirhjúkr-
unarkona, Petra Hövik frá Lakse-
vaag í Noregi, særðist alvarlega.
(NRP—FB).
Afsakanir ftala vegna loftárásar-
innar.
London 9. des. (FÚ).
Fulltrúi ítalíu í Genf fór á fund
Avenol, aðalritara Þjóðabanda-
lagsins í Genf í dag, og fullvissaöi
hann um, að ítölum hefði verið
algerlega ókunnugt um þaS, aS
amerískt Rauöa-Kross sjúkrahús
hefði veriö' í Dessié. Samkvæmt al-
þjóðalögum, sagSi fulltrúinn, bar
aS tilkynna herstjórn ítala aS
þarna væri sjúkrahús, rekiö af út-
lendri þjóð, en þaS hafi ekki veriS
gert. ítalir hefSu hinsvegar altaf
litið á Dessié, sem staS, þar sem
.Abessiniumenn mundu leitast við
að draga saman mikinn her og
alls ekki sem óvígbúna borg. Enda
sýni flugvélar ítala þess merki,
þar sem þær hafi allar orSiS fyr-
ir skotum, bæði úr rifflum, vél-.
byssum og fallbyssum, aS þarna
hljóti aS hafa veriö þúsundir her-
manna og mikill vígbúnaður.
í sjúkrahúsi því, sem skotiS hafi
Öldunga-
deild ítal-
íuþings
vottar Mussolini traust sitt.
London 9 des. (FÚ).
Öldungadeild ítalska þingsins
kom saman á fund í dag. Prinsinn
af Piedmont og fjórir aSrir meS-
limir konungsfjölskyldunnar voru
viSstaddir. Fundurinn fór þannig
fram, aS þeir, sem kynnu aS hafa
vænst þess aS hann leiddi eitthvað
í ljós um stjórnarstefnu ítala,
hlutu aS ha(a orðiS fyrir von-
brigöum. Var fyrst gengiS til at-
kvæSa um traustsyfirlýsingu á
Mussolini fyrir aSgerðir hans í
hernaðinum gegn Abessiniu, og
var hún samþykt. Mussolini hélt
veriS á, segja ítalir ennfremiur,
voru aSeins hermenn, og var ít-
ölsku herstjórninni áreiSanlega
kunnugt um þaS, aS í sjúkrahúsinu
voru engir særSir menn, en hins-
vegar fult af hermönnum.
I frétt frá Addis Abeba segir
aftur á móti, aö særSir og lim-
lestir menn frá Dessie hafi veriS
fluttir þaSan á sex vögnum og
komiö til Addis Abeba í gærdag.
ítalskur flugmaður skotinn niður.
í opinjberri tilkynningu, sem
Badoglio hershöfðingi gefur út í
dag, segir hann frá síðari árás ít-
ala á Dessie, og segir, aS sþrengj-
um hafi veriS kastaS yfir heíbúðir
■ Abessiniumanna þar. Þá tilkynnir
hann, aS einn ítalskur flugmaSur
hafi látiS lífiS, er flugvél hans
var skotin niSur af Abessinumönn-
um norövestur af Dolo.
Nýjar loftárásir.
Þá koma fregnir um þaS, aS ít-
alir hafi í dag kastaö sprengjum
yfir Ankober, sem er borg um 125
kílðmetrum norSan viS Addis Ab-
eba. Óttast Abessiniumenn nú
mjög, að næst verði gerS loftárás
á sjálfa höfuðborgina og er veriS
aS ljúka viS smíSi yo öryggisskýla,
sem eiga aS vera trygg gegn
sprengjum.
Þess er getið til, aS tilgangur
ítala meS þessum ítrekuSu loft-
árásum síöustu daga sé sá, aS egna
Abessiniumenn til árásar. Er þetta
almenningsálitiö í Abessiniu, en
einn aðalforingi Abessiniumanna á
að hafa sagt í dag: „ítalir mega
halda áfram aS kasta yfir okkur
sprengjum í hundraS ár. Þeir fá
okkur aldrei til þess, aS ráðast á
sig til úrslitaorustu á þessum
slóöum“.
örstutta ræSu aS því loknu, og var
alt sem hann sigSi þetta:
„Eg þakka öldungadeildinni fyr-
ir þaS, hve samhljóSa hún var í
því, aS veita mér traustsyfirlýs-
ingu, og því, ihve traustsyfirlýs-
ingunni var vel tekiö. MeS þessu
hafiö þér, þingmenn öldungadeild-
arinnar, sýnt þaS enn á ný, í hve
nánu sambandi þér eruö viS líf
þjóSarinnar. Þér megið vera vissir
um þaS, aö hagsmunir ítalíu í Af-
ríku munu verSa varSir meS oddi
og egg“.
Nina Grieg látin.
Oslo 9. desember.
Nina Grieg, ekkja ’Edwards
Grieg, tónskáldsins fræga, lést í
dag í Kaupmanmhöfn. Hún hafSi
veriS búsett í Kaupmannahöfn um
mörg ár og átti níræSisafmæli fyr-
ir skömmu. (NRP—FB).
í gær fór fram fyrsta um-
ræða í neðri deild Alþingis um
frumvap stjórnarflokkanna um
„bráðabirgðatekjuöflun til rík-
issjóðs“, eða hátekjuskattinn og
„viðskiftagjaldið“ svonefnda.
í efri deild höfðu þeir haldið
' uppi svörum fyrir frumvarpið,
í sameiningu, formaður alþýðu-
flokksins, Jón Baldvinsson, og
fjármálaráðherrann, enda var
þvi yfir lýst þegar i upphafi, að
báðir stjórnaflokkarnir slæði
að málinu, og var þvi rétt og
skylt, að þeir legði þ\u báðir
lið í umaéíSunum. 1 neðri deild
varð þetta á annan veg, því að
þar gengu þingmenn alþýðu-
flokksins, allir með tölu, af
fundi skömmu eftir að umræð-
an hófst.
Fyrstur tók þar til máls um
frumvarpið Tlior Tliors, og
beindi liann þegar i upphafi
ræðunnar máli sínu til þing-
manna alþýðuflokksins og
minti þá á fyrri afstöðu þeirra
í tolla og skattamálum, og þá
sérstaklega gagnvart verðtolli.
Las hann síðan upp úr þingtíð-
indum siðuslu ára, ýmis um-
mæli helstu foringja alþýðu-
flokksins. En einmitt undir
þeim lestri varð sá fyrirburður,
að alþýðufiökkurinn livarf ger-
samlega úr deildinni, eins og
hann hefði sokkið niður um
gólfiðl , . u
Af þeim ummælum alþýðu-
flokksþingmanna, um verðtoll-
inn, sexn Thor las upp, voru
ummæli núverandi atvinnu-
máíaráðherra, Haralds Guð-
mundssonar, á Alþingi 1932,
einna skörulegust. Honum sagð-
ist þá eítthvað á þessa leið:
Við alþýðuflokksmenn erum
andvígir þessu frumvarpi og
rök okkar eru alkunn. Árið
1930 nam verðtollurinn 2 milj-
ónum og 800 þús. kr. og þetta
er tekið af vörum, sem áður eru
tollaðar með vörutolli. Samtals
nema þessir tollar sem svarar
230 kr. á lxvert 5 manna heim-
ili. Og þelta er Iagt á almennan
fatnað, búsáhöld og þess háttar.
Jón Baldvinsson lét svo um
mælt á þinginu 1933, að þessi
tollur yrði til að auka erfiðleika
þeirra, sem við mesta örðug-
leika ættu að stríða.
Nú ætlar alþýðuflokkurinn
að knýja það fram, að ofan á
þennan toll, sem áður hefir ver-
ið liækkaður frá því sem hann
var 1932, verði enn bætt nýjum
2—25% tolli. 10% tolli á að
bæta ofan á toll þann, sem áður
var á „almennum fatnaði“. Og
nú er gengið enn lengra en áð-
ur i þvi að tolla lífsnauðsynjar
manna, því að núiá að tolla ýms-
ar matvörur, sem verðtollur
hefir aldrei verið lagður á áður.
Málsvarar frumvarpsins í efri
deild, reyndu að verja það með
því, að í rauninni væri það að-
allega „luxusvörur“, sem yrðu
fyrir þessari tollhækkun. Og
þeir lxéldu þvi fram, að hækk-
unin yrði á engan liátt til
þyngsla fyrir framleiðsluna. Nú
hafa þessar staðliæfingar þeirra
verið marghraktar, og þeir lxafa
alveg gefist upp við þá vörn.
Nauðugir viljugir verða þeir að
meðganga það, að þessi toll-
hækkun lendir aðallega á nauð-
synjavörum almennings og um
leið á framleiðslunni, sem þessi
almenningur vinnur að.
Það var því engin von til þess,
að þeir alþýðuflokksþingmenn-
irnir væri uþþlitsdjárfir undir
þessum umræðum i neðri deild i
gær, eða að þeir væri fúsir til
þess að taka þátt í þeim. Þeim er
orðið. það fullkomlega Ijóst, að
það stoðar ekkert að bera fyrir
sig þær blelckingar sem þeir
hafa notað áður í þessum um-
ræðum. Þeim er orðið það ljóst,
að þeir eru orðnir svikarar við
eitt af höfuðstefnuskrármálum
sínum. Og þeir lcvinka sér við
því að meðganga það eins og
það er i opinberum umræðum.
— En þeim virðist hinsvegar
ekki vera það Ijóst, að aumast
af öllu og vesaldarlegast, er það,
að renna af hólmi, þegar þerr
vita að deilt muni verða á þá
fyi'ir svik þeirra.
----- 111— —------
Frá Alþingf
í gær.
Efri deild.
Þar var til 2. • umræöu frv.
Magnúsar Jónssonar um aukaút-
svör ríkisstofnana. Efni þess er aS
gjald þaS sem verslanir ríkisins
greiöa í staS venjulegs aukaút-
svars eftir efnum og ástæöum, til
bæjarsjóSa, veröi hækkaö Upp í
10% af hreinum ágóöa verslunar-
innar, úr 5%, eins og ákveSiS er
í gildandi lögum. Þetta 5% gjald
var ákveöiS í lögum frá 1924 en
er nú oröiS óeSlilega lágt og kem-
ur þaS skýrar og skýrar í ljós,
eftir því sem ríkiS dregur undir
sig fleiri greinar verslunarrekst-
urs. Hinsvegar veröur aS teljast
eölilegt aS aukaútsvar verslunar-
rekstrar ríkisins sé fast ákveöiö,
því þegar urn gjald er aS ræöa,
sem fer stighækkandi, eins og ætl-
ast er til aö aukaútsvar geri, þá
getur slikt gjald oröiö óeölilega
hátt þegar verslun meS magnmikl-
ar vörutegundir er lögS á eina
hönd. Þetta frv. er einn liSur í viö-
leitninni til aö hjálpa sveitar- og
bæjarfélögum um nýja tekjustofna
í núverandi fjárþröng þeirra. Því
nú viöurkenna allir, aS svo sé
komiö, eins og sjálfstæSismenn
hafa löngum spáö, aö skattkúgun
og verslunarbrölt ríkisstjórnar
heföi þá afleiöingu aö bæjar- og
sveitarsjóöir kæmust í þrot. ÞaS
sem þetta frv. M. J. fer fram á,
er aö bæta bæjarfélögum nokkuö
betur upp en áöur þann halla, sem
þau bíSa af því, aS atvinnuresktur
færist úr höndum einstaklinga og
yfir á ríkiS. Undir núverandi fjár-
málastjórn hefir stefnan lengstum
veriS sú, aö veita sem mest í sjóö
ríkisins án þess aS þessi væri gætt
aS ganga ekki um of á hluta hinna
smærri heilda innan þjóSfélagsins,
þ. e. sveita- og bæjarfélaga. ÞaS
er augljós villa aS hér sé um
nokkrar nýjar tekjur handa bæj-
arfélögum aS ræöa — þau hafa
fram á síSustu tíma átt þessa
tekjustofna en hafa mist þá fyrir
ásælni ríkisins. Stjórnarliöar hafa
fært þaS á móti frv. aS Reykjavík-
urbær mundi hagnast mest á þess-
ari hækkun, en þeim bæ væri ekki
þörf á því vegna þess aS fjárhag-
ur hans væri svo góöur. Samskon-
ar ummæli viShafSi socialistinn
Jónas Guömundsson í n. d. á, dög-
unum í umræöum út af áþekku
máli, en þaS er alveg nýtt aS stjórn
sú, sem veriS hefir á fjármálum
Reykjavíkurbæjar hafí veriS viS-
London 10. des.
Á fundinum, sem haldinn vaf í
gær, samþykti breska ríkisstjórnin
friSartillögur Hoare’s og Lavals,
og aS þær skyldi sendar til Róma-
borgar og Addis Abeba til íhug-
unar. Auk þess sem áöur er getiö
mun vera gert ráS fyrir því í til-
lögunum, aö sett verSi skýrari á-
kvæSi en í gildi eru, um landamæri
Abessiniu og ítölsku nýlendnanna
og ennfremur aö félagi verSi veitt
réttindi til hagnýtingar á tilgreind-
um, frjósömum svæöum í nánd
viS landamæri Kenya, á Lake
Rudolph svæöinu. — Breskir
stjórnarembættismenn leggja á-
herslu á, aö Bretland áskilji sér
rétt til þess aS samþykkja, hafna
eöa endurskoSa friSartillögurnar,
urkend góö af framsóknarmönn-
um og socialistum. Meiri hluti
fjárhagsnefndar í e. d. lagöi til í
nefndaráliti sínu aö þetta frv. um
aukaútsvör ríkisstofnana yröi af-
greitt meS rökstuddri dagskrá
þess efnis, aö meö því að eam-
Alþ. hefSÍ samþykt ályktun um aö
fela ríkisstjórninni aS undirbúa og
leggja fyrir næsta Alþingi frv. til
laga um tekjustofna bæjar- og
sveitarfélaga, þá þætti deildinni
ekki ástæöa til aS veita þessu máli
samþykki nú. Því var .hinsvegar
haldiS1 fram af sjálfstæöismönnum
aS fyrirsjáanlega yrSi all-langur
tími þangaö til þetta væntanlega
frv. yrSi orSiö aS lögum og kæmi
til framkvæmda, og væri því rétt
og skylt að bæta nú þegar úr
þeim órétti, sem bæjarfélög heföi
veriS -beitt í þessum efnum. Svo
fór þó aS rökstudda dagskráin var
samþykt meö atkv. stjórnarliSa
og máliS þar meS falliS.
Til 3. umr. var frv. um Ferða-
skrifstofu ríkisins og er þaS samið
af „RauSku“, en boriS fram af
meiri hluta allsherjarnefndar í e.
d. Hér er um þaS aS ræSa, aö
stofna til ríkisrekstrar á þeim
störfum, sem ferSamannaskrifstof-
ur einstakra manna eSa félaga
hafa hingaö til haft meS höndum.
Og meS þessari einokun fylgir
skattur, sem er stimpilgjald af far-
seSlum meS bifreiðum á áætlunar-
feröum, 5 aurar af hverri heilli
krónu í andvirSi seðilsins. Þetta
gjald á aö renna til skrifstofunn-
ar og verSa þeim bitlingarmanni
aS ráSstöfunarfé, sem höndlar þaS
hnoss aö verSa settur yfir þessa
starfsemi. ÞaS var bent á þaö af
andstæSingumþessa máls i umræö-
urn, aö það tíökaSist ekki í neinu
landi aS leggja slíkan atvinnu-
resktur undir ríkið — það er ekki
einu sinni í Rússlandi slíkt ófrelsi
um þessi mál fyrir einstaklinga
eins og fariS er fram á aS lög-
bjóöa í þessu frv. „skipulagsnefnd-
arinnar!“ Hér sýnist jxví vera
„heimsmet" hjá RauSku!! ASrar
jjjó'ðir hafa tekiS þá stefnu aS láta
einstaklinga um aS hæna útlend-
inga til feröalaga meS góSum viS-
tökum og aðbúnaSi. Hitt er ann-
aS mál, aS þaS er mjög eSlilegt
aö ríkiS styöji aS kynningu á
landinu alment út á viö, t. d. meö
útvarpserindum, bæklingum 0. s.
frv. SjálfstæSismenn vildu,
aS ríkiS hefSi aðeins slíka
þegar átján manna nefndin kemur
sainan i Genf á fimtudag. (Uni-
ted Press—FB).
London 10. des.
Samkvæmt fregnum frá Addis
Abeba hefir stjórnin fengiS upp-
lýsingar um friðartillögur Jxær,
sem þeir Laval og Hoare náSu
samkomulagi um í París. Stjórn-
arembættismenn taka tillögunum
kuldalega og telja þær blátt áfram
hlægilegar. — Stjórnarfulltrúar
hafa og látiö sér þau orS um munn
fara, aö sé í ráöi, aS ítalir fái stór-
an hluta SuSur-Abessiniu, geti
ekki komiS til mála, aS Abessinia
gangi að tillögunum. (United
Press—FB).
starfsemi meS höndum' — en léti
einstaklinga um aS sjá um viS-
tökur feröamanna undir éftirliti
þess opinbera, úm gistihús veit-
ingastaði o. s. frv. En breyt.till.
þeirra voru allar feldar og frv.
samþykt og sent til n. d. — Frv.
um breyt á 1. um tekjuskatt og
eingarskatt og frv. um breyt á 1.
um vörutoll voru til 2. umr. 0g
afgreidd áfram, og sömuleiSis frv.
um bráöabirgSabreyt. á 1. um út-
ílutningsgjald og frv. um sam-
þykt á landsreikningnum. Frv.
um sameining Blönduósskauptúns
í eitt hreppsfélag var til 3. umr.
og var frv. samþykt og er þá
jjetta mikla deilumál útkljáö.
Neðri deild.
Þar var hiS nýja skatta og tolla-
frv. ríkisstjómarinnar til 1. umr.
Eysteinn hafði ætlaS sér aS sleppa
við frekari umræöur um jiessar
nýju álögur, svo sem unt væri og
því lagt til aS frv. færi umræSu-
laust til nefndar. En þm. sjálf-
stæSisfl. kröföust þess aS fá aS
nota þingmannsrétt sinn til aS
taka til máls. Og viS J>ær umræður
sem urSu í gær tóku þeir Thor
Thors, Jakob Möller og Jó>h. Jós-
efsson til máls af hálfu stjórnar-
andstæSinga. Deildu þeir harölega
á fjármálaráðherra fyrir skatta-
og tollastefnu hans og kröföust
þess í nafni alls landslýös, bæöi
framleiðenda og neytenda, aS álög-
ur yröu ekki hækkaSar, en gjöld-
um létt af atvinnuvegunum. Sýndu
þeir fram á hin illu áhrif social-
ista á fjármál landsins, þar sem
þeir sýndu slíka frekju í kröfum
sínum, eins og jieir gera og að
fjármálaráSherrann væri máttlaus
leiksoppur í höndum jiessara
manna. Eysteini varS rakafátt, en
svaraSi meS þeim þráa og því
gleiSgosalega stærilæti, sem auS-
kennir fáráölinginn, sem lítiS veit
en alt þykist vita. —• Frv. var af-
greitt til 2. umr. meS atkv. stjórn-
arliða.
Sameinað Alþingi.
Þar var frh. 2. umr. fjárlaganna
og urSu nokkrar umræður út af
breyt.till. einstakra þingmanna viS
frv. stjórnarinnar. Umr. var frest-
aS til þess aS fjárveitinganefnd
gæti fengiS tækifæri til aS athuga
tillögurnar.