Vísir - 18.04.1936, Blaðsíða 3

VISIR
Ingibjörg Jensctóttir |
frá Spákonufelli.
Hún andaöist í sjúkradeild
Eililieimilisins hér í bænum 7.
þ. m., eftir langvinnan lasleika
og ðrðuga legu síðustu mánuð-
ina. — j
Ingibjörg heitin var fædd að
Spákonufelli í Húnavatnssýslu
12. janúar 1870 og varð því 66
ára og þrem mánuðum betur.
Foreldrar hennar voru bin dug-
miklu og merku Spákonufells-
lijón: Steinunn Jónsdóttir, frá
Iiáagerði á Skagaströnd, og
Jens Jósefsson. Steinunn á Felli
var ein hinna mörgu Háagerðis-
systkina, en þau voru 12, er full-
orðinsaldri náðu. En Jens var
einn af þremur Spákonufells-
bræðrum, er allir voru miklir
dugnaðarmenn og búliöldar.
Hinir tveir voru þeir Jakob á
Árbakka, alkunnur maður á
sinni tíð — og lengi sýslunefnd-
armaður í Vindhælishreppi - og
Jóliann, bóndi á Spákonufelli og
síðar á Finnsstöðum á Skaga-
strönd. Þeir bræðurnir kvænt-
ust sinni systurinni bver, dætr-
um Jóns bónda í Háagerði. —
Ingibjörg var elsta barn
l>eirra Spákonufellshjóna. Hin
voru þau Jósef, gagnfræðingur,
dáinn í föðurgarði 35 ára gam-
all, ókvænlur og barnlaus, og
Jensína, gefin Benedikt Frí-
manni Magnússyni, búfræðingi
úr Ólafsdalsskóla. Bjuggu þau
hjón. á Spákonufelli um skeið
(1908—1925), en fluttust þá lil
Reykjavikur og liafa dvalist bér
síðan, alt af á sama stað, Grund-
arstíg 3. — ,
Ingibjörg sáluga var af dug-
legu óg rnerku fólki komin i
báðar ættir. Hefir það flest ver-
ið ráðdeildarsamt og liyggið, m.
a. í fjármálum. Hún ólst upp í
góðum foreldrabúsum, ásamt
systkinum sínum og vandist
allri eveitavinnu þegar í æsku.
Hun dvaldist á Spákonufelli því
nær Öslitið, uns hún fluttist suð-
ur hingað með systur sinni og
manni hennar, er þau brugðu
búi'á Spákonufellivoriðl925.0g
á beímili þeirra lijóna átti bún
liéima það sem eftir var æfinn-
ar, nema síðustu mánuðina, er
hún dvaldist i sjúkradeild Elli-
heimilisins, og þar andaðist
hún, sem áður segir. —
Þegar Ingibjörg sáluga var
fyrir innan tvitugt, stundaði
hún, ásamt systur sinni, frú
Jensinu, nám i kvennaskólan-
urn á Ytri-Ey, undir handleiðslu
hinnar mætu forstöðukonu
skóláns, frú Elinar Briem. Ann-
ars var hún alt af hjá foreldrum
sínurMi meðan þeim entist ald-
ur, að undanteknu einu ári, er
hún var á ísafirði, hjá þeim
merku hjónum, frú Þórunni og
Davíö Sch. Thorsteinsson,
lækui. — Eflir andlát foreldra
sinria var liún lönguiri í sjálfs-
merisku á heimili systur sinnar
og manris henriar. —
Ingfbjörg heitiri var greind
kona og vel að sér ger. Hún var
hæglát og litt til þess hneigð, að
láta mikið á sér bera. Hún var
bókelsk og unni öllum fróðleik,
en mestar hafði hún mætur á
sagnfræði og ættfræði. Minnið
var óbilandi og safnaðist henni
mikiíl fróðleikur með lestri
góðr'á bóka. — Trygglynd var
hún »g vinföst og ráðdeildar-
kona hin mesta, skyldurækin í
bcsta lagi, trú yfir smáu sem
stóru, reglusöm svo sem best
iriá verða, vinnusöm og vand-
virk. Voru slíkir eiginleikar með
dygðum taldir af kynslóð þeirri,
*om uppi var á bernsku- og ung-
^Ugsárum þeirra manna, sem
bú gerast rosknir. —
Ingibjorg sál. hafði það til, að
vera glettin og gamansöm, en
Loftsýn
síra Jóna Eyjólfssonar í
Hvammi í Norðurárdal.
( „Anno 1683, þann 24. Júlii,
ferðaðist eg, Jón Eyjólfsson
yngri, óverðugur Kristi þénari,
heimleiðis undan Snæfellsjökli.
,Með mér var fullorðinn, frómur
maður, Árni Guðmundsson, og
pillur einn. En sem eg var kom-
inn á fjörurnar fyrir lieiman
Straumfjarðará, sá eg að kveldi
l>ess dags um sólarlagsbil, sjón
þá, er hér greinir:
Fyrst sá eg að einliverju brá
fljótt fyrir á vesturloftinu, en
sem eg hugði að þvi gerr, þá var
það skip undir segli og hélt til
norðurs; það sýndist mér vera
lágt í skýjunum, en ekki sá eg
það nema um litinn tíma. Þar
eftir, að liðinni góðri stundu, sá
eg á norðurloftinu skip, álíka
að stærð sem venjulegt kaup-
far; það var hrímastrað. Jafn-
framt þessti sá eg annað skip,
nokkuð minna, ofar á loftinu,
tvímastrað. Bæði þessi skip
voru undir seglum, og sigldu
svo sem með hægum byr austur
eftir loftinu, og þegar eg hafði
séð þau bæði góða stund, sá eg
einn mann við það stærra skip-
ið; bæði þau sýndust mér vera í
skýjunum, eður svo sem bak við
þau, því þar sem skýin voru
þykk, sá eg þau ekki; en þar
sem skýin voru þunn (greidd-
ust sundur), sá eg þau. Síðan sá
eg tvo menn á norðurloftinu á
heiðríktun hinmi hvorn lijá öðr-
um. Báðir voru í síðkjólum og
horfðu livor til annars. Svo sá
eg nokkra menn, 10 eða 12; einn
sem var mitt á milli þeirra, var
næsta ypparlegur ásýndar, á
björtum klæðum siðum; hann
var í stærra lagi, horfði til út-
suðurs. Hér eftir sá eg 2 menn;
báðir voru þeir ó kápum og
spásseruðu eða sem gengu um
gólf á norðurloftinu. Og undir
eins sá eg tvo menn á austur-
loftinu, sem riðu til suðurs, og
einn mann á austnorðurloftinu
hálfboginn með liár á höfði,
var í stígvélum og hafði bagga
á baki, undir hverjum mér virt-
ist liann ekki geta rétl sig upp.
alt var það í hófi, góðlátlegt og
græskulaust. Annars mun sum-
um hafa virst hún heldur ein-
ræn í skoðunum. Og víst er um
það, að hún hirti ekki um að
troða annara slóðir.
Hún elskaði settar-óðalið
forna, Spákonufell, og mun alt
af hafa saknað þess. Hún var
eins og „gestur og framandi“
eða rótarslitin hrisla eftir að
hingað var komið. Hún virtist
ekki geta samrýmst umhverfinu
hér né tíðaranda og undi því
hag sínum miður en „heima á
Felli“. Hún hrörnaði fyrir ald-
ur fram, enda ekki búin að
dveljast hér nema föein ár, er
hún tók að kenna meins þess, er
stöðugt ágerðist, þrátt fyrir
miklar lækningatilraunir, og að
siðustu dró hana til dauða.
Síðustu 11 mánuði æfinnar
dvaldist hún í sjúkradeild Elli-
heimilisins, oft við mikla van-
líðan. — Hún var orðin hvildar-
þurfi, en allir vinir hennar og
kunningjar mundu kosið hafa,
að hún fengi að dveljast hér
lengur og við góða heilsu.
Húri verður til moldar borhi
næstkomandi mánudag. Margir
bæjarbúar, þeir er einhver
kynni liöfðu af henni, munu —
auk vina og vandamanna —
heiðra minningu hennar með
návist sinni við útförina.
Þar eftir varð upp af bagganum
sem hrauktjald, en þá liann
livarf mér var í sama stað á
loftinu eður undir hans mynd,
ótlalegrar og forljótrar skepnu
líking, liverri eg við ekkert
kann að jafna, það séð hefi. Frá
þessum manni hugði eg áður-
greinda 2 menn, sem eg sá
spásserandi, vikið liafa, líka svo
lrina 2, sem til suðurs riðu. En
jafnframt þessu sá eg óteljan-
lega marga menn á norðurloft-
inu, ýmislega klædda. Stundu
síðar sá eg mann, stórvaxinn,
höfðinglegan og svipmikinn á
landnorðurs-loftinu og hafði
(sá) liatt á höfði og liorfði til
vesturs. — Undir vinstri hendi
liéll hann á stórum -posa, að eg
meinti, sem þó var mjór eður
sem hogadreginn til beggja
enda, en í hægri hendi hélt liann
á vendi, hverjum hann liandaði
að manni nokkrum, sem þá var
nálægur, og breiddi við hakið,
en ei sá eg vöndinn við hann
koma. Eflir þetta sá eg mann-
fjölda mikinn nær því um alt
loftið, til austurs, vesturs, norð-
urs og suðurs, og það góða
stUnd. Svo gerði nrikla skúr: Eg
var þá kominn ó ófanga á
Núpuveri. Meðan á henni stóð
sá eg livergi í beran hinrin, en
að henni afliðinni, sá eg mann-
fjöldann sem fyrr; nokkra sá
eg halda á bókum, nokkra á
bréfum, nokkra á klútum sín-
um, noklcrir voru á prestabún-
ingi, þó hinir væri langt um
fleiri; einn var á hvítum slopp,
einri liélt á bók, frammi fyrir
hverjum maður stóð á hnján-
um, svo sem undir aflausn.
Einn mann sá eg setja kníf öðr-
um fyrir brjóst; sá féll aftur
á bak, en ei sá eg liann skaða fá
af knífnum. Einn mann sá eg
ganga sem í kring um fiska-
stakk, einn sá eg klappa hundi,
einn leiða sauð, einn strjúka
naut. Nokkra menn sá eg á
reið, líka á suðurloftinu nokkra
liesta lausa, eitt naut, og enn
eitt ferfætt dýr, ei ólíkt ljóni.
En sem á leið nóttina, var fólk-
ið flest stærra en eg áður sá,
var og margt fyrirmannlegt;
hvort heldur eg sá 2 eða 3
kvennsniftir, þó sína í hvert
sinn, minnist eg ógerla, en við
eina af þeim var mest haft.
Þrjú skip sá eg um sólarupp-
komuleytið; þau komu af vestri
og liéldu sömu leið og hin fyrri,
en livort það voru þau eða önn-
ur vissi eg eigi, því eftir það þau
skipin, sem eg fyrri só, voru
komin, að eg meinti, í mið-
morgunstað, sá eg þau ekki, og
engin skip fyrr en nú þau
komu af vestri. — Þetta sá eg
alla nóttina og fram yfir sólar-
uppkomu. Þá lagði eg mig til
sefns, en sem eg vaknaði, sá eg
samt í eður á skýjunum menn
fara flokkum saman um loftið,
flesta ríðandi og stærri en þá
um nóttina og þá voru kvenn-
sniftir nærri að sjá í hverjum
flokki, sumstaðar ein, sumstað-
ar tvær, sumstaðar fleiri, og það
sá eg oftast nær út allan dag-
inn. — Fyrgreinda sjón eður
sýn sá og fyrnefndur frómur
mann, Árni Guðmundsson, sem
á ferð var með mér. Gæti hver
sín, en guð vor allra í Jesú
nafni!“
Skipaútgerð í Svíþjóð með
ríkisstyrk.
Sænska ríldsstjórnin hefir
lagt fram tillögur um að ríkið
styrki skipaútgerðina fjárliags-
lega. Ráðgert er, að veita út-
gerðarfélögunum stuðningslán
úr útgerðarlánasjóði. -NRP—
FB).
Lincoln Ellsworth
heidradur.
Franklin Roosevelt afhendir honum gull-
medalíu Landfræðifélagsins ameríska. — Ný-
ir landfundir.
Oslo 17. apríl.
Samkvæmt símskeyti til Sjö-
fartstidende var Lincoln Ells-
worth landkönnuður og flug-
maður í gær sæmdur gullmeda-
líu Landfræðifélagsins amer-
íska fyrir rannsóknir sínar á
suðurpólssvæðinu. Franklin
Roosevelt Bandaríkjaforseti af-
henti honum heiðursmerkið. I
fyrirlestri, sem Ellswortli flutti
við þetta tækifæri, sagði hann,
að hann þ. 23. sept. liefði lielgað
Bandaríkjunum þann eina hluta
linattarins, sem þjóðirnar ekki
höfðu lagt undir sig. Landið
kallar liann James W. Ells-
wortlis land, í minningar skyni
um föður sinn. Svæði þetta ligg-
ur milli 80 og 120 gráðu vest-
lægrar lengdar og er að flatar-
máli um 350.000 ferhyrnings-
milur. Strandlengjan er um
1000 nrilur enskar. I leiðangr-
inu.m fundu flugmennirnir mik-
inn íjallgarð, sem þeir nefna
„Eternity Range“.
Jafnframt hefir verið tilkynt,
að hreski Graliamsleiðangurinn
hafi fundið nýtt land suður af
bækistöð sinni. Land þetta
fundu flugmennirnir Rymill og
Hampton. Það er nú sannað
að Alexanderseyja er áföst við
Grahamsland. (NRP—FB).
Tyrkip fapa að
dæmi Þjódveipja.
Fregn frá Angora hermir, að tyrkneskt herlið hafi
verið sent inn á afvopnuðu svæðin við Dardaneller-
sund, en ákvörðun hér að lútandi hafi verið tekin á
ráðuneytisfundi í Angora í yfirstandandi viku. Reyn-
ist fregn þessi rétt, er komið nýtt alþjóðavandamál
til sögunnar og samningshelgin hefir enn verið að
engu virt. —
London 18. april.
Frá Angora berast þær fregn-
ir, að tyrkneskt lierlið liafi sest
að á hinum afvopnuðu svæðum
við Dardanellersund, sam-
kvæmt ákvörðun, sem tekin var
á ráðuneytisfundi á fimtudag-
inn í yfirstandandi viku. Fregn
þessi vekur að vonum mikla
undrun, því að samkvæmt
gildandi samningum eru svæði
þau, sem hér er um að ræða
afvopnuð, og ekki var vitað
annað en að Tyrltir mundu fara
friðsamlegar leiðir til þess að
fá afnumin þessi ákvæði um af-
vopnun svæðanna. Hafa þeir
sent Bretum orðsendingar hér
að lútandi og tóku Bretar vel í
að taka til athugunar, að samn-
ingarnir yrðu endurskoðaðir.
Mál þetta verður vafalaust rætt
í ráði Þjóðabandalagsins, en
Tyrkir eiga sem kunnugt er
fulltrúa í ráði þess. (United
Press—FB).
Lygafregnir ítala.
Þeir breiða út fregnir um, að Haile Selassie sé í
þann veginn að segja af sér og sonur hans, ríkiserf-
inginn, muni taka við. Þjóðabandalagsfulltrúi Abess-
iniu I Genf segir, að þetta séu falsfregnir.
Genf 18. april.
Að undanförnu liafa borist
ýmsar fregnir um það, að Haile
Selassie Abessiniukeisan væri í
þann veginn að segja af sér.
Hefir þess og verið getið til, að
sonur hans, ríkiserfinginn,
mundi taka við, og alið á þvi,
að milli þeirra feðga væri all-
kalt, en ríkiserfingi mundi
njóta stuðnings Itala.
Fregnir hér að lútandi eru
kornnar frá Rómaborg, en þær
liafa ekki við neitt að styðjast.
Woldemarlan, fulltrúi Abessin-
iu i Genf, hefir lýst yfir því, að
allar fregnir í þá átt, að Haile
Selassie ætli að afsala völdun-
um í hendur ríkiserfingjans, séu
falsfregnir. (United Press—
FB).
Frá Alþing!
í gær.
Efri deild.
1. Frv. til l. um löggildingu
verslunarstaðar í Hjarðardal í
Önundarfirði. Samþ. og af-
greitt sem lög frá Alþingi.
2. Frv. til l. um sérstalca
dómþinghá í Djúpárlireppi í
Rang. — Frv. samþ. og endur-
sent til neðri deildar.
4. Frv. til I. um eyðingu
svartbaks. Ein umr.
Frv. samþ. og afgreitt sem
lög frá Alþingi.
5. Frv. til l. um breytingu
á 10. gr. tilskipunar um fjár-
ráð ómyndugra á íslandi. 1.
umr. — Frá allslierjarnefnd. —
Frv. er flutt eftir ósk dóms-
málaráðherra, og er þess efnis,
að nema úr gildi 3. málsgr. 10.
gr. nefndrar tilskipunar, sem
veitir heimild til að veitagjald-
frest á andvirði fasteigna, sem
veðsett er fyrir fé ómyndugra,
ef seldar eru á nauðungarupp-
boði. Frv. var samþ. og vísað
til 2. umr.
6. Frv. til l. um breyting á
vegalögum. 3. umr. (atkv.gr.).
Samþ. og afgreitt til Nd.
7. Frv. til l. um breyt. á lög-
um um lax og silungsveiði. 2.
umr. Frv. var samþykt og vís-
að til 3. umr.
8. mál á dagskrá var um
landssmiðjuna, sem enn á ný
var tekið út af dagskrá.
Neðri deild.
1. Frv. til I. um ráðstafan-
ir til varnar því, að skipum sé
leiðbeint við ólöglegar fisk-
veiðar. 3. umr. — Tekið út af
dagskrá.
2. Frv. til l. um breyt. á lög-
um um brúargerð. 3. umr. Frv.
var samþ. og afgreitt til Ed.
3. Frv. til I. um viðauka við
lög um brunamál. 1. umr. Frv.
var samþ. og vísað til 2. umr.
og allsherjarnefndar.
4. Frv. til l. um breyting á
lögum um Gjaldeyrisverslun
og fl. 3. umr. Umræður urðu
töluverðar. Eysteinn sagðist
bkki ætla að setja fótinn fyrir
frv. við þessa umr. Treysti þvi
að liann gæti komið inn breyt-
ingum við meðferð málsins í
efri deild. Mintist á að gera þá
hrejtingu, að setja inn í frv.
ákvæði um að sækja yrði til
gjaldeyrisnefndar um leyfi í
hvert sinn, sem nota þyrfti
gjaldeyri fyrir kolum, salti og
olíu. Ennfremur að taka upp
þau ákvæði, sem feld voru við
síðustu umr., um eftirlit með.
gjaldeyri ferðamanna út úr
landinu.
Jóliann Jósefsson svaraði
liolium allrækilega og sýndi m.
a. fram á, live núverandi stjórn
setti fótinn fyrir sjávarútveg-
inn, og það svo, að veiðarfæri
vantar til að geta aflað gjald-
eyrisins. Harin taldi og, að S.
Í.S. myndi Iiafa sérréttindi
hváð gjáldeyri snerti.
Eysteinn reyndi að bera í
bætifláka fyrir Sambandið, en
kvaðst ekki liafa við höndina
skýrslur um það.
Sig. Kristjánsson tók i sama
strenginn og Jóhann og sagði
það berum orðum, að innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfum væri
misbeitt, og færi það eftir því
hvaða stjórnmálaflokki um-
sækjendur tilhéyrðu.
Eysteinn varð að viður-
kenna, að S.I.S. fengi leyfi til
þess að ráða gjaldeyri sínum
til að borga þær skuldir, er
það stofnaði í útlöndum, til
þess að tapa ekki sínu dýr-
mæta Iánstrausti.
Jóliann benli honum á, að
það væri fleiri en S.Í.S., sem
hefði dýrmæt sambönd erlend-
is og lánstraust, sem þeir ekki
gætu notað.
Umr. var frestað og málið
tekið út af dagskrá.
5. Frv. til l. um breyting á
lögum um bann gegn dragnóta-
veiði í landhelgi, frh. 2. umr.
Atkvgr. — 1. gr. var feld, og
þar með var frv. fallið.
Sameinað þing.
Frv. til fjárl. fyrir árið 1937.
Frh. 2. umr. (atkvgr.). Breyt-
ingartillögur f járveitingar-
nefndar voru allar samþykt-
ar, en breytingartillögur frá
ýmsum þingmönnum voru ým-
ist feldar eða teknar aftur,
nema tvær, er voru samþ., en
þær eru þessar: Til bókasafns
í Vestmannaeyjakaupstað 1000
kr. Til Ingólfs Daviðssonar, til
búnaðarháskólanáms í plöntu-
sjúkdómafræ()iv, 800 kr.
Frv. visað til 3. umr.
Næturlæknir
er í nótt Kristinn Björnsson,
Stýrimannastíg 7. Simi 4604. —
Næturvörður í Laugavegs og
Ingólfs apóteki.
Farþegar á Dettifossi
til útlanda: Magnús Blöndal',
Sturlaugur Haraldsson, Þorst.
Eiríksson, Sigriður Pétursdótt-
ir, Frú Hulda Dungal, Ragnh.
Jóhannsdóttir, Guðrún Brands-
dóttir, Þórunn Pétursdóttir, frú
Nanna Dungal o. fl.
Útvarpið í kveld.
19,10 Veðurfregnir. 19,20
Þingfréttir. 19,45 Fréttir. 20,15
Leikrit: „Rakarinn í Sevilla“.
eftir Beaumarchais (Nemendur
Mentaskólans). 22,10 Útvaips-
hljómsveitin (Þór. Guðm.):
Gömul danslög. 22,35 Danslög
(til kl. 24).