Vísir - 26.10.1936, Blaðsíða 3

FRANCO
hershöfðingi, foringi spænskra
uppreistarmanna.
Lftil athngasemd
út úr leikdðmnm,
Þa'ð hefir þessa dagana orðið
skraf í nokkrum blöðum liér
um það, að blöð og leikdómarar
hefðu ekki stundlegan frið eftir
frumsýningar fyrir betli úr leik-
endum um lofsamlega dóma,
livernig sem leik og leilcriti
væri varið.
Af þessu tiléfni vildi eg' taka
það fram, að í þau rösk sjö ár
undanfarin, sem eg liefi ritað
leikdóma fyrir dagblaðið „Vísi“,
hefir það aldrei komið fyrir, að
neinn leikenda hafi noklcurn
tima leitað á mína vegu í slik-
um erindagerðum. Hvort rit-
stjórinn liafi orðið fyrir slikum
áhlaupum, skal eg láta ósagt,
en aldrei hefir hann getið þess
við mig eða reypt að liafa nein
áhrif á það, livernig dómarnir
yrðu, svo að eg get undan eng-
um slíkum átroðningi kvartað
úr neinni átt. Hinsvegar hefi
eg' stöku sinnum séð það i klaus-
um eftir ritstjórann, sem hann
hefir birt í blaðinu, að hann
iiefir þá verið mér ósammála
um leiki. Það liefir aftur á móti
komið fyrir mig, að einn mjög.
góður kunningi minn kom til
mín um það leyti, sem eg að
staðaldri var með umvöndun út
Vir kæk eins leikara, sem hann
nú að miklu lejdi er húinn að
venja sig af. Sagði liann mér,
að mér mundi vera jafngott að
hætta þessu, ef eg vildi ekki
hljóta verra af, því að einhverj-
um einum eða jafnvel fleirum
valdamönnum hcr á landi væri
blóðilla við þelta. Eg hló auð-
vitað að liessari liótun,en spurði
liann, hvort leikandinn eða
þessi valdamaður eða valda-
menn hefðu sent hann, svo sem
til þess að gefa mér viðvörun,
en því neilaði liann, enda rengi
eg það ekld. Þeir munu líklegast
vera heldur fáir valdamennirn-
ir liér á landi, sem hafa tíma
og geð til að vera með trýnið
niðri í slíku, þó að eg geti auð-
vitað ckki fortekið, að þeir
kunni að vera til.
Það væri svo sem ekki nema
eðlilegt, þó að leikendúr vorir
gripu lil þess að reyna að hafa
áhrif á gengi leika með þessu
Utóti, því að þeir eru allir fá-
tækir menn, og þeim er ekkert
borgað fyrir aðalverkið, sem er
æfingarnar, heldur aðeins fyr-
'r livert kvöld, sem leikið er.
'rerði ekki leikið nema fá
^völd,- bera þeir svo til ekkert
úr býtum fyrir mikið starfs.
Einsvegar er ])að heldur eldd
nenia eðlilegt, að þeir leiti ekki
slíks, hvorki til manna sem
þeir vila að hafa þvílikt að
Veðrið í morgun.
f Reykjayík 0 stig, Rolungar-
vík — 0, Akureyri — 1, Slcála-
nesi 0, Vestmannaeyjum — 1,
Sandi 0, Kvígindisdal — 1,
Ilesteyri —- 2, Gjögri — 1,
Blönduósi 1, Siglunesi — 0,
Grimsey 0, Raufarhöfn 0,
Fagradal 0, Papey 6, Hólum í
Hornafirði — 0, Fagurhólsmýri
— 1, Reykjanesi 1. Mestur hiti
hér i gær 4 stig, minstur — 3.
Sólskin 4.7 st. Yfirlit: Djúp
og víðáttumikil lægð milli ís-"
lands og Noregs. Önnur minni
um 700 km. suður af íslandi
á austurleið. Horfur: Suðvest-
urland, Faxaflói: Norðan átt,
allhvass í dag, en hvassara í
nótt. Viðast bjartviðri. Breiða-
fjörður: Norðan átt, allhvast.
Úrkomulítið. Vestfirðir, Norð-
urland, norðáusturland, Aust-
firðir: Vaxandi norðan átt.
Stormur með kvöldinu. Snjó-
koma eða slydda. Suðaustur-
land: Vaxandi norðan átt. Hvast
í nótt. Bjartviðri.
Skipafregnir:
Gullfoss kom til Noregs í
morgun. Goðafoss er á útleið.
Dettifoss er á leið lil Vest-
mannaeyja frá Hull. Selfoss
kom til Leith á laugardags-
kvöld. Brúarfoss lcom til Leitli
í gær. Lagarfoss er á leið til
Noregs frá Djúpavogi. G.s. ís-
land fór í gær áleiðis vestur og
norður. L.v. Sigríður kom af
ísfiskveiðum i morgun. Togur-
unum Ólafi og Baldur var lagt
á Skerjafirði í morgun.
Farþegar á Goðafossi
til útlanda: Ólafur Thors
alþm. og frú, frk. Ragna Foss-
herg, Þorgils Einarsson, Gísli
Jónsson vélstjóri, Hörður Jóns-
son, Sveinbjörn Finnsson,Davið
Ólafsson, Gísli Ólafsson, frú
Hermína Kristjánsson.
Hjúskapur.
Gefin voru saman i hjóna-
band siðastliðinn laugardag af
lögmanninum í Reykjavík, Jó-
fríður Guðmundsdóttir frá
Helgavatni í Þverárlilíð og Ein-
ar Lars Andrésson. Heimili
þeirra er á Leifsgötu 13.
Farfuglafundur,
hinn fyrsti á þessum vetri,
verður haklinn i Kaupþings-
salnum annað kvöld kl. 9. Fyr-
irkomulag verður með svipuðu
móti og í fyrra, en sökum liinn-
ar sivaxandi aðsóknar, er ekki
bægt að veila aðgang að fund-
inum öðrum en þeirn sem eru
í ungmennafélögum, og æski-
legast er að gestir sýni félags-
sldrteini.
Kristniboðsfélagið í Reykjavík
hefir fund í kvöld kl. 8M>. —
Félagsmenn eru beðnir að fjöl-
menna.
Hjónaefni.
Nýlega liafa opinberað trúlof-
un sína ungfrú Sigrún Guð-
mundsdóttir, þjónustustúlka í
Landakoti og Elis Hallgrímsson
sjómaður, nú til heimilis
Bröttugötu 5 hér í bæ.
Hjúskapur.
1 fyrradag voru gefin saman
í hjónaband af séra Bjarna
Jónssyni ungfrú Sigríður Þórdís
engu, né heldur til þeirra
manna, sem þeir vita að muni
vera hlutdrægir og óréttlátir af
sjálfsdáðum og óbeðið.
23. okt. 1936.
G. J.
EJdur
kom upp i trésmíðaverkstæði
rétt lijá Smjörlíkisgerðinni
Ljóma, við Þverveg á Rauðarár-
holti, um kl. 1 í dag. Yar elclur
kominn í ])akið á verkstæðinu,
er slökkviliðið kom á vettvang
og slökti það eldinn á hálfri
klukkustund.
Meðal farþega
hingað á Islandi á laugardag-
inn voru: Axel Tulinius og frú,
frú Guðrún Indriðadótlir, frú
Anna Georgsson, Sveinn Ing-
varsson forstjóri, Runólfur Þor-
geirsson og Sigurður Steinsson.
Frá Vestmannaeyjum kom
Björn Ólafsson, stórkaupmað-
ur. —•
V. K. F. Framsókn
heldui fund annað kvöld.
meðal annars verður rælt um
tryggingarnar og er áríðandi að
konur mæti vel á fundinum, og
ræði um þessi mál, og taki til
alliugunar galla þá sem komið
liafa í ljós við framkvæmd lag-
anna, þar sem sambandsþingið
sem hefst næstkomandi fimtu-
dag mun láta málið til sín taka
og leggja þær tillögur, sem þar
verða samþyktar, fyrir næsta
Alþing, og er nauðsynlegt að
konur fylgist jfteð tryggingar-
málunum, sem svo mjög) snerta
alla alþýðu. Á fundinum skýrir
atvinnuleysisnefnd frá störfum
sínum. Konur, fylgist vel með
jnálunum og sældð fundi fé-
lagsins. (Tilk. fná V. K. F.).
Claessen og Þórður Þorbjarnar-
son fiskifræðingur. Tóku þau
sér far með Goðafossi til lit-
landa.
„Pourquois pas?“ slysið. Kveðjuatliöfnin í Paris.
Aðalfundur
Ivnattspyrnuf élags Reyk j a-
víkur verður haldinn i kvöld kl.
sy2 í Iv.R.-húsinu uppi. Auk
venjulegra aðalfundarstarfa,
verða afhent verðlaun fyrir alla
innanfélagskepni K. R. Eru fé-
lagsmenn beðnir að fjölmenna.
Fimleikaæfingar eftir kl. 8V2 í
kvöld falla niður vegna fund-
arins.
Hjúskaparafmæli.
Þann 23. þ. m. áttu 25 ára
hjúskaparafmæli Ingibjörg
Guðmundsdóttir og Kristján
Jóliannesson, Fossagötu 6,
Skerjafirði.
Fiskmarkaðurinn í Grímsby
i dag:
Besti sólkoli, pr. box .. 70
Rauðspetta, pr. hox ... 50
Stór ýsa, pr. hox..... 25
Miðlungs ýsa pr. box ... 20
Frál. þorskur pr.20stk. 54
Stór þorskur pr. box ... 15
Smáþorskur pr. box ... 14
(Tilkynning frá Fiskimála-
nefnd. — FB.).
Næturlæknir
er í nótt Alfred Gíslason,
Ljósvallagötu 10. Sími 3894. —
Næturvörður í Laugavegs apó-
teki og Ingólfs apóleki.
Farsóttir og manndauði
í Reykjavík vikuna 27.—3.
okt. (í svigum tölur næstu viku
á undan): Hálsbólga 38 (36),
Ivvefsótt 72 (69). Iðrakvef 14
(12). Kveflungnabólga 2 (4).
Taksótt 0 (1). — Mannslát 6
(6). Landlæknisstofan. (FB.).
Farsóttir og manndauði
i Reykjavik vikuna 4.—10.
okt. (í svigum tölur næstu viku

HINSTA KVEÐJA HERS OG FLOTA.
á undan): Hálsbólga 55 (38).
Kvefsótt 99 (72). Iðrakvef 19
(14). Iíveflungnabólga 5 (8).
Skarlatssótt 2 (0). Munnangur
2 (0). Mannslát 5 (6). Land-
læknisstofan. (FB.).
Útvarpið í kveld.
19,10 Veðurfr. 19,20 Hljóm-
plötur: Spánskir dansar. 20,00
Fréttir. 20,30 Erindi: Mál og sál
II (Guðmundur Finnbogason
landsbókavörður). 20,55 Ein-
söngur (Ejnar Markan). 21,20
Um daginn og veginn. 21,35
Útvarpshljómsveitin leikur al-
þýðulög. 22,05 Hljómplötur:
Kvartett í e-moll, eftir Mozart
(til kl. 22,30).
Hifí 0$ þfeffa-
„Upp“ í Grindavík.
Eins og allir vita, er táknan
átla í daglegu íali ærið skrítin,
villandi og röng, víða hér á
landi. Skagstrendingar og aðrir
Húnvetningar segja t. d. norður
á Sauðárkrólc og norður
á Akureyri o. s. frv. og er þó
fjarri því, að i norður sé stefnt
á þessum leiðum. Og svona er
þelta, eða þessu líkt, mjög viða
um landið.
Dr. Bjarni Sæmundsson scgir
frá ])ví i „Árbók Ferðafélags-
ins“ þ. á., hversu þessu sé liátt-
að liér „súður með sjó“. Hann
scgir m. a.:
„Úr Grindavík liggja gamlir
vegir „út“ eða „suður“ í Hafn-
ir, „suður“ eða „niður“ í Njarð-
víkur (Skipastíg), „suður“ eða
„út“ i Leiru og Garð, og „út“ á
Nesv „niður“ eða „inn“ i Vóga
(Skógfellavegur), „inn“ á
Vatnsleysuströnd o. s. frv„ en
úr öllum þessum bygðum er
farið „upp“ i Grindavík. Úr
„Víkinni“ er farið „inn“ eða
„upp“ i Fjall, o: Móliálsa, og
„upp“ að Krísuvík og austur í
Herdísarvik, Selvog (,,Vog“) o.
s. frv. Eru þessar átta táknanir
æði torskildar fyrir ókunnuga,
sumar hverjar, eins og t. d. suð-
ur í Njayðvikur, sem eru nærri
i norður úr Grindavík. En það
er víða margt skrítið í þessu
iilliti“.
Hvalfjörður.
Skúli landfógeti Magnússon
segir m. a. svo um Hvalfjörð:
„I júlímánuði gengur árlega
mikið af allskonar hval inn í
f jörð þenna. Hefst hann þar við
þangað til seint i ágústmánuði;
sagt er og, að hann fæði þar
unga sína. Þó eru þetta ekki
hinir eiginlegu, réttnefndu hval-
ir, heldur Norðurliöfðahvalir
og tannhvalir (burkopper) og
aðrir slíkir. Þessi hvalamergð
hefst við frá þvi í júnímánuði i
djúpinu milli Vatnsleysustrand-
ar, Innnesja og Sviðsins, þar til
þeir fara inn i fjörðinn“.
Lofvísa sjálfkend.
(Úr Háttalvkli Lofts Gutt-
ormssonar hins ríka, d. 1432):
Mér þykir mengrund skýrust,
mæt, væn, horsk, fríð sæta,
hævesk, hæg, Ijúf, roskin,
Irvít, rjóð, svínn, snjöll, fróðust,
málvitur, mjó, kæn, snotur,
mjúk, dýr, glögg, pruð, hýrust,
eygð vel, ör, blíð, dygðug,
áttprúð, fagurhærð, máttig.
Pontu-vísnr.
Það bar til einhverju sinni i
brúðkaupsveislu að Þingeyrum
i Húnavatnssýslu, að þar voru
slödd þrjú skáld eða hagyrð-
ingar. Einn var Jónatan Sig-
urðsson, síðar prestur að Stað i
Hrútafirði, annar Páll Bjarna-
son, prestur að Undirfelli, og
þriðji Jón nokkur Oddsson,
djákni að Þingeyrum. — Þar
var og i liófinu Gísli stúdent
Magnússon, sýslumanns Gísla-
sonar, síðar prestur að Tjöm á
Vatnsnesi. Hann átti tönn
(pontu) haglega gerða og silf-
urbúua. Var hann góður af
„lönn“ sinni og mæltist til þess,,
að Iiagyrðingarnir þrir kvæði
um hana sina visuna liver. —
Yarð Jónatan fyrstur til, enda
\ar því jafnan líkast, sem hon-
um lægi ljóð á tungu, hvenær
sem til þurfti að taka. Vísa
iians er á þessa leið:
Þinn við munn eg minnist greitt
mitt i nunnu-safni;
þér eg unni af þeli lieitt,
þú ert sunnu-jafni.
Jón kvað:
Sú ber ljóma geddu-geims,
gleður fróma drengi,
fríar dróma angurs eins,
eg það róma lengi.
Páll var siðastur. Vísa hans
i er þannig:
0, livað þú ert yndislig
orma- húin -dýnu,
líkt og frúin faðmi mig
fati rúin sínu.
Allar eru visurnar hring-
hendur, en engin verulega góð.
KISTURNAR FYRIR FRAMAN NOTRE DAME KIRKJUNA.
átSUFan