Vísir - 04.09.1937, Blaðsíða 2

VlSIR
VÍSSR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VÍSIR H.F.
Ritstj.: Páll Steingrímsson.
SkrifstofaS . . . .. 10
. S Austurstræti 12.
og afgr. J
S í m a r:
Afgreiðsla S400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 kr. á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Afbrýði eða?
Svokallað dagblað Framsókn-
arflokksins virðist vera orðið
alláhyggjufult út af því, hver
muni verða örlög kommúnista-
flokksins, hvort hann muni
sameinast Alþýðuflokknum eða
halda áfram þeirri „klofnings-
starfsemi“ sinni, sem liann hafi
rekið að undanförnu.
I forustugrein blaðsins i gær,
er sagt frá því, að nú standi
yfir „býsna athyglisverð tog-
streita um hinn svokalIaða(!)
kommúnistaflokk“, milli Al-
þýðublaðsins annarsvegar og
blaða sjálfstæðismanna hinsveg-
ar, og séu kommúnistar eftir
þessum skrifum að dæma orðn-
ir „býsna eftirsóttir í báðum
þessum herbúðum“.
f fljótu bragði gæti virst sem
nokkur vafi kynni að vera á
því, liversvegna blaðið talar um
kommúnistaflokkinn sem hinn
„svokallaða“ kommúnistaflokk.
Á þvi gæti verið um tvær skýr-
ingar að ræða: Að blaðið kendi
i rauninni ekki alllítillar af-
brýði, fyrir hönd Framsóknar-
flokksins, yfir þvi, hve „eftir-
sóttir“ kommúnistar væri orðn-
ir, af öðrum flokkum, en væri
að reyna að dylja þá afbrýði
sína, með þvi að láta svo sem
kynni sin af þessu fyrirbæri,
sem kallað væri konnnúnista-
flokkur, væri svo litil, að það
viti varla nafnið á því; eða þá,
að það valcir fyrir blaðinu, að
þetta nafn, sem flokkurinn hafi
valið sér, kommúnistaflokks-
nafnið, sé algert rangnefni, og í
rauninni sé flokkur þessi eng-
inn flokkur og honum béri því
ekkert flokksnafn. Og líklega er
það sú skýring, sem best fær
staðist.
Menn munu minnast þess, að
í þessu sama svokallaða dag-
blaði framsóknarmanna, var
sagt frá þvi fyrir kosningarnar í
vor, að kommúnistar í ýmsum
áveitakjördæmum væri að
„hverfa inn i Framsóknarflokk-
inn“, af því að þeír væri komn-
ir að þeirri niðurstöðu, að
„klofningsstarfsemi“ þeirra, að
undanförnu væri til ills eins.
En af því er auðsætt, að blaðið
lítur svo á, að i sveitakjördæm-
um eigi kommúnistar ekki að
kalla sig kommúnista, lieldur
framsóknarmenn. Og i kaup-
stöðum og kauptúnum seg-
ir blaðið að alveg sama
máli sé að gegna um hinn
„svokallaða kommúnistafIoldc“,
eins og i sveitunum hafi verið
um liinn „svokallaða Bænda-
flokk“. Það sé Sjálfstæðisflokk-
urinn, sem i rauninni hafi vak-
ið upp kommúnistaflokkinn í
kaupstöðunum, til þess að
vinna á móti Alþýðuflokknum,
eins og hann hafi vakið Bænda-
flokkinn upp í sveitunum til
þess að vinna á móti Framsókn-
arflokknum.
-h&{
**•„ - .
Blaðinu er það bersýnilega
mikið kappsmál, að þessi
„skemdarstarfsemi“ Sjálfstæð-
isflokksins í kaupstöðunuin
takist engu betur en það segir
að hún liafi tekist í sveitunum.
Því virðist mjög umhugað um
það, að sameining kommúnista-
flokksins og Alþýðuflokksins
megi takast sem best og
sem fyrst. Og það virðist
liyggja hið besta til samvinn-
unnar við hinn væntanlega,
„sameinaða alþýðufloklc“ bæði
á Alþingi og í ríkisstjórninni.
Og líklega verður þá Sjálfstæð-
isflokkurinn að sætta sig við
það, liversu „blóðugum augum“
sem liann kann að „sjá eftir
kommúnistunum“, eins og
framsóknarblaðið kemst að
orði. En hann kynni nú líka
að geta sætt sig betur við það,
ef hann mætti eiga von á því,
að fá að sjá t. d. Einar Olgeirs-
son í einu ráðherrasætinu, við
hlið Hermanns og Eysteins eða
á milli þeirra, þó það væri ekki
sem „svokallaðan kommún-
ista“, heldur aðeins sem „sam-
einaðan alþýðuflokksmann“!
ERLEND VlÐSJA:
Minning
Marconi.
Eftir andlát ítalska hugvits-
mansins Marconi kom fram til-
laga um þaS á ítalíu, aS reisa hon-
um veglegt minnismerki. Tillög-
unni var afar vel tekiS og vertSur
fé safnað um land alt í þessu
skyni, og er svo ráS fyrir gert,
aS minnismerkið verSi tilbúiS ár-
iS 1941, en þaS ár verSur haldin
alþjóSasýning í Rómaborg.
ÞaS er stundum sagt í ræSu og
riti, aS ítalska þjóSin dái Musso-
lini manna mest — vegna þess,
aS honum sé þaS aS þakka, aS
ítalía sé nú orSiS stórveldi svo
rnikiS, aS hún geti boSiS öSrum
stórveldum byrginn. ASrir segja,
aS Victor Emanuel sé í raun réttrí
vinsælli meSal ítala en Mussolini.
En hvaS sem um aSdáun ítala á
þessum tveimur mönnum er, verS-
ur ekki um þaS deilt, segir kunn-
ur, amerískur rithöfundur, aS Mar-
coni átti óskifta aSdáun allra ít-
ala, af háum og lágum stigum.
Menn af alþýSustétt dáSu hann,
ekki aSeins fyrir hinar dásamlegu
uppfundningar hans, heldur 0g
fyrir trúrækni hans og traust á
guSlegri forsjón. Svo mikiS var
traust alþýSu manna á ítalíu —
og vafalaust annara stétta manna
einnig — aS meSan Abessiniu-
styrjöldin stóS yfir og refsiaSgerS-
irnar voru viS lýSi, sögSu menn
oft sem svo:
„ViS þurfum ekki aS óttast,
þótt allur heimurinn snúist gegn
oss. ViS höfum Marconi".
VíS andlát hans ríkti þjóSar-
sorg á ítalíu. Jafnvel styrjöldin á
Spáni gleymdist í bili. Og ítalska
þjóSin stendur einhuga aS því aS
heiSra minningu hugvitsmannsins
á sem veglegastan hátt.
A RSÆLL ÁRNASON hefir
ráSist í það, að gefa þrjár
merkustu ferðabækur dr. Vil-
hjálms Stefánssonar út á ís-
lensku. (
Það er ekki vansalaust, að
bækur þær, sem veitt hafa
frægasta Islendingnum mestan
orðstír, skuli ekki hafa komið
út á feðra tungu hans, og er
það gott verk, að vinna að út-
gáfu þeirra.
Bækurnar heita: VeiSimenn á
lijara heims, Meðal Eskimóa og
Heimsskautslöndin unaðslegu.
Útgáfa bókanna verður með
þeim hætti sem er fremur óal-
gengur hér, en algengur i öðr-
um Iöndum, að bækurnar koma
1
200 stúdentar strádrepnir
Sanbfið Itala 09 Breta.
London. — FlX
Þýska blaðið „Frankfnrter
Zeitung“ birtir í dag grein um
sambúð Bretlands og Ítalíu og
telur blaðið að England sé nú
aftur að verða óvinveitt Italíu.
London í morgun. FÚ.
ínverska stjórnin tilkynnir, að japanskar her-
sveitir hafi í gær drepið tvö hundruð kín-
verska stúdenta við Tsinghau-háskólann,
sem er rétt utan við Peiping. Reyndu stúdentarnir að
flýja út úr háskólahverfinu en þá réðust japanskir
hermenn á þá og drápu þá unnvörpum, en stúdentarn-
ir voru vopnlausir og gátu engum vörnum komið við.
Þessi atburður hefir vakið gífurlegar æsingar í Kína.
r
Mælingar Veöurstofunnar á úrkomunni í
Reykjavík í sumar.
VlSIR hefir spurt Veðurstofuna um útlitið fyrir veðrinu
um helgina og voru blaðinu gefnar þær upplýsingar,
að nú væru einhverjar þær bestu veðurhorfur sem
lengi hafa verið. Að þvi er Veðurstofan sagði virðist nú vera
trygg norðaustlæg átt og má því vænta þess, eftir því sem
sjáanlegt er, að bæjarbúum sé óhætt veðurs vegna, að hugsa
sér til hreyfings fyrir morgundaginn og leita út úr bænum.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London í morgun.
London í morgun.
Japönsku herskipin hafa haldið uppi ákafri fallbyssuskot-
hríð á kínverska hverfið Pootung, þar sem Kínverjum, um
miðnætti síðastliðið, tókst að brjótast í gegnum herlínu Jap-
ana. — Japanskar flugvélar hafa einnig gert loftárásir á norð-
urstöðina í Shanghai, þar sem Japanir hafa mikið lið, enda
leggja þeir mikla áherslu á að missa ekki norðurstöðina úr
höndum sér.
Samkvæmt áreiðanlegum fregnum hafa Japanir sett herlið
á land Shanghaimegin við Whangpoo og hefir það skriðdreka
og tólf fallbyssur. Herlið þetta á að gera tilraun til þess að ná
veginum milli Shanghai og Woosung á sitt vald og þar með
koma í veg fyrir, að Kínverjar geti flutt liðsauka þangað.
United Press.
Japansþing sett með mikilli viðhöfn. Mesta fjár-
veiting til hernaðarþarfa í sögu Japana.
London í morgun.
Tokiofregn hermir, að japanska þingið hafi verið sett
með mikilli viðhöfn af Japanskeisara. Las hann upp boðskap
sinn til þingsins í sameinuðu þingi. Upphæð sú, sem stjórnin
fer fram á til styrjaldarþarfa, er 2 miljarðar og 22 miljónir
yen og hefir aldrei í sögu Japan verið farið fram á jafnmikla
1'járveitingu til ófriðarþarfa.
Keisarinn ók til hallarinnar í keisarakerrunni og var öfl-
ugur hervörður hvarvetna á götum þeim, sem hann fór um.
United Press.
Veður er batnandi fyrir
norðan, en fyrir austan hefir
verið mikil rigning svo sem
venja er af norðaustan átt.
Að visu sagði Veðurstofan,
að svo virtist eftir loftvogar-
stöðu á Grænlandi sem þar væri
sunnanhátt í aðsígi, en ekki
muni liætta á neinum breyting-
um hér í bráðina.
1
TUTTUGU OG FJÓRIR
REGNDAGAR í REYKJA-
VÍIÍI ÁGÚST.
Blaðið spurði Jón Eyþórsson
um mælingar á Veðurstofunni
á úrkomunni í sumar og eru
skráðir í bókum Veðurstofunn-
ar 23 rigningardagar í júli og
24 rigningardagar i ágúst. Það
er talinn rigningardagur þegar
úrkoma mælist, enda þótt ekki
rigni allan daginn. En meðal-
fjöldi úrkomudaga í júlí er tal-
inn rúml. 13 og í ágúst rúml.
12. |
Hafa því verið i sumar um
helmingi fleiri úrkomudagar i
þessum mánuðum en talið er
að sé í meðalárferði. Úrkornu-
magn hefir einnig verið meira
en i meðalárferði, einkum í
ágúst því þá var úrkoma meíra
en helmingi meiri en talin er í
meðalárferði.
Þrír dagar komu hver á
eftir öðrum í ágúst sem áttu að
lieita þurrir hér i Reykjavík, en
þá rigndi viða annarsstaðar Jiér
sunnanlands.
VEÐRÁTTAN
ÓVENJULEGA VETRARLEG.
Jón Eyþórsson taldi það ein-
kenni á veðráttunni í sumar
hve veðrabrigði hefðu orðið ó-
venjulega snögg og stórfeld.
Lægðir hafa farið með vetrar-
hraða, liver á eftir annari þvert
norðaustur yfir landið. Munaði
svo litlu stundum, að hefði
lægðin farið um 100 km. austar,
þá hefðum við sloppið við úr-
komu.
Eftir að kraftmiklar lægðir
hafa farið norðaustur með land-
inu liefir venjulega verið talin
vissa fyrir því, að lengra eða
skemra þurktímabil mundi
koma á eftir. En i sumar hefir
einn óveðurssveipurinn varla
verið liðinn hjá þegar annar
sigldi í kjölfarið.
Ellefta tundupspilladeild
Breta komin til Midjardai»~
iiafsins vegna kafbáta-
ápásanna.
---o--
Miklar æsingar út af árásunum í Rússlandi og er þess
hrafist, að ráðstjórnin láti málið til sín taka.
BlueheF æSp
Síberíuhei*
sinn.
Berlín, 4. sept. Ftí.
Amúr-héraðinu í Aust-
úr-Siberíu fara nú
fram stórfeldar her-
æfingar Rauða-hersins und-
ir stjórn Blúchers mar-
skálks. Erlend blöð veita
heræfingum þessum mikla
athygli. Enska blaðið Times
segir, að þær hljóti að vekja
sérstaka athygli vegna hins
alvarlega ástands er nú ríki
í Austur-Asíu.
Sjð hresk skip með
þúsuntlir spænskra
kvenna og harna kom-
ast ekki frá Gijon.
Osló, 3. september.
Herskip uppreistarmanna eru
á verði fyrir utan hafnarborg-
ina Gijon á Norður-Spáni.
Fjölda mörg erlend skip eru í
höfninni og komast þaðan ekki,
eins og sakir standa. Meðal
þeirra eru 7 bresk flutningaskip
með þúsundir spænskra kvenna
og barna, sein flytja átti úr
landi. — NRP.-FB.).
út í heftum og á eitt hefti að
lcoma á mánuði. Gerir það
roönnum auðveldara að eignast
bækurnar enda er þess að vænta
að þær verði mikið keyptar.
Bækurnar verða prýddar
inyndum.
London, 3. sept.
Japanir hafa í dag slitið alla
símaþræði sem tengja Shang-
liai við Vesturlönd. Þá hafa
þeir einnig eyðilagt háskólann í
Woosung.
Japanir eru nú sagðir senda
tvær nýjar herfylkingar til
Sliangliai.
Bæði Kínverjar og Japanir
liafa haldið uppi látlausri skot-
hríð í allan dag og kemst frétta-
ritari Reuters svo að orði, að
dagurinn hafi verið sá hávaða-
mesti sem borgarbúar hafi lif-
að. Kinverjar hæfðu japanska
ræðismannsbústaðinn tvisvar.
Breski ræðsmannsbústaðurinn
skemdist af kúluskotum.
Sprengja féll á þak ameríska
hermannaskálans án þess þó að
springa.
I frétt frá Tokio er sagt, að 72
rússneskar flugvélar hafi komið
til Shanghai í gær. —
London, 9. sept.
Á skipinu „Sherard Osborne"
er nú alt sagt með kyrrum
kjörum og er það á leið til Ant-
werpen. Skipstjórinn hefir til-
kynt umboðsmönnum útgerðar-
félagsms þar, að hann þurfi á
nýrri skipsliöfn að halda er
þangað komi. — FÚ.
Osló, 3. september.
Morgenstierne, sendiherra
Noregs í Bandaríkjunum var
meðal farþega frá Bandaríkjun-
um á Stavangerfjord. í viðtali
við blaðamenn hvatti liann ein-
dregið til þess, að Norðmenn
tæki þátt í lieimssýningunni í
New York 1939 á sem myndar-
legastan liátt. - NRP.-FB.
Osló, 3. september.
Heimsblöðin ræða nú ekki
annað meira en ástand og horf-
ur í Miðjarðarhafi. Mildar æs-
ingar eru víða út af kafbáta-
árásunum á skip þau, sem sigla
um Miðjarðarliaf. Þjóðverjar
og ítalir ásaka Valenciastjórn-
ina og liennar flokka og Rússa
fyrir árásirnar og segja, að til-
gangurinn sé að koma því til
leiðar að Bretar og Frakkar
snúist á sveif með Valencia-
stjórninni.
í Rússlandi eru haldnar afar
fjölmennar útisamkomur og
krafist, að stjórin láti málið
til sin taka, þvi að með kafbáta-
árásunum sé heimsfriðnum
stefnt í voða.
Enn einu rússnesku skipi hef-
ir veri ðsökt í Grikklandshafi.
Einn skipsmanna, rússneskur
háseti, beið bana.
Það hefir nú verið tilkynt, að
breski tundurspillirinn Havoc,
hafi varpað út 5 kafsprengjum,
er árásin var gerð á hann.
Skömmu síðar sást olía á yfir-
borði sjávar og er þvi talið, að
kafsprengiurnar hafi grandað
kafbálnum.
Ilorfurnar eru taldar mjög
alvarlegar og breska s-ljórnin
öll kemur saman á fund 11. þ.
m. til þess að taka þessa atburðl
til meðferðar.
Ellefta tundurspilladeild Bret-
lands hefir verið send til vest-
urliluta Miðjarðarhafsins. Bresk
lierskip á Miðjarðarhafi munu
framvegis elta og ráðast á hveru
kafbát, sem ræðst á bresk her-
skip. — NRP. - FB.).
Miðjarðarhafsríkjafundur
í Genf.
London, 3. sept.
Breska stjórnin hefir lýst þvi
yfir, að liún muni hafa þýðing-
armiklar tillögur að leggja fram
fyrir fund Miðjarðarhafsríkj-
anna í Genf, sem haldinn verður
að tilhlutun Frakka og gera
Bretar sér vonir um að Ítalía
sendi fulltrúa. Blöð í Róm segja
að ítölsku stjórinni hafi ekki
enn þá borist neitt fundarboð,
en að Italía muni ugglaust
senda fulltrúa ef henni verði
boðin þátttaka í ráðstefnunni.
FÚ.
Á Akranesi hafa 8 bátar lagt
á land reknetaveiði í gær og
dag — samtals 512 tunnur. —
Aflinn er saltaður, frystur eða
látinn i bræðslu. — FÚ.