Vísir - 14.09.1937, Page 3

VlSIR
o
Slæmar liopfuF*
MARGIR togaranna búast nú á ísfiskveiðar, einkum fyrir
Þýskalandsmarkað. — Er leyfisveiting'um til veiða á
þennan markað hagað þannig, að yfirleitt er hverju
skipi, sem leyfi fær, ætluð ein ferð! Leyfið er veitt 18 skip-
urn í september, 13 í október og 4 í nóvember. Eru þá ferð-
irnar 35 alls þessa þrjá mánuði.
Hver hlýtur verðlaunin ?
Raðnirigar á auglýsitigagetrauninni þarf að senda til af-
greiðslu blaðsins fyrir föstudagskvöld n. k. Blaðið sem aug-
lýsingarnar birtust í fæst enn á afgreiðslunni.
Verðlaunin eru: farseðill til útlanda, en þeir sem geta ekki
hagnýtt sér farseðilinn geta fengið andvirði hans greitt í pen-
ingum.
Getraunin er þessi, eins og áður hefir verið auglýst:
Stafir þeir sem eru í liorni hverrar auglýsingar eiga að
mynda 6 nöfn á verslunum eða vörutegundum, sem öll er að
finna í auglj'singunum sjálfum.
Vérði margar ráðningar á sama veg, verður hiutkesti látið
ráða hver verðlaunin hlýtur.
HVER ■ VINNUR?
ÍJtfyllið róðningarseðilinn, sem er hér i blaðinu.
Viðhorfið til sölu ísfislcjar á
Þýskalandsmarkaði hefir breyst
verulega síðan í fyrra, þvi nú
hafa Þjóðverjar sett nýjar regl-
ur um verð á fiskinum, sem er
okkur mjög í óhag.
1 fyrsta lagi hafa karfi
og þorskur verið flokkaðir til
hámarksverðs, eftir því, livort
veiðin er fengin fyrir norðan
land eða sunnan og er hámarks-
verð fyrir norðanfisk sett 9%
pfennig, en fyrir sunnanfisk
pf. á % kg., en fyrir sunnanfisk
12% pf. Ufsi er allaf 9% pf. pr.
% kg. hvar sem hann er veidd-
ur. — Við sunnanfisk eiga,
Þjóðverjar raunar við fisk sem
veiddur er á miðunum fyrir
austan land.
Einnig liefir verið sett lág-
marksverð á þann fislc, sem
selja á til manneldis og er það
5 pf. pundið. En nái fiskur þvi
ekki að vera „manneldisfiskur“,
er skylt að selja hann i fisk-
mjölsverksmiðjur og greiða
þær 1 pf. á % kg.
Þetta nýja verðlag munar
miklu fyrir okkur Islendinga
og mun láta nærri, ef miðað
er við sölur okkar til Þýska-
lands í fyrra, að við hefðum
fengið 250 þús. ríkismörkum
minna fyrir fiskinn, en við
fengum, ef þessi nýja verð-
skrá hefði þá verið komin í
gildi, og er þá reiknað með
því, að hver einasti uggi hefði
náð hæsta verði, sem þó er
ekki gerandi ráð fyrir að geti
orðið.
Með núverandi verðlagi kem-
ur ekki til greina að við getum
fengið hærra verð fyrir hver.jar
100 smál. en 19 þús. R.m., en
'iáður liefir það þó komið fyrir,
þegar bestur var markaður, að
38 þús. R.m. fengust fyrir sama
fiskmagn.
Er því Ijóst, að breýtingar
þær sem Þjóðverjar hafa gert á
verðlaginu á ísfiskinum, hafa
alvarlega þýðingu okkur í öhag.
I nóvember í fyrra settu Þjóð-
verjar hámarksverð, sem var
13 pfennig á pund af þorski,
inbera víldi fela einliverjum
þeirra þetta verk, og bera kostn-
að af því.
Fyrirfarandi hafa komið
liingað árlega ýmsir danskir
læknar, sem fremst standa á
sínu sviði í Danmörku. Þcir
liafa verið kærkomnir gestir ís-
lenskum stcttarbræðrum, enda
fært þeirn margan fróðleik,
og vakið þá til umliugsunar um
læknisleg efni. Þess má geta, að
fjöldi ungra islenskra lækna
sækja sérmentun sína til Dan-
merkur, og hafa jafnvel atvinnu
af því urn leið. íslenskir sjúk-
lingar njóta sömu kjara sem
þarlendir menn á spítölum
danska ríkisins, svo að það er
ekki svo lítið, sem Islendingar
sækja á þessu sviði til Dan-
merkur.
Dr. P. Guildal velcur máls á
merkilegu þjóðfélagsmáli, sem
sé núthnahjálp lianda fólki með
meðfædd, eða síðar álcomin, lík-
amslýti. Það munu margir
kunna honum þöldc fyrir kom-
una.
G. Cl.
karfa og ufsa. Engin flokkun
var þá á fiskinum, eftir því hvar
hann var veiddur. Gilti þetta há-
mark fyrir 4 ferðir íslenskra
togara i nóvömber, en síðan
liefir verið hert á, liámarksverð-
ið lækkað og flokkuninni bætt
ofan á.
SVEINN BJÖRNSSON
OG
JÓIIANN Þ. JÓSEFSSON
REYNA AÐ FÁ
BREYTINGAR.
Fyrir áeggjan og tilmæli út-
gerðarmanna hefir ríkisstjórnin
reynt að fá Þjóðverja til að gera
breytingar á verðlagningunni og
bafa þeir Sveinn Björnsson
sendiherra af hálfu ríkisstjórn-
arinnar, og Jóliann Þ. Jósefsson
alþm. af liálfu útgerðarmanna
átt tal við þýsk stjórnarvöld
um málið.
Af hálfu íslands er því
haldið fram, að nú væru
mjög breyttar ástæður fyrir
samningi þeim, sem gerður
hefir verið við Þýskaland. ís-
lendingar hafa þegar uppfylt
sinn hluta samningsins með
vörukaupum frá Þýskalandi
á þessu ári, en þau vörukaup
voru gerð með það fyrir aug-
um, að verslunin með ísfisk-
inn væri svipuð og áður hafi
verið.
Sendimennirnir eru vondauf-
ir um að verulegar breylingar
fáist, a. m. k. verður naumast
hróflað við hámarksverðinu.
Þjóðverjar svara því til, að ís-
lendingar verði að sætta sig
við söínu kjör og þýskir borg-
arar, en aftur er því lialdið fram
af íslands hálfu, að viðhorfið
gagnvart samningnum sé nú
breytt og sé það ekki afsakan-
legt með því, að sama gangi yfir
þýska borgara.
í
SVEINN BJÖRNSSON
FARINN FRÁ
ÞÝSKALANDI.
Sveinn Björnsson er nú far-
inn heim til sín, en er vitanlega
reiðubúinn til að taka upp
samninga að nýju, ef Þjóðverj-
ar reynast fáanlegir til þess.
Segir hann, að ekki sé von-
laust um að Þjóðverjar reynist
fáanlegir til að felía burt flokk-
unina á fiskinum, eftir því hvar
hann sé veiddur og eins f lokk-
un eftir stæfð.
Þýskir útgerðarmenn eru
mjög óánægðir með hámarks-
verðið og þykir gott að kvartan-
ir skuli hafa komið frá íslend-
ingunx út af þessari breytingu á
verðlaginu. Fáum við því vænt-
anlega stuðníng frá þeim í bar-
áttunni fyrir tilslökunum, þótt
líklegt sé að stjórnin sitji við
sinn keip þrátt fyrír það.
ENSia MARKAÐURINN.
Undanfarið hefir Fiskímála-
nefnd sett miklar hömlur á
sölu ísfiskjar héðan til Englands
og liafa þessar aðgerðir nefnd-
arinnar orðið til þess fyrirfar-
andi ár, að innflutningskvóti
okkar til Englands hefir ekki
notaður að fullu.
Nú hefir nefndin breytt um
stefnu að þessu leyti og afnum-
Rauði Kfoss
íslauds.
•-R&
Skýi’sla um starfseini jxessa
ágæta félags (árið sem leið) er
nú komin út. Dr. Gunnlaugur
Claessen, yfirlæknir, var for-
maður félagsstjórnarinnar,
Guðm. próf. Thoroddsen vara-
formaður, L. Kaaber banka-
stjóri, féhirðir, og Björn Ólafs-
son, stórkaupmaður, ritari. 1
framkvæmdarnefnd voru for-
maður, vai'aformaður og ritari,
eix axik þeirra Magnús Kjaran,
stórkaupmaður, og Þ. Sch.
Thoi’sleinsson lyfsali.
Fjárhágur félagsins er i hesla
lagi. „I árslok voru í sjóði kr.
8.794.64. -—■ Tekjur voru á ár-
iixu kr. 14.287.96, cn gjöld kr.
12.681.38“.
„I árslok 1936 er búið að
greiða í byggingarkostixað til
Sjúkraskýlisins i Sandgerði kr.
21.531.83, og er þar í iixnitalið
ríkislán í Landsbanka Islands
kr. 6.500.00“.
„Sltuldlaus eign i árslolc var
kr. 34.779.86.“
„Alþingi veitti félaginu 3500
króna styrk á árinu til Sjúkra-
skýlis — og baðliúsbyggingar i
Sandgei’ði“.
„Félagatala var í árslok 520“.
Tekjur af merkjasölu í
Reykjavík (á öskudaginn) urðu
1.128.00. Merki voru ekki seld í
Sandgei'ði að þessu sinni.
Sjúkraflutningar með bif-
reiðum félagsins voru miklir.
Alls voru fluttir nxeð bifreiðun-
unx liér i Rejkjavík 1252 sjúk-
lingar, þar af 1133 innan bæjar.
—- Með sjúkrabifreið félagsins
á Alcureyri voru flultir talsvert
á annað liundrað sjúklingar
(131), svo að alls voru fluttir
1383 sjúklingar. — Slasaðir
melxn eru ávalt fluttir ólteypis
með bifreiðum félagsins.
Slökkvilið Reykjavíkur hefir,
eixxs og að undanförnu, annast
flutningana hér syðx-a, „og leyst
það starf af liendi með miklúfn
sóma“.
Framkvæmdarnefnd hefir á-
kveðið „að láta xilbúa fyrir
sjúkraflutning sleða, senx síðan
skyldi geynxdur í sldðaskálá
Skiðafélags Reýkjavíkur i
Hvei’adölum. Sleða þenna not-
aði lir. L. H. Muller á skíðaför
sinni um Sprengisand, og síðar
dr. Nielsen á Yatnajökulsför
sinni. Vönduðum skinnútbxinaði
var komið fyrir, sjúldingum til
skjóls og hlífðar, og útbúnaður
að öðru leyti eftir fyrii’sögn
slökkviliðsstjóra P. Ingimund-
arsonar og L. H. Miiller. Einnig
var samþykt að xitbúa slysa-
kassa, með nauðsynlegum um-
búðunx og lyfjxxm, sem látnir
yrðu í skíðaskálana í Hveradöl-
um, Jósefsdal og í Skálafelli.“
Námskeið voru haldin í
ið allar hönxlur á sölu til Eng-
lands.
Eftir að Þjóðverjar liafa sett
hámarksverð á fiskinn er nú
ekki orðinn verulegur munur á
mörkuðunum á Englandi og
Þýskalandi. Það er lielsli mun-
urinn, að fiskur, senx seljanleg-
ur er í Þýskalandi er auðveidd-
ari, því Englendingar heimta
með þorskiíium ýmsar fiskteg-
undir senx erfiðara er að afla.
Það er rnikill hnekkir fyrir út-
gerðina, að fisksalan til Þýslca-
lands skuli bregðast svo, sem
liorfur eru á að verðí,
Það er því ljóst, að útgerðin
er nú þannig sett, að hún verð-
ur einkum að byggja afkomu-
vonir sínar á síldveiðunum, en
saltfiskveiðar og ísfiskveiðar
færa annaðhvort litla björg í
bú, eða eru reknar með tapi.
Reykjavík, Hafnafirði, Lækja-
móti í Víðidal, Ásbyrgi í Mið-
firði og á Hólmavík í Stranda-
'Sýslu. Ságt var til „í hjúkrun óg
lijálp i viðlögum“. Þátttakend-
ur alls 160. Kensluna annaðist
hjúkrunarkona félagsins, ung-
frxx Sigríður Bachmann.
Hjúkrunarkonan dvaldist í
Sandgerði á vetrarvertíðinni.
Framkvæmdi hún alls 296
lxjúkrunaraðgerðir í hjúkrunar-
stofunni“, en fór 285 sjúkra-
vitjanir i sjóbúðir, liús í Sand-
gerði og bæi í nágrenninu“.
Stai’fsemi „Rauða Ivross ís-
lands“ er öll hin merkilcgasta
og verðskuldar stuðning al-
mennings, ríkis og bæjarfélaga.
Félaginu virðist stjórnað af
inikilli prýði.
Tooarahásetar
■
Hásetar á togurum hafa
samþykt að segja upp gild-
andi samningum frá næstu
áramótum.
Atkvæðagreiðsla lxefir farið
fram á öllum togurunum um
það, hvort segja skuli upp gild-
andi sanxningum Sjómannafé-
lags Reykjavikur við Félag ísl.
hotnvörpuskipaeigenda frá n. k.
áramótum. Gekst Sjómannafé-
lag Reykjavíkur fyrir atkvæða-
greiðslunni. Var lxún skrifleg
og hófst 17. júlí, en atkvæði
voru talin unx s.l. helgi.
Atkvæðaseðillinn hljóðaði
svo: t
„Vilt þú seigja upp núgild-
andi samningi við Félag ísl.
botnvörpuskipa, á salt-, ís- og
síldveiðum.
Já.
Nei.
Vilt þxi segja upp núgildandi
karfasanxningum.
Já.
Nei.
Viljir þú segja upp, setur þú
X fyrir franxan Já. Viljir þxi
það ekki, þá X fyrir framan
Nei.“
, 586 liásetar tóku þátt í at-
kvæðagreiðslunni og urðu úr-
slit hennar þau, að 541 greiddi
atkvæði með því að segja upp
samningum á saltfisk-, ísfisk-
og síldveiðum, en 40 á móti. —
302 greiddu atkv. með því að
segja upp samningum um
karfaveiðar, en 124 voru á móti.
Urn Einar Jónsson mynd-
höggvara
er farið miklum aðdáunarorð-
unx í bréfi sem milrils metinn
norskur hæstai’éttarmálaflutn-
ingsmaður liefir skrifað. I bréfi
þessu ræðir liann margt, sem
fyrir augu bar á ferð hans um
landið í sumar, en tíðræddast
verður honum unx Einar Jóns-
son og listasafn hans. Mesta við-
burð ferðar sinnar telur hann
komuna í listasafn Einars.
Hann telur eftirtalda meistara
lxafa haft dýpst áhrif á sig: Mic-
hael Angelo, Rodin,Vigelland og
Einar Jónsson. Og Einar Jóns-
son sé ekki þeiri-a minstur lista-
maður. Komandi kynslóðir
nxuni fara í listasafn lians til
þess að kynnast lífsverki lians,
sem pílagrimar á lielga staði.
Fé það, segir hinn norslci að-
dáandi E. J., senx Island hefir
lagt franx vegna þessa afhui’ða-
Veðrið í morgun.
í Reykjavík 9 stig, Bolungar-
vík 5, Akureyri 8, Skálanesi 8,
Vestmannaeyjum 8, Sandi 6,
Kvígindisdal 3, Hornvík 4, Kjör-
vogi 4. Blönduósi 7, Siglunesi 6,
Grímsey 7, Raufarhöfn 8, Skál-
urn 8, Fagradal 10, Papey 8, Hól-
unx í Hornafirði 10, Fagurhóls-
mýri 9, Reykjanesi 8. Úrkorna hér
í gær 8,8 mm. Mestur hiti hér í
gær 10 st., minstur í nótt 8 st.
Yfirlit: Lægðarmiðjan er nú aust-
an viö Vestmannaeyjar og hi’eyf-
ist austur eftir. Horfur: SuSvest-
urland: Norðvestan kaldi. Létt-
ir til. Faxaflói, BreiSafjörSur:
Norðan og norðvestan gola. VíSast
úrkomulaust. Vestfirðir, Norður-
land, norðausturland: Austan og
norSaustan gola. Þykt loft og
rigning eða þokusúld. Austfirðir,
suöaustuidand : Austan kaldi Rign-
ing.
Jarðarför
(Boga Magnússonar stýrimanns
fer fram á fimtudag (16. þ. m.)
og hefst athöfnin aö Staðastað
kl. 1%.
Skipafregnir.
Gullfoss er á IeitS til Leith frá
Vestnxannaeyjum. Goðafoss er á
Akureyri, Brúarfoss er væntan-
legur frá útlöndum í fyrramáliö.
Dettifoss er í Hamborg.' Lagar-
foss er í Kaupmannahöfn. Selfoss
fór frá Esbjei’g í gær áleiðis til
Rotterdam.
Trúlofun
sína opinberuðu í gæikveldi
ungfrú Rannveig Bjarnadóttir og
Elís Greipur Sveinsson, sjórn. frá
Hafnarfirði.
Hjúskapur.
Á laugardag voru gefin saman
í hjónaband af síra Bjarna Jóns-
syni, ungfrú Anna Steindórsdóttir,
Einarssonar, og T. Haard, foi'-
stjóri sjálfvirku stöðvarinnar í
Reykj avik.
Esja
er væntanleg úr strandferS síö-
degis í dag.
Dansleik
heldur Kvennadeild Slysavania-
félags íslands að Hótel Borg í
kvöld kl. 9. Mun þar gó'S skemt-
un í boði og þar verður eflaust
íjölment, enda berst deildin fyrir
þörfu málefni.
Munið
foringjaráSsfund VarSarfélags-
ins í kvöld.
II. flokks mótið
heldur áfram í kveld kl. 6,15 og
keppa þá Valur og Víkingur.
Fiskafli í salt
nam 31. ág. s. 1. 26.792 þurrum
srnál., en í fyrra 28.304 þ. srnál.
FiskbirgSir voru 31. ág. s.l. 15.870
en á sarna tíma í fyrra 22.982 þ.
srnál.
nianns, mun endurgjaldast þús-
undfalt. — Hhxn norski aðdá-
andi E. J. er fróður vel um sögu
íslands að fornu og nýju, er
lcunnugur fornbókmentuxn
landsins og nútínxamenningu Is-
lendinga. En ekkert hefir
hrifið hann sem list Einars
Jónssonar. (FB).
ilbrlaupsHi
Eftir Þorstein Gíslason.
Gullbrúðkaup er gönxlunx
lijónum gott að eiga.
Nú þið fáið, Árni og Anna,
orðin þau að reyna og sanna.
I dag þið verðið ehis og ung,
og æskudaga
lifið upp nxeð ljúfum vonum,
leikið dátt að minningonum.
Allar liðnar gamlar, góðar
gleðistundir
eiga menn i minni að geyma,
mæðustundum ölluxn gleyma.
Þið eigið traust lijá þeim, sem
allra þrautir léttir;
þótt við sjúkdóm sé að stríða,
samt skal vona, og engu kviða
Þakkið svo á þessum degi
þið hvort öðru
alt það besta, er lífið léði
í láni og mæðu, sorg og gleði.
Allra lieilla á árum þeim,
senx eftir fara,
góðrar elli í gleði og náðum
gamall vinur óskar háðunx.
(Gullbrúðkaup sitt héldu þau
lijónin frú Anna M. Jónsdóttir
og Árni Jóhannsson bankaritari
þ. 29. ágúst i liátiðasal Ellilieim-
ilisins. Var þar margs að nxinix-
ast og margar ræður fluttar yfir
borðum. Símskeyti, blóm og
mimxingargjafir bárust þeim
lijónum xir ýnxsum áttum).
Næturlæknir
er' í nótt’ Jón G. Nikulásson,
Freyjugötu 42. Sínxi 3003. Næt-
urvörður í Laugavegs apóteki og
Ingóífs apóteki.
Útvarpið í kveld.
19,10 Veðurfr. 19,20 Hljómplöt-
ur: Sungin göngulög. 20,00 Frétt-
ir. 20,30 Ei’indi: Urn þlöntusjúk-
dóma (Ingólfur Davíösson rna-
gister). 20,55 Hljómplötur: a)
Fiölukonsert í g-moll, eftir Vi-
valdi; b) Píanó-konsert í d-moll
og Ricercare eftir Bach (til kl.
22).
Island í erlendum blöðum.
1 Mouse Rivers Farmers
Press í North Dakota birtist þ.
15.. jixlí ítarleg frásögn um fyr-
irlestur, senx Richard Beck pró-
fessor flutti í Upham, N. D., um
„Tlxe Old Norse Philosopliy of
Life“. (FB).
V erSlanna getrannin.
Ráðning á getraun í Vísi,
laugardaginu 4. sept. 1937:
1.......................
2.......................
3 ......................
4 ......................
5 ......................
6 ..................
Nafn.....................
Heimili .............