Vísir - 22.11.1937, Page 4

VtSIR
Wý kenslubók i þýskn.
Dr. Max Keil:
ÞÝSKUBÓK I.
Verð kr. 8.00. Fæst hjá bóksölum.
og Bókahúð Austurbæjar B. S. E., Laugavegi 34.
Bókaverslun Sigfúsar Bymundssonar
þEiM LídurVel
sem reykja
iTEOFANI
Stormur -
Söludpengip
Stormur kemur út á morgun.
— Lesið: Hvað voru múturnar
háar? Nýi dócentinn og drauga-
uglan. — Sölubörn komið í
Tjarnargötu 5, kí. 10. Há sölu-
-laun.
skoðunar á friðarsamningunum
komi. Fyrir tveimur árum gat
að líta letrað á liús orðin „Nem,
nem, soha“ — og hlóm voru
ræktuð í görðum þannig, að þau
mynduðu þessi orð, sem þýða
„nei, nei, aldrei“. Þannig létu
Ungverjar þá í ljós, að þeir
rnundu aldrei sælta sig við hin
nýju landamæri Ungverjalands.
1 sumar töluðu Ungverjar
enn um endurskoðun friðar-
samninganna, en flestir þeirra
viðurkenna, að engin von sé til,
áð hún komist til framkvæmda
í náinni framtíð. Ungverjar
Iiafa samþykt lög um að gera
'það stjórnarfyrirkomulag, sem
nú er í landinu, varanlegt, og
hafa því í raun og veru kann-
ast við, að endurreisn Habs-
borgaraveldis komi ekki til
greina um langan aldur. Og all-
margir Ungverjar viðurkenna,
:að barátta sú sem hafin var,
fyrir endurskoðun friðarsámn-
inganna, liafi algerlega mistek-
ist, enda þannig til liennar
stofnað, að vart gat verið ann-
ars að vænta.
Það, sem ef til vill hefir haft
mest áhrif til þess að breyta
viðhorfi Ungverja er það, að
Þjóðverjar eru aftur komnir til
sögunnar sem stórveldi — stór-
veldi, sem hefir sömu fyrirætl-
anir um útþenslu austur á bóg-
inn og hið gamla Þýskaland.
Jafnvel fyrir heimsstyrjöld-
ina voru Þjóðverjar lítt vinsæl-
ir meðal fjölda Ungverja, en
Ungverjaland taldist þá til
hinna mestu konungsríkja í
heiminum. En Ungverjaland er
Veðrið í morgun.
í Reykjavík — 2 st., mestur hiti
í gær o st., mest frost í nótt 6 st.
Sólskin 3,0 st. Yfirlit: Háþrýsti-
svæði fyrir suðvestan land, en
læg'S að nálgast vestan yfir Græn-
land. Horfur: Eaxaflói: Hægviðri
í dag, en vestan gola í nótt. Úr-
komulítið, en mildara.
Skipafregnir.
Gullfoss fer vestur og noröur í
kveld. Goðafoss var í Stykkis-
hólmi í morgun, væntanlegur
hingað í nótt. Brúarfoss er vænt-
anlegur til Kaupmannahafnar í
nótt. Dettifoss er í Hull, Lagarfoss
á Akureyri og Selfoss í Reykjavík.
etaoinhrdlu — 4-43 H
Æskulýðsvikur
K. F. U. M. og K. má segja,
aS séu orSnar nokkuS Jiektar hér
í bæ. Þær hafa veriS haldnar tvö
undanfarin ár og stundum oft á
vetri og altaf viS mikla aSsókn
og stundum svo rnikla, aS fleiri
hafa ekki meS nokkuru móti kom-
ist inn. Nú stendur einíslik vika
yfir. Hún hófst í gær meS góSri
aSsókn og verSa framvegis sam-
komur á hverju kvöldi út vikuna.
En nú eru húsakynni svo mjög
aukin og hætt, aS varla þarf nokk-
ur aS óttast aS komast ekki inn
]>ótt fleiri bætist viS, því salinn
mS stækka til muna. í gær talaSi
Steinn SigurSsson frá HafnarfirSi
og í kvöld talar ungur piltur úr
Reykjavík, Árni Sigurjónsson.
RæSumenn flest kveld vikunnar
eru ungir menn og auk þess verS-
ur nokkur söngur. — Æskan og
kristindómurinn virSast ekki vera
neinar andstæSur, sem ekki geti
sainrýmst. ÞaS er til frjáls og
glöS æska, sem fylkir sér undir
merki hans, og sú æska safnast
saman í nýja húsinu viS Amt-
mannsstíg þessa viku og býSur
bæjarbúum aS koma og hlusta á
þann boSskap, sem hún hefir aS
færa. En sérstaklega er ungu fólki
boSiS og þá ekki síst skólafólki.
„Kom þú og sjá“! —ás—
Eæturlæknir:
Axel Blöndal, D-götu I, simi
3951. Næturvörður í Laugavegs
apóteki og Ingólfs apóteki. ■
nú smáríki með 9 miljónir
ibúa, en íbúatala Þýslcalands er
70 miljónir.
Ungverjar gera sér ósköp vel
Ijóst nú, að ef Þjóðverjum
tekst að sölsa undir sig yfirráð i
Tékkóslóvalciu og Austurríki,
muni þess skamt að bíða, að
röðin komi að Ungverjalandi.
Þar til fyrir skömmu var í
rauninni stefnt í þá átt, í Ung-
verjalandi, að greiða fyrir
auknum áhrifum Þjóðverja í
Mið-Evrópu, frekar en stemma
stigu við þeim.
Fyrir tveimur árum, þegar
Julius Gömbös, sem nú er lát-
inn, var forsætisráðlierra Ung-
verjalands, var góð samvinna
milli Búdapest og Berlín. En nú
er kuldi rikjandi i sambúðinni.
Og eftirmaður Gömbös, Kolo-
man Daranyi, hefir ekki verið
mjúkhentur við nazista í Ung-
verjalandi.
Niðurl.
EGGERT STEFÁNSSON.
Frh. af bls. 3.
Söngskemtunin var vel sótt,
kirkjan var full uppi og margt
manna sat niðri í henni. Páll
ísólfsson tónskákl spilaði undir
söngnum á orgelið.
B. A.
Trygglngap
á bifreiðum og bifreiðaeftirlitið.
Bifreiðatryggingar hér á landi
virðast ekki ætla að geta borið sig
fjárhagslega, jafnvel þó að ið-
gjöldin sé orSin svo há, aS eig-
endur farartækjanna eiga nú orS-
iS all erfitt um greiSslu, enda
nam hækkun síSastliSiS ár um
40—50% á leigubifreiSum, en þó
lítur út fyrir að hækkun á iS-
gjöldum verSi nauSsynleg mjög
fljótlega. ÞaS munu.nú vera um
2000 bifreiSar og bifhjól á land-
inu, sem eru tryggingaskyld, og
þessar 2000 bifreiSar og bifhjól
bera nú um 300.000 kr. árlegan
skatt, en þessi upphséS nægir ekki,
því tvö síSustu árin verSa trygg-
ingarfélögin aS greiSa úr sínum
sjóSum' stórar upphæSir hvert ár-
ið. ÞaS fer því aS verSa um
400.000 kr., sem eigéndur þessara
2000 bifreiSa og bifhjólá verSa aS
greiSa í árlegan skatt, því enginn
getur átt von á, aS félögin haldi
áfram aS greiSa árlegt tap fyrir
ókkur.
ÞaS verður líklega mörgum á
aS spyrja: Hvernig stendur á því,
aS ' tryggingarnar eru orSnar
svona dýrar á bifreiSum. Um-
ferSaslysin eru orSin alvarlegri en
almenningur gerir sér grein fyrir.
' Frá því 1914, aS bifreiSar komu
hér til lands og þar til 1920 voru
engar tryggingar til á bifreiSum,
en um 1920 fór Trolle & Rothe h.f.
aS taka bifreiðar í tryggingu, en
allur fjöldinn trygSi ekkert og á-
leit þaS bara óþarfa, en borgaSi
sinn skaSa, ef nokkur varS, þar til
1929, aS tryggingar á bifreiSum
voru lögskipaSar. En 1927 voru á
Alþingi samin lög um skoSun bif-
reiSa, sem þótti þá vera í megn-
asta ólagi, þ. e. a. s., aS ekki þótti
nægilegt öryggi fyrir umferSina,
aS ein skoSun færi fram meS aug-
lýsingu, eins og fram aS þeim
tíma var siSur. ÁriS 1928 og 1929
voru svo skipaSir skoSunarmenn
í sýslum landsins, þar sem bifreiS-
ir voru komnar, sem sumstaSar
var nú alveg í byrjun. í SuSur-
landsumdæmi voru tveir menn
skipaSir; þaS er óhætt að segja,
aS þá hófst hér sæmileg skoSun
á bifreiSum og raunverulegt eftir-
lit, og þaö margþætt, svo aS jafn-
vel sumum þótti þaS full mikil
afskiftasemi.
Fyrstu árin báru tryggingarnar
sig all sæmilega og tryggingar
eklci mjög dýrar, og þróunin í
þessum málum gekk í rétta átt.
BifreiSum fjölgaSi um mörg
hundruS árin 1929 og 1930, og
samgöngur um landiS jukust
hröSum skrefum. En Adam var
ekki lengi í paradis. ÁriS 1933, á
aukaþinginu, var skipuS milli-
þinganefnd í launamálum og þar
1 völdust bústólpar miklir. En þaS
dularfulla skeSur, aS nefndin legg-
ur tiI aS einn skoSunarmaSur verSi
í SuSurlandsumdæmi, enda geti
hann svo líka veriS bílstjóri ráS-
herranna. Líklega hafa þeir litiS
svo á, aS nóg væri aSgert, ef skoS-
aS væri aSeins 2% af bifreiSun-
um, enda hafSi þetta þau áhrif,
aS ríkisstjórnin áleit þetta eftirlit
bara óþarfa fikt. Þó höfSu allir
skoSunarmenn á landinu sama er-
indisbréfiS, og laun þeirra voru
þaS, sem inn kom fyrir starfiS,
skoSunai'gjöld og prófgjöld, en
ríkissjóSur greiddi ekki neitt. ÞaS
er því óhætt aS segja, aS bifreiSa-
éftirlitiS er ekki lengur til, og hef-
ir ekki veriS undanfarin ár. SkoS-
un og eftirlit er því í sama ásig-
komulaginu nú eins og þaS var
1927. SkoSun einu sinni á ári eftir
auglýsingu, en lögin sem enn gilda
fyrirskipa þó fjórar skoSanir á
ári, sérstaklega á leigubifreiðum
til mannflutninga. AfleiSingar af
þessn hafa nú þegar sýnt sig, með
því aS síSustu árin hafa veriS hér
á landi fleiri umferSaslys, og enn
fremur fleiri stórslys og dauSa-
slys, en nokkurn mann dreymdi
um aS gæti átt sér staS í okkar
fámenni. Flest öll þessi slys eiga
sér staS hér í Reykjavík og ná-
grenni, og er þaS eSlilegt, þar
sem % öllum bifreiSum á land-
inu eru hér í SuSurlandsumdæmi,
enda bera tryggingarnar sig mun
betur á þeim, sem eru úti á land-
inu, enn sem komiS er. Þetta á-
stand! rökstySur þaS almennings-
álit, aS afskjfti þess opinbera af
þessum málum hafi orSiS þjóS-
inni til tjóns, og sýnir þetta
greinilega, aS þarna hafa ekki all-
ir skiliS sitt hlutverk. Þegar maS-
ur athugar nú öll þessi umferSa-
ST FRAMTÍÐIN nr. 173. —
;Fundur í kvöld kl. 8%. Inntaka
snýrra félaga. Sigurður Helga-
|son les frumsamda sögu. Æt.
(447
STÚKAN VERÐANDI nr. 9
jheldur fund þriðjudagskvöld kl.
>8. Spurningum svarað. Br. Is-
;leifur Jónsson flytur erindi o. fl.
(435
íHVINNÁH
STÚLKA vön saumaskap ósk-
tjón, sem orSin erú hér, þá er ekki |ar eftir atvinnu á saumastofu
undarlegt, þó aS tryggingarfélög-
in verSi illa úti, og þar viS bæt-
ist, aS allir dómar ganga í sömu
átt, tryggingunum í óhag, jafnvel
þó sumir þeirra séu nú leyndar-
dómsfullir.
Þe§s skal getiS sem gert er: ÞaS
er nú upplýst, aS maSur nokkur
meS meistaranafnbót í einhverju,
hafi setiS mikinn hluta sí'ðustu
ára viS aS semja lög og reglu-
gerSir um notkun bifreiSa, en mest
af því hafSi nú ekki þótt prent-
Uppl. Sellandsstíg 14, eftir kl. 6.
(428
HÚSEIGENDUR! Yanti yður
þniðstöðvarkyndara, þá liringið
\i sima 3145. Leitið upplýsinga.
_________(433
STÚLKA óskast í vist. Uppl.
fti Framnesvegi 38, niðri. (441
STÚLKA óskast í vist allan
Jcíaginn. Barnlaust heimili. Uppl.
Jí síma 2068. (443
STÚLKA óskast
vist á
(444
unarhæft, en eftir mörg svitaböð ;?
virSast tvær reglugerSir hafa gBjarnarstíg 7.
fæSst, meS aðstoS betri manna. « DÖMUR og HERRAR! Munið
í Lögbirtingabl. sem út kom 28. 5|saumastofuna í Hafnarstræti 4.
des. 1936 kemur reglugerS um
próf fyrir bifreiSastjóra. ÞaS sem
þar er nýtt, er aS ríkisrekstur er
nú tdkinn á kenslunni undir meira
próf, og kenslan meS prófi kostar
nemanda um 100 kr. Atvinr.umála-
ráSherra skipar forstöSumann,
meS háum launum aS sagt er. Eins
og allir vita borgar Haraldur alt-
af vel, bara ekki af sínu. Allir
menn, hvar sem er á landinu, eiga
aS koma til Reykjavíkur og vera
hér á skóla í 6 viltur, kent er 5
Hvergi ódýrara. — Reynið við-
skiftin. Árni Bjarnason, ldæð-
ískeri. (367
lÍŒNSlÁl
PÁLL BJARNARSON (Prest-
?hól) kennir Isl., Dönsku, ensku,
^Frönsku, þýsku. Les með nem-
Jöndum. Óðinsgötu 9. (201
TAPAf'IUNDItl
tíma á dag, forstöSumaSur skipar j; T „ . , ,C1 ... , ,
, ö A . . . . « VESKI liefir tapast. Skihst a
kennara. Aummgja menmrmr, í?„, ... „„ .
, , ! ícBarugotu 30 A. (427
margir peningalithr, hanga her 1 p
6 vikur til þess aS læra aS aka
kassabíl, og aS náminu loknu eru
atvinnuskilyrSi mjög rýr eins og
bílstjórastéttarinnar yfirleitt. Eng-
in lög eSa reglugerS heimilar, aS
kenna aS aka bifreið undir hiS
meira próf, því þaS á nemandi aS
vera fullnuma í, ef hann á að fá
aS ganga undir prófiS ; hefir þetta
plagg því veriS brotiS af smiS-
unum sjálfum. En bitinn kom og
j’aS var nóg. ;í LÍTIÐ herbergi óskast. Uppl
Svo hefir sést reglugerS um gsima 3010- (438
gerS og notkun bifreiSa, og þar g
ei nú lítiS nýtt, nema veriS er að
skyld'a verkstæSiseigendur til aS
sjá um skoSun bifreiða, og gæti
þaS nú veriS gott, ef hægt væri
aS framkvæma þaS.
Og þegar maður lítur nú yfir
þær ráSstafanir. sem gerðar hafa
veriS af því opinbera, þá sjá allir,
aS ekki er undarlegt, þó ástandiS
sé eins og þaS er nú. En hafa þá g
stjórnendur Reykjavíkur
nokkuS til aS gera umferSina
gert í?
2 SKRIFSTOFUHERBERGI,
1 eða við miðbæinn, óskast til
hættuminni á götum borgarinnar. í?ic'Su hið fyrsta. Tilboð, merkt:
ÞaS er öllum kunnugt, aS þaS er ;?„Skrifstofur II , afhendist blað-
sama ólagiS og hefir veriS. Allar ginu fYrir 24. þ. m. (422
umferðarmestugötur þaktar af bíl- ;
um, sem standa þar mestan hluta
dagsins mannlausir. Lækjartorg ;
er sama ruslakistan; þar standa |
TAÐA lil sölu. Uppl. í síma
2687. — (405
STOPPUÐ húsgögn verða
best og sterkust frá Skólabrú 2
(hús Ól. Þorsteinss. læknis).
_______________________(429
STERKU ottomanarnir verða
ódýrastir Skólabrú 2 (hús Ól.
Þorsteinssonar læknis). (430
ALLAR viðgerðir á divönum,
madressum og ottómönum. •—
Geri scm nýtt. Aítaf best Skóla-
brú 2 (hús Ól. Þorsteinss. lækn-
is). (431
LÍTIÐ notaður fiskvagn og
reisla til sölu. Uppl. Óðinsgötu
20 B, niðri. (436
ELDAVÉL og tveir góðir
ofnar til-sölu Frakkastíg 24 B.
______________________(437
TÆKIFÆRI. Sem nýr kjól-
klæðnaður á fremur grannan
meðalmann er til sölu fyrir
minna en hálfvirði. Til sýnis
hjá G. Bjarnason & Fjeldsted,
Aðalstræti 6. (439
DÖMUSKÍÐAFÖT ný, til sölu
Verð 75 krónur. Frakkastig 26.
_______________________(442
KAUPUM flöskur, glös og
bóndósir í búðinni Bergstaðastr.
10, kl. 2—5. Sækjum heim. (446
DÖMUKÁPUR, kjólar, dragt
ir og allskonar barnaföt ei
sniðið og mátað. Saumastofan
Laugavegi 12, uppi. Sími 2264.
Gengið inn frá Bergstaðastræti.
(242
Fopnsalan
Mafnapstrætt 18
kaupir og selur ný og not-
uð húsgögn og lítið notaða
karlmannsfatnaði._________
NÝKOMIÐ: ullarkjólatau,
eftirmíðdags og ballkjólasilki,
kápuefni, kápufóður, káputölur
og spennur, peysufataklæði,
sloppaefni, undirfatasilki, sæng-
’ urveradamask, léreft, gardínu-
efni, smábarnafatnaður o. fl. —
Verslunin Snót, Vesturgötu 17.
(413
„FREIA“-fiskmeti (fars, boll-
ur og búðingur) er viðurkennt
fyrir hve það er holt og Ijúf-
fengt. Fæst á eftirfarandi stöð-
úm: Laufásvegi 2, (pöntunar-
sími 4745). — Útibú Tómasar
J ónssonar, .Bræðraborgarstí g 16,
Búðum Sláturfélags Suður-
lands. Einnig í búðum Kaupfé-
lags Reykjavikur: Skólavörðu-
stíg 12 og Vesturgötu 16. —
NB. Læknar liafa mælt með
„Freia“ fiskmeti sem sérstak-
lega lientugu fyrir meltingar-
veikt fólk. Sannfærið yður um
að það sé „Freia“-fiskmeti, sem
þér fáið. (408
TAPAST hefir leðurveski
með lyklum o. fl. Skilist á
Laugaveg 49 B. Haraldur Ei-
ríksson. (532
TAPAST héfir svártur
Iröttur (högni), hvítur á öllum
löppum, bringu og trýni, óskast
skilað á Grettisgötu 48. (434
llHDSNÆfllI
ÓDÝR stofa til leigu fyrir
kvenmann á Framnesvegi 38,
niðri. (440
LÍTIÐ herbergi með hita og
öðrum þægindum, ásamt fæði á
sama stað, óskast 1. des. Helst
í suðausturbænum. Tilboð
merkt „1. des.“ sendist Vísi
íjfyrir 25. þ. m. (445
50—60 bifreiöir, í staðinn fyrir
10—20, sem hafa leyfi, en auSvit-
atS ætti engin aS vera þar, því þaS
er nóg pláss annarsstaöar, sem
inum eða eiganda, jafnvel þó veg-
farandi sýni fylsta gáleysi, og
gangi jafnvel viljandi beint fyrir
bifreiSina. ÞaS virSist nú vera
kominn tími til, a‘5 gera öllum veg-
stendtir ónotaS. Það er ekki orði‘5 . arendum Ijóst, aS ádlir eigi aS ein-
hægt a5 aka um þennan bæ, nema j hverju leýti a5 bera ábyrg‘5 á um-
fyrir þaulæfða bílstjóra, ef ekki ferðinni, hver fyrir sig, en öku-
eiga a5 veröa hér 4—8 umferða-
tjón daglega, eins og hafa verið
undanfarið.
Nú liggja fyrir Alþingi ný bif-
reiðalög, og þau ákveða allveru-
íega hækkun á tryggingunum,
sem sé að hver farþegi eigi að
vera trygður fyrir 5000 kr. í leigu-
bifreiðum til mannflutninga, og
veldur það nokkurri hækkun enn
á iðgjöldunum, en þó vex áhætta
tryggingarfélaganna stórum meira
og enn er skaðabótaskylda að
mestu eða öllu leyti á ökumann-
maðurinn hafi ekki allar skyld-
urnar við vegfarendur. Það sýnir
sig daglega hér, að sumt gang-
andi fólk virðist gera sér leik að
því, að ganga þvert fyrir bifreið,
og segir um leið: „Nú, hann lík-
lega ekur ekki yfir okkur". Þetta
mundi nú náttúrlega hvergi lið-
ast nema hér.
Bílstjórar og bifreiðaeigendur!
Ef það á að sannast, sem væri af-
ar skemtilegt, að hér á landi séu
betri ökumenn yfirleitt en í nokkru
öðru landi, þá verðum við að sýna
það í öllum okkar verkum, sem
snerta stjórn bifreiðanna, að við
eigum það álit skilið. Og við skul-
um kosta kapps um, að láta liin
mörgu slys, sem koma fyrir dag-
lega; hætta að eiga sér stað.
Eg veit að allir vilja vinna að
þvi, að slysunum fækki 0g trygg-
ingargjöldin þurfi ekki að hækka.
Það verður nú fróðlegt að sjá og
heyra hvaða skilning fulltrúar
þjóðarinnar leggja í bifreiðalögin
við afgreiðslu þeirra. Sömuleiðis
hvernig lögfræðingunum þremur
tekst að semja lögreglusamþykt
fyrir Reykjavík. Fer vel á því,
að þessi mál verði afgreidd sem
lög á sarna tíma. Verður það
nokkurt próf á skipun þessara
mála í næstu framtíð.
11. nóv. 1937. .
Zoph. Baldvinsson.
' Vtli