Vísir - 23.11.1937, Blaðsíða 3

VtSIR
Kenslamilariðherra dæmir fram-
ferði sitt sjilfnr.
Tillðgai* lnaiis um að takmarka veitingar-
vald. Mðherpa á embættum víð fiáskólann.
Jarðarför móður okkar, ,*** . *
Önnu Kpistjönu Bjarnadóttur,
fer fram frá fríkirkjunni í Reykjavík fimtudaginn 25. nóv-
ember og hefst með húskveðju á heimili hennar, Vestur-
götu 46 A.
Anna L. Kolbeinsdóttir. J. B. Pétursson.
Kristinn Pétursson. k. t . • , ■
HÚ um helgina barst há-
skólaráði bréf frá Haraldi
Guðmundssyni kenslumálaráð-
herra þess efnis, að hann lagði
til við ráðið að endurskoða
reglugerð Háskólans, og stakk
jafnframt sjálfur í bréfinu upp
á því í hverju breytingamar
yrðu fólgnar.
1 bréfi þessu er gert ráð fyrir
að reglugerðinni sé breytt á
þann veg m. a., að ráðherra sé
heimilt að fyrirskipa samkepn-
ispróf um kennaraembætti og
skal val dómenda hagað svo,
skv. tillögu ráðherrans:
„Hlutaðeigandi háskóladeild
skipar einn nefndarmanna og
má hann ekki vera kennari við
deildina. Ráðherra skipar ann-
an úr hópi deildarkennaranna.
Hinn þriðji sé erlendur sérfræð-
ingur, fenginn tilnefndur af er-
lendum háskóla, þeim, er ráð-
herra og hlutaðeigandi háskóla-
deild koma sér saman um að
leita til um það, en nánari regl-
ur settar, ef ekki næst sain-
komulag milli þessara aðila“.
Þegar htið er á þessar regl-
ur ráðherrans er það ljóst, að
þótt þær hefðu verið komnar í
glldi áður en samkeppnin um
dósentsembættið í guðfræði-
deild fór fram, hefði niðurstað-
an orðið sú sama.
Það þarf ekki að efa, að ráð-
herra og deildin hefðu komið
sér saman um að erlendi sér-
fræðingurinn yrði frá Kaup-
mannahafnarháskóla, og að
próf. Mosbech hefði orðið fyrir
valinu, því hann var einmitt á
leið hingað um sömu mundir.
Má búast við að guðfræðideild-
in hefði tilnefnt biskupinn, dr.
Jón Helgason, í dómnefndina
og ráðherra hefði síðan skv.
reglum sínum tilnefnt annað-
hvort próf. Ásmund Guðmunds-
son eða próf. Magnús Jónsson.
Þegar ráðherrann er búinn að
láta í ljósi, að allir þessir menn
hafi dæmt af fullkominni lilut-
drægni við samkepnina í fyrra-
vetur, sést að fremur lítil trygg-
ing ætti að vera í reglum hans,
frá sjónarmiði ráðherrans
sjálfs.
Niðurl.
Ungverjar gerðu sér um tíma
vonir um, að Þjóðverjar og ítal-
ir mundi veita þeim aðstoð til
þess að má aftur landamæra-
liéruðunum, sem frá þeim voru
tekin, eftir að friðarsamning-
arnir liöfðu verið midirskrifað-
ir. En Ungverjar gera sér nú
ljóst, að hvorki Þjóðverjar né
llalir eru líklegir til þess að að-
hafast neitt, sem að gagni kem-
ur í þessu máli. I hinum mý-
mörgu blaðatilkynningum
þýslca útbreiðslumálaráðherr-
ans, Göbbels, hefir margsinnis
verið að þessum málum vikið,
og Ungverjar vita, að einskis
styrks er að vænta frá Þjóðverj-
um. Italía •— eftir að Mussolini
hafði talað digurbarklega um,
að Ungverjar ætti að fá landa-
mærahéruðin, sem þeir mistu,
aftur, og að íttdir styddi þá,
En það lcátlegasta er, að
befðu þessar reglur ráðlierrans
verið komnar í gildi, þegar Sig-
urður Einarsson féll í gegn hjá
dómnefndinni, þá hefði ráð-
herrann orðið neyddur til að
skipa sira Björn Magnússon í
embættið.
í reglum ráðherrans regir
ennfremur svo:
„Embætti, sem um hefir
verið kept, má ekki veita
gegn samhljóða tillögu próf-
nefndarinnar og ekki gegn til-
lögu meirihluta hennar, ef
hinn erlendi sérfræðingur
fyllir meirhlutann“.
Dómnefndin mælti einróma
með sira Bimi Magnússyni og
hefði þvi ekki komið til greina
annað en skipa hann, ef þessi
takmörkun á veitingavaldi ráð-
herrans hefði verið komin í
gildi.
Hér dæmir ráðherrann sjálf-
ur framferði sitt og er það ein-
kennilegt eftir alt það veður,
sem þessi ráðherra hefir gert út
af því að Háskólinn skuli dirf-
ast að ætla að binda veitingar-
valdið með samkeppnisprófum
og öðru þvílíku, þá skuli hann
einmitt verða til þess að stinga
upp á nýrri tilhögun, þar sem
veitingarvaldið er beinlínis
bundið af niðurstöðu dóm-
nefndar!
Skv. skilningi ráðherrans hef-
ir hann ekki talið veitingar-
valdið hingað til vera bundið
af ráðstöfunum háskóladeilda,
en nú leggur hann einmitt til
að veitingarvald ráðherrans
verði stórlega takmarkað.
1 gær kom út bæklingur eftir
prófessorana Magnús Jónsson
og Ásmund Guðmundsson, er
nefnist: Svar- til bráðabirgða
við skýi-slu kenslumálaráð-
herrá. Er í ritinu lauslega rak-
inn í sundur blekkingavefur
Haralds Guðmundssonar í bók
þeirri, sem kom út sama dag-
inn og Sig. Einarsson var skip-
aður, en fyllra svar bíður þess
er Háskólaráðið gerir grein fyr-
ir málinu.
í riti háskólaráðsins, sem er
gerði vináttusamning við Jugo-
slava og lofaði þar með að virða
landamæri Jugoslaviu, cn ’ ,u
mundi bitna mest á Jugoslaviu,
ef kröfur Ungverja væri teknar
til greina.
Ungverjar gera sér því ekki
neinar gyllivonar lengur um að-
stoð stórveldanna — heldur
ekki þeirra, sem lofa öllu fögru,
eins og ítalir. En Ungverjar
koma vinsamlega fram við
Þjóðverja, því að þeim er það
mjög í hag, vegna þess, að mik-
ið af ungverskum vörunr fer til
Þýskalands, en auk þess vilja
þeir gjarnan vera þeim nægilega
vinsælir til þess, að Litla banda-
lagið liafi af því nokkurn beyg,
að til nánari þýsk-ungverskrar
samvinnu kynni að koma. Og
Ungverjar reyna einnig að halda
vinfengi ftala, viðskiftaaðstæðna
ýegna, euda var gprður samn-
væntanlegt næslu daga, munu
verða rakin afskifti veitingar-
valdsins af skipunum í enrbætti
við Háskólann, undanfarin sam-
kepnispróf o. s. frv., og nrun
þar hver deild gera hreint fyrir
sínunr dyrunr og svara ásökun-
unr ráðherrans.
Veðrið í morgun.
í Reykjavík 5 st., nrest í gær
2, nrinst í nótt 1 st. Úrkoma í gær
7.8 mm. Yfirlit: Víðáttunrikil
lægð fyrir norðan land, en há-
þrýstisvæði fyrir sunnan. Horf-
ur: Faxaflói: Suðvestan og vest-
an kaldi. ÞíSvi'ðri og rigning öðru
bverju.
Skipafregnir.
Gullfoss fór vestur og norður í
gærkveldi. Goðafoss kom í morg-
un að vestan og norðan. Brúar-
foss kom til Kaupmannahafnar í
gærkveldi. Dettifoss fór frá Hull
í gærkveldi áleiðis til Reykjavík-
ur. Selfoss fer vestur og norður í
kveld. Gulltoppur kom frá út-
löndum i gær. iBelgaum fór á veið-
ar síðdegis í gær. Edda kom í nótt
og lestar hér. Eldborgin kom frá
útlöndum í morgun. Ægir kom í
morgun með togarann VörS frá
PatreksfirSi, en skrúfa hans brotn-
aði fyrir nokkuru. SúSin er á leiS
til FáskrúSsfjarSar frá Danzig
Esja var á ísafirSi í gærkveldi.
Kyndari í Gasstöðinni,
Jón Jónsson, BergstaSastræti 4,
meiddist á höfSi í morgun. Hrundi
kolastykki og varS Jón fyrir því.
Var fariS meS hann á Landspítal-
ann til þess aS hreinsa sáriS, og
því næst heim. MeiSsliS er ekki
alvarlegt.
Farfuglafimdur
verSur haldinn í lcvöld kl. 9. Til
skemtunar verSur: Upplestur,
söngur meS guitarundirspili o. fl.
Aöeins ungmennafélögum og gest-
um þeirra er heimill a'ðgangur.
Selveiði.
ÁriS 1934 veiddust hér viS land
310 fullorSnir selir, en ekki nema
276 áriS eftir. Hinsvegar var
kópaveiSi heldur meiri áriS 1935
og munar þó litlu: 3997 kópar
1934, en 4001 áriö eftir. — MeSal-
ingur viðskiftalegs eðlis milli
Italíu, Austurríkis og Ungverja-
lantls, sem Ungverjar liafa tals-
verðan liag af!
Þá er vert að minnast á, að
undanfarin tvö ár hefir sam-
búðin batnað mjög milli Ung-
verja og Austurrikismanna og
milli Austurríkismanna og
Tékka. Samvinna milli smárikj-
anna er að aukast. Öll vilja þau
nú forðast að vera háð stórveld-
unum Ítalíu og Þýskalandi, en
það geta þau ekki til lengdar,
nema með samvinnu sín á milli.
En ekkert hefir haft eins milt-
ií álrrif í Dónárríkjunum und-
angengin tvö ár og vitneskjan
um það, að Bretar hafa verið að
vígbúast af öllu kappi, því að
smáþjóðirnar við Dóná %ita
hvaða þýðingu það hefir, að
Bretland sé hernaðarlega öfl-
ugt. — Þær telja tilveru sína
undir þvi komna, að Bretar sé
liernaðarlega nægilega öflugir
til þess að skakka leikinn, ef
eittlivert stórveldanna i eigin-
hagsmuna skyni ryfi friðinn á
meginlandinu.
Nú má vel vera, að Dónár-
ríkjaþjóðirnar geri »ér of
......- -
tal 1931—1935 er 311 selir og 376o
kópár. MeSaltal 192Ó—1930; 438
sélir óg 4710 kópar. MeSaltal
1921—-1925 : 554 selir og 4543 kóp-
ar. — MeSaltal 1901—1905 748
selir og 5980 kópar. Samkvæmt
þessu hefir selveiSinni hrakaö
mjög síSan um aldamót.
ísfisksala.
Karlsefni seldi í Grimsby í gær
1527 vættir fyrir 1298 stpd.
Varðarfundur
er í kvöM kl. 8jú í VarSarhús-
inu. Magnús Jónsson próf. talar
um veitingu dósentsembættisins.
Sjötug
er í dag Ingibjörg SigurSar-
dóttir til heimilis á Ásvallagötu 57.
Hrognkelsaveiði
hér viS land fer minkandi ár frá
ári, aS .því er skýrslur vitna. Seg-
ir í „Fiskiskýrslum og hlunninda
áriS 1935“,, aS síSustu sex árin
hafi veiSin veriS þessi: ÁriS 1930:
292 þúsund, 1931: 206 þúsundi,
1932: 152 þúsund, 1933: 113 þús-
und, 1934: 93 þúsund og 1935: 81
þúsund.
Æskulýðsvika
K. F. U. M. cg K. stendur yfir.
í kvöld talar Bjarni Eyjólfsson.
EfniS, sem hann ræSir um, nefn-
ist: „f bók lífsins“ Einnig veröur
sunginn söngur meS sama nafni.
Söngurinn er úr ljóöaflokkum
„Mannssonur“ eftir Stein SigurSs-
son. RæSuefni vikunnar eru sam-
nefnd söngvum í ljóðaflokk þess-
um, og veröa þeir sungnir eftir
ræöurnar. Auk þess verSa sungnir
gamlir og nýir söngvar aSrir.
Hnefaleikaæfingar Ármanns
verSa framvegis á miSvikudög-
um og föstudögum kl. 9—10.
Stúkuheimsókn.
21. þ. m. fór stúkali Frón í
Reykjavík í heimsókn til stúkunn-
ar Framför í GerSum í Garöi. *—
FariS var af staS klukkan 14 í
tveimur 18 manna bifreiSum og
kómið aftur laust eftir miSnætti.
í förinni voru rúmlega 30 félagar
úr Frón. — Sátu þeir fund í
Framför og þágu veitingar á und-
an og eftir fundi, og að lokum
var stiginn dans fram eftir kvöldi.
Stúkan Framför bætir nú óSum
viS sig félögum og er í henni
margt af ungu fólki. — Segir Lúd-
vig C. Magnússon, sem er heimild-
armaSur um frétt þessa, aS áhugi
fyrir bindindismálum sé mjög aS
glæðast í GarSinum, og enda víöar
á landinu.
Zionskórinn.
Hinn 19. nóvember 1932 stofn-
uöu nokkrir áhugasamir kristni-
boösfélagar, konur og karlar,
söngfélagiS „Zionskórinn“. Kór-
inn hefir nú starfaS í fimm ár,
nema hvaS starfið féll aS mestu
leyti niöur í fyrravetur, sökum
þess, aö kórinn misti þá svo mikla
starfskrafta, sem ýmist fluttu úr
bænum eöa urðu aS hætta af öSr-
um ástæSum. Þessi fáu ár, sem
miklar vonir í þessu efni —
það sé eldii alveg víst, að Bretar
vilji eða geti beitt sér, ef til
styrjaldar kæmi' á meginland-
inu, en hitt er vist, að allar likur
benda til, að sú þjóð, sem hugs-
ar til árásar á aðra þjóð eða
þjóðir, verður að gera ráð fyrir
því, að Bretar grípi til vopna i
naístu Evrópustyrjöld — og
þctta hefir raunverulega þau
áhrif, að smáþjóðirnar eru ör-
uggari. Þessi staðreynd hefir
gífurlega mikil róandi álirif
víða í álfunni, ekki síst meðal
smáríkjanna, og afleiðingarnar
eru allar til bóía. Það er, eins
ög stóð í helsta blaði Aþenu-
borgar, er Georg VI. var krýnd-
ur, að Bretum sé það að þaklca
frekar en nokkurri þjóð annari,
að allsherj arstyrj öld hefir ekki
brotist út. „Hversu sem menn
óttast, elska, Iiata eða öfunda
Bretland, getur enginn gengið
þess dulinn hversu mikilvægt
hlutverk breskir stjómmála-
menn vinna á hinum ókyrru
tímum, sem nú eru víðast í
heiminum.“
kórinn hefir starfaS, hefir hann
unniS blessunarríkt starf innan
kristniboSsfélaganna meö söng
sínum. Líka hefir hann sungiS ó-
key'pis á sjúkrahúsum og víSa í
nágrenni Reykjavíkur. Nú er þaS
því öllum vinum kórsins gleSiefni,
aS hann er aftur aö hefja starf
sitt og munum viS fá aS heyra til
hans bráSlega, aS minsta kosti um
jólin. Söngstjóri hefir frá byrjun
veriS skrifstofustjóri GuSbjörn
GuSmundsson og formaöur Krist-
ján K. SkagfjörS múrari. ErfiSis-
laust hefir þetta starf ekki veriS,
og ekki án vonbrigöa, en þeir sem
eru sér þess meSvitandi, aö þeir
eru aS vinna verk fyrir Drottinn,
ganga hugrakkir gegn hverri
raun. Drottinn blessi Zionskórinn
og gefi honum langan starfsdag.
J. H.
Frú Jóhanna Sveinbjarnardóttir,
Frakkastíg 9, ekkja Markúsar
heitins Þorsteinssonar, er áttræS í
dag. Hún hefir dvaliS hér í bæn-
um meira en hálfa öld, er mörg-
um kunn 0g öllum aS gó'Su.
ÚtvarpiS í kvöld.
18,45 Þýskukensla. 19,10 VeSur-
fregnir. 19,20 Þingfréttir. 19,50
Fréttir. 20,15 Erindi: „Þektu sjálf-
an þig“, II (Jóhann Sæmundsson
læknir). 20,40 Hljómplötur : Létt
lög. 20,45 HúsmæSratími: Réttur
skilningur á meSferS matar (ung-
frú Sigurborg Kristjánsdóttir).
21,00 Symfóníu-tónleikar: a)
Tschaikowteky: Fiölukonsert; b)
Sibelius: Symfónía nr. 1 (plötur).
22.15 Dagskrárlok.
Kiattspjriu
í Esglandi.
í síöustu umferS, 20. nóv., fóru
leikar í 1. deild sem hér segir:
Binningham—Wolverhampton 2 :o
Charlton—Arsenal 0:3, Chelsea—
Manchester City 2:2, Grimsby—
Brentford 0:1, Leeds—Bolton 1 :i,
Liverpool—Huddersfield 0:1,
Middlesbrough-Leicester City 4:2,
Portsmouth—Derby County 4 :o,
Preston—Blackpool 2 :o, Stoke
City—Sunderland o :o, West
Bromwich—Everton 3:1.
Félögin hafa nú fengiS vinn-
inga sem hér segir:
Leikir Mörk Stig
Brentford 17 34—24 23
Chelsea 16 36—29 20
Preston N. E. 16 32—19 19
Bölton Wanderers 16 31—23 W
Leeds United 16 24—19 19
Wolverhanipton 16 23—iþ i'9
Sunderland 16 26—28 18
Stoke City 16 26—28 18
Arsenal 16 30—10 17
Middlesbrough 16 30—27 17
IJuddersfield 16 22—21 17
Charlton Athletic 16 21—21 17
Birmingham 16 24—13 16
Manchester City 16 29—29 16
West Bromwich 16 30—35 16
Leicester City 16 24—30 14
Grimsby 16 18—24 14
Derby County 16 23—37 14
Everton 16 26—29 13
Liverpool 16 23—32 •12
Blackpool U I7—3I IO
Portsmouth 16 21—36 7
1 2. deild fóru helstu leikimir
Eun hér segir: Bumley—Sout-
hampton 4:0, Coventry—Sheffield
Wednesday 0:1, Luton Town—
Chesterfield 1:1, Manchester Uni-
ted—Aston Villa 3:1, Sheff. Uni-
ted—Bradford 3:1, Tottenham—■
West Ham 2 :o. — Hæst aö stiga-
tölu eru Coventry City og Shef-
field United, bæöi me'S 22 stig,
Aston Villa og Chesterfield hafa
20, og West Ham og Burnley 19
€tig.
Þankastrik—
Mér þykir alt af gaman að
koma til ReiLjavíkur. Eg er
lengst ofan úr sveit og höfuð-
borgin hefir upp á margt að
bjóða, sem við afdalabörnin
getum skemt okkur við. Eg er
nýlega kominn til bæjarins og
ætla að dveljast hér vikutíma.
Eg var hér á ferð í sumar, í
það mund sem mest gekk á
með „strikin“, þ. e. lögreglu-
strikin eða „þankastrikin“. Eg
stóð við fáeina daga að þvi
sinni og á hverjum morgni
voru komin ný og ný strik á
göturnar. Mér fanst þetta ákaf-
lega merkilegt og mér var sagt,
að þessi meinleysislegu strik
ætti að koma i veg fyrir —
svona með aðstoð guðs og
góðra manna — að Aílk yrði
stórslasað eða drepfö á götum
borgarinnar.
Eg var að koma vestan Aust-
urstræti annan eða þriðja
daginn, sem eg var hér i
sumar. Á undan mér gekk
prúðbúin kona og leiddi litinn
dreng. Þá voru hin fögru strik
lögreglunnar komin nyrst í
Lækjargötu — frá „Eymund-
senshorninu“ og upp á gang-
stétt Bankastrætis. —
Eg sé að konan með dreng-
inn þræðir milli strikanna.
Drengurinn segir: — Mega bíl-
arnir ekki aka á okkur, ef við
erum á milli þessara strika?
Mamma lians hélt að þeir mætti
það ekki. Þá spurði drengurinn:
— En mega þeir þá aka á mig
og þig og alla, ef við erum fyrir
utan strikið? — Mega þeir það,
mamma? — Þeir mega aldrei
aka á fólkið, góði minn. —
Stráksi var ekki af baki dottinn
og spyr enn: Því gera þeir það
þá? — Sumir bílstjórar eru
glannar og sumir krakkar
hlaupa fyrir bílana, segir
frúin. Drengurinn: Við skul-
um bíða liérna á strikinu,
þangað til einhver bíllinn
kemur, og vita livort þeir
aka á okkur! En mamma hans
tók það ekki í mál og svo fóru
þau Ieiðar sinnar.
”5'"V
4.?- • •’ fc .. —
Eg nam staðar á „Eymunds-
sens-horninu“ og fór að hugsa
um þessi furðulegu strik —
þessi þankastrik yfirvaldanna.
Og svo datt mér í hug sagan
um hænsin. Eg veit ekki hvort
það var beinlínis vegna þess, að
eg var að hugsa um yfirvöldinv
eða af einhverjum öðruni
ástæðum.
Sagan um hænsin er á þessa
leið:
Ef þú tekur hæns, leggur það
niður lijá ki’itarstriki og gætir
þess, að hausinn sé lagður á
sjálft strikið, þá stendur það
hæns ekki framar upp af sjálfs-
dáðum, heldur liggur þarna til
eilíðarnóns, ef enginn hirðir
það!
Það væri laglegt, hugsaði eg,
ef einhver tæki nú upp á því, að
raða liænsum á öll þessi strik.
Þá fengi einhver hænsasteik,
því að ekki aiundu bilstjórar,
sem ofsast um göturnar, leggja
sig niður við annað eins og það,
að liægja á sér vegna nokktffra
Bætt sambúð
Dónárríkj aþj óða.