Vísir - 19.07.1938, Blaðsíða 3

TÍSIR
Treg siidveiQi fyr-
ir Nirðnriaidi.
EINKASIÍEYTI TIL YlSIS.
InDflstoíngnr á erlendom vélnm er
bannaðnr en Raftækjaverksmiðjan í
Hafoarflrli er lokuð til afgrelðsln
vegna efnisskorts.
Dndanfarna mánuði hefir verið tilfinnanlegrur skortur á
rafsuðuvélum hér í bænum, og það svo mjög að fólk
hefir ekki getað fengið vélar afgreiddar fyr en seint
og síðar meir, en nú er svo komið að rafsuðuvélar eru með öllu
ófáanlegar, bæði erlendar og innlendar. Innflutningur á erlend-
um rafsuðuvélum er ekki heimilaður, en Raftækjaverksmiðjan
h.f. í Hafnarfirði, sem er að nokkuru ríkiseign, hefir engar
pantanir getað afgreitt síðustu þrjár vikurnar vegna efnisskorts,
og mun enn verða alllangur dráttur á að vélar fáist afgreiddar
þaðan. Er þetta með öllu óviðunandi ástand, sem verður að
kippa í lag hið bráðasta, og heimila innflutning á erlendum vél-
um ef Raftækjaverksmiðjan getur ekki annað eftirspum, hverj-
ar sem orsakirnar kunna að vera.
Hagsmunir rafveitunnar.
Þegar Reykjavíkurbær réðist
í virkjun Sogsins duldist það
engum að hér var um hið mesta
þjóðþrifafyrirtæki að ræða,
bæði með tilliti til liinna auknu
þæginda og almenna sparnaðar,
sem af notkun rafmagns getur
leitt, og einnig með tilliti til
hins unga iðnaðar, sem 'með
virkjuninni skapast ótæmandi
tkilyrði um ófyrirsjáanlega
framtíð.
Afkoma Sogsvirkjunarinnar
hlýtur liinsvegar fyrst og fremst
að vera háð rafmagnsnotkun-
inni, og verður þvi að gefa hæj-
arhúum sem greiðastan aðgang
að því að afla sér góðra og ó-
dýrra raftækja. Bæjarstjórnin
fór þess á leit í upphafi að hún
fengi undanþágu um innflutn-
ing á raftækjum, en er það
tókst ekki samdi hún við stjórn-
endur raf tæk j aeinkasölunnar,
og skuldbundu þeir sig til að
tryggja bæjarhúum raftæki
með viðunandi verði og hag-
kvæmum greiðsluskilmálum
gegn því að rafveita bæjarins
innheimti andvirði tækjanna
með mánaðarlegum afhorgun-
um kaupendanna.
Leikur enginn vafi á því að
vegna þessa fyrirkomulags hef-
ir mörgurn orðið kleift að afla
sér rafsuðuvéla, sem ella hefðu
ekki átt þess kost, og hafa spar-
að allmikið fé vegna hins lága
taxta, sem gildandi er um sölu
á rafmagni til suðu og hitunar.
i
Taxtar rafveitunnar.
Eins og kunnugt er fjallaði
rtefnd, skipuð af hæjarstjórn,
um taxta rafveitunnar ásamt
Steingrími Jónssyni rafmagns-
stjóra. Voru þær hreytingar að-
allega gerðar á fyrri taxta í
þessu efni að ljósagreiðslur eru
hinar sömu alt árið, 40 aurar á
kwst., en áður var liann 50 au.
á kwst. í skammdeginu, en 12
aurar yfir sumarmánuðina.
Þetta verð á rafmagni til
ljósa var ákveðið með tilliti til
þess að livetja menn til þess að
liagnýta sér rafmagn til suðu
og ná þannig haglcvæmari kjör-
um. Hagnýti menn sér rafmagn
til eldunar greiða þeir 7 aura
fyi’ir kwst. í 1500 fyrstu kílo-
wattstundirnar, en 4 aura fyrir
kwst., sem umfram er, og auk
þess 1 kr. á mánuði fyrir hvert
íhúðarherhergi, og eru þá ekki
talin með eldliús, gangar og
þvilíkt.
Taxti þessi var settur með til-
liti til þess að auka rafmagns-
notkunina svo sera frekast er
unt, og liefir þegar allmikið
unnist á í þessu efni, og má ætla
að þær áætlanir, sem gerðar
hafa verið af rafmagnsstjóra
standist fyllilega, ef menn eiga
kost á að afla sér rafsuðutækja.
Á síðasta ári fjölgaði rafsuðu-
eldhusum hér í bænum um 600,
en áætlað var að á þessu ári
myndi þeim fjölga um 1200, ef
alt væri með feldu.
Rafsuðuvélar ófáanlegar
á markaðinum.
í fyrstu áttu menn þess kosl
að kaupa þýskar rafsuðuvélar
samhliða Iiinni íslensku fram-
leiðslu, en svo fór þó að lokum
að kipt var fyrir allan innflutn-
ing á þeim. Um áramótin voru
þó fluttar hingað 100 slíkar vél-
og sent Vísi skýrslu um það:
Sunnudagur 24. júlí:
M.s. Dronning Alexandrine
kemur að Grófarhryggju vest-
anvert kl. 19. Forsætisráðherra-
hjónin taka á móti gestunum,
en síðan er þeim fagnað af borg-
arstjóra Reykjavíkur, og mun
hann Iáta lirópa ferfalt húrra
fyrir hinum konunglegu gest-
um, sem síðan halda heim til
forsætisráðherra og snæða þar
kvöldverð.
Mánudajgurinn 25. júlí:
Lagt af stað kl. 8,45 frá Hótel
Borg áleiðis til Geysis, komið
þangað kl. 12,30. Þar snæddur
hádegisverður og heðið eftir
gosi, en síðan farið lil Gullfoss.
Frá Gullfossi verður ekið að
Soginu og Sogsvirkjunín sltoð-
uð. Miðdegisverður í Þrasta-1,8
lundi í hoði bæjarstjórnar
Reykjavikur.
Gestirnir fara beint um horð
í Dr. Alexandrine er þeir koma
til Reykjavíkur og mun skipið
leggja af stað þá þegar áleiðis
til Akureyrar.
Þriðjudaginn 26. júlí:
Komið við á Issfirði um ld.
15.
ar og lágu þær á hafnarbakkan-
um í f jóra mánuði án þess- að
þær fengjust afgreiddar, þrátt
fyrir það að eftirspurnin væri
það milcil, að Raftækjagerðin
h.f. gæti með engu móti full-
nægt henni. Bæjarstjómin lét
þá málið til sín taka og skor-
aði á Raftækjaeinkasölu rikis-
ins, að hlutast til um að jafn-
an væruj til sölu á markaðinum
rafsuðuvélar og önnur raftæki,
þannig að bæjarbúar gætu not-
fært sér hið ódýra i-afmagn.
Vélar þessar munu loksins
hafa fengist, og eru fyrir löngu
allar seldar og auk þess öll
framleiðsla Raftækjaverksmiðj-
unnar í Hafnarfirði, og hafa
vélar nú verið ófáanlegar um
þriggja vikna slceið, þrátt fyrir
almenna eftirspurn. Ástæðan til
þess að framleiðsla Raftækja-
verksmiðjunnar hefir stöðvast
er talin sú, að verlcsmiðjan hafi
skort efni í vélarnar, og að hún
hafi enn ekki getað aflað sér
þess eða leyst það út, og megi
þvi vænta enn frekari dráttar á
afgreiðslu en orðið er.
Slíkt ástand sem þetta er með
öllu óþolandi, hver sem sökina
kann að eiga, og bæjarbúar
verða að sameinast um þá kröfu
að Raftækjaeinkasala ríkisins
inni sína skyldu af hendi, og
hafi rafsuðuvélar fyrirliggjandi
þannig að rafveitan og kaup-
endurnir verði ekki fyrir stór-
feldu tjóni og óþægindum
vegna hirðuleysis í þessu efni.
Miðvikudaginn 27. júlí:
Koinið við á Siglufirði um
kl. 7.
Komið til Akureyrar kl. 14.
Akureyri og nágrenni skoðað.
Fimtudaginn 28. júM:
Farið til Mývatns og til baka
til Akureyrar.
Föstudaginn 29. júlí:
K1 8 lagt af stað suður frá
Akureyri. Komið til Blönduóss
kl. 19 og gist í Kvennaskólanum
þar. j J
Laugardaginn 30. júlí:
Kl. 8 lagt af stað frá Blöndu-
ósi. — Kl. 14 hádegisverðúr i
Hreðavatnsskála. — Kl. 19,30
farið í horð um e.s. Ægi á Akra-
nesi og síðan til Reykjavíkur.
Sunnudagurinn 30. júlí og
mánudagurinn 1. ágúst:
Eltki hefir endanlega verið á-
kveðið hvernig þessum dögum
verður ráðstafað, að öðru leyti
en því, að fyrri daginn verður
farið til Þingvalla.
í fylgd með krónprinslijónun-
um eru Komtesse Rewentlow og
Adjutant, Orlogskapt. Weil-
hach.
Siglufirði í morgun.
í gær og nótt komu til Siglu-
fjarðar þessi skip: Sæborg með
300 mál, Freyja Súgandafirði
60, Ægir/Muninn 380, Gull-
toppur Hólmavík 350, Pétursey
70, Höfrungur 300. Arthur/
Fanney 170, Rifsnes 150, Njáll
150, Unnur 430, Leo 250, Egg-
ert/Ingólfur 100, Hilmir 300,
Hvítingur 100, Anna 150, Her-
móður Akranesi 250, Valbjörn
100, Geir goði 100, Vébjöm 150,
Jón Þorláksson 400, Svanur 350,
Már 50, Sæbjörn 100, Fylkir/
Gyllir 25Ö, Sæhrímnir 350,
Minnie 400, Hermóður Reykja-
vík 260, Víðir 290, Huginn L 90.
Engin síld hefir sést á miðun-
um í morgun, þrátt fyrir ágætis
veður.
Þráinn.
Mopðmaima.
Kaupmannahöfn. —■ FÍJ.
Þorskafli Norðmamia á yfir-
standandi ári nemur 166.745
smálestum og er það mesti
þorskafli í Noregi frá því árið
1932, en þá var aflinn samtals
169.415 smálestir.
Af afla yfirstandandi árs hafa
67.085 smálestir verið hertar
eða jálíka mikið og í fyrra. Það
magn, sem var saltað, var meií*
en nokkuru sinni frá því árið
1930 eða 89.000 smálestir.
Að því er sölu og markaðs-
horfur snertir er vert að taka
fram, að liið nýja norsk-ítalska
greiðslusamkomulag og vöru-
skiftasamkomulagið um að
hafa skifti á norskum fiski og
ítölskum flugvélum hafa leitt til
aukins útflutnings til Italíu.
Fei*ðafélag
Islands
ráðgerir að fara ýmsar skemti-
ferðir á næstunni. Hekluför. Lagt á
stað næstk. laugardag ld. 4 síðd.
og ekið austur að Galtalæk og gist
þar. Snemma á sunnudagsmorgun
farið ríðandi upp rétt og gengið
þaðan á Heklutinda. Listi liggur
frammi og séu farmiðar teknir fyr-
ir föstudagskvöld. — Gönguför á
Eyjafjallajökul. Á laugardag sið-
degis ekið austur undir Eyjafjöll,
gist þar á bæjum eða í tjöldum, en
á sunnudagsmorgun gengið á jök-
ulinn. Farmiðar teknir fyrir föstu-
dagskvöld. — Gönguför á Trölla-
kirkju. Farið með e.s. Laxfoss til
Borgarness kl. 2 á laugardag og
ekið upp í Borgarfjörð, gist á bæj-
urn eða í tjöldum. Á sunnudags-
morgun ekið upp á Holtavörðu-
heiði og gengið á Tröllakirkju, en
til baka í Norðurárdalinn og dval-
ið þar um stund, síðan farið í Borg-
arnes og með Laxfoss heim á
sunnudagslcvöldið. Farmiðar séu
teknir á föstudagskvöld. — Mý-
vatnsför, 2. ferð. 8 daga ferð norð-
ur að Mývatni, Dettifoss og Ás-
byrgi og aðrir viðkomustaðir eins
og í fyrri ferðinni. Lagt af stað á
föstudagsmorgun 22. júlí (ekki á
laugardagsmorgun). Áskr i f tarlisti
liggur frammi til miðvikudags-
kvölds kl. 6, en farmiðar séu telcn-
ir fyrir kl. 12 á hádegi á fimtudag
á skrifstofu Kr. Ó. Skagfjörðs,
Túngötu 5, Reykjavík.
FLÓÐ í NOREGI.
Oslo 18. júlí.
Feikna úrkoma hefir orsakað
flóð og skemdir á Sörlands-
hrautinni. Farþegalest með 50
farþega var stöðvuð á seinasta
augnahliki, þar sem teinunum
hafði skoláð hurtu 100 metrum
framundan.
Heimsökn krónprins-
hjónanna - hvernig mót-
tökunum verður hagað.
íkisstjómin fól þeim Haraldi Árnasyni, kaupmanni, og
Ragnari E. Kvaran, forstjóra ferðaskrifstofu ríkisins,
að sjá um framkvæmdir í sambandi við heimsókn og ferðalög
Friðriks ríkiserfingja og Ingiríðar krónprinsessu, en þau koma
með m. s. Dronning Alexandrine n. k. sunnudagskvöld.
Hafa þeir ákreðið það fyrirkomulag, sem hér er lýst á eftir
Jarðarför hjartkæru konu minnar, móður okkar, tengda-
móður, ömmu og langömmu,
Guðrúnar S»óröard.óttui?,
fer fram miðvikudaginn 20. þ. m. og liefst með húskveðja
að heimili hennar, Baldursgötu 28, kl. 1 e. h.
Runólfur Einarsson, börn, tengdadætur, barnabörn og
barnabarnabörn.
Jarðarför móður okkar og tengdamóður,
Helgu Árnadóttir,
frá Þernumýri fer fram frá dómkirkjunni fimtudaginn
21. þ. m. og hefst með bæn áð lieimili hinnar látnu, Njáls-
götu 110 lcl. 1 eftir hádegi.
Guðmundur Jónsson. Jón L. Jónsson.
Guðni Jónsson. Steinunn Guðjónsdótir.
Berþór Jónsson. Helga Finnsdóttir.
Síldapaltinn f| órðungur
afiana á lama tíma í fyrra.
S. 1. laugardagskvöld var síldaraflinn sem hér segjr samkv.
skýrslu Fiskifélagsins:
Bræðslusíld
hektól.
Vestfirðir og Strandir ..........•................... 15.125
Siglufjörður .......................................... 83.974!
Eyjafjörður og Raufarhöfn ......................... 52.751
Austfirðir ............................................. 1.587f
Samtals 16. júlí 1938 ........................... 153.437
Samtals 17. júlí 1937 ........................... 568.039
Samtals 18. júlí 1936 ........................... 599.436
(18. júlí 1936 var auk þess búið að salta 3190 tn., 1010 ta.
venjul. saltsild, 649 tn. Matjessíld og 1531 tn. sérv. síld)\.
BontvÖrpuskíp:
Arinbjörn liersir 688 mál,
Baldur 431, Belgaum 474, Bragi
167, Brimir 1058, Egill Skalla-
grmsson 395, Garðar 954, Gull-
toppur 435, Gyllir 137, Hannes
ráðlierra 699, Hilmir 468, Kári
143, Karlsefni 280, Ólafur 851,
Rán 182, Skallagrímur 659,
Snorri goði 384, Surprise 200,
Tryggvi gamli 1399, Þorfinnur
272, Þórólfur 765.
Línugufuskip:
Alden 1171 mál, Andey 1798,
Ármann 269, Bjarki 257, Bjarn-
arey 1386, Björn austræni 1436,
Fjölnir 1123, Freyja 2577, Fróði
1543, Hringur 1026, Tluginn 70,
Hvassafell 1327, Jarlinn 1683,
Jökull 2145, Málmey 248, Ólaf
804, Ólafur Bjarnason 1658,
Rifsnes 1192, Rúna 374, Sigríð-
ur 1404, Skagfirðingur 899, Súl-
an 64, Svanur 482, Sverrir 1830,
Sæborg 811, Venus 1469, M.s.
Eldborg 2525.
Mótorskip:
Ágústa 303, Árni Árnason
853, Artliur & Fanney 155, Ás-
björn 191, Auðhjörn 290, Bára
457, Birkir 376, Björn 901 Bris
1085, Dagný 134, Erna 910,
Freyja 307, Frigg 90, Fylkir
896, Garðar 1896, Geir 557, Geir
goði 1930, Grótta 1825, Gull-
toppur 536, Gunnhjörn 705,
Haraldur 840, Helga 36, Her-
móður Akranesi 138, Ilermóð-
ur Rvík' 259, Hrefna 193, Hrönn
1058, Huginn I. 1544, Huginn II.
1620, Huginn III. 1825, Höfr-
ungur 478, Höskuldur 428 Hvit-
ingur 452, fshjörn 127, Jón Þor-
láksson 1635, Kári 1300, Kol-
brún 575, Kristján 1801, Leo
224, Liv 570, Már 1133, Mars
714, Minnie 2036, Nanna 1251,
Njáll 47, Olivette 510, Pilot 397,
Síldin 1121, Sjöstjarnan 1389,
Skúli fógeti 360, Sleipnir 1258,
Snorri 277, Stella 2764, Sæhjörn
1170, Sæhrímnir 1319, Val-
hjörn 275, Valur 219, Vébjörn
1073, Vestri 816, Víðir 43, Þing-
ey 6, Þorgeir goði 53, Þórir 77,
Þorsteinn 1007, Hilmir 57þ
Iljalteyrin 35, Sjöfn 528, Unn-
ur 479, Soli deo gloria 1623..
i
Mótorskip, 2 um nót:
Anna/Einar þveræingur 803
mál, Eggert/Ingólfur 589, Er-
lingur I./Erlingur II. 765, Fvlk-t
ir/Gyllir 95, Gulltoppur/Haf->
aldan 158, Hannes lóðs/Herj-
ólfur 377, Lagarfoss/Frígg 35,
Muninn/Ægir 341, Öðinn/Ö-
feigur 464, Villi/Viðir 881, Þór
/Christiane 668, Jóh StefánssoB
/Vonin 206.,
Veðrið í morgun.
1 Reykjavík 11 stig, heitastá gær
12 stig, kaldast i nótt 11 stig. XJt~
koma í gær og nótt 2.0 mirt. Héít-
ast á landinu i morgun 12 stig (Ak-
ureyri, Kvígindisdal), kaldast- 5 st.
(Horni). Yfirlit: Lægð við • suð-
vesturströnd íslands á hægri lireyf-
ingu í norðaustur. Horf ur: : Faxa-
flói: HægviÓri í dag og rigníng,
en léttir til með norðvestan: átt í
nótt. Norðurland: Suðaustan gola
í dag, en breytileg átt í nótt. Rign-
ing.
Skipafregnir.
Gullfoss er á léið til Kaupmanna-
hafnar frá Leith. Goðafoss fer frá
Hamborg í dag. Brúarfoss er s
Reykjavílr, fer vestur og norður
á hádegi á morgun. Dettifoss kona
til Keflavíkur kl. 9 í morgtm;.
Esja
kom frá Glasgow í morgun. Me@
henni voru um 60 farþegar.
Höfnin.
Sindri kom í gær meÖ bilaða véE.
Þór fór út í gær, kom aftur í morgj-
un með veikan mann.
Skemtiferðaskipið
Berlin er væntanlegt á morgurt.
Ferðafélagið Hekla sér um móttökia
farþeganna.
Gamla Bíó'
sýnir í fyrsta sinn í kvöld amer-
íska mynd, er gerist i flugfertS
milli New York og San Franciscö-
— Aðalhlutverkin leika Fred. Mc-
Murray og Joan Bennet.