Vísir - 18.12.1938, Blaðsíða 2

VISÍ R
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Ge'ngiS inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Nyr tekju-
stofn fyrir
Reykjavík.
[j tgjöld bæjarins vegna fram-
færslumálanna eru orðin
svo mikil, að til vandræSa horf-
ir meS aS afla þeirra tekna, sem
nauSsynlegar eru. Tekjur sínar
fær bærinn aSallega af útsvör-
um, en það er takmörkum háð
hversu mikinn hluta bæjarfélag-
ið getur tekið af tekjum borg-
aranna, til sinna þarfa. Útsvör-
in eru nú orðin hér svo há, að
elcki verður mikið lengra geng-
ið í þeim efnum.
Er því brýn nauðsyn fyrir
bæjarfélagið að litast um eftir
nýjum tekjustofnum, er staðið
geti straum af hinum sívaxandi
útgjöldum. Mörgum mun svo
virðast, að ríkið hafi þegar gert
sér allar liugsanlegar leiðir að
féþúfu. Er því ekki um auðug-
an garð að gresja í þessum efn-
um. En liafi ríkið tekið tekju-
stofna í sínar þarfir, sem í eðli
sinu ætti að vera í höndum bæj-
arins, þá er næst fyrir að ríkið
skili slíkum stofnum nú þegar1
í hendur bæjarfélagsins.
Sá tekjustofn, sem með fullri
sanngirni mætti telja að ætti að
tillieyra bænum, er áfengisút-
salan i bænum. Það er fullkom-
in sanngirniskrafa að allur
hagnaður af áfengissölu í
Reykjavík, renni í bæjarsjóð.
Hinn mikli hagnaður af áfeng-
isversluninni í bænum, sem
allur rennur nú óskiftur í ríkis-
sjóð, er kominn frá bæjarmönn-
um. Áfengisútsalan er í raun og
veru skattur á bæinn, er nemur
hundruðum þúsunda króna ár-
lega. Auk þess er enginn vafi á
að byrði bæjarins vegna ýmsra
vandræða manna stafar bein-
línis frá verslun hins opinbera
með áfengi. Má ef til vill segja
að ekki sé gott við því að gera.
En ef það er nauðsynleg plága
að hafa opna áfengisverslun, þá
er best að sá aðili hafi hagnað-
inn af henni, sem fyrir mestum
verður búsifjum og útgjöldum
af hennar völdum.
Á fjárlögum 1938 er gert ráð
fyi-ir tekjum af ófengistolli 1
milj. kr. og af áfengisverslun
1.3 milj. kr. eða samtals tekjur
af áfengi kr. 2.300.000.00. Það
mun ekki ofmælt að helmingur-
inn af þessu mikla fé komi frá
Reykjavik. Nú er ekki hægt að
gera ráð fyrir að bærinn fengi
bluta af áfengistollinum, en ef
hann fengi hagnaðinn af áfeng-
issölunni hér í bænum eða
helming af áætluðum tekjum
Áfengisverslunarinnar þá mætti
gera ráð fyrir að það yrði 600
—700 þús. kr. á ári.
Hér er ekki um neitt nýmæli
að ræða í heiminum, að bæir
fái tekjur af áfengissölu í stað
ríkisins. I Kanada er þessum
málum þannig fyrir komið, að
borgirnar eða fylltin fá allan
hagnað af sölu áfengis innan
þeirra umdæmis. lir þetta talið
sjálfsagt, að tekjurnar af á-
fenginu renni til sveitarinnar,
þar sem það er selt.
Það ætti að vera skýlaus og
skelegg krafa Reykjavíkurbæj-
ar, að fá tekjurnar af sölu á-
fengis innan sinna vébanda,
meðan talið er nauðsynlegt að
halda slíkri verslun hér gang-
andi. Þetta er eðlilegur og sjálf-
sagður tekjustofn fyrir bæinn
og aðra bæi út um landið þar
sem áfengisverslun er leyfð.
Þessi tekjustofn, sem að réttu
lagi tilheyrir þeim, rnundi verða
til þess að rétta við fjárhag
þeirra, sem framfærslulögin ei*u
nú að keyra um þverbak.
Oslo, 17. des.
LÍK AF ENSKUM FLUG-
MANNI REKUR 1 NOREGI.
Lík af enskum flugmanni
hefir fundist í Fevigkilen við
Arendal. Hefir það sennilega
verið að velkjast í sjónum
margar vikur áður en það
rak að landi. — NRP. — FB.
Bæjcii5
fréttír
Messur á morgun.
1 dómkirkjunni kl. n, síra GarÖ-
ar Svavarsson; kl. 2 barna guðs-
þjónusta (síra F. H.) ; kl. 5, síra
Friðrik Hallgrímsson.
1 fríkirkjunni kl. 2, síra Jón Auð-
uns.
Engin messa í frík. í HafnarfirÖi.*
Barnaguðsþjónustur: Kl. io í
Laugarnesskóla. Engin síðdegis-
messa. Kl. 2 á Elliheimilinu; kl.
3 í Betaníu.
Næturlæknir.
Björgvin Finnsson, Garðastræti
4, sími 2415. Næturvörður í Lauga-
vegs apóteki og Ingólfs apóteki.
Útvarpið í dag.
Kl. 9.45 Morguntónleikar (plöt-
ur) : Klukku-symfónían, eftir
Haydn. b) Fiðlukonsert í Es-dúr,
eftir Mozart. 12.00 Hádegisútvarp.
14.00 Messa í Fríkirkjunni (síra
Jón Auðuns). 15.30 Miðdegistón-
leikar frá Hótel Island. 17.20 Skák-
fræðsla Skáksambandsins. 17.40
Útvarp til útlanda (24.52111). 18.30
Barnatími (Ingibjörg Steinsdóttir
leikkona). 19.20 Hljómplötur:
Dansar eftir Haydn og Mozart.
19.50 Fréttir. 20.15 Erindi: Neró
keisari (dr. Jón Gislason). 20.40
Útvarpskórinn syngur. 21.05 Upp-
lestur: „Kaðalhús 0g Stapakot",
smásaga (frú Unnur Bjarklind).
BobbspiliO
er langvinsælasta spilið fyrir
unglinga og fullorðna lika. —
Forkunnargóð jólagjöf.
Fæst hjá
Laugaveg 18 og Hafnarstr. 20.
Sími 2673.
er bráðspennandi smáspil,
þroskar athygli og snarræði,
einmitt þá eiginleilta sem dýr-
astir þykja í þessum lieimi. —
Faist bjá
Laugavegi 18.
Lsn
Grangi þeip ekki ad því hefst
liardvífug viðskiptakeppni.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í gærkveldi.
Samkvæmt kvöldblaðinu Evening Standard í London var
dr. Schacht, aðalbankastjóri þýska ríkisbankans, sem
fór heimleiðis í dag, með uppkast að sámkomulagi í
viðskiftamálum, lagt fram af áhrifamiklum fjármálamönnum,
m. a. bankastjórum Englandsbanka og sérfræðingum bankans,
fjármálaráðuneytisins og ríkissjóðs. Með uppkasti þessu, sem
er mjög ítarlegt, er gert ráð fyrir samtökum milli Breta og
Þjóðverja um útflutningsafurðir þeirra, að halda verðlagi á
þeim á heimsmarkaðinum á stöðugum grundvelli, er þannig sé
lagður, að girt sé fyrir töp. Nákvæmar upplýsingar vantar um
tillögur þessar, en höfuðmarkmiðið er, að koma í veg fyrir ó-
holla og skaðlega viðskiftasamkepni.
Blaðið segir, að ef Þjóðverjar fallist ekki á tillögurnar muni
Bretar, með stuðningi ríkisstjórnarinnar taka upp samkepni
við Þjóðverja með því að bjóða vörur sínar með lægra verði.
United Press.
Mussolini fór til Sardiniu i gfær
og* flytur þar rædu i dagf, sem
bedid er eftir med mikilli
eftirvæntingu.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í gærkveldi.
Rcmaborgarfregnir herma, að Mussolini hafi lagt af stað kl.
5 e. h. frá Gaeta áleiðis til Sardiniu. Fór hann þangað á herskipi,
sem ekki er nafngreint. Tilgangurinn með förinni er að vígja
nýja kolaframleiðslustöð, — og hefir verið komið þar upp ný-
tísku námumannabæ. Er þetta önnur kolaframleiðslustöð, sem
ítalir stofna á Sardiniu, á þremur árum. Margskonar iðnaðar-
framleiðsla er ráðgerð þar.
Talið er víst, að Mussolini muni halda ræðu mikla við þetta
tækifæri. Bíða stjórnmálamenn og aðrir eftir því með óþreyju,
hvað Mussolini segi um alþjóðavandamálin, og einkanlega
hvort hann muni ræða um kröfur ítala á hendur Frökkum.
Times telur nú að áróðri It-
ala með það fyrir augum, að
vinna að því, að Tunis verði
lagt undir Ítalíu, sé lokið með
neikvæðum árangri. Blöðin í
Rómaborg eru farin að lækka
seglin í þessu máli og snýst nú
alt um að undirbúa komu
Chamberlains.
Hafa þeir Ciano greifi og
sendiherra Breta í Rómaborg
átt viðræður um undirbúning-
inn sín á milli.
United Press.
4
jfA. + f 5 é I < er ^esta °S ódýrasta barnabók-
T 11 lT I 1 T I 1 in. Munið það er þér vfeljið jóla-
gjöf handa drengnum yðar. —
Börnin
og dýrin
aw'.wwyw’rwB 11 im:ww mta mn—iwri'rwi
Myndabók bamanna. Gleðjið
börnin með henni um jólin. —
frá okkur verður tvímælalaust það besta, sem þér
gefið barninu yðar í jólagjöf.
Fáfnir
Hverfisgötu 16 A. — Sími 2631.
Lítið í gluggann Ii| á
Málarannm, Bankastræti 7,
í dag«

æ
æ
æ
æ
æ
vita það vel að leikföngin frá ELFAR hitta lang-
best á óskir þeirra.
Sölustaðir: Laugaveg 18 og
Vitaverð ráðstöfun
atvinnumálaráðherra.
Fis&imatsmaðnr skipaðnr fyrir Vestfirði gegn
mðtmælnm flskimatsstjðra og samlags
ísfirðioga.
i
Síðustu dagana hefir ekki á öðru gengið hjá framsóknar-
mönnum en fögrum loforðum um breytta hegðun og batnandi
hag þjóðarinnar. Loforðin eru góð, en þau eru ekki einhlít,
einkum þegar verkin tala alt öðru máli. Forsætisráðherrann
gaf þá yfirlýsingu hinn 1. desember s. 1. að eins og sakir stæðu:
væru tímarnir svo alvarlegir að nauðsyn væri breytingar og
samtaka til þess að reisa það úr rústum, sem þegar væri fallið
til grunna eða fallandi.
Friðarboðskapur forsætisráðherrans mæltist að vonum vel
fyrir enda virtist svo, sem hann væri þeirrar skoðunar að gaml-
ar væringar bæri að láta niður falla, og hefði það fáum þótt
skaði; enda munu flestir þjóðhollir Islendingar líta svo á, að
flokkshagsmunir eigi að víkja fyrir þjóðarhagsmunum þegar
nauðsyn krefur hverju sinni.
Vísir hefir ekki látið sig mál
þetta miklu skifta, enda litið
svo á, að tryggara væri að bíða
eftir athöfnum en orðum, og
að svo gerðust þau nú tíð liin
breiðu lögin, að ekki virtist
forsætisráðherrann tala af heil-
um hug.
Framsóknarflokkurinn hefir
til þessa aðeins átt eitt boðorð,
sem liann hefir haldið, en það
er að níðast á allan liátt á póli-
tískum andstæðingum, en
draga fram hlnt sinna flokks-
manna og socialista, verðugra
og óverðugra, og virðist það
ekki spá góðu um friðarhug frá
hendi flolcksins. Það er ekki
ýkjamikið vatn til sævar rnnn-
ið frá því er framsókn hrakti
sjálfstæðismenn úr forýstunni
í skólamálum í öllum héruð-
um landsins og skipaði í þeirra
stað ýýniist framsóknarmenn
eða socialista, en nú þessa síð-
ustu daga hefir sá atburður
gerst, sem sýnir öllu öðru
fremur hug þessara manna til
andstæðinganna, og eru það
einkum útvegsmenn, sem verða
fyrir fjandskapnum að þessu
sinni.
Staða losnar.
Svo er mál með vexti, að
Árni Gíslason, yfirfiskimats-
maður á ísafirði, lætur fyrir
aldurssakir af störfum frá 1.
janúar næstk. að telja, en hann
hefir reynst hinn ágætasti máð-
ur í starfi sínu, enda verið fiski-
matsmaður frá árinu 1912.
Staða Árna var auglýst til um-
sóknar ,og var umsóknarfrest-
urinn úlrunninn hinn 1. nóv-
ember siðastl.
Þann dag munu Iiafa legið
fyrir 7 umsóknir, og áttu þar
hlut að máli menn, sem upp-
fyllu að meira eða minna leyti
þau skilyrði, sem eðlileg gátu
talist fyrir veitingu stöðunnar,
og voru sumir þeirra ágætlega
til þess fallnir, að gegna henni.
Fiskimatsstjóri, Sveinn Árna-
son, sem hefir æðstu stjórn
fiskimatsins með höndum,
fékk umsóknir þessar til um-
sagnar, og lagði hann tillögur
sínar fyrir atvinnumálaráð-
herra, en þær voru á þá leið,
að hann mælti sérstaklega með
Eiriki Finnssyni á ísafirði, sem
eftirmanni Árna, og þótt Eirílc-
ur sé nokkuð við aldur, mun
hann manna kunnugastur fisk-
verkun í Vestfirðingafjórðungi
og þar af leiðandi manna hæf-
astur í stöðuna. Til vara mælti
fiskimatsstj.. með Jóni Árnasyni
á Seyðisf., en hann liefir gegnt
fiskimatsstörfum í 16 ár, og
fengist við fiskverkun frá bam-
æsku, og er því mjög vel hæf-
ur til starfans, en til þrauta-
vara mælti fiskimatsstjóri með
Jens Einarssyni á ísafirði, sem
um langt skeið hefir verið
Árna Gíslasyni til aðstoðar og
gegnt störfum hans, er um for-
föll liefir verið að ræða.
Einkennilegur umsækjandi.
Nú skyldu menn ætla, að at-
vinnumálaráðherra hefði látið
sér nægja, að velja á milli
þeirra þriggja manna, sem til-
nefndir voru. En hið ólíklega
skeður, að fjórði maður skýt-
ur þá upp höfði, sem alls ekki
hafði sótt um stöðuna áður en
umsóknarfrestur var útrunn-
inn og lítil eða engin skilyrði
liafði til þess að gegna stöð-
unni svo vel færi á. Maður
þessi nefnist Ágúst Eliasson,
ættaður úr Æðey, verslaði hér
í bænum um tíma, en liefir
dvalið í Bolungarvík nokkura
hríð og unnið þar að móttöku
á blautfiski hjá útgerðarmanni
einum. Ekki var vitað, að mað-
ur þessi liefði vanist fiskverk-
un svo orð væri á gerandi, og
hafði í rauninni ekki unnið
annað sér til ágætis, en smal-
að atkvæðum fyrir Vilmund
Jónsson, og það virtist þyngst
á metunum í þessu samhandi.
Mótmæli gegn veitingunni.
Þegar menn fengu fregnir af
því, að maður þessi sækti það
fast, að fá stöðuna, komu þeg-
ar fram mótmæli gegn því, að
honum yrði veitt hún. Mun
fiskimatsstjóri hafa mótmælt
því fyrir sitt leyti, og Vestfirð-
ingar voru því með öllu and-
vígir, og vottorð munu hafa
komið fram, sem voru manni
þessum síst í hag, frá þeim,
sem honum voru kunnugir.
Þrátt fyrir það, að umsókn
bafði ekki legið fyrir hinn 1.
nóvember, og að ýmsir aðilar
höfðu mótmælt skipun þessa
manns í stöðuna, og þótt upp-
lýst væri, að maðurinn upp-
fylti ekki nauðsynlegustu skil-
yrði fyrir veitingu, og að mikl-
ir hagsmunir eru þama í húfi,
gengur atvinnumálaráðherra
algerlega á snið við alt þetta
og setur mann þennan i stöð-
una frá 1. jan. næstk. að telja.
Fiskimatsstjóri mun hafa átt
tal við ráðh-errann þrávegis og