Vísir - 07.02.1939, Blaðsíða 2

V I s ! H
VÍSIR
ÐAOBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Samið um
lögbrot?
Kað, var sagt frá því í blaði
“ kommúnista á sunnudag-
inn, að ákveðið hefði verið að
áfrýja til atvinnumálaráðlierra
úrskurði þeim, sem kveðinn var
upp á siðasta bæjarstjómar-
fundi, um að varabæjarfulltrúi
Alþýðuflokksins, Haraldur
Guðmundsson, skyldi taka sæti
eins aðalfulltrúa flokksins, Jóns
Axel Péturssonar, í bæjarstjórn-
inni, i veikindaforföllum lians,
en ekki Héðinn Valdimarsson,
seni genginn er úr Alþýðu-
flokknum og getur því engum
trúnaðarstörfum gegnt fyrir
þann flokk. Og það er látið í
veðri vaka, að þess sé vænst, að
atvinnumálaráðherrann hrindi
þessum „dæmalausa úrskurði“,
sem berlega brjóti í bág við lög,
Hinsvegar viðurkennir blaðið í
sömu greininni, að þessi
„dæmalausi“ úrskurður, sem
það vill að hrundið verði, sé i
fullu samræmi við það, sem
gert hafi verið náð fyrir „i
þeim sanmingum, sem Alþýðu-
flokkurinn og Kommúnista-
flokkurinn gerðu um sam-
vinnu í bæjarstjórn“, í sarn-
bandi við síðustu bæjarstjórn-
arkosningar.
Blaðið skýrir svo frá, að Al-
þýðuflokkurinn og Kommún-
istaflokkurinn liafi samið svo
um sín á milli, fyrir bæjar-
stjómarkosningarnar, að hve-
nær sem aðalfulltrúi úr öðrum
hvorum flokknum forfallaðist
frá fundarsetu í bæjarstjórn-
inni, skyldi kveðja til varafull-
trúa úr þeim flokki, sem hinn
forfallaði væri fulltrúi fyrir, til
að taka sæti hans. Samkvæmt
þessum samningi flokkanna átti
Haraldur Guðmundsson þannig
tvímælalaust að koma í stað
Jóns Axels Péturssonar á síð-
asta fundi. Er því ekki nema
um tvent að tefla: annaðhvort
hefir þessi samningur flokk-
anna verið „lögbrot“, eða þá að
úrskurðurinn um að Haraldur
Guðmundsson skyídi taka sæti
J. A. P., sem kommúnistar
vilja nú fá hrundið, hefir verið
réttur að lögum.
Nú segir blaðið, að aðilum
hafi verið það ljóst, að „að eins
með samkomulagi við varafull-
trúana sjálfa“ hafi verið „liægt
að láta þá mæta í annari röð
en j>cir voru bornir fram i“. En
væntanlega hefir aðilunum ver-
ið það jafnljóst, að slíkt „sam-
komulag við varafulltrúana
sjálfa“ hlyti einnig að vera ó-
löglegt, ef ólöglegt væri á ann-
að borð, að „láta þá taka
sæti í annari röð“ en þeir höfðu
verið kosnir i, eða m. ö. o. að
lögbrot 'geti ekki orðið löglegt,
þó að samkomulag hafi verið
gert um að fremja það.
Aðilarnir að þessum samn-
ingi, sem komúnistablaðið getur
um, hafa vafalaust gert sér það
Ijóst, að ákvæði laganna, um að
varafulltrúar skuli taka sæti að-
alfulltrúa „í þeirri röð sem þeir
eru kosnir“, yrði að skýra eftir
því, livernig kjörlisti var fram
borinn, og að skýringin blyti að
fara eftir því, bvort um hreinan
flokkslista væri að ræða, eða
sameiginlegan lista tveggja eða
fleiri flokka. En þegar um sam-
eiginlegan lista er að ræða, eru
lögin alveg vafalaust rétt skýrð,
þannig, að varafulltrúar hvers
flokks eigi að taka sæti flokks-
manna sinna „eftir þeirri röð
sem þeir eru kosnir“. — Og
þannig hefir þá líka samning-
ur sá, sem Alþýðuflokkurinn og
Kommúnistaflokurinn gerðu
um þetta fyrir bæjarstjórnar-
kosningarnar verið löglegur í
alla staði, en óþarfur að vísu.
100 krónornar komn
í leitlrnar.
í gærkveldi var lögreglunni
tilkynt, að ókunnur maður hefði
haft fé út úr aðkomumanni liér
í bænum á sviksamlegan hátt.
Málavextir eru þessir:
Ulanbæjarmaðurinn og kunn-
ingi lians sátu að sumbli í her-
bergi á Hótel Heklu, en þegar
vinbirgðirnar voru á þrotum fór
utanbæjarmaðurinn út úr her-
berginu og mætti þá ókunnum
manni á ganginum. Kvartaði
utanbæjarmaðurinn undan því,
að hann vantaði vínflösku, en
hinn ókunni maður var hinn
elskulegasti og kvað auðvelt fyr-
ir sig að leysa þann vanda. Átti
þá aðkoniumaðurinn ekki
smærri seðil en 100 krónur, og
trúði hann liinum nýja vini sín-
um fjæir honum. Fór liann sið-
an, en kom ekki aftur, hvorki
með flöskuna né peningana.
•
— Mál þetta hefir nú leysts
betur en á horfðist í fyrstu,
sagði Sveinn Sæmundsson, yfir-
lögregluþjónn, er Vísir átti tal
við hann í rnorgun, — því að nú
liefirlOO kr. seðillinn komið til
skila. Var honum skilað aftur
lil eigandans í morgun. Hafði
maðurimi, sem bauðst til að
fara eftir flöskunni, leitað ár-
angurslaust að leynivínsala, en
þar sem hann var sjálfur undir
áhrifum •> íns, gleymdi hann er-
indi sínu, er frá leið.
Aöalfundup
í Óöni.
Aðalfundur málfundafélags-
ins Óðinn fór fram í Kaupþings-
salnum á sunnudag. Var fundur-
inn ágætlega sóttur og fjöldi
manns gekk í félagið á fundin-
um.
í stjórn voru kosnir: Sig.Hall-
dórsson, form. (endurkosinn),
Kristinn Árnason, varaform., og
meðstjórnendur þeir Axel
Guðnason (endurk.), Gísli
Guðnason, IngiIIannesson (end-
urkosinn), Jón Björnsson og
Sveinn Sveinsson.
Framhaldsaðalfundur verður
haldinn innan skamms, þar eð
störfum fundarins varð ekki
lokið.
Ljósatími
bifreiða og annara Ökutækja, er
þessa viku frá kl. 5 að kveldi til
íd. 8.25 aS morgni.
Yfirlýsing Ciiemberlains í
gærkvöldi.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
hamberlain forsætisráðherra lýsti yfir því í gær-
kveldi, að sambúð Frakka og Breta og vinátta
stæði á svo traustum grundvelli, að á betra
yrði ekki kosið — þeir væri bundnir traustum, órjúf-
andi böndum og myndi standa saman, ef á aðra hvora
þjóðina yrði ráðist.
Berard, sendimanni Bonnet
prýðilega tekið í Burgos.
Framsókn Francos heltlur áfram. Erfiðlelkarnlr
við frönskn lanðamærin.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Það er vitanlega ekki tilviljun ein, að Chamberlain
gefur slíka yfirlýsingu nú, er stórráð fastistafiokksins
hefir samþykt, að kalla ekki heim ítölsku s jálfboðalið-
ana frá Spáni fyrst um sinn, en það væri brot á bresk-
ítalska sáttmálanum, ef þeir gerði það ekki þegar í stað,
er styr jöldinni á Spáni er lokið.
Yfirlýsing Chamberlains er að sjálfsögðu afar velkomin í
Frakklandi, þar sem Frakkar undir niðri hafa verið óánægðir
yfir því að sumir franskir stjórnmálamenn hafa kallað hálf-
volgan stuðning Breta. En Daladier og fleiri helstu menn lands-
ins hafa hvað eftir annað lýst yfir því, að Frakkar myndi koma
Bretum til stuðnings með allan herafla sinn, ef á þá væri ráðist.
Chamberlain hefir ekki gengið svo langt í skuldbindingum sín-
um. En nú hefir hann tekið þannig til orða, að það verður ekki
dregið í efa, að Bretar muni koma með allan sinn herafla Frökk-
um til stuðnings, ef til styrjaldar kemur.
Lundúnablöðin í morgun eru mjög fagnandi yfir yfirlýsingu
Chamberlains. Telja þau, að liann liafi tekið svo skýrt til orða,
að enginn þurfi að efast um, hvað hann hafi átt við — og orð
hans ætti engum misskilningi að geta vaklið. Þjóðverjar og
Italir vita því gerla afstöðu Breta, ef til árásar á Frakkland
kemur út af kröfum ítala á hendur þeim.
Ef Frakkland lendir í slríði segir eitt blaðið, Vcit allur lieim-
urinií nú hver verður afstáða Breta.
Blaðið Daily Telegraph segir
um þessa yfirlýsingu, að í raun-
inni sé nú svo komið, að sam-
bandið og samvinnan milli
Breta og Frakka sé nánara en
1914, er heimsstyrjöldin braust
út.
Að því er United Press hefir
fregnað, hefir breska stjórnin
fyrirskipáð sendiherra sínum í
Rómaborg að spyrjast fyrir um
það, hvort það sé skoðun ítölsku
stjórnarinnar, sem komi fram í
grein signor Gayda í Giornale
d’Italia s.l. sunnudag, en í grein
sinni sagði hann, að sjálfboða-
liðarnir ítölsku yrði kyrrir á
Spáni, þar til sigur Francos væri
alger — hernáðarlega og stjórn-
málalega.
Frönsku blöðin fagna svo yfir
yfirlýsingn Chamberlains, að
það er sem ekkert þeirra geti
með nógsamlega sterkum orð-
um lýst fögnuði sínum. Þau tala
ÖIl um, hversu stórkostlega mik-
ilvæg yfirlýsingin sé, — þetta sé
markverðasta yfirlýsing, sem
nokkur stjórnmálamaður hafi
komið með um langan tíma, og
sum segja, að yfirlýsingin sé
sögulegur viðburður. ÖIl skilja
blöðin yfirlýsinguna þannig, að
hún sé raunverulega aðvörun til
ítalíu.
Þessi yfirlýsing mun verða til
þess, að hreinsa loftið og að bet-
ur og friðsamlegar horfi en að
undanförnu.
Rómaborgarblöðin gera hins-
vegar alt, sem þau geta, til þess,
að draga úr mikilvægi yfirlýs-
ingar Chamberlains. Hyggja í-
tölsku blöðin, að Bretar og
Frakkar sé ekki eins traustum
böndum bundnir og stjórnmála-
menn þeirra segi. — Loforð
Hitlers, segja ítölsku blöðin, um
stuðning við ítali, að því er kröf-
ur þeirra á hendur Frökkum
snertir, er miklu mikilvægara en
yfirlýsing Chamberlains.
United Press.
Hersveitir FYancos halda áfram sókn sinni í Kata-
loníu og ógurlegur f jöldi flóttamanna. streymir stöðugt
til frönsku landamæranna. — Vegna þess að lýðveldis-
stjórnin er flúin frá Kataloníu og ráðberrarnir all-
dreifðir sem stendur og erfitt að segja um nokkurar
fyrirætlanir hennar. Ýmsar fregnir ganga um, að bún
sé, fyrir milligöngu Breta og Frakka, að þreifa fyrir
sér um frið. En stjórnin hefir enn allstóran bluta af
iandinu á sínu valdi, höfuðborg landsins og nokkurar
mikilvægar hafnarborgir og telur sig ekki þurfa að
biðja um grið. Sumir herforingjanna og ráðherranna
vil.ja berjast til þrautar.
Franska stjórnin hefir nú fyrirskipað að taka við
öllum, sem leita yfir landmærin frá Spáni, en það er
liinn mesti sægur, sem bíður við landamærin morgun
hvern. Frakkar hafa sent 50.000 hermenn til landa-
mærahéraðanna og er það vafalaust að nokkuru leyti
öryggisráðstöfun, ef hermenn Francos reyndi að elta
lýðveldisherinn yfir landamærin. En frönsku liermenn-
irnir hafa nóg að gera. Allir flóttamennirnir og her-
mennirnir, sem koma, verða að ganga milli liermanna-
raða, er yfir landmærin kemur. Af hermönnum eru tek-
in öll vopn. Allir eru skoðaðir af lækni, bólusettir, bað-
aðir o. s. frv. Fjöldi járnbrautarvagna er hafður til af-
nota. En svo miklir eru erfiðleikarnir við læknisskoð- f
un, böðun og slíkt, að t, d. verður að láta hermennina,
sem afvopnaðir eru, „laxera“ á víðavangi.
Leon Berard, öldungadeildar
þingmaður, sem Bonnet utanrík-
ismálaráðherra sendi til Burgos
til viðræðna við Franco,' unir
þar hið besta hag sínum og
mun ekki koma aftur fyr en á
fimtudag. Hann segir, að sér
hafi verið prýðilega tekið í Bur-
gos. Franco hafi tekið sér mjög
hjartanlega. Það er talið, að
Berard muni hafa mælst til þess,
að engir ítalskir hermenn yrði
sendir til frönsku landamær-
anna, og mun Franco hafa orð-
ið við þeim tilmælum, enda
mundi það geta haft óþægilegar
afleiðingar, ef ítalski herinn
værí á Pyrenealandamærunum.
Róttæku flokkarnir eru óá-
nægðir yfir því, að Bonnet sendi
Berard til Burgos.
United Press.
Oslo 6. febrúar.
Vörn lýðveldishersins' spænska
í Kataloniu hefir hilað gersam-
lega. Azana, forseti lýðveldisins,
er kominn til Frakklands, og
flestir ráðherrarnir, en del Vayo
utanríkisinálaráðherra er ekki í
þeirra tölu.
Fullyrt er, að lýðveldisstjórn-
in sé nú að gera seinustu til-
raunir til þess að fá Breta og
Frakka til þess að lijálpa sér.
Samkvæmt sumum fregnum
niun Azana sjálfur fara til Par-
is og London í þessu skyni. Aðr-
ar fregnir herma, að del Vayo
liafi átt viðræður í Perpignan í
Frakklandi við sendiherra Breta
og Frakka á Spáni, sem þangað
eru komnir. NBP—FB.
ÞEGAR DALADIER STEIG Á LAND í KORSIIvU.
Ein af liöfuðorsökunum til þess, að ítalir gera kröfur til Korsíku er sú, að eyjan er ramlega víggirt. Frakkar liafa þar
kafbáta og flugvelli og frá Korsíku er að eins stutt flug til Genúa og Spezia tveggja mikilvægra hafnarborga á Ítalíu. — I
styrjöld við ítalíu er Frökkum ómetanlegur hagur að því að liafa Korsiku. — Frakkar hófu að gera flugvelli þar um líkt
leyti og Bretar fóru að stofna flugstöðvar á Malta. Italir höfðu reiknað það út, að Malla væri ekki eins mikilvæg i hernaði
(þar var aðallega flotastöð áður og er enn) og áður, vegna þess að ítalir gæti sent þangað flugvélaflota frá Sikiley, sem er
ramlega víggirt víða, og valdið miklum spjöllum. En Bretar þurftu langan tima til þess að reikna út, að það er jafnlöng veg
arlengd frá flugstöðvum Ilala á Sikiley til flotahafnar Breta áMalta og frá Malta til flotahafna ílala á Sikiley. Og þá sneru Br
etar sér rösklega að því, að koma upp miklum flugvöllum áMalta.