Vísir - 27.04.1939, Qupperneq 3

VISIR
Líkindi til að vinna við
hitaveituna hefjist í vor,
án undangengins lánsfjárútboðs.
Tilboð í vepkið frá Höjgaard &
Scbultz A, s.
Eftirfarandi tilkynning barst Vísi í gærkveldi frá
borgarstjóranum í Reykjavík:
Svo sem kunnugt er leiddu tilraunir þær, sem á fyrra
ári voru gerðar til útvegunar lánsf jár erlendis til Hita-
veitu Reykjavíkur, að þeirri niðurstöðu í bili, að ekki
væri þá hagkvæmir tímar til útboðs á láni til fram-
kvæmdanna.
Þau atriði sem þá voru lánsútboði til fyrirstöðu hafa
að ýmsu leyti reynst óbreytt til þessa, og verður ekki
með vissu séð hve lengi svo kann að verða.
Hinsvegar hefir jafnframt verið athugað hvort hef ja
mætti framkvæmdir í málinu nú í vor eða sumar án
undangengins lánsfjárútboðs.
Forystu fvrir tilraunum til að koma málinu fram
með þessum hætti hefir Knud Höjgaard verkfræðing-
ur í Kaupmannahöfn haft og er nú vissa fengin um að
tilboð muni koma um framkvæmd verksins á þessum
grundvelli frá verkfræðingafirmanu Höjgaard &
Schultz A.S., er bygði rafmagnsstöðina við Ljósafoss
í ákvæðisvinnu.
Samkvæmt þeirri tilkynn-
ingu, sem að ofan greinir, er
það eitt vitað að tilboð i verkið
mun bæjarstjórn berast frá
Höjgaard og Schultz A.s., og
veltur alt á því livort tilboð
þetta er svo aðgengilegt, að
bæjarstjórnin sjái sér fært að
ganga að þvi. Má vænta þess,
að ekki verði langur dráttur í
þvi efni, en ef svo skyldi fara að
samningar tækjust ætti vinna
að geta liafist mjög fljótlega að
öllum undirbúningi.
Það sem fyrst liggur þá f-yr-
ir, er að hefja vinnu við undir-
Nokkur átök urðu í þinginu
um tvö mál einkum. Var ann-
að málið skattfríðindi síldar-
verksmiðja rikisins á Siglu-
firði, en þeir Finnur Jónsson
og Pétur Otlesen höfðu borið
fram frumvarp, er gekk i þá
átt, að ríkisverksmiðjurnar
skyldu undanþegnar fásteigna-
gjaldi til Siglufjarðarbæjar.
Hafði frumvarp þetta þvælst
milli deilda silt á livað, þann-
ig, að N.d. samþykti frumvarp-
ið, en E.d. breytti þvi i það
horf, að fasteignagjald til bæj-
arins al' fasteignum skyldi
verða 0.7%.
Frumvarpið var því næst
rælt í Sameinuðu þingi i gær,
og báru þeir Finnur og Pélur
fram breytingartillögu við það,
eins og það kom frá E.d., er
gekk í sömu átt og frumvarp
þeirra, og var hún samþ. með
25 atkv. gegn 21. Iiins vegar
var frumvarpið í heild felt
með 27 atkv. gegn 19, með þvi
að % atkvæða þarf til þess að
frumvarp, sem þannig hefir
þvælst milli deilda, nái sam-
þykki.
búning aðalæðarinnar frá
Reykjum að Öskjuhlíð, en á því
svæði verður leiðslan lögð ofan-
jarðar og þarf því að jafna og
ldaða undir liana á þessari leið.
Þá mun og vera nauðsynlegt
að liefja sem fyrst byggingu
dælustöðvar til þess að unt sé
að reyna leiðslurnar, og enn-
fremur má fyrirvaralaust hefja
vinnu við innanbæjarkerfið.
Þarf að leggja rennur fyrir píp-
ur i allar götur bæjarins, og er
það mikið verk.
Frá hendi verkfræðinga bæj-
arins mun málið vera svo vel
I gærkvöldi var því næst
hörð deila háð um það, hvort
rikisstjórninni skyldi heimilað
að ábyrgjast lán fyrir Ólafs-
fjarðarkaupstað til rafstöðvar-
ityggingar í þorpinu, en sú
heimild hafði verið samþykt á
þinginu 1936 og var því hér
aðeins um éndurnýjun heim-
ildarinnar að ræða.
Ólafsfjarðarkauptún er þann
ig í sveit sett, að það má heita
með öllu einangrað frá um-
heiminum, af liáum og erfið-
um fjallgörðum, og mjög lítil
líkindi til að kauptúnið kom-
ist inn í hið fyrirhugaða raf-
leiðslukerfi landsins síðar. —
Ljósastöðin, sem nú er í kaup-
túninu, er gömul og í rauninni
ónýt, og liefir áhugi manna í
Ölaf sf j arðarkauptúni verið
mikill fyrir því, að koma upp
nýrri stöð. Lögreglustjórinn
þar, Þorsleinn Simonarson,
hefir haft forystu þessa máls,
og nú munu Ólafsfirðingar
eiga kost á heppilegu láni til
þessara framkvæmda, en láns-
lilboðið mun miðast við ákveð-
inn tíma.
undirbúið, að vinnu má hefja
fyrirvaralaust, strax er samn-
ingar hafa tekist, hvort sem
gengið verðujr að þvi tilboði,
sem að þessu sinni liggur fyrir
eða ekki.
Vatnsmagnið á Reykjum
eykst stöðugt og munu nú fást
upp úr holunum 172 sek.ltr., en
en auk þess úr uppsprettum 30
—40 sek.ltr., eða samtals röskir
200 sek.ltr., en það vatnsmagn
nægir til þess að hita upp allan
bæinn í 10° frosti. Það má bú-
ast við að vatnsmagnið aukist
enn þá allverulega, enda er bor-
unum þar efra stöðugt haldið á-
fram. Hafa allar lirakspár um
Reykjaveituna orðið að engu, og
er það ánægjulegt.
í Ólafsfirði er búsæld mikil
til lands og sjávar og þvi lítil
líkindi til að kauptúnið geti
ekki sjálft staðið straum af
greiðslum afborgana og vaxta.
Mál þetta var rætt með nokk-
uð sérstökum hætti i deildinni
og' átti þar einkum formaður
íjárveitinganefndar, Jónas
Jónsson, hlut að máli. Leit svo
út sem hér væri um stórkost-
lega fjárskuldbindingu af
hálfu rikissjóðs að ræða, en
ekki einfalda og áhættulausa
ábyrgðarheimild, sem rikis-
stjórnin liefir að sjálfsögðu ó-
bundnar hendur um, hvort
liún veitir eða ekki.
Um mál þetta skiftusl menn
mjög í flokka, og gripu and-
stæðingar þess til þess bragðs,
að reyna að flækja óskyldum
raflýsingarmálum þarna inn í,
til þess eins að eyðileggja og
koma i veg fyrir framgang
heimildarinnar, en þó fór svo
að lokum, að hún náði fram
að ganga með 22: 19 atkv.
Þegar hér var komið málum
kvaddi Héðinn Valdimarsson
sér hljóðs, og' lýsti vfir því, fyr-
ir liönd flokks síns, að hann
teldi það mjög misráðið, að
þingi skyldi frestað, enda hefði
eðlilegra verið, að gengið hefði
verið til kosninga. Beindi hann
þeirri fyrirspurn til forsætis-
ráðlierra, hvort ríkisstjórnin
myndi ekki kveðja þing sam-
an, ef viðliorfin í Evrópumál-
unum breyttist skvndilega td
hins verra.
Lýsti forsætisráðherra, Her-
mann Jónasson yfir þvi, að '-o
myndi gert verða, og engar
meiri háttar ákvarðanir tekn-
ar, nema í samráði við þing-
flokkana.
Gerði ráðlierrann þvi næst
grein fyrir ástæðum til þing-
frestunar á þennan veg:
Ástæður ligg'ja ýmsar til þess
að rétt þylcir að leggja til, að
fúndum Alþingis, þess er nú
silur, verði fre&tað. — Fyrir
þessu þingi liggja mörg all-
mikilvæg og stór mál, sem
miklu varðar, að þingmön ' :m
gefist nægur tími til að athuga
sem bezt og hagkvæmara
mundi þvi að taka til af-
greiðslu á þingi siðar á árinu.
Með þessum hætti má telja
líklegt, að fengist geti öruggari
atlmgun málanna, án þess að
það tefji störf sjálfs þingsins
og auki kostnað. Þá er það og'
eðlilegt, að þeir ráðherrar, sem
hafa tekið við störfum fvrir
fáum dögum, telji næsta nauð-
synlegt að fá til þess tíma og
tóm, að atliuga sér í lagi þau
mál, er heyra til þeim stjoin-
ardeildum, sem þeir fara með.
— Alveg sérslaklega á þetca \ ið
um fjármálaráðherra o_g þau
íjárlög, sem samþykt vcrða
fyrir árið 1940. Má og þar lil
nefna, að yfirstandandi limar
eru á margvislegan hátt svo ó-
vissir, eins og ástandið er í
alþjóðamálum nú siðuslt. vik-
urnar, að það er næstum óger-
legt verk að ganga frá fjárlög-
um fyrir næsta ár án þess að
Iiafa, ef unt er, hugmynd um,
hvernig úr málum rætist í
sumar.
Rikisstjórn er og sammála
um það, að nú liggja fyrir mörg
mikilvæg stjórnarstörf, sem
kalla á starfskrafta stjórnar-
innar alla og óskifta.
Af þessum sökum er borin
fram tillaga sú, er hér liggur
fyrir.
Þegar tillagan hafði sam-
þykt verið með öllum atkv.
gegn atkv. kommúnista, lýsti
íorsætis'ráðherra yfir því, að
þingfundum væri frestað.
If-iRi luileir i
HnappÉlssýÉ.
Blindþoka þap vestra
í dag og óvíst hvenær
flugvélin kemur,
Flugvélin TF-Örn flaug- til
Akureyrar í gærmorgun og
lagði af stað hingað suður eftir
kl. ll/2. Kom hún við á Sig’lu-
firði, fór þaðan kl. 3/>, en efíir
það spurðist ekki til hennar
nema einu sinni til kl. 111/2 í
gærkveldi og voru menn farnir
að óttast um hana.
Tveir farþegar voru með
flugvélinni -—- Jón Helgason
kaupmaður i Fatabúðmni og
Steindór Hjaltalín, útgerðar-
maður. Agnar stjórnaði flug-
vélinni eins og vant er.
Voru menn hér farnir að
halda, að flugvélin hefði orðið
Ijenslnlan.s og þvi voru skip á
Faxaflóa beðin um að svipast
eftir lienni, ef bún befði nauð-
lent þar. Svo var þó ekki því að
nauðlent hafði verið á Svína-
vatni á Rauðamelsheiði i
Hnappadalsssýlu.
Gengu síðan flugmaður og
farþegar til næsta hæjar, Odd-
staða, en þangað er um 1 klst.
gangur. Var síðan hringt suður,
frá Haukatungu og sagt að öll-
um liði vel.
Nóg bensín er í vélinni og
kemu bingað, er veður leyfir.
Vísir átti tal við Haukatungu
nokkuru fyrir Iiádegi. Var þar
þá blindþoka.
„Það er rétt svo, að við sjáum
út úr túninu“, sagði heimildar-
maður blaðsins, „og verður að
lelja mjög ólíldegt, að flugvélin
geti haldið áfram ferð sinni í
dag. Hún lenti á Svínavatni í
gter, en þaðan er klukkustund-
ar gangur að Oddastöðum, þar
sem flugmaðurinn og farþegar
hans voru í nótt.
í ráði var, að flugmaðurinn
flytti flugvélina á Oddastaða-
vatn, sem er skamt frá Odda-
stöðum, og miklu stærra en
Svínavatn. Taldi flugmaðurinn
erfiðleika á því, að geta liafið
flugvélina til flugs af Svína-
vatni með farþegana, en á
Oddastaðavatni er nægilegt
svigrúm til þess að hefjast til
flugs með fullan farm.“
Fundum Alþingis frestað til hausts. Ef ó-
friður brýst út, eða ef alvarlegir og óvæntir at-
■ burðir ske í Evrópumálunum verður það kallað
saman að nýju þegar tilefni gefst til. —
Fundir stóðu yfir í Alþingi allan daginn í gær og fram til kl.
2 í nótt, en þá samþykti þingheimur að fresta fundum Alþingis
í síðasta lagi til 1. nóvember n. k., og las forsætisráðherra upp
konungsbréf því aðlútandi.
Vin sæll sendikennari
m
M. J. Haupt flutti seinasta Háskólafyrirlestur sinn í gær ftrrir
fullum sal áhevrenda. — Forseti heimspekideildar Háskólans
kallar Haupt „vinsælastan allra sendikennara, að Courmont
undanskildum“.
í gærkveldi flutti franski
sendikennarinn, M. Jean Haupt,
seinasta háskólafvrirlestur sinn
hér, fyrir fullum sal álieyrenda.
JEAN HAUPT.
Meðal viðstaddra voru forseti
lieimspekideildar Háskólans,
Ágúst H. Bjarnason prófessor
og Dr. Alexander Jóhannesson
prófessor, H. Vallery aðalræð-
ismaður Frakka, forseti og tveir
úr stjórn Alliance Francjaise. Auk
þess flestir þeirra, sem í vetur
hafa að staðaldri hlýtt á fyrir-
lestra M. Haupt, en aðsóknin að
fyrirlestrum hans hefir verið
með afbrigðum góð, svo góð,
að enginn sendikennari liefir |
haft slika aðsókn að fyrirlestr- j
um sínum. Hann hefir haldið
hér 21 fyrirlestur við Háskól- i
ann. Auk þess hefir liann hald- ■
ið hér tvö frönskunámskeið á
vegum Alliance Francaise á
siðastliðnum vetri. Var liið ,
fvrra haldið í október til desem-
ber og sóttu það 34 nemendur, '
en hið síðara í janúar til mars, j
og sóttu það 38 nemendur.
Kvöldskóli
K. F. U. M.
Honum er nýlega lokið. —
Starfaði hann frá 1. okt. til
vetrarloka i 4 deildum, sem
allar voru fullskipaðar, sam-
tals um 140 nemendum. Kend-
ar voru þessar námsgreinir:
Islenska, danska, enska, þýska,
kristin fræði, reikningur, bók-
færsla og auk þess námsmeyj-
um skólans ýmis konar lianda-
vinna. Skólinn starfaði eins og
að undanförnu í þrem byrjun-
ardeildum og einni framhalds-
deild. Hann sótti fólk úr flest-
um bygðarlögum landsins. —
Náminu er hagað þannig, að
fólk getur stundað atvinnu
sína jafnframt því, en einkum
er skólinn sóttur af ungling-
um, sem hafa nýlega lokið
fullnaðarprófi barnafræðsl-
unnar.
Kvöldskólanum var slitið
með mikilli 'viðhöfn þriðjud.
18. apríl, og voru 11 nemend-
um veitt þar verðlaun fyrir
framúrskarandi dugnað og
góða ástundun. Síðastliðinn
sunnudag fór framhaldsdeild
skólans, ásamt nokkrum hluta
skólanefndar skemtiför austur
á Eyrarbakka og að Skálholti.
Flutti skólastjóri, Sigurður
Skúlason magister, í þeirri för
erindi, og sagði þar sögu hins
forna IpskupssetiVs í höfuð-
dráttum. Var ferðin í alla staði
hin ánægjulegasta. Vinsældir
kvöldskóla K.F.U.M. aukast
með hverju ári. Skólinn er
mjög ódýr, en hefir þó aldrei
fengið. neinn fjárstyrk, hvorki
frá riki né bæ.
I fyrirlestri sínum um Dau-
det í gær las M. Haupt upp þrjárt
sögur hans og gerði þaS af
mestu snild.
Að fyrirlestrinum loknum og
upplestrinum kvaddi dr. Ágúst
H. Bjamason, forseti heim-
spekideildar, sér hljóðs og fór
hinum lofsamlegustu orðum um
starf M. Haupt og kallaði hann
„vinsælasta sendikennarann að
Courmont undanteknum‘% og
hefði fyrirlestrar M. Haupt ver-
ið besta sóttir af fyrirlestrum
allra sendikemiara. Kvaðst Á.
H. B. hafa vitað, að hann væri á-
gætur fyrirlesari og kennari og
góður vinur nemenda sinna, en
ekki fyrr en nú, að hann væri
lika ágætur upplesari og leikari.
Þakkaði dr. Á. H. Bj. honum
komuna og óskaði honum farar-
heilla, og kvaðst vona, að hann
ætti eftir að koma hingað aftur,
ef ekki sem sendikennari, þá
sem skemtiT og ferðamaður, til
]>ess að heilsa upp á vini sína og
nemendur.
Afiafiréttii* af
Akranesi.
Þriðjud. 25. apríl ’39.
Á laugardag og i gær var afli
talsvert meiri en verið Iiefir
nú um sinn. Á laugardaginn
reru allmargir bátanna og
fengu 4—90(hi kg., og í gær
voru allir á sjó og komu með
svipaðan afla og á Iaugardag.
En þessa daga var afli bát-
anna tveggja, sem eru með net,
aftur á móti rýrari en uudan-
farið.
„Iveilir“ frá Sandgerði hefir
lagt hér upp þessa daga, og
haft góðan afla, eða rúm 8000
kg. á laugardag og 11.000 kg.
(1500 fiska) á sunnudag, og
svipaðan afla í gær.
í dag er aflinn rýr. Og ekki
hafa smábátar getað róið í dag,
en annars afla þeir enn sæmi-
lega.
En nú er að verða alveg
beitulaust, svo að búast má við
því, að hætt verði alveg að róa
þá og þegar.
M.s. „Fagranes“ er nú búið
að fara tvær áætlunarferðir á
milli Akraness og Reykjavik-
ur, og virðist breytingin á skip-
inu hafa tekist pi'ýðilega. —
Fagna menn því liér, að hafa
nii fengið skipið aftur í þessar
ferðir, þvi að mikil eru. viS-
skifíi Akurnesinga við Revkja-
vík og oft þurfa menn að fara
hér á milli. Þótti mönnurh, aði
vonum, lítt vistlegt að ferðast
með bátnuin, sem annaðist
ferðirnar, meðan á viðgerðinni
stóð. Og eru því þeirn mura
fegnari að fá nú „Fagranes"
aftur sem nýtt skip.
Fréttarit.
Leikfélag Reykjavíkur
hefir í kvöld frumsýni’ngxí á
bráðskemtilegum sænskum gamare-
leik, sem heitir . .Tcngdapabhi‘%
Pram.
Æfing hjá 2. fl. kl. 7—8 og 3.
fl. kl. 8—-9. Mætið vel og stundvís-
lega. — Æfingatafla félagsins er
tilbúin og fæst á æfingunum íi
kvöld, eða hjá stjórn félagsins.
fþróttasíSan
kernur á morgun, fjölbreytt að'
vanda. M. a. birtist þar grein'uní
japanska glímu — Sumo —, sem
bæði íþróttamenn og aðrir munia
bafa garnan af að lesa.