Vísir - 24.06.1939, Síða 3

VlSIR
Er æfintýrið um bréfaskifti
Kínverj anna við íslensku
stuLkurnar, uppspuni Jón-
Jónssonar ?
Jón Axel Pétursson á einn eftir að gefa
yfirlýsingu, af þeim opinberu starfsmönnum
sem við málið eru riðnir.
Það hefir vakið nokkra athygli hér í bænum í sambandi við
skrif Jónasar Jónssonar um skipaferðir kvenna, og þá sérstak-
iega í grein er hann reit í Tímann, og nefndist „Eru íslenskar
stúlkur að falla fyrir sjávarhamra“, að þar bar hann opinber-
nm trúnaðarmönnum það á brýn, að þeir hefðu skýrt frá
bréfaskriftum, sem Kínverjar, er hingað komu, höfðu átt við
íslenskar stúlkur.
Sýiiing* baruaskóU
ainiii opunð á morgnn
Á morgun kl. 2 síðd. verður opnuð skólasýníng barnaskól-
anna á Islandi í Austurbæjarbarnaskólanum. Sýningin. verðnxr
opin alla næstu viku, en síðasti sýningardagur verður smrau-
daginn 2. júlí.
I greininni segir svo: „Fyrir
skömmu kom erlent mjög stórt
olíuskip til annars olíufélagsins
liér og hafði kastað akkerum
úti iá miðjum Skerjafirði. Yfir-
menn á þessu skipi voru hvítlr,
en hásetar og kyndarar guhr.
En það er skemst af því að
segja, að mikil kynning tókst
með stúlkum úr Reykjavik og
þessari skipshöfn, og alveg sér-
staklega við Kínverjana. Og
þegar skipið fór urðu áreiðan-
legir íslenskir opinberir starfs-
menn varir við, að Kínverjamir
létu i póstinn mörg kveðjuhréf
til stúlkna í bænum“..........
Síðar segir sVo: „Það valcti
alveg sérstaka eftirtekt íslend-
inganna, sem sáu þessi bréf, að
viðtakendur voru ekki alt um-
komulausar stúlkur, heldur
voru sumar þeirra úr heimilum
þar sem búast mátti yið meiri
sjálfsvirðingu, en komið hafði
fram i því, að láta flytja sig á
bátum út í olíuskipið tii Kín-
verjanna i þvi slcýni, að koma
á við þá reglubundnum hréfa-
slciftum.“
Jónas Jónsson segir að ofan-
greindur atburður hafi átt að
ske nýlega, en nú vill svo til,
að aðeins eitt oliuskip hefir
komið til Skerjafjarðar á þessu
ári, og legið þar.
Vísi var kunnugt um að venj-
an er sú, er oliuskip koma til
félaganna, eða þess félags, sem
hér er átt við, leggja skipverjar
allan póst inn á skrifstofu fé-
lagsins í Skerjafirði, en starfs-
menn þar hjálpa þeim með að
koma bréfunum í póst. Venju-
lega stendur þannig á, að er
olíuskip fara liéðan eiga þau
fyrir liöndum langa siglingu,
þrjár vikur eða meir, og skrifa
þá skipverjar ættingjum sínum
áður en þeir leggja úr höfn, og
getur það elcki talist óvenjulegt
eða þeim til vansa.
Vísir átti í morgun tal við
Guðmund Ágústsson stöðvar-
stjóra í Skerjafirði, sem þess-
um málurn er að sjálfsögðu
mjög vel kunnugur, og spurði
hann að því, hvort hann hefði
orðið var við hréfaviðskifti eða
bréfasendingar frá hinum kín-
versku hásetum á umræddu
skipi til íslenskra kvenna hér i
bænum.
Guðmundur skýrði svo frá,
að er ofangreint skip lagði úr
höfn, kom skipstjóri skipsins
til hans með allmikinn bréfa-
bunka, og hað skrifstofuna um
að annast þau og koma þeim
á póslliúsið. Að þessu sinni vildi
það svo til, að Guðmundur setti
sjálfur bréfin í póst og frí-
merkti nokkur þeirra. Meðal
bréfanna voru tvö með kín-
verskri utanáskrift, en með
ensku letri var skráð borgar-
nafn í Ivína. Öll hin bréfin voru
lil ættingja skipshafnarinnar og
venslamanna, að undanteknu
einu bréfspjaldi, sem var til
verslunarmanns hér í bænum.
Guðmundur tók það fram, að
önnur bréfaskifti frá hendi
sltipverja hefði liann ekki orðið
var við, og hann teldi það
hreina fjarstæðu, að Kinverj-
arnir liefðu átt þess nokkurn
kost, að kynnast íslenskum
stúlkum úti í olíuskipinu, en
um horð i sldpinu hefðu þeir
ekkert samneyti við yfirmenn-
ina, umfram það, sem beint lýt-
ur að skyldustörfum þeiia-a. I
Vísir hefir fengið það upp-
lýst, að hafnsögumaðurinn, sem
fylgdi skipinu úr höfn, var Jón
Axel Pétursson, en ekki tókst
blaðinu að hafa tal af honum,
með því að hann annast nætur-
vakt og naut hvíldar eftir næt-
urinnar starf.
Um horð í skipinu var enn-
fremur tollþjónn að nafni Felix
Jónsson og fylgdi hann skipinu
út fyrir hauju, en fór i land íneð
hafnsögumanninum. Vísir náði
tali af honum og spurði hann
að því, hvort hann hefði orðið
var við, að menn hefðu verið
beðnir fyrir bréf frá horði með
lóðsbátnum. Leyfði hann blað-
inú að hafa það eftir sér, að
hann hefði alls ekki orðið var
við neitt slíkt, og þar sem hann
fylgdi skipinu bæði inn á
Skerjafjörð og út úr honum aft-
ur, og dvaldi að meira eða
minna leyti um horð, meðan
verið var að losa skipið og fékk
þannig kynningu af aðbúð Kín-
verjanna og samneyti þeirra og
yfirmanna sldpsins, taldi hann
það i fylsta máta ósennilegt, að
þeir hefðu beðið hafnsögu-
manninn eða aðra fyrir bréf,
eftir að skipið lagði af stað frá
Skerjafirði. Hinsvegar fór
stöðvarstjórinn Guðmundur
Ágústsson síðastur frá horði i
Skerjafirði og taldi tollvörður-
inn að hann myndi hafa verið
heðinn fyrir póst frá skipverj-
úm, ef einhver hefði verið.
Nú ber því ekki að leyna, að
Vísir dró það mjög í efa, að
frásögn Jónasar Jónssonar ætti
við rök að styðjast, og virtist
það einkum benda í þá átt, að
Jónas Jónsson vildi setja nokkr-
ar af byrðum hafnarskækjanna
yfir á herðar kvenna „frá þetri
heimilunum“, og þegar þess er
gætt, að Tíminn ber sinn boð-
skap út um sveitirnar sérstak-
lega, og sveitamenn fá nokkuð
einhliða kynningu af Reykvík-
ingum í gegnum málflutning
þess hlaðs, mátti ætla að þessi
hlýlegu orð, sem Jónas Jónsson
skaut þarna inn í milli, væru
ætluð til þess sérstaklega að af-
flytja reykvískar stúlkur yfir-
leitt í augum sveitamanna.
Nú liggur fyrir yfirlýsing frá
póstmeistara Sigurði Raldvins-
syni, þar sem hann fullyrðir að
Jónas Jónsson liafi ekki ofan-
greind ummæli eftir starfs-
mönnum pósthússins, en um
aðra opinhera starfsmenn, en
póstmennina, Jón Axel Péturs-
son og Felix Jónsson er ekki að
ræða i þessu sambandi. Jón Ax-
el gerir án efa hreint fyrir sín-
um dyrum, og ef svo reynist,
að hann liafi engin bréf flutt i
land frá Kínverjunum til ís-
lenskra kvenna, verður að
draga af því þá ályktun, að Jón-
as Jónsson liafi vilandi vits eða
óafvitandi farið hér með ósann-
indi og þannig afflutt reyk-
vískar stúlkur að ástæðulausu
fyrir lesendum Tímans.
Þessi þáttur greinar Jónasar
Jónssonar breytir engu af því,
sem liann segir réttilega um
hegðun hafnarskækjanna, en
liitt virðist með öllu óþarfi, að
létta af þeim byrðum á kostnað
hinna, sem ekki hafa til saka
unnið.
Ósæmileg aðdróttun
í garð póstmanna.
í 138. tbl. Vísis, 21. þ. m., und-
ir fvrirsögninni „Hvar lekur“,
hefir einhver náungi undir dul-
nefninu „Viðskiflamaður pósts-
ins“ gert til þess að drótta þvi
að starfsliiönnum póststofunnar
að þeir hafi rofið þagnarheit,
með þvi að gefa Jónasi Jóns-
syni alþingismanni upplýsingar
um bréf, sem liér hafi verið lát-
in i pöst. Reynir „Viðskiftamað-
urinn“ að styða þessa aðdróttun
með ummælum alþingismanns-
ins í 63. thl. Timans, er voru á
þessa leið: „urðu áreiðanlegir,
íslenskir, opinberir starfsmenn
varir við, að Kínverjarnir létu í
póstinn mörg kveðjubréf til
stúlkna í bænum.“
Starfsmenn póststofunnar
voru þess ]>egar fullvissir að hér
var ekki átt við þá. Enginn
hafði leitað upplýsinga lijá
þeim, engar upplýsingar verið
gefnar og hver sem þeirra hefði
revnt að leita hefði farið erind-
isleysu. Ummælin voru því látin
afskiftalaus.
Það stafar vonandi af athuga-
leysi fremur en af skorti á góð-
girni, að „Viðskiftamaðurinn“
hefir ekki komið auga á, að
ýmsir opinberir starfsmenn
hafa miklu fremur umgengni
við útlend skip (ekki síst flutn-
ingaskip suður í Skerjafirði) og
skipverja, en póstmennirnir,
sem eru innilokaðir við störf
sín 10—14 stundir á degi hverj-
um, og hafa nóg annað að gera
en að velta fyrir sér frá hvaða
persónum og til hverra bréfin
eru, ef staðarákvörðun er ótví-
ræð. Ákvörðunarstaðurinn er
það eina sem máli skiftir fyrir
póstmanninn. Meira af utaná-
skriftunum er yfirleitt ekki les-
ið, enda ekki tími til þess í póst-
liúsinu. Bréfberar verða hins-
vegar oft að fara eftir persónu-
nöfnum við sín störf.
Póslmenn þekkja bæði á-
kvæði póstlaganna og aðrar
reglur, sem þeim eru settar, og
engir vita betur hvað við liggur
ef út af ber.
Það getur enginn haft lang-
varandi ánægju né heiður af því
að skaða aðra. Frækorn tor-
trvgni og óvildar mun aldrei
gefa fagran ávöxt, og vonandi
kemur sá tími að forráða-
mönnum blaðanna verði þetta
fullljóst.
Sigurður Baldvínsson,
póstmeistari.
Ath.
Ritstjóri Vísis hefir góðfús-
lega lofað mér að sjiá framan-
skráð greinarkorn Sigurðar
póstmeistara Baldvinssonar.
Það er gleðilegt, ef því má
trevsta, að póstmeistarinn gefur
öllum starfsmönnum póststof-
unnar aflaUsn í þessu máli, og
þarf þá væntanlega ekki meira
um það að segja. En spurning-
unni er ósvarað enn þá. Hvar
lekur? Og hverjir eru þessir
einkar áreiðanlegu, áslensku op-
inberu starfsmenn, sem hafa áð-
stöðu til þess að grannskoða
bréfapóstinn eins og menn i
þjónustu póstsins?
Póstmeistarinn virðist gera
nokkurn mun á því liver það er,
sem óvirðir póstmennina. Þegar
lir. Jónas Jónsson setur þessa
fullyrðingu fram, segir hann að
starfsmennirnir liafi þegar ver-
ið þess fullvissir að ekki var átt
við þá. Með leyfi að spyrja:
Lið Englendmganna var lítið
breytt, Longman í stað Harpes
i marki, og AVest vinstri útlierji
í stað Marchants. 1 liði þeirra
bar eins og áður mest á Whitt-
aker, sem var styrkasti maður-
inn i vörninni, Bradbury, á-
reiðanlegasti þaj-fasti maðurinn
á vellinum, Friday og' Abbot.
Bucldey er mjög liðlegur og
skemtilegur leikmaður Braith-
waite stóð sig nú betur en gegn
„úrvalinu“. Leikur Englending-
anna var mildu jafnskemtilegri,
en í síðari hálfleik var liann
ekki eins góður og i þeim fyrri.
I lið Vals vantaði Ellert á
vinstra kant. Vörnin, Grímar,
Frímann og Sigurður var styrk
að vanda. Er altaf sérstaklega
skemtilegt að sjá hinn liðlega
og drengilega leik Grímars.
Framherjum Vals hefir farið
mikið fram upp á síðkastið, eins
og Vísir hefir tekið fram, en
þeir hafa sýnt betri leik en í
gær, og þó voru kaflar, þar sem
leikur þeirra var mjög með á-
gætum. Snorri sýndi það, að
liann á fullan rétt á sér í hesta
liði Vals. Lítið bar á Björgúlfi
að þessu sinni. Þeir Hrólfur og
Jóliannes höfðu nóg að gera, en
voru fullharðir á köflum. Her-
mann var óviss og misti knött-
inn nokkrum sinnum. Eftir
franmiistöðu sína á þessum
tveim leikjúm gegn Englend-
ingum, á hann ekki að vera í
marki hjá úrvalsliðinu á mið-
vikúdag.
Fyrri hálfleikur.
Snorri gerði fyi’sta markið í
leiknum, á þriðju mínútu. Gaf
Hrólfur fyrir og fékk Snorri
knöttinn eftir lítið þóf. Gekk
Á sýningunni er allskonar
vinna bama á öllum aldri,
ski’iftarsýnishorn o.fl.
Einna merkasti liðurinn er
þó sennilega línurit viðvikjandi
skólamálum. Eru þau sett upp
á útveggjum aðalgangsins, en á
hinum veggjunumu eru teikn-
ingar skólabarna og var þar að
Hvei’nig var þeirrar fullvissu
leitað? Hefir póstmeistai’hm i
höndum yfirlýsingu frá heri’a
Jónasi um, að liann hafi ekki
átt við þá? Ef svo er, ætti hún
að lcoma fram og lxelst um leið
hverjir þessir áreiðanlegu væru.
Þvi þetta er engin lausn á þessu
máli og almenningur jafn ör-
yggislaus sem áður gegn snuðri
í póstsendingum sínum. Slíkt á-
stand í höfuðboi’g landsins er
með öllu óþolandi, enda þótt
póstmeistai-inn sjái ekkert við
það athugavert annað en að á
það sé minst,
Viðskm. póstsins.
svo á upplilaupum á báða bóga
og afai’mikill liraði i leiknum.
Á 13. rninútu gefur Bradhury
knöttinn til Fridays, sem skýt-
ur, en Hermann er farinn út úr
markinu ,og keniur knötturinn
beint á hann.
Á 21. mínútu er hoi-n á Val,
sem Abbot tekur. Hermann nær
knettinum, en missir liann. Val
tekst þó að bjarga.
Mínútu síðar gefur jBraith-
waite til West, sem gefur í átt-
ina til Bradburys. Hann nær
illa til knattarins, skellir í hann
liælum og setur þannig til Fi’i-
day, sem skorar. 1:1.
Þrem mín. síðar kemur „hár"
knöttur á mark Vals. Hermann
gripur hann, en einn Englend-
inganna stekkur á hann, svo að
liann dettur og missir knöttinn.
Iíemur’ þá aiínár Englendingur
og setur mark. 2:1.
Á næstsíðustu mínútu í þess-
um hálfleik fer Siioití upp
vinsti-a megin, gefur inn á og
Magnús skorar. 2:2.
Síðari hálfleikur.
Hann byi’jar á nokkurri sókn
hjá I. C. en siðan fer knöttur-
inn að bei-ast markanna á milli.
Á 14. mín. kemst Braithwaite
upp að marki. Hermann nær
knettinum exx missir og fer
Braithwaite. inn með liann.
Iialda þá allir Englendingarnir
að hann hafi gert mark, en
dómarinn dæmir liönd.
Upp úr þessu fara að sjást
þreytumei’ki á leikmönnum
beggja og verður því hraðinn
skiljanlega minni. Gerðu þó
báðir allhættuleg upphlaup, en
jafnan tókst að hrynda þeim.
Á 30. mín. komast Valsmenn
sjá margar laglegar myndir,
bæði landslagsmyndix’ og dýra-r
myndir.
Veittúm vér sérstaklega att
hygli emni landlagsmynd auslatt
frá Stórólfshvoli, sam var aít að'
því listamannshandbragS á og
bar vott uin gott auga.
Fyrir endanum á þessons
gangi var stór uppdráttur af £s-
landi og voru þar sýndir allir
skólar á landinu og hverrar teg-r
undar þeir eru (fastaskólar, far-
skólar, kaupstaðaskólar eða
kauptxlnaskólar).
I stofunum er sýnd Iianda-
vinna harna: tréskurSnr
drengja og aðrar srníðar, ót-
saumur stúlkna og aðrar bann-
yrðir. Voru þar m. a. þremu
skiði héðan úr Reykjavík, sena
virtust heldur þessleg, að Iiægtt
væi’i að renna sér á þeim. Eiim-
ig voru þar nokkrir smáhlutir
unnir úr leðri, all-snotrir.
Eftirtektarvert var Iíkan aff
Hveragerði, sem eitt skóIabariE
þar hafði búið til úr krossvíði
og kubbum.
I sambandi við vínnubækur f
mannkynssögu voru myndSr
sem ýms börn liöfðu gert og
gerðu grein fyrir hugmyndum
þeirra urn ýmsa atburði i sög-
unni. Eflirtektarverð’ var ein
mynd, sem kölluð var „Kristni-
takan“. Sýnir húii fornraamt,
sem er að brjóta níðúr goðahofL
í sambandi við landafraiði
var sýnt „model“, sem neraandi
úr Laugarnesskólanum hafði
gert úr pappa og krossviði aí
landslagi í kringum Laugarhés-r
skólann. * -.
í einni stofunni' var safn af
unglinga- og barnaljókum, vist
það stærsta sem hér liefir kotíi-
ið saman á einn stað. £ sömii
stofu voru uppeldisfræðílegair
leiðbeiningar um meðferS
barna andlega og líkamlega,
sem sýningargestir ættu að gefe.
góðar gætur að.
Svo að lokum voru sýndar
tvær fyrirmyndar kenslustofur
eftir nýjustú bugmyndum, fyrir
eldri og yngri börn. Er gert ráð
fyrir að kent verði í þeím tvaer
stundir á hver jum sunnudegi —
kl. 2—4.
Síldveidl^
Siglufirði í dag.
I nótt og í morgun hefir lítfl-
lega orðið síídarvart Yið Gjögra
á Eyjafirði og út af Sléttu. .
Á Eyjafirði voru 25—30 skip
og köstuðu flest þeirra, érs
fengu ekkert teljandi. tJt
Sléttu voru fá skip og fengu öB
síld, en mjög lítið í kasti, eðn
frá 20—100 mál. Mörg skip érœ
nú á leið þangað.
I dag er logn og besta veðnr.
Þráinn.
upp að marki I. C., Longmara
hleypur út, en nær ekki knett-
inum og markið er opið. Þetta
endar með því að „mark &
’ann“.
Á næstu mínútu fer F’riday
upp, en Herm. hjargar í Iiom.
Þrem minútum síðar er þvaga
fyrir framan mark. I. C„ en svó
skjóta Yalsmenn framlijá.
Á 42. min. er Iiorn á VaL
Herm. missir knöttinn, eu
markinu er bjargað af öðrum í
vörninni.
I. €. 2 : 2 l aliT
Valimenn vorn Jafn-
víglr Eiiig'lendfng'iiiii.
Fyrri hálfleikur í gær var bráðskemtiíegur og hraður og
sýndu bæði lið ágætan leik. En hraðinn var svo mikill, að í
síðara hálfleik sáust þreytumerki á næstum hverjum rnanni.
Fyrir það varð leikurinn auðvitað ekki eins skemtilegur og í
þessum hálfleik sáust aldrei jafnmikil tilþrif og í þeim fyrri.
Þá fór jafnframt að bera á hörku og ljótum leik. Um hanu
voru þó báðir jafnsekjr, en sá var munurinn að ekki bar eins
mikið á því ólöglega í leiknum hjá Englendingum, vegna þess
að þeir kunnu betur að „dulbúa“ það.