Vísir - 29.11.1939, Page 3

VISIR
Boomps a Daisy. Dansleikur í Oddfeliowhúsinn annað kvðld.
Ðausað uppi ogr uiðri. lliu vin§æla liljóin§veit Aagrc Lorangrc §pilai‘.
Aðgröngruniiðar scldir a niorgrun frá kl. 'V á §taði
eió mmsaumm
Áhrifamikil og listavel leik-
in amerisk kvikmynd, gerð
eftir samnefndri skáldsögu
eftir
KATHARINE BRUSII.
Aðalhlutverkin leika hinir
vinsælu leikarar
Joan Crawford
og
Spencer Tracy.
L c i k f é 1 a gr Rcykjaví knr
99Stiei*lock Holmes“
Aðalhlutverkið leikur: BJARNI BJÖRNSSON.
Sýnd á morgun kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4—7 í dag og eftir kl. 1 á
morgun.
Gey
I I
s 1II Pl ᧧,
rúmgott, upphitað, vantar mig nú þegar.
PÁLMAR ÍSÓLFSSON. Sími 4926.
Nmái§öliiAei*ð
á eftirtöldum tegundum af tóbaksvörum má eigi vera
hærra en hér segir:
Camel Cigarettur í 20 stk. pökkum .... kr. 1.80 pk.
Dill’s Best reyktóbak í y2 lbs. dósurn . . — 9.00 dós
Do. ------- í Vs Ibs. dósum...... — 2.30 —
Modei ------- í IV2 oz. blikkdósum . . — 1.55 —
Do. —— í 1% oz. bréfpökkum . . — 1.60 pk.
Do. ------- í 1 lbs. blikkdósum . . — 15.60 dós
Utan Reykjavíkur og Hafnarf jarðar má leggja alt að
3% á innkaupsverð fyrir sendingarkostnaði tií útsölu-
staðar. i
TÓBAKSEINKASALA RÍKISINS.

[0ðin GEYSIR
Símar Nýir bílai*. 1633 og 1216 Upphitaðix* bilar.
Loft§kcriimr-----Lcikiinimr
— mikið úrval. —
SKERMABÚÐIN, Laugavegi 15.
Á afmæli
Jónasar Hallgrímssonar.
I.
Það var vel til fundið af Út-
varpinu að minnast afmælis
Jónasar og ákveða að gera það
framvegis. Það var gert með
því, að vér fengum að heyra
þaðan í kvöld liátíðalag Johans
Svendsens, sem óefað er eitt af
allra fegurstu lögum, sem til
eru. Takið eftir hversu langt
þetta norska lag her af lögum
sömu tegundar eftir Chopin og
jafnvel Tsjaikóvskí. Slíkt lag er
gott að lieyra fyrir þann, sem
trúir á nauðsyn og möguleika
norrænnar forustu. En of sjald-
an her slíka hátíð að höndum,
því að Útvarpið er spart á hin
góðu lögin, og þá einkum, ef
það eru Norðurlandalög. Mætti
í því sambandi vekja eftirtekt
á því, að vér skyldum jafnvel
ekki á þessari afmælishátíð fá
að heyra lag Sveinbjörnssonar
við „Fífilbrekka gróin grund“,
sem er tiltakanlega gott, en
Þórarinn Guðmundsson segir
mér að það sé þjóðlag, eða að
Sveinbjörn liafi ort þar upp
þjóðlag. En hinn fagra bragar-
hátt tók Jónas eftir Adefbert
von Chamisso, líkt og hann
hafði lcveðið „Gunnarshólma“
undir liiminhendu Dante. En
Ch^misso var snillingur bæði
sem náttúrufræðingur og sem
skáld, alveg einsog Jónas.
II.
Þá hefði einnig ve’rið ástæða
til að vér fengjuiii að lieyra
þelta kvöld, lag sem hið vinsæla
tónslcáld Sigvaldi Kaldalóns
hefir gert við „Nú andar suðr-
ið sæla“, en mér var ókunnugt
um, er eg einhverntíma bað ísl.
tónskáld um lag við þetta ynd-
islega ljóð. Jóhannes úr Kötlum
hafði það yfir í útvarpserindi
sínu um Jónas Hallgrímsson s.l.
sunnud. Kom mér þá í hug sem
oftar, hvort Jónas mnndi ekki
kveðið hafa „Ó, heilsið öllu
heima rómi blíðum“, þó að í
útgáfum standi „öllum“. Jó-
hannes lalaði fyrir börnin og
mintist því ekki á, að Jónas var
útlagi íslensku þjóðarinnar og
varð úti. Kuldinn meiri en svo
að honum væri lift. Var þar sá
mannskaði, sem ekki varð hætt-
ur. íslensk menning væri með
öðrum og fegri brag, ef Jónas
Hallgrímsson hefði lifað svo
sem 20—30 árum lengur, eins-
og ekki er ólíkiegt að orðið
hefði, ef liann hefði átt meiri
grednd að mæta. Og ennþá er,
því miður, greindin gagnvart
sannleika, snild og réttlæti ekki
meiri en það, að mikil hætta er
á að öll íslenska þjóðin verði
úti, án þess að hún fái unnið
það hlutverk sem henni er ætl-
að að vinna í sögu mánnkyns-
ins.
III.
Pálmi Hannesson rektor las
upp úr ritum Jónasar og var
það vel til fallið þar sem Pálmi
er bæði í tölu þeirra manna,
sem hest þekkja náttúru íslands
og hest rita málið. En mig furð-
ar dálítið á því, að Pálmi skyldi
ekki lofa okkur að heyra hvern-
ig Jónas tekur á málinu þegar
hann ritar um vísindaleg efni,
jarðfræði eða stjörnufræði, því
að ekki kemur þá síður í ljós
málsnild hans. Það ev ömurlegt
til þess að hugsa, að Jónas Hall-
grímsson skyldi verða að verja
miklumhluta þe'ss tíma,er hann
sat við skrifborðið, til að rita
dönsku, þar sem snild lians gat
vitanlega hvergi nærri notið sin
eins. Mér kemur í hug í þessu
sambandi, að livetja enn til
þess, að íslendingar setji sér það
takmark að vinna að því að
liver mentaður maður á Norð-
urlöndum telji sjálfsagt að geta
lesið íslensku. Það væri svo
auðvelt, ef aðeins tækist að
vekja áhuga á þessu. En það
yrði óefað til þess, m. a„ að
hefja andlegt líf á Norðurlönd-
um á hærra stig, og eins, að
gera íslendinganiðjum í Vestur-
heimi auðveldara um að varð-
veita málið. Menn eru hér
heima of kærulausir um þetta
efni. Það mætti t. d. gera gagn
með því að benda við og við á
málvillur, sem eru farnar að
gera vart við sig, jafnvel hjá
þeim, sem best rita vestanhafs;
t. d. er í „Heimskringlu“ nú fyr-
ir skömmu löng og skemtileg
ferðasaga eftir dr. Sig. Júl. Jó-
hannesson, skáld og lækni. Man
eg að hann kemst þar svo að
orði, að hann hafi mætt ein-
hverjum (sbr. met him), þar
sem íslenska orðið er „að hitta“.
16. nóv. Helgi Pjeturss.

i^iTTál 1 l-l- m
SÓLVER KONUNGUR
og aðrar sögur handa börnum
og unglingum. — Friðrik Hall-
grímsson hefir búið undir
prentun.
Þetta er falleg og aðlaðandi
hók fyrir yngstu lesendurna,
bundin í laglegt, bjart pappa-
band og prýdd nokkrum snotr-
um teikningum eftir Halldór
Pétnrsson.
En meiru varðar, að efni bók-
arinnar er gott. Það eru 16 æv-
intýri og frásögur, sniðnar við
hæfi barna og unglinga um stíl
og framsetningu. Allar hafa
sögurnár einlivern hollan og
göfgandi lærdóm að flytja. Efni
einstakra sagna er ekki unt að
rekja í fáum linum.
Það hefir lengi kunnugt ver-
ið, að séra Friðrik Hallgrímsson
kann að se'gja börnum sögur á
léttu, einföldu máli, sem börn-
in skilja best. Þessi bók mun
verða vinsæl meðal ungra les-
enda, eigi síður en aðrar harna-
hækur og harnasögur þessa
góðkunna höfnndar.
Á. S.
Axel L. Wenner-Gren:
EG SKÍRSKOTA TIL ALLRA.
Þessi hók er eftir mesta stór-
iðjuliöld Svíþjóðar, mann, sem
hefir gefið 30 imiljónir sænskra
króna til vísindalegra rann-
sókna og til eflingar viðskifta-
legri og andlegri samvinnu allra
Norðurlanda.
Bókin, sem hér ligg'ur fyrir
frá hendi þessa höfundar, túlkar
slcoðun hans á þjóðfélagsmálum
og livernig beri að leysa úr
lielstu vandkvæðum og örðug-
Ieikum þeirra. Hann er boðberi
einstaklingsfraimtaks og lýðræð-
is. Á einum stað segir hann
m. a.:
„Vér gelum ekki bætt þjóð-
HROSSHÁRSLEPPAR
ULLARHÁLEISTAR.
Fullkomnasla gúmmívið-
gerðarstofa bæjarins.
Seljum bætingagúmmí.
Gúmmískógerðin
Laugav. 68. — Sími: 5113.
Sækjum. Sendum.
VÍSIS KAFFIÐ
gerir alla glaða.
félagið nema vér bætum menn-
ina fyrst, geruim þá sterkari i
lífsbaráttunni og sköpum hjá
þeim ríkari ábyrgðartilfinningu
og innilegri samúð.
Engar áætlanir eða nokkurs-
konar ráðsýsla geta töfrað fram
hamingjusamara þjóðfélag.
Orka einstaklinganna og fraim-
lög eru ein fær um að skapa
hetri lífskjör, og til þess að all-
ir fái notið þeirra, verður kulda-
gjóstur stéttahatursins að rýma
fyrir frjálsum og samúðarliedt-
um lýðræðisanda.“
Weimer-Gren ræðst gegn
höftnm, einokun og atvinnu-
fjötrun í livaða mynd sem er,
og telur þá þjóð á hnignunar-
yegi, sem lætur ríkið vafstra í
allskonar fyrirtækjum og starf-
rækslu, sem einstkl. eigi að taka
og geli tekið að sér. Hann ræðir
og æskulýðs- og uppeldismál og
telur, að eins og skólamálum
liorfi nú við, líti helst út fyrir að
nemendurnir séu til fyrir skól-
ana, en skólarnir ekki fyrir
nemendurna. Þá leggur hann og
áherslu á aukna samvinnu allra
Norðurlanda og telur liana
hrýna nauðsyn fyrir velmegun
þeirra í framtíðinni.
Bókin er fyrst og fremst
skrifuð út frá sænsku sjónar-
miði og fyrir sænska lesendur.
En hún á erindi til allra, einkuln
Norðnrlandabúa, sem mma
þjóðfélagsmálum. Bókin er
stuttorð og gagnorð, skrifuð í
léttum slíl og þýdd á hressilega
íslenskn.
Jakob Jóh. Smári:
UNDIR SÖL AÐ SJÁ.
Þetta er síðasta ljóðabók höf.
Hann er þegav löngu kunnur
fyrir simekklega ort ljóð. Það er
ekki hægt að segja hann til-
þrifamikinn og heldur ekki sér-
staklega frumlegan í ljóðasmíð-
um sínum. Hans sterka hlið er
mýktin, viðkvæfmnin, þráin til
fegurðarinnar og til óendanleik-
ans.
„Ei fullnægir neitt nema eílífð-
in ein
innstu löngun míns hjarta“,
segir hann í lok eins ljóðsins.
Maður verður ekki fyrir nein-
um byltingaáhrifum við lestur
þessarar bókar, en samt seln áð ■
ur líður manni vel á eftir, því
hún er orkt í svo jákvæðum
anda og svo mikilli trú á lífið
og fegurð þess. Þetta eru ein-
kenni þroskaðs skálds. Smári
velur sér yrkisefnin helst úr
náttúrnnni eða hann yrkir um
lifið og ódauðleikann. En það
finst ekki grömja, ekki úlfúð og
ekki bölsýni i kvæðum hans, og
þar stingur Smári i stúf við
meginþorra þeirra ljóðskálda,
er nú yrkja á islenska tungu.
Sölumaðurinii
síkáti.
Óvenjulega fyndin og fjcar-
ug' amerisk skemtímyiaii.
Aðalhlutverkið leiliur íninn
óviðjafnanlegi skopleikarl
Joe E. Bpowss,
asamt June Travisr
Guy Kibbee o. fl„
Ankamynd:
SYNGJANDI SKUGGl.
Bráðskemtileg amdá
m\isíkmyn<L
-AV_,
nc
KIPAUTCERÐ

Em
sja
I
fer austur unx iaugardag 2, ’
des. kl. 9 síðd.
Pantaðir farseðlar ós&ss£ ;
sóttir og flutningi skilað fyr~
ir hádegi á föstudagv
N Ý BÓK.
i
í aftureldíug |
annars láfs
eftir enska prestinn og sáíar- |
rannsóknamannihn C. i
DRAYTON THOMASÁ í ifa-
lenskri þýðingu eftir skáídíS
Einar H. Kvaxan. |
Þetta er siðasta hókixt, sena
E. H. K. vann að hér í lifí
ein af bestu bókmuaan, sem
ritaðar hafa verið um Illið f
eftir dauðann.. 1
Aöalfundnr
Skautafélags Reykjavíkur
verður lialdinn í Oddfelíow-
liúsinu, uppi, kl. 9 síðdegEs ®
dag.
STJÓRNIN„
Unglingsstúlk a
óskast nú þegar. Katrín Yrtg-
fússon, Baldursgötu 9. Síml
4702.
I