Vísir - 10.10.1940, Blaðsíða 2

V I s I R
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni.
Afgrciðsla: Hverfisgölu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)..
Símar 1 6 6 0 (5 línur).
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10 og 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Vöruverd og
áróður.
jJAUSTlÐ 1937 hældu Tíma-
menn sér að því, að hafa
reist frá dauðum verslunarfyr-
irtæki kommúnista meS því aS
„lijálpa því um innflutning, sem
vel hefSi niátt ráSstafa öSru
visi“. Tímamenn sögSu, aS fyr-
irtækiS hefSi veriS gjaldþrota
og lilotiS aS fara veg allrar ver-
aldar, ef innflutningsnefndin
hefSi ekki blásiS lífsanda í nas-
ir þess. Sú virSulega nefnd taldi
sér heimilt aS „hjálpa“ gjald-
þrotafyrirtæki um innflutnmg,
„sem vel mátti ráSstafa öSru-
vísi“. Þvi var meS öSrum orS-
um lýst yfir, aS innflutningúr-
inn hefSi veriS dreginn af ein-
hverjum öðrum til þess aö fá
hann i liendur þessu bágstadda
fyrirtæki. En um þessar mund-
ir var félag þetta að langmestu
skipað lcommúnistum. Fram-
kvæmdarstjóri var valinn mað-
ur, sem staðið hafði mjög fram-
arlega í baráttu þeirra. Einar
Olgeirsson var fulltrúi félagsins
á sambandsfundum ásamt sjálf-
um viðskiftamálaráðherranum.
HiS nána samneyti Timamanna
og kommúnista í þessum fé-
lagsskap þykir benda til þess að
„mökin við öfgafIokkana“ séu
þeim ekki alveg eins ógeðfeld
og stundum er látið i veðri
vaka. f>að var alment talið að
sú hjálpsemi við kommúnista,
sem kom fram í því að reisa
frá dauðurn fyrirtæki þeirra,
værí endtirgreiðsla frá Tíma-
mönnum fyrir þann stuðning,
sem kommúnistar höfðu veitt
þeim við undanfarnar 'þing-
kosningar. En eins og kunnugt
er hafa konunúnistar haldið
því fram, að þeir hafi komið
Framsóknarmönnum að í 7
kjördæmum við síðustu kosn-
ingar.
Líklega hefir ekkert kaupfé-
lag á landinu tekiS jafn örum
vexti og þetta kommúnistiska
fyrirtæki, sem þá var og Fram-
sókn tók upp á arma sína eftir
kosningarnar 1937. Félagið var
f dauga teygjuuum, en nú teygir
það sig, að því er virðist í mik-
illi velsæld, viða um borg og bý.
Og það er sýnilegt að nú á að
vinna ný lönd. Fyrst var félag-
inu komið á Iegg með því að
taka innflutninginn frá kaup-
mönnunum og færa því í hend-
ur. Nú hefir félagið hafið áróð-
ursstarfsemi til höfuðs þessum
sömu kaupmönnum með því að
gefa út sérstakt blað í því skyni.
Það er síst að lasta, þó liald-
ið sé uppi harðvítugri sam-
kepni urn vörusöluna. Með því
móti kemst almenningur að
bestum kjörum. Almenningur
er fundvís á stíka hluti og á því
að vera óþarft að grípa til sér-
staks áróðurs, ef svo er að kjör-
in séu raunverulega betri en
annarsstaðar eru boðin. Hér í
bænum liafa fæstir tök á því,
að birgja sig mjög upp af vör-
um. Jafnvel þótt peningar séu
til, skortir víðast geymslu fyrir
vörubírgðir að marki. Af þessu
leiðir, að flestir neyðast til að
kaupa aðeins til dagsins eða
fárra daga í senn. Þess vegna
fcemur það almenningi ekki að
fullum notum, þótt t. d. mat-
vörur lækki í selckjatali, ef smá-
söluverðið lækkar ekki. Það
sem hér er um að ræða er þelta,
að kaupfélagið lækkaði verðið
í heildsölu en matvörukaup-
mennirnir i smásölu.
Það er furðulegt að kaupfé-
lagið skuli ekki treysla sér til
að halda velli án þess að þurfa
að gefa, út sérslakt blað með
skætingi um keppinauta sína.
Þetta félag hefir notið óvenju-
legs sluðnings valdhafanna.
Sjálfur viðskiftamálaráðherr-
ann hefir verið fulllrúi þess.
Kommúnistar eru ekki lengur
einráðir í því. En framkvæmd-
arstjórinn er hinn sami sem
verið liefir frá upphafi. Þótt sá
maður hafi ekki um langt
árabil verið bendlaður neitt
við „virka“ byltingastarfsemi
konnnúnista, þá er sýnilegt, að
honum hættir við að fara lengra
i áróðri gegn keppinautum, en
venjulegt er í viðskiftaheimin-
um.
a
Nýtt met í Sund-
höllinni í gær.
J GÆRKVELDI keptu þær
Þorbjörg Guðjónsdóttir (Æ)
og Steinunn Jóhannesdóttir
(Þór). einskonar aukakepni í
100 m. bringusundi með það
fyrir augum, að setja nýtt met.
Ásetningur þeirra hepnaðist,
því þær syntu báðar undir met-
inu. ÞorbjÖrg var 1.33.8 mín.,
en Steinunn 1.35.3 mín. Gamla
rnetið var 1.37.5 mín.
Önnur úrslit sundmeistara-
mótsins voru sem hér segir:
400 mtr. bringusund
karla: Mín.
1. Sigurður Jónsson, KR. 6:30.9
2. Sigurj. Guðjónss., Á. 6:38.0
Fleiri en þessir tveir mættu
ekki til sundsins. Voru sund-
mennirnir alljafnir framan af
sundinu, því Sigurjón hafði
mun betri spyrnu, en liann
vantaði úthald og kom það
mjög greinilega í Ijós síðustu 50
metrana.
Metið er 6.23.7 mín., sett af
Inga Sveinssyni, Æ.
400 mtr. frjáls aðferð
karla: Mín.
1. Logi Einarsson, Æ. 5:53.5
2. Guðbr. Þorkelss., KR. 6:09.8
3. Lárus Þórarinsson, Á. 6:18.4
Hér voru sundmennirnir of
ójafnir til að kepnin yrði spenn-
andi. Að vísu hélt Lárus fyrst
í stað í við Guðbrand, en ekki
nema fyrsta sprettinn. — Metið
á Jónas Halldórsson (Æ) á
5:10.7 min.
100 m. bringsund drengja
innan 16 ára: Mín.
1. Einar Davíðsson, Á. 1:35.1
2. Jóhann Gíslason, IíR. 1:38.2
3. Gunnar Ingvarss., KR. 1:42.1
Þetta var nokkuð jöfn kepni,
en Einar komst strax ofurlítið
fram, úr og lengdist bilið heldur
úr því milli hans og hinna
keppendanna.
3X100 m. boðsund
(þrísund): Mín.
1. Ægir ................ 3:50.8
2. K. R. (A-sveit) ...... 4:03.4
3. Ármann (Á-sveit) . . 4:05.9
4. — (B-sveit) . . 4:10.4
5. K. R. (B-sveit) ...... 4:18.0
Enda þótt sigur Ægis væri
auðsær þegar eftir fyrstu 50
metrana, var meiri „spenning-
ur“ í þessari lcepni en nokkurri
annari — en það var um 2. og
3. sætið. Mátti lengi ekki á milli
sjá hvort Ármenningarnir eða
K.R.-ingarnir ynnu, en lauk þó
með sigri þeirra síðarnefndu.
Metið á Ægir á 3:40.2 mín.
Veitingamannafélag Reykjavíkur
heldur fund i kvöld kl. Iij4 á
Laugaveg 28.
Vegleg gjðf til Blindra-
vinafélagsins.
Þorsteinn Jónsson bifreiðarstjóri gefur félag-
inu húseignina nr. 33 við Bárugötu.
Þorsteinn Jónsson bifreiðarstjóri (er lést í Kaupmannahöfn
s. 1. vor) arfleiddi Blindravinafélag íslands að húseign sinni,
Bárugötu 33, hér í bæ, sem er stórt þrílyft hús og mjög vandað
að öllu leyti.
Húsið er samkvæmt fast-
eignamati metið á kr. 51.700.00
að frádreginni veðdeildarskuld
að upphæð kr. 23.300.00.
Nú fyrsl um sinn er gert ráð
fyrir að húseignin verði látin ■
vaxta sig, en síðar lcomið upp
heimili fyrir blint fólk einhvers-
staðar í námunda við bæinn.
Þessi gjöf er með afbrigðum
höfðingleg, enda gefin i fullum
skilningi á liinu jiarfa málefni.
Er þetta þriðja dánargjöfin sem
Blindravinafélaginu berst. Sú
fyrsta var dánargjöf frú Torf-
hildar Holm, ea það var hús-
eignin Ingólfsstræti 18. Hún er
að vísu enn ekki komin í eign
félagsins en gerir það á sínum
tíma. Önnur dánargjöfin voru
allar eignir Jónasar Jónssonar
lögregluþjóns, og fyrir það fé
var fest kaup á húseigninni Ing-
ólfsstræti 16, þar. sem nú eru
vinnustofur félagsins. Það hús
er fyrirhuguð verslunarmið-
stöð fyrir blindraiðn i framtið-
inni —■ eú heimili hinna blindu,
hinsvegar fyrirhugað utan við
bæinn — eins og að framan
getur.
Áskorun
til bæjarstjórnar
um útivist barna
Barnaverndarnefnd Reykja-
vílcur og Barnaverndarráð ís-
lands liéldu í gær sameiginleg-
an fund og samþyklu eftirfar-
andi tillögur:
1) Barnaverndarnefnd og
barnaverndarráð samþykkja,
sökum þeirra sérstöku ástæðna,
sem nú ríkja, að skora á bæj-
arstjórn Reykjavíkur að setja
strangari ákvæði um útivist
barna og unglinga á kveldin í
vetur. —- Leggja barnaverndar-
nefnd og barnaverndarráð til,
að börn og unglingar innan við
14 ára aldur skuli ekki vera úti
á götum eftir klukkan 7% að
kveldi dags í vetur, nema í fylgd
með fullorðnum, sem bera á-
byrgð á þeim, eða ef brýn nauð-
syn ber til.
2) Barnaverndarnefnd og
barnaverndarráð samþyklcja að
skora á lögreglustjóra að sjá
um, að ákvæðum lögrcglusam-
þyktar Reykjavíkur um útivist
barna á kveldin, sé vel fram-
fylgt.
Iþróttancfnd cr
áckin til starfa.
íþróttanefndin, sem starfar
samkvæmt íþróttalögunum
nýju,<er nú fullskipuð.
Nefndin er skipuð þrem
mönnum og eru þeir þessir:
Ben. G. Wáge, tilnefndur af í.
S. í., Guðmundur Kr. Guð-
mundssoh, tilnefndur af rikis-
stjórninni, og Aðalsteinn Sig-
mundsson, tilnefndur af Ung-
mennafél. íslands.
Fyrsta málið, sem nefndin
tekur til meðferðar, verður að
gera tillögu til fræðslumála-
stjórnarinnar um, íþróttafulltrú-
ann, sem einnig verður skipað-
ur eftir hinum nýju íþróttalög-
um.
Leikhúsið
Loginn helgi, leikrit í 3
þáttum, eftir W. Somerset
Maugham.
■- Það mun víst enginn geta á-
lasað Leikfélaginu fyrir, að það
hafi elcki að þessu sinni valið
nógu alvarlegt leikrit. Þó er al-
varan i því svo spennandi, og
heldur liuga áliorfenda með æ
fastari tökum eftir því sem á
liður, að það mun varla nokkur
sakna þess, að tilefnin til hlát-
urs eru fá.
Efni leiksins er í stutlu máli
það, að ungur og efnilegur
flugmaður liefir örðið fyrir
slysi, hryggbrotnað, svo að
neðri hluti likama hans er mátt-
laus með öllu. Hann hefir verið
ARNDÍS BJÖRNSDÓTTIR.
ósjálfbjarga í fimm ár og þótt
lífið^ié honum raunverulega ó-
bærilegt, reynir hann altaf að
vera glaður og reifur, þegar
fólk er viðstatt. En hann elskar
konu sína ofurheitt og harmar,
að hjónaband þeirra er aðeins
nafnið eitt.
Þessi ungi maður andaðist í
Svefni nótt eina, og það kemur á
daginn, að liann mun hafa tekið
of slóran skamt af svefnlyfi.
Hjúkrunarkona lians, dugleg
stúlka, kemst að þeirri niður-
stöðu, að liann liafi verið myrt-
ur og ber hún konu sjúldings-
ins þeim sökum, að hún liafi
orðið honum að bana. Lengra
er elcki rétt að rekja efnið. Það
inyndi ræna tilvonandi áhorf-
endur allri ánægju.
Þetta leikrit er ekki neinn al-
gengur „reyfari". Snillibragð
höfundarins er á því öllu. Það
er gerhugsað og liver setning er
lmitmiðuð til þess aðdiafa sem
mest áhrif. Afleiðingin er ó-
venjugóður stígandi, sem eykst
jafnt og þétt, svo að deyfð fær-
ist aldrei.yfir, en það vill þó oft
brenna við, jafnvel hjá góðum
höfundum.
Leikendur fara mjög vel með
hlulverk sín og sumir með á-
gætum. í lieild tekst meðferðin
ágætlega.
Indriði Waage leikur sjúlc-
linginn Maurice Tabret, all-
vandasamt hlutverk, og leysir
það ágætlega af hendi. Indriði
er einnig leikstjóri og liefir
leikstjórn hans og tekist vel.
Leikendur kunna vel, svo að
þeim falast hvergi, enda myndi
það draga mjög úr áhrifum
leiksins.
Brynjólfur Jóhannesson leik-
ur dr. Harvester, hugsandi
lækni, sem vill komast hjá því
að flækjast í lineykslismál.
Leysir Brynjólfur hlutverkið
mjög vel af hendi.
Arndís Björnsdóttir, sem leik-
1252 áfengisbækur
fyrsfu vikuna.
í gærkveldi var liðin vika frá
því að farið var að afhenda
skömtunarbækumar fjT'ir á-
fenginu í skrifstofu sakadóm-
ara.
Þá sex virka daga, sem af-
hending hefir farið fram, hafa
alls 1252 bækur verið afhentar,
eða 208—209 dag hvern. Þar af
liöfðu 88 bækur verið afhentar
konum.
ur frú Tabret, móður Maurice,
fer prýðilega með þetta hlut-
verk aldraðrar, reyndrar og
gáfaðrar konu. Ber liún af öðr-
um í leik sínum.
Hj úkrunarkonuna, ungfrú
Wayland, leikur Þóra Borg.
Hlutverk liennar virðist ekld
vera sérstaklega erfitt, því að
hjúkrunarkonan er rólynd og
ber ekki tilfinningar sínar utan
á sér. Þó virðist hún mega leggja
meiri þunga í rödd sína á stöku
stað.
Valur Gíslason leikur Lic-
anda majór. Tekst honum að
bregða upp góðri mynd af þess-
um góða manni, sem dregst inn
í Ieiðindamál gegn vilja sínum
og reynir þá að leysa það eftir
bestu getu.
Alda Möller leikur Stellu,
konu Maurice, mjög snoturlega.
Þó er ekki laust við, að hana
vanti nokkurn þunga, þegar
hún reiðist sem mest. önnur
skapbrigði sýnir hún ágætlega.
Colin, bröður Maurice, leik-
ur Gestur Pálsson. Hlutverk
lians útheimtir, að hann sýni oft
geðshræringar með látbragði
einu. Það vill reynast mörgum
erfitt og það er ekki laust við
að hnykkir og kippir Gests sé
stundum dálítið leiðinlegir.
Guðrún Guðmundsdóttir, sem
er nýhði á leiksviðinu, fór snot-
urlega með örlítið hlutverk
þjóhustustúlkunnar Alice.
h.
L0.0.F.5 = 1221010872=91I
Grétar Fells
helchtr flokk erinda næstu þrjá
föstudaga í Guðspekifélagshúsinu,
er hann nefnir Hamingjuleiðin. —
Sjá augl. á öðrum stað í blaðinu
í dag.
Silfurbrúðkaup
eiga í dag frú Sigríöur Péturs-
dóttir og Jón Jóhannsson skipstjóri,
Stýrimannastíg 6.
40 ára
er í dag Þorvaldur Kristjánssön
málari, Grundarstíg 2.
Hjónaefni.
Nýlega opinberuðu trúlofun sina
ungfrú Smaaen Sigurðsson og
stud. med. Skúli Hansen.
Barnavinafélagið „Sumargjöf“
starfrækir barnaheimili í Vestur-
borg í, vetur. Þeir, sem vilja koma
börnum þangað til dvalar verða að
senda umsóknir sínar í dag eða á
morgun til Bryndísar Zoéga for-
stöðukonu. Hún er til viðtals i Vest-
urborg kl. 3—5 daglega og gefur
allar nánari upplýsingar. Aðeins fá
börn geta komist að.
Áttræð
verður á morgun Guðbjörg
Bjarnadóttir, Lækjarkoti í Borg-
arhreppi á Mýrum.
Revyan „Forðum í Flosaporti“
í breyttri útgáfu.
Undanfarið hafa staðið yfir æf-
ingar á nýrri útgáfu af revyunni
„Forðum i Flasoporti", og verður
hún sýnd i fyrsta skifti á föstu-
daginn kemur. Hefir samtölum og
ýmsum atriðuin leiksins verið breytt
allmjög frá í vor, og flestir söngv-
arnir eru nýir, en þráður leiksins
er þó að mestu leyti hinn sami.
Leikarar eru flestir hinir sömu og
í vor, þ. á m. Emilía Borg, Sig-
rún Magnúsdóttir, Alfreð Andrés-
5 lampa
Philips-viðtæki
til sölu. Laufásveg 5, mið-
hæðinni.
Kartöflur
KARTÖFLUMJÖL.
ViSlto
Laugavegi 1.
Útbú Fjölnisvegi 2.
Laxfoss
fer til Breiðafjarðar laugar-
daginn 12. þ. m. Viðkomu-
staðir: Arnarstapi, Sandur,
Ólafsvík, Grundarfjörður,
Stykkishólmur, Búðardalur,
Salthólmavík, Króksfjarðar-
nes, Flatey.
Flutningi veitt móttaka á
föstudag.
Píanó
óskast keypt. Staðgreiðsla.
Ujjpl. í síma 2955.
Nýkomið:
BLIKKFÖTUR,
BLIKKBALAR, fleiri stærðir,
BORÐHNÍFAR,
SKEIÐAR,
GAFFLAR,
ennfremur allskonar
Emailleraðar vörur
þar á meðal
KAFFIKÖNNUR og
KATLAR.
Bollapör
og margt fleira.
Versl.
B. H. Bjarnason
Ódýrar Kvem leysur
og K|jjh ijiijar
UIUIIll nýkomið. njlllDI

son, Gunnar Bjarnason, Gunnat
Stefánsson, Lárus Ingólfsson,
Bjarni Björnsson o. fl. Hætt var
að sýna revyuna í sumar, sökurn
þess, hve áliðið var, en aðsókn hins
vegar ekki farin að minka, og má
því búast við að aðsóknin nú verði
mikil.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19.30 Hljómplötur: Vaisar.
20.00 Fréttir. 20.30 Fiðlu-tvíleikur
(Þórarinn Guðmundsson og Þórir
Jónsson) : Tvíleikur eftir Mendels-
sohn o. fl. 20.50 Frá útlöndum.
21.10 Útvarpshljómsveitin: Laga-
flokkur eftir Coates.