Vísir - 10.02.1941, Blaðsíða 1

Rit$tjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
31. ár.
Ritstjóri
Bíaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsia
Reykjavík, mánudaginn 10. febrúar 1941.
32. tbl.
WÍMstoii Cliwchill:
Fáið oss verkfær-
in og vér munum
ljúka verkinu —
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Winston Churchill forsætisráðherra Bretlands
flutti ræðu í gær og var henni útvarpað. Ræða
hans fjallaði um styrjöldina, innrásarfyrir-
ætlanir Þjóðverja, hrakfarir ítala fyrir Grikkjum og
hersveitum Wavell’s, horfurnar og aðstoð Bandaríkj-
anna o. s. frv. í lok ræðu sinnar beindi Churchill orð-
um sínum til Roosevelts forseta og þar með til Banda-
ríkjaþjóðarinnar:
„Sýnið oss traust,“ sagði Churchill, „og vér munun
ekki bregðast því .... Yér þurfum ekki milljónaher
þann/ sem byrjað er að æfa í Bandaríkjunum, en vér
þurfum alla þá aðstoð, sem Bandaríkin geta oss í té
látið, flugvélar, hergögn, skip. Fáið oss verk-
færin og vér munum ljúka verkinu.“
Hér fara á eftir nolckur at-
riði úr ræðu Churcliills:
I ræðu sinni ræddi Churchill
um styrjöldina, stig af stigi.
Hann sagði, að óvinirnir liefði
ekki notað það tækifæri, sem
þeir hefði haft vetrarmánuðina,
þá hefði þeir átt að liafa getað
varpað niður 3—4 smálestum
af sprengikúlum fyrir hverja
eina, sem, Bretar hefði f-Iogið
með yfir til Þýzkalands. Chur-
chill kvað að þvi stefnt, að fyr-
ir hverja eina smálest af
sprengjum, sem Þjóðverjar gæti
varpað- niður, gæti Bretar varp
að niður 3—4. Ef það hefir ver-
ið fyrsti sigur Breta, að verjast
loftárásunum, er það annar
sigurinn, að ekki tókst að buga
fólkið með j)ví að skelfa það
með loftþernaði.
Churchill sneri sér þvi næst
að })ví að lala um styrjöldina i
Grikklandi, hinn harðúðugi og
illi leiðtogi fascistanna, Musso-
lini, hefði í október ætlað að
vinna Grikki í skjótri svipan,
fyrirhafnarlitið, en beðið hverja
hrakförina á fætur annarri, og
þegar honum enn sveið undan
svipuhöggum Grikkja, vann
‘Nílarherinn hvern sigurinn á
fætur öðrum undir forystu Wa-
vell’s. 150.000 manna her liefir
verið eyðilagður fyrir Mussolini.
Cyrenaica, sem er álíka að
stærð og England og Wales, er
honum glötuð. Vér liöfum náð
Benghazi og ér það oss ómetan-
legt í þeim átökum, sem verða
um miðhluta Miðjarðarhafs.
og seint í morgun, sagði Chur-
chill, hafa ítallir fengið að
kenna á mætti brezka flotans,
því að mikil árás var í dögun
gerð á Genua, en þaðan hefði
Þjóðverjar kannske sent herafla
til Norður-Afríku. Þessi árás
sýndi, að enn réði Bretland á
höfunum.
Churchill sagði, að menn yrði
að vera við því búnir, að styrj-
öldin yrði háð með meiri krafti
en áðnr. Hitler hefir þegar
glejrpt Ungverjaland, sagði
Ch'urchiII, hann er að koma
sér upp miklum lier og flug-
flota í Rúmeníu — hann er
kominn til Svartahafs — og
þúsundir Þjóðverja eru komnir
til BúlgaríQ, til jæss að manna
flugstöðvar þar, og imdirbúa j)á
sókn suður á bóginn, sem kann-
ske er þegar byrjuð. Ifitler kann
að sölsa undir sig einhver hér-
uð Rússlands, komast að hlið-
um Indlands, en honum tekst j
aldrei að sigra.
Churchill kvaðst vona, að
búlgarska þjóðin áttaði sig á
hvað henni yrði fyrir beztu, svo
að sömu örlög biðu hennar ekki
og í Ileimsstyrjöldinni.
Laval og Mussolini kallaði
Churchill Quislinga Frakklands
og ítalíu, sem nú hefði aðeins
vonir um að geta tryggt að-
stöðu sina með valdi innfluttr-
ar ])ýzkrar leynilögreglu.
Churchill drap á hina mis-
heppnuðu steypiárás þýzkra
flugvéla, er sprengja hæfði
Illustrious, en eftir skamma
viðgerð hélt áfram ferð sinni
frá Malta til Alexándria með 23
milna hraða.
Bandaríkin geta látið okkur
i té allt }>að, sem vér þurfum,
en vér þurfum ekki sízt skip,
j)vi að vér getum ekki smíðað
nægilega mörg skip nógu fljótt.
Þetta veit Hitler og liann mun
gera allt, sem í hans valdi stend-
ur, til þess/að hindra aðflutn-
inga til Bretlands. Ep eg vil
lýsa yfir, að eg treysti flughern-
urn brezka,, strandvarnaliðinu
og flotanum, verkamönnum og
öllum, til j)ess að gera skyldu
sina. Eg veit ekki með liverjum
liætti það verður, en eg er sann-
færður um, að einhvern veginn
tekst oss að liindra innrásará-
form Þjóðverja. Vér verðum að
vera við gasárásum búnir, árás-
um fallhlífarhers, steypiárásum
— en vér munurn sigra. *
Petain lieldur
mtt §trik.
Darlan gerður að varaforseta stjórnarinnar og utan-
ríkisráðherra, eftir að samkomulagsumleitanirnar við
Laval fóru út um þúfur.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Petain hefir í engu hvikað frá þeirri stefnu, að halda vopnahlés-
skilmálana í hvívetna, en gera engar tilslakanir, sem væri blett-
ur á heiðri Frakklands.
Laval hafnaði tilboði Petain’s um sæti í stjórninni, vegna þess
að Petain vildi ekki verða vð kröfum hans um mjög aukin völd.
Eru samkomulags umleitanirnar þar með taldar úr sögunni, a.
m. k. í bili, mílli Lavals og Petain’s.
Ótal flugufregnir um borgarastyrjöld í hinum óhernumda
hluta Frakklands hafa reynst ósannar. Segja Bretar, að Þjóð-
verjar hafi breitt út þessar fregnir, til þess að valda kvíða og
öngþveiti í Frakklandi. Ennfremur var sagt, að Petain og Darlan
hefði flúið til Norður-Afríku í flugvél.
Einnig þetta reyndist ósatt, því að Petain hlýddi messu í
Vichy í gær. -
Darlan hefir verið skipaður utanríkisráðherra í stað Flandins,
sem sagði af sér, og verður auk þess varaforseti stjórnarinnar
eða varamaður Petain’s, en flotamálaráðherra áfram.
Petain hefir þakkað Flandin hollustu hans og fórnfýsi.
Nilarherinn j§térk«stlest
heldur áfram _ . « . x _
biireiðarilp
li|á Baldur§-
liaga.
sókninni.
London í morgun.
Það var tilkynnt í London í
gærkveldi, að brezki herinn
héldi áfram sókninni fyrir vest-
an Bénghazr. Hefir hann tekið
seinustu borgina vestan sand-
auðnarinnar, sem er yfir að
fara til j)ess að komast til Tri-
poli.
Auk j)eiri-a herforingja, sem
áður hefir verið tilkynnt, að
teknir hafi verið til fanga, var
tilkynnt i gær að 5 herforingjar
hefði verið teknir til fanga á
vígstöðvunum við Bengliazi og
þúsundir fanga.
Unnið er að j)ví, að hreinsa
til á vigstöðvunum fyrir supn-
an Benghazi.
I CairO þykir sigurinn við
Benghazi ekki sizt mikilvægur
fvrir j)að, að loft-samband
Abessiniu við Libyu (þ. e. eina
sambandið, sem ítalir höfðu við
Abessiniu) er nú úr sögunni.
Bretar lialda áfram að
þjarma að ítölum í Eritreu, en
ítalir draga að sér lið við
Kherin.
Fimm menn slasast-
Einn þeirra bíður bana
Hörmulegt bifreiðarslys átti sér stað rétt fyrir ofan Baldurs-
haga í gær. íslenzk vörubifreið fór út af veginum og fimm menn
er stóðu aftan á henni hrukku af henni og slösuðust. Einn
þeirra, Guðmundur Eiríksson, lézt um 7-leytið í gærkveldi,
tveir aðrir slösuðust alvarlega, en tveir hlutu minni meiðsl. —
Fara Suner og Franco
til Vichy?
Óstaðfest fregn frá Lissabon
hermir, að Franco og Sunér ut-
anríkisráðherra ætli til Vichy og
jraðan til Berlínar.
Stórkostleg
flotaárís á
Senúa.
Loftárásir á Livomo
og Pisa.
London i morgun.
Brezk flotadeild undir for-
ystu Sir James Summei’ville að-
míráls lióf mikla árás á fjórðu
nlestu borg Ítalíu, hafnarborg-
ina Genua, í dögun í gærmorg-
un. Brezkar flotaflugvélar
(Sverðfisk-flugvélar) tóku þátt
í árásinni og sprengjum var
einnig slept á liernaðarlega
staði og við Livorno og Pisa.
Stór og litil lierskip tóku
þátt i árásinni á Genúa. Meðal
stóru herskipanna voru orustu-
skipin Renown og Malaya,
beitiskipið Sheffield og flug-
vélastöðvarsskipið Ark Royal.
Alls var skotið á hernaðarlegar
stöðvar við borgina fallbyssu-
kúlum, sem voru samtals 300
sinálestir að þyngd.
Herskipið Malaya er 31.000
smálestir að stærð. í London er
leidd athygli að því, að í s.l.
mánuði skýrði Rómaborgarút-
varpið frá þvi, að herskip þetta
væxi í þurrkví eftir að skemmd-
ir urðu á því i loftárás.
Miklar skemmdir urðu af
völdum skothríðar herskipanna,
m. a. í Ansaldo-verksmiðjunum,
rafmagnsstöð borgarinnar,
þurrkvíum og hafnarmann-
virkjum, birgðaskipum o. s. frv.
I árásunum á Livorno urðu
skemmdir á olíustöð, einni
hinni mestu í Ítalíu, og kom þar
upp mikill eldur. í Pisa urðu
miklar skemmdir, m. a. á járn-
brautarstöðinni, en þama er
mikil járnbrautarmiðstöð.
Eina tjónið, sem Bretar urðu
fyrir, var, að ein Sverðfiskflug-
vél var skotin niður.
Árás jxessi er frekari sönnun
I gærmorgun kl. 8 fóru nokk-
urir iQigir piltar —- félagar úr
Svifflugfélaginu upp á Sand-
skeið til æfinga — en þeir eru
vanir að æfa sig þar alla sunnu-
daga þegar golt er veður.
Höfðu þeir fengið lánaða
vörubifreiðina RE 954 (eign
Áfengisverzlunarinnar) og
stóðu fimm þeirra aftan á henni.
Vegna J)ess hve veður var kyrrt
og lygnt gátu þeir ekki æft, en
gengu í þess stað eitthvað upp í
fjöll sér til ganians.
Um kl. 24/2 er bifreiðin er á
heimleið og komin niður undir
Baldurshaga, lendir hifreiðin i
holu á veginum, augablað á bíl-
fjöður þrotnar og l)að orsakar
J)að, að bifreiðarstjórinn missir
vald yfir bifreiðinni, svo hún
rennur út af veginum, niður
fyrir á að gizka 1 meters háa
vegarbrún, en kom þó niður á
hjólin. Við þetta köstuðust allir
mennirnir aftan af bifreiðinni
út í grjóturð og blutu allir meiri
eða minni meiðsl.
Einn þessara manna, Guð-
mundur Eiríksson, lézt af sár-
uin um 7 leytið í gærkveldi.
Hann var einkasonur Eiriks
Eiuarssonar, er vann áður lijá
Ölgerðinni Egill Skallagríms-
son, en nú farinn að lieilsu.
Sjálfur vann Guðmundur lijá
tshúsinu Herðubreið. Hann var
óvenju efnilegur piltur, drengur
góður og hvers manns hugljúfi.
Magnús Guðhrandsson, Magn-
ússonar forstjóra hlaut rnikil
meiðsl á höfði og blæðing í
heila. Hann missti meðvitund,
en er Vísir talaði við föður hans
Japanskir flotafor-
ingjar biðu bana,
'er flugvél þeirra
var skotin niður.
London i morgun.
Fregn barst frá Kína í gær
þess efnis, að skotin hefði ver-
ið niður japönsk flugvél, sem
var á leið til Hainaneyju. Jap-
anski flotaforinginn Assumi og
4 háttsettir foringjar aðrir biðu
bana. Assumi var, að því er
segir í fregn frá Changking, á
leið til þess að taka við yfir-
stjórn japanska flotans í Suð-
ur-Kyrrahafi.
Það voru hermenn úr óreglu-
legum kínverskum hersveitum,
sem skutu flugvélina niður.
J)ess, segir í brezkum tilkynn-
ingum, að Bretar liafa yfirráð-
in á Miðjarðarhafi.
i morgun, hafði hann aðeins
rankað við sér. Telja læknar að
j)að sé lífsvon með hann. Hann
er einnig meiddur á handlegg,
en læknar liafa ekki getað rann-
sakað það ennþá.
Ásbjörn Magnússon er víða
hrákaður og skrámaður á höfði
—■ einnig sennilega rifbrotinn.
Hann missti ekki meðvitund i
gær og bar sig með afbrigðum
vel.
Hinir tveir, Skúli Petersen og
Ilaraldur Gislason, hlutu ekki
meiri meiðsl en svo að þeir fóru
báðir heim til sin í gærkveldi.
Skömmu eftír að slysið hafði
viljað til, bar að brezkan bil og
í honum var. annað hvort læknir
eða vanur hjúkrunarmaður, er
gerði skyndiviðgerð á meiðslum
mannanna, en seinna kom lög-
reglan héðan úr bænum og
læknir með tvær sjúkrabifreið-
ir. Voru jn-ir hjnna mest meiddu
manna fluttir á Landsspitalann
og þar lézt Guðmundur i gær-
kveldi eins og fyr en sagt, en
Magnús og Ásbjörn liggja þar
ennþá.
SEINUSTU
FRÉTTIR
í STUTTU MÁIiiI
Árásin á Genua
er mikið rædd i blöðum
Bandarikjanna. Er fregnin um
árásina talin mikilvægasta
fregnin i sjóhernaðinum síðan
er Bretar sýndu, að ítalir væri
ekki einráðir á Adrialiafi. —
Bandarikjablöð álíta, að Bi’etar
lxafi með þessu sýnt, að þeir
hafi mátt til að hindra alla
flutninga á sjó milli Italíu og
Ti’ipoli — ítalski flotinn sé ekki
megnugur að vei’ja hvorki
strpndur Italiu eða flutninga-
skip milli Tripoli og Ítalíu.
E1 Agheila hertekin,
Bretar halda áfram sókninni
vestur á bóginn og hafa hertek-
ið E1 Agheila, sem er aðeins 10
mílur frá landamærum Tripoli-
tania, og 14 mílur enskar fyrir
vestan Benghazi.
Loftárás á Saloniki.!
Italskar sprengjuflugvélar
hafa gert loftárás á Saloniki. —
Byrjaði árásin kl. 12.30 i gær-
kveldi. Hin fræga Sofiu-dóm-
kirkja varð fyrir skemmdum,
einnig sjúkrahús skammt frá.
Grikkir segja í seinustu til-
kynningum sinum, að þeir hafi
skotið niður 14 ítalskar flug-
vélar i gær.