Vísir - 11.07.1941, Síða 3

V ISIR
Gnðrun Gnðlaugsdottii*:
»Maður líttu þér nær...«
Ýms blöd' og ræðumenn hafa mjög vítt framkomu
íslenzku kvenþjó&arinnar í mörgum greinum, frá því
er hið brezka setulið settist að hér i landi. Má segja
með fullum rétii, að þar hafi mörg óþarfa orð fall-
ið, og aðilar flutt mál sitt æði einhliða. En hér birt-
ist grein varðandi kvenþjóðina, þar sem mjög kveð-
ur við annan tón.
Gróðir lesendur. Það getur
varla farið framhjá neinum,
lvversu tíði'ætt mönnum helfir
orðið uin kvenfólkið yfirleitt,
og þá ekki sízt síðan brezka
setuliðið kom hingað til lands-
ins.
Það má vel vera, að það sé
ekki fjarri sanni sumt af þvi,
sem sagt liefir verið, en meiri
hlutinn liefir þó ekki við rök
að styðjast, það þori eg að fftll-
^u'ða. Við vitum það öll, að í
öllum löndum finnast lauslætis-
drósir, og það er í sjálfu sér
ofur eðlilegt.
Tilfinningalíf einstaklinga er
svo misjafnt, að það er éngin
furða, þó allir fari ekki sama
veg í lífinu. Sumum finnst sómi
að skömmunum og kunna þar
af leiðanldi ekki að leggja höml-
ur á nautnir sínar, hvort heldur
eru siðferðilegs eða annars eðl-
is. Þetta eitt og út af fyrir sig
er og verður ávallt rneðal allra
þjóða.
En að íslenzku stúlkurnar
séu verri eða ósiðaðri en aðrar
stúlkur, er áreiðanlega ekki rétt.
Við vitum og verðum því að
taka tillit til þess, að hér ber
meira á flestu, ef ekki öllu,
heldur en í nokkuru öðru landí,
sökum fámennisins.
Hver einstaklingur kannast
svo að segja við hvern annan
og þar af kenvur, að fólk fylgist
betur með því, sem í kringum
það skeður.
Eg undra nvig stórunv á þvi,
hvað karlmenn gera sér yfirleitt
nvikið far um lifnaðarháttii
kvenna. Það er ekki nóg með,
að þeir hafi þær að unvtali á
nvjög svo óvirðulegan hátt í
húsunv og samkvæmum, heldur
er nú ráðist á þær í blöðunv og
útvarpi, og það meira að segja
lvvað eftir annað í sumar.
Ivonur og stúllcur lvafa þagað
við jvessu, reynt að láta þetta
sem vinid um eyrun þjóta, eiv
gamalt máltæki segir, að svo
nvá lengi brýna deigt járn, að
það bíti unv síðir, og eins fer nú
fyrir mér; eg get ekki lengur
þagað við þessunv ósónva.
Meðan við höfum vnálfrelsi,
ivljólum við að bera liönd fyrir
höfuð okkar. Eg vil því spyrja:
„Af hverju verða konur aö
þeim aumingjunv, eins og karl-
menn hafa lýst þeim; er ekki
karlmaðurinn annar aðilinn í ó-
siðseminni, sem sagt er að dag-
lega eigi að ske?“
Og enn vil ég spyrja:
„Eru þessir karlmenn meiri
virðingar verðir en stúlkumar,
sem falla með þeim, og er ekki
sama syndin drýgð af báðum
aðilum? Hver er1 munur á fram-
ferði karls og konu í þessum
efnum?“
Þegar öllu er á botninn
hvolft, þá eru báðir aðilar sam-
sekir. Það er þá sannleikurimv i
öllu saman!
Þá hafa karlmenn líka gert
sér tiðrætt um klæðnað kvenna.
Meira að segja smádrengir lvafa
verið að burðast við að skrifa
blaðagreinar, þar sem, þeir álasa
kvenfólki fyrir að ganga i silki-
sokkum, nota púður, varalit og
önnur fegrunanvveðul. Karl-
vnenn hafa lýst því hátíðlega yf-
ir, að konur eigi að ganga í ís-
lenzkum ullarsokkum, og nota
íslenzkan klæðnað yfii'leilt,
hætta að púðra sig eða nota
varalit.
Ef konur ættu að gegna öllu
því þvaðri, sem Pétur eða Páll
hafa látið frá sér fara i ræðu
eða riti, þá væri konan orðin
aumasta skepna jarðarinnar,
viljalaust verkfæri í höndunv,
misjafnra nvanna, að nvínu áliti.
En ef svo færi, að konur færu
að taka nvark á ráðleggingum
karhnannanna hvað snertir
klæðaburðinn, þá vil eg konva
með þá uppástungu, að karl-
nvenn taki líka upp íslenzka
búninginn, sem nvest var notað-
ur hér á landi áður fyrr. Og nú
skal eg lýsa honunv nánar. Það
voru hnébuxur, bandsokkar
með löngum, brugðnum fitjum,,
prjónaskyrta vel þæfð, lveinva-
sauinuð föt, prjónuð lanvbhús-
Ivetta, sauðskinns- eða nauta-
skinnsskór nveð löngunv þvengj-
unv bundnum um nvjóaleggi,
grænunv skinnsokkum, þegar
væta var, og með ullarvetlinga
á höndunum,.
Ef karlmenn leggja niður
sínar snyrtivörur og tizku-
klæðnað, þá stendur áreiðan-
lega ekki á konunum að gera
slíkt hið sanva.
En nveðan þeir stiga ekki eitt
Eftir að ég kynntist þessuni
hjónum, senv eiga gullbrúð-
kaup í dag, hefir hjarta nvitt
glaðst í hvert sinn, senv ég hefi
séð þau eða vnætt þeinv á langri
vegferð. Og svona nvundu nvenn
óska alnvennt, að kynnin væru
við alla nvenn. Þá væri bjart
yfir lífinu og vegferðin stutt og'
þyrnalaus. Þá yrði ekki vart
við gallana, senv spilla sanvbúð
manna. Þá hyrfi af sjálfu sér
sérdrægnin, eigingirnin, tor-
tryggnin og sérhlífnin í öllum
viðskiptunv manna á nvilli. I
stað þess skipaði þar æðsta
sess, sanngirni, drenglyndi og
sii nærgætna sanvvizkusenvi, að
láta heldur lvalla á sig sjálfan
en sanvferðanvanninn. Þessu
líkt var sjónarmið Þórunnar
Bjarnadóttur og Jóns Bjarna-
sonar. Þess vegna var svo un-
aðslegt, að vjerða þeinv sam-
ferða.
Þau létu ekki nvikið yfir sér
og sóttust ekki eftir öðrunv
mannvirðingum en þeinv, að
staðfesta í meðvitund allra
samferðanvanna, að þeiin væri
að treysta eins og góðum og
nánunv ættingjum og varast að
láta rykkorn falla á sónva sinn.
Þau voru ekki hátt sett í met-
orðastiga mannfélagsins. Hann
var um langt skeið sjómaður,
fyrst á tveggja nvanna fari og
seinna á handfæraskútunv við
Faxaflóa. En hvort sem far-
kosturinn var tveggja manna
far eða stærri róðrarbátur, eða
skúta, var Jón Bjarnason
venjulega heppnastur allra
handfæranvannanna. í raun og
veru lék allt í lvöndum Jóns,
bæði á sjó og landi, en þó var
handlægni lvans, viðbragðsflýti
og ljpurð viðbrugðið, þegar á
sjoinn var komið. Þegar hatvn
var formaður á smábát, fór
sanvan gætni, dirfslca og snar-
ræði. Þegar aldurinn gerði
hreyfingarnar * slirðar, varð
hann verkanvaður i landi, og
vann að því senv heyrði sjávar-
útgerð til, og það gerir hann
enn.
Jón Bjarnason er sonur
spor í þessa átt, þá er alls engin
ástæða fyrir konur að taka
karlmennina alvarlega.
Annað nvál er það, og eg skal
hreinskilnislega segja karl-
mönnunum það, að eg læt mér
eklci detta það í liug, að þeir
nveini það sem þeir segja við
konurnar í þessunv efnum, þvi
þá eru þeir alveg hættir við að
lvegða sér eftir eigin kenningu,
þvi þeir láta nefnilega oftaist
mest með þær konur og stúlk-
ur, senv, nvest halda sér til, og
eru jafnvel til í að taka sér
cigarettu i munn eða bragða
vín.
Já, svona eru þeir nú, bless-
aðir!
Og nvér finnst þetta ofur
eðlilegt. Hugsið ykur muninn,
að sitja við lvlið nvanns eða
konu, senv ilmar af hreinlæti og
góðunv snyrtivörum og ber
snotran klæðnað, eða hitt, að
lvafa kannske sveittan, illa hirt-
an og illa klæddan sessunaut.
Þetta segir sig sjálft, og eg
vil nú enda þessi orð mín á þvi,
að liversu nvikla galla, sem
karlmenn reyna að draga
fram hjá konunum, þá viður-
kenna þeir allir i hjarta sínu orð
Þorsteins Erlingssonar: „Þið
nvegið vita, að það eru fleiri en
ég, sem þykja stúlkur Drottins
bezta snvíði.“
Bjarna Jónssonar á Fögrueyn,
frá Dölunv í Fáskrúðsfirði, er
var bróðir Þorbjargar, nvóður
Jóns Ólafssonar ritstjóra og
Elísabetar Þórólfsdóttur, hins
ágætasta nvanns.
Jón Bjarnason nvun á þess-
um tímamótum nvinnast með
fögnuði húsfreyju sinnar, Þór-
unnar Bjarnadóttur, hinnar á-
göetustu konu, sem hefur stutt
hann í 50 ár, hlúð að honum
og sjálfsbjargarviðleitni lians,
aldrei æðrast, er sorgir og
vandræði báru að garði, en tók
öllu, sem að lvöndum bar, nveð
kjarki og jafnaðargeði. Börn
þeirra og allir aðrir sanvferða-
nvenn, þakka henni, og honu ív
ástúðlega og góða samveru og
árna gullbrúðhjónunum alira
lveilla.
Bjarni Sigurðsson.
*
^erðafélag- íslands.
Veiðivatna- og Fjallabaksferðin
er ráðgert að taki 9 daga og hefj-
ist 19. júlí og verður þá ekið í bíl-
unv austur að Landmannahelli og
gist þa/r. Farið ríðandi til Veiði-
vatna og dvalið þar 1—2 daga. Far-
ið í Laugar, Jökulgilið og Eldgjána.
Haldið austur Fjallabaksleiðina unv
Kýlingar og Jökuldali í Skaftár-
tungu og áleiðis austur á Síðu. —
Uppl. og áskriftarlisti á skrifstofu
Kr. Ó. Skagfjörðs, Túngötu 5, og
séu þátttakendur búnir að ákveða
sig fyrir 13. þ. m. vegna útvegana
hesta óg fylgdarnvanna.
Gjöf til veiku stúlkunnar,
afhent Vísi: 10 kr. frá S.f .B.
Flugna-
veiðararnir
v \r y;
;'f komnip. “
Cíullbrúðkanp
PorsBim Bjarnadóttir
Jóii Bjarnason.

Essex, model 1931, í góðu
1 ■ 1 i w 1» la s &st U U 1 ö il iÉs' II
standi, selst af sérstökum á-
stæðunv með tækifærisverði í
dag á Sóvallargötu 60.
LAXAFLUGUR.
SILUNGAFLUGUR,
FLUGUKÖST.
GIRNI, allir sverleikar.
SILUNGASTANGIR,
LAXALÍNUR.
SILUN G ALÍNUR,
LAXAÖNGLAR.
SILUNGAÖNGLAR.
SPÆNIR, fjölda teg.
MINNOWS.
BAKLÍNUR. 1
VEIÐIPOKAR.
BLÝÞRÁÐUR.
BLÝSÖKKUR.
ÍFÆRUR.
VEIÐIHÁFAR.
FLUGBOX.
GIRNISBOX.
STANGARLYKKJUR,
TOPPLYKKJUR.
SIGURNAGLAR.
Geysir h.fa
V eiðerf ær avezzlun.
Verkfæri
Jámheflar
Jámhefilstannir
Vasalóðbretti
Glerskerar
Utskurðarverkfæri
(í settum)
Skrúfjárn, margar teg.
Tréborar, allar stærðir
Sirklar
Meitlar
og margt fleira.
VERZLUNIN
Brynja
Þfalir
Allar stærðir af okkar viður-
kemvdu þjölurn lvöfum við nú
fyrirliggjandi.
VERZLUNIN
% tonns, til sölu og sýnis í
portinu við Linldargötu 46. —
til sölu í Vi kg. og 1 kg. umbúðum.
VERKSMIOJUÍITSALAN
nn-lðunn
AðaMræti
Nf ko
ALKLÆÐI í peysuföt,
EFNII PEYSUFATAFRAKKA,
SATIN,
Blátt CHEVIOT, ágæt tegund,
SUMARKJ ÓLAEFNI,
SILKISOKKAR,
„Bondor“ 4 tegundir,
Aristoc, fleiri tegundir,
Sterku SILKISOKKARNIR eru að korna,
PRJÓNAGARNIÐ þekkta, verður irinan fárra daga i
VERZLUNINNI
Ásgr. G. Gininlaiigrs&oii
Austurstræti 1.
Matreiðslukonu
og 2 STIJLKUR vantar strax á veitingahús utan við bæinn. —
Hátt kaup. — Uppl. Saunvastofimni, Laugaveg 19, frá k. 7—10
i kvöld.
Góðtemplaralnisið
verður lokað, vegna hreingerningar og viðgerðar, dagana 14.—
25. þ. m. og falla niður allir stúkufundir í húsinu á þeim tima.
UMSJÓNARMAÐUR.
Vélstjórafélag Islands.
heldur fund laugardaginn 12. júli kl'. 3 e. h. í Oddfellowhúsinu.
— Fundarefni: Aikvæðagreiðsla um tillögu sáitanefndar um
aukna áhættuþóknun á togurum. —
Áriðandi að allir mæti stundvíslega.
...... STJÓRNIN.
F. í. L. F. í. L.
filii lÉizlrg loltsleytgigeeg
heldur fund á Bárugötu 2, laugardaginn 12. þ. m. kl. 13.30. —
.-Fundarefni: Atkvæðagreiðsla um lillögu siáítavvefridar um
áhæituþóknun á togurum í utanlándssiglingum.
Áriðandi að fjölmenna.
' STJÓRNIN.
b.s. Hekla
Sími 1515
Góðir fcílar
Ábyggiteg afgreiðsla