Vísir - 13.10.1941, Síða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri 1
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
31. ár.
Reykjavík, mánudaginn 13. október 1941.
232. tbl.
Itry;iii«k á valdi
Þjóðverja.
Báðir aðilar senda aukið
varalið til vígvallanna —
Borlð til luika. sið nis§ne§ka
fstjornin sc að flytja frá Hoskva.
EINKASKEYTI frá United Press. New York í morgun.
Rússar hafa nú játað í tilkynningum sínum, að
þeir hafi yfirgefið Bryansk, en segja að mikl-
um bardögum haldi áfram á Yyazma og Bry-
ansksvæðunum. Fregn þessi kemur ekki svo mjög á ó-
vart, því að vitað er, að leikurinn hefir borizt austur.
Þjóðverjar segja, að barizt sé langt fyrir austan Yy-
azma og Bryansk. Að því er frétzt hefir í London er það
vegna óhemju liðsmunar aðeins, sem Þjóðverjum hefir
orðið ágengt á miðvígstöðvunum. Þeir halda áfram að
senda varalið til vígstöðvanna og í seinustu fregnum
frá Rússlandi segir, að feikna mikiðvaraliðsé á leiðinni
til þess að taka þátt í vörn Moskva. Ekkert hefir frétzt
um neina liðflutninga frá Sibiríu. þar sem Rússar hafa
mikinn her og vel útbúinn, en ólíklegt þykir, að þeir
flytji hann þaðan, þar sem og er kunnugt, að Japanir
hafa mikinn liðsafla í Mansjúkó, að því er sumar fregn-
ir herma 32 herfylki.
Þjóðverjar hafa beðið ógurlegt tjón á miðvígstöðvunum. Að-
eins í gær féllu þar 18.000 menn, en Rússar eyðilögðu mikið
af hergögnum fyrir Þjóðverjum. Rússar upprættu algerlega
þrjá flokka fallhlífahermanna, sem lentu fyrir aftan víglínu
Rússa.
Eftir fregnum í gær að dæma
liefir Þjóðverjum orðið eitthvað
ágengt á Vyazma og Bryansk-
svæðunum, en þvi fer fjarri, að
þess sjáist nokkur merki, að
baráttuhugur Rússa sé lamað-
ur, og þeir hafa unnið allmik-
ilvæga sigra á nokkrum stöðuni,
sem þó hafa aðeins staðbundna
þýðingu. Þjóðverjar segjast hafa
tekið alls um 200.000 fanga í
sókninni og þeir segjast sækja
fram á vígstöðvum, sem eru
á annað þúsund kilómetra á
lengd. Þeir segja frá mikilvæg-
um sigri við Azovshaf, en Rúss-
ar gera hvorkí að játa eða neita
þeim fregnum.
Rússar draga að sér mikið lið
Moskvu til varnar og það er bú-
izt við, að leikurinn liarðni þvi
hær sem dregur borginni, þvi
að Rússar hafa enn feikna vara-
lið og þeir hafa treyst varnir
Moskvu mjög seinustu tvo mán-
uði. Hvarvetna eru skriðdreka-
gryfjur, steinsteypt virki og
margskonar virki önnur. Þjóð-
verjar draga stöðugt að sér
meira varalið og leggja allt á
það „kort“, að ná Moskvu fyrir
veturinn, en Rússar fara ekki i
neinar grafgötur um, að mark-
miðið sé, að ná einnig Don-svæð-
inu fyrir vetur.
Á einum stað vigstöðvanna
geisuðu orustur í fjóra daga og
tókst Þjóðverjum ekki að sækja
frarn. Gerðu Rússar svo gagn-
áhlaup með miklum árangri.
4000 Þjóðverjar féllu í bardög-
unum og Rússar hertóku eða
eyðilögðu 80 skriðdreka .fyrir
Þjóðverjum. Þetta mun liafa
verið á miðvígstöðvunum. Þá er
getið um tilraun Þjóðverja til
hliðarárásar á Leningradvxg-
stöðvunum og /íxiistókst hún, og
verður ekki annað seð, en að
Rússar séu frekar í sókn en hitt
á þeirn hjara. Rússar lxafa tekið
þarna 2200 fanga og állmilcið
herfang.
Pi-avda segir, að aldrei hafi
reynt á rússneska herinn sem
nú og verjist liann vel, en Þjóð-
verjar séu enn i sókn. Eggjar
blaðið alla Rússa lögeggjan að
framleiða sem mest og duga sem
bezt á heimavígstöðvunum og
vígstöðvunum sjálfum. Þótt það
takist — og blaðið er þeirrar
trúar að það takist — að stemma
stigu við framsókn Þjóðverja,
verður stríðið langt, þvi að það
verður erfitt að sigra Hitler og
það hlýtur að taka langan tima.
Þjóðverjar sjálfir segja í útvai-pi
sínu, að Rússar hafi enn mikið
varalið, og menn megi ekki bú-
ast við, að þeir verði sigraðir i
skyndi. Kveður við nokkuð ann-
an tón, er Rússar voru taldir
gersigi-aðir 12. júli og aftur nú
fyrir nokkrum dögum.
Lozovsky sagði i fyrrakvöld:
Hitler getur sigrað í hundrað or-
ustum, en hann vinnur aldrei
lolcasigur. — Brezki ráðlierr-
ann, Arthur Greenwood, hef-
ir viðhaft svipuð ummæli, og
hann og Garvin, ritstjóri Ob-
server i London, hvetja til mjög
aukinnar hergagnaframleiðslu i
þágu Rússa. Lozovsky neitaði,
að Þjóðverjar hefði tekið Tula,
milli Orel og Moskva og svipuð-
um oi’ðum fór hann um þá
fregn, að sovétstjórnin væri að
flýja frá Moskva.
Níu af 25 þýzkum flugvélum
sem fóru til loftárásar á Mui'-
mansk voru skotnar niður.
Sumstaðar á vígstöðvunum
eru nú hriðarveður, en rúss-
neskar sprengjuflugvélar hafa
þrátt fyrir það gert árásir á véla-
hersveitir og birgðastöðvar ó-
vinanna.
Rússneskir vísindamenn
komu saman á fund í Moskva og
heitstrengdu að vinna að sigri
Rússlands og bandamanna og !
Iivöltu vísindanienn annara
þjóða til þess að gera slíkt hið
sama.
Loftárás á borgir í
Bayern í nótt og
víðar.
London i morgun.
Það var tiikynnt- i London i
morgun, að brezkar sprengju-
flugvélar hefði í morgun gert
árásir á borgir í Bayern, Rínar-
löndum og Norðvestur-Þýzka-
Iandi. ítarlegar fregnir eru ekki
enn fyrir hendi uin árásir þess-
ar, en það er kunnugt, að þær
voru i allstórum stíl.
Þjóðverjar sögðu í sínum
fregnum i morgun, að hrezkar
sprengjuflugvélar hefðu varpað
sprengjum allvíða í norðvestur-
liluta landsins í nótt, en hernað-
arlegt tjón hefði ekki orðið. All-
margir borgarar biðu bana, seg-
ir i tilkynningum Þjóðverja. —
Níu brezkar flugvélar voru
skotnar niður, að sögn Þjóð-
verja.
Loftárásir voru gerðar á stáði
i norðausturhluta Englands i
nótt sem leið, en manntjón og
eigna varð lítið, segir i brezkum
tiíkynningum.
Seinustu fregnir herma, að
árásin hafi verið einhver hin
mesta sem Bretar nokkuru
sinni hafa gert á Þýzkaland.
Aðalárásin var gerð á Nurn-
berg, sem er höfuðsetur naz-
ista og er þar mikil hergagna-
framleiðsla. Þá var varpað
sprengjum á Bremen og
margar framleiðslustöðvar í
Ruhr og Rínarhéruðunum.
Loftárás áEmden
í fyrrinótt.
Skyndiárásir að degi
til.
New York i gær.
United Press.
Brezkar sprengjuflugvélar
gerðu árásir á Emden og nokk-
SÓKNIN TIL ROSTOW. —
ÞJÓÐVERJAR SEGJAST
HAFA TEKIÐ TAGANROG.
Þjóðverjar tilkynna, að
þeir lialdi áfram sókninni til
Rostow og segjast þeir nú
liafa tekið Taganrog, sem er
70—80 kílómetrum vestar, á
norðurströnd Azovshafs. —
Rússar hafa ekki játað, að
þetta sé rétt.
Fregnir frá Ankara herma,
að Þjóðverjar hafi flutt 200.-
000 manna lið frá Frakklandi
og einn f jórða þess liðs, sem
þeir höfðu í Belgíu, til austur-
vígstöðvanna.
Beaverbrook lávarður
flutti útvarpsræðu í gær-
kveldi og lét í ljós þá trú, að
Rússar myndi halda velli í
vetur, þar til vorstyröldin
byrjaði. Hanrj minnti brezku
þjóðina og einkum verka-
lýðinn á, að brezku fulltrú-
arnir hefði heitið Rússum
miklumi stuðningi, og þau
loforð yrði að halda.
ura staði aðra í norðvesturhluta
Þýzkalands í fyrrinótt.
í gær fóru brezkar flugvélar í
árásarleiðangra til Norður-
Frakklands og sáu menn greini-
lega frá Englandsströndum, að
skömmu eftir að flugvélarnar
flugu yfir sundið, var hafnar-
borgin Boulogne hulin reykjar-
mekki.
Þjóðverjar skutu 17 skotum
af hinum langdrægu fallbyssum,
sínum yfir Doversund í gær, og
var nokkurt tjón af á Dover-
svæðinu.
Brezkar flugvélar hafa varp-
að sprengjum á tvö flutninga-
skip við Noregsstrendur og síld-
arverksmiðju. Einnig var varp-
að sprengju á eit-t af flutninga-
skipum óvinanna við frisnesku
eyjarnar.
Laust fyrir helgina gerði þýzk
flugvél tilraun til árásar á skipa-
lest í Noi'ðursjó, én varð fyrir
skoti úr loftvarnabyssu og hrap-
aði í sjó niður.
í loftárásum Þjóðverja á Bret-
land í fyrrinótt varð lítið tjón.
Þýzk sprengjuflugvél hrapaði til
jarðar, eftir að hún varð fyrir
skoti, og var áhöfninni bjargað.
Árekstur varð milli brezkrar
flugvélar og þýzkrar og fórust
báðar.
BafldarikjameiB taka
Diðiverja við Qrænland
FRÁ ÞVl var skýrt í gær, að
amerískt eftirlitsskip við
Grænlandsstrendur hefði tekið
höndum hóp Þjóðverja, sem ætl-
uðu að setjast að þar svo lítið
bar á.
Þjóðverjahópur þessi var
veðurathuganaleiðangur, en
skipið, sem þeir voru á, var
norskt. Þeir höfðu ekki komið
sér fyrir, þegar Btndaríkja-
skipið varð þeirra vart og þeir
voru teknir til fanga. Skip þeirra
var og tekið.
Þetta er annar þýzki veður-
athuganaleiðangurinn, sem tek-
inn er til fanga. Ilinn fyrra tólcu
Bretar norður af íslandi i sum-
ar. Sést hezt af þessu, hversu
Þjóðverjar telja það mikilvægt,
að fá veðurfregnir frá þessum,
slóðum.
Árás á Sihiriu
yfirvoíandi.
Hsueh Yueli, kínverski hers-
liöfðinginn í Cliangsa, hefir
komizt svo að orði, að tilraun
sú, sem Japanir nýlega gei'ðu til
þess að laka Changsa, hafi verið
gerð í þeim tilgangi, að leiða af-
hygli manna frá yfirvofandi
árás á Sibiríu, þar sem Japanir
hafa 32 herfylki eða yfir hálfa
milljón manna.
Hersliöfðinginn sagði, að
Kínverjar liéldu áfranx gagn-
sókn sinni í Hunan og á Yangtze-
vigstöðvunum.
Innrásapæfingar
í New York.
New York í morgun.
Miklar innrásaræfingar hafa
farið fram í New York undan-
gengna þrjá daga og á norðaust-
urströndinni. Æfingarnar leiddu
í ljós, að tekist hefði að skjóta í
% klst. á skýjakljúfana í Man-
hattan, úr 16 þml. fallbyssum i
Fort Tilden austan árinnar,
samtals 50 smálestum fallbyssu-
kúlna, áður en heimavarnai'liðið
senx tók alla bíla, sem unnt var
að ná í, kom til hjálpar setulið-
inu í Fort Tilden, en í djarflegri
næturárás hefði „óvinaher“ náð
virkinu á sitt vald.
Skciiinidai'ierk í
Alasnndi.
íbúar borgarinnar
aðvaraðir.
Sænsk blöð skýra*frá því, að
mikil skemmdarvei'k hafi verið
unnin á virkjum, sem Þjóðverj-
ar lxafa komið upp i nánd við
Alasund. Yfinnaður þýzka setu-
liðsins þar hefir ítrekað aðvar-
anir sínar til borgarbúa og boð-
að refsiráðstafanir, ef framhald
véi’ði á skemmdarverkum.
Hlutavelta Fram.
500 krónurnar á hlutaveltunni
fékk Guðmundur Sigurbjörnsson,
Brekkustíg 8.
Tónlistarskólinn
vei'ður settift' i kveld kl. 6 í
Illj ómskálanum.
í Suðurlöndum drekka menn
vín eins og vatn við þrosta,
og þess vegna fá þessir ung-
lingar, Sem hér sjást á mynd-
inni , vínskammt daglega,
enda þótt þeir sé í skyldu-
vinnu í Vichy-Frakklandi. En
vín er af skornara skammti í
Frakklandi nú en áður, því að
alkoliolið er notað til annarra
liluta.
Úr tilkynningum
Þjóðverja.
Það var tilkynnt i morgun i
útvarpi frá Berlín, að flugher
þeirra hefði gert miklar árásir
á stöðvar óvinahersins, þar sem
hann var að draga sarnan lið
á járnbrautir, sem liggja frá
Moskvu o. s. frv.
Á Vyazmasvæðinu hafa Þjóð-
verjar tekið l’anga i tugþúsunda-
tali, og e\ þeini lýst svo í hinni
þýzku tillcynningu, að þeir hafi
verið hungraðir, þreyttir og
blóðugir, og hafi þarna verið
menn úr ýmsum stéttum og her-
deildum, fjórtán, fimmtán ára
piltar, nýkomnir úr uppeldis-
heimilum, sjóliðar o. s. fi-v.
Þá er vikið að því i þýzkum
fregnum, að Bretar liafi misst
sinn seinasta bandamann á meg-
inlandinu, enda muni Eden
lireyfa við friðarmálunum, bráð-
lega, sennilega þ. 25. október.
Verðhrun í New York
vegna þess hve illa
horfir á austurvíg-
stöðvunum.
New Yoi'k i rnorgun.
Verðbréf liafa fallið rnjög í
verði á kauphöllinni i New York
og eru nú lægri en nokkuru
sinni á þremur mánuðum. Or-
sölcin er hversu þunglega horf-
ir á austurvígstöðvunum. Jap-
önsk verðbréf eru i lægra verði
en nokkur önnur.
•
Ford, varafoi’sætisráðheri'a
Ástralíu, hefir flutt útvarpsræðu
og lýst yfir, að ástralski verka-
lýðurinn sé staðráðinn i að berj-
ast þar til allt, sem Hitler berst
fyrii', sé kveðið niður.
i