Vísir - 26.02.1942, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri 1
Btaðamenn Slml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S llnur
Afgreiðsla
32. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 26. febrúar 1942.
25. tbl.
Miklir loftbardagar yfir
— — v ♦ » ••
Rangoon og eynni Java,
en enginn innrásarfloti hefir enn sést við strendurnar
30 japaiiikar flu^vélar skotnar
nidur við Rangoon I gær, en
uiargar fleiri lösknðust.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Enginn innrásarfloti hefir enn sézt við strendur
Java, að því er tilkynnt var frá Batavia í
morgun. Könnunarflugvélar hafa verið á
stöðugu sveimi til þess að svipast um eftir slíkum flota,
en ekki orðið hans varar. Leifar lierskipaflotans, sem
verstu útreiðina fékk undan ströndum Bali, eru komn-
ar til Bomeo, þ. e. nokkur skipanna, sem undan kom-
ust, en hin munu vera á leiðinni til Singapore. Það sem
er sérkennandi fyrir öll átök seinustu dægur er að báð-
ir aðilar hafa haft sig miklu meira í frammi í lofti en
áður. Þykir það góðs viti í London, að flugher Banda-
manna er farinn að láta meira til sín taka, en Tirnes not-
ar tækifærið til þess að ininna menn á hversu miklar
hættur séu á ferðum og hvetur til þess, að þegar í stað
verði sendar iTeiri orustuflugvélar til Java.
Til marks um það hve flugstyrkur Japana er mikill, þótt þeir
beri niður víða er, að yfir 90 japanskar flugvélar eru stundum
sendar fram í einu, eins og var í gær, þegar um 50 japanskar
sprengjuflugvélar varðar um 40 orustuflugvélum ætluðu að
gera árás á Sourabaya. Þessi árásartilraun misheppnaðist, því
að flugvélahópnum var dreift, og voru það amerískar flugvélar,
sem það gerðu. Kemur það æ greinilegar fram að flugvélar
Bandaríkjamanna láta æ meira til sín taka, ekki aðeins í bar-
dögum yfir Java, heldur og yfir Rangoon.
í fregnum frá Batavia er fná því sagt, er 7 amerískar flugvélar
gerðu árás á 15 japanskar flugvélar. Er vissa fyrir, að 2 jap-
anskar flugvélar voru skotnar niður, sennilega 4. Bandarikja-
menn urðu ekki fyrir neinu tjóni.
í loftbardaga yfir Rangoon í gær, voru 30 japanskar flugvél-
ar skotnar niður og liklegt er, að margar fleiri liafi laskazt.
Yfir Rangoon áttu Japanar brezkum og amerískum flugvélum
að mæta.
Átökin um járnbrautina frá
Rangoon eru nú byrjuð, og er
enn barizt upp undir 100 km.
frá Rangoonborg. Meginstöðvar
Breta eru við Sittangfljót og er
komizt svo að orði í tilkynningu,
sem birt var í morgun, að mann-
tjón Breta í bardögunum þar
að undanförnu væri mikið, en
Japana stórkostlegt. Næst Ran-
goon er yfirleitt slétlent og ekki
góð skilyrði til varnar, en að
sjálfsögðu verður borgin varin
eftir getu bandamanna. Allar
fregnir, sem borizt hafa, um
brottflutning fólks, umferðar-
bann o. s. frv., sýna, að loka-
átökin um borgina eru að byrja
eða byrjuð. Japanar hafa flutt
heilt herfylki til viðbótar frá
Malakkaskaga, til Rangoonvíg-
stöðvanna.
Seinustu fregnir herma, að
Kínverjar haldi áfram að senda
hei-lið til Norður-Birma, og
niuni kínverskt herlið þegar
hafa tekið þátt í bardögum.
Sennilegast er talið, að árásir
Japana á norðurvigstöðvunum
séu til þess að koma i veg fyrir,
að Kinverjar flytji herlið suður
á bóginn Bretum til hjálpar.
Höfuðmarkmið Japana sé áreið-
anlega Rangoon.
Frá Kunming simar.fréttarit-
ari United Press, að ameriskir
flugmenn, sem þangað eru ný-
komnir frá Rangoon, segi, að
heil hverfi standi í björtu bóli
eftir loftárásirnar. Heil liverfi
voru huíin reykjarmekki.
Hvergi var liægt að.ná í vatn i
borginni, en brezkir hériíjenn
fóru um borgina og eyðilögðií
allt, sém liernaðarleg not eru
að.
SKIPATJÓN JAPANA ER ORÐ-
IÐ ÞEIM MJÖG TILFINNAN-
LEGT.
1 tilefni af skýrslu, sem Knox
flotamálaráðherar Bandaríkj-
anna birti í gær, segja blöðin, að
tölurnar séu hinar athyglisverð-
ustu. Knox tók fram, að ef vafi
væri á, að herskipi eða flutn-
ingaskipi óvinanna liefði verið
sökkt, væri það alltaf talið í
flokki skipa, sem laskast liafa.
Þegar svo varlega er farið má
telja nærri vist, að i þeim flokk-
inum séu skip, sem hafa sokkið,
eftir að flugvélar eða lierskip
bandamanna höfðu ekki lengur
augastað á þeim.
Knox sagði, að Bandaríkja-
fotinn hefði sökkt 15 herskipum,
og 50 flutningaskipum.
Auk þess var ef til vill sökkt 3
lierskipum og 4 flutningaskip-
um, en alls löskuðust 7 flutn-
ingaskip. Þessar tölur ná aðeins
til Kyrrahafsins.
Um átökin á Atlantshafi sagði
Knox, að Bandarikjaflotinn
hefði sökkt 3 kafbátum, en lask-
að 4, og aulc þess Iiafa verið
gerðar árásir á 49, en um ár-
angur þeirra árása væri ekki
unnt að segja með vissu. Vafa-
laust hafi þó fleiri kafbátum
verið sökkt en skýrslur herma.
If
herforingi Ástralínmanna
komst undan á flótta frá
Singapore.
í gær barst fregn um það frá
London, að Gordon-Bennett,
lierforingi Ástralíumanna á
Malakkaskaga og Singapore
væri kominn til Batavíu á Java,
eftir að hafa lent í ýmsum ævin-
týrum. Með honum voru nokk-
urir brezkir liðsforingjar og
sjálfboðaliðar.
Komust þeir undan í kin-
verskri smáskútu.
Gordon-Bennett segir, að um
17.000 hermenn frá Ástralíu
hafi verið í Singapore, er bar-
dögum lauk. Mjög fáir þeirra
munu hafa komizt undan.
Rússar
að taka
Rezhev
seg’ir II. P.
1 útvarpsfregnum frá
Moskva segir, að Rússar
sæki fram af enn meira
kappi en áður á öllum víg-
stöðvum, og bíði Þjóðverj-
ar ógurlegt tjón.
Eftir fregnum þeim, að
dæma, sem nú berast frá
miðvígstöðvunum benda
allar líkur til að Rússar her-
taki Rzhev þá og þegar.
BREZKU OLÍU-
FLUTNINGASKIPI
SÖKKT UNDAN
PUERTO RICO.
Fregn frá San Juan, Pu-
erto Rico hermir, að 23 menn
af áhöfn brezka olíuflutn-
ingaskipsins La Corriere, séu
komnir til Port Guancanta.
Einn skipverja dó í bjöcglm-
arbátnum.
Skipið varð fyrir árás að-
faranótt miðvikudags og var
því sökkt á miðvikudags-
morgun.
Þetta er 25. skipið, sem
kafbátar óvinanna sökkva,
siðan er þeir hófu árásir und-
an austurstrTfridum Ameríku,
eða frá 14. janúar.
Bazar.
Kirkjunefnd Dómkirkjunnar hef-
ir áformaS að halda bazar föstudag-
inn 6. marz næstk. Þær konur, jem
góðfúslega vilja gefa muni á baz-
arinn, geri svo vel að koma þeim
til frú Áslaugar Ágústsdóttur, Lækj-
sí;götu 12, eða frú Bentínu Hall-
grín’isson, Garðastr. 39 eða Hrefnu-
götu gL ekki seinna en 4. marz.
Ræða Sii* Ntafford
Cripps ■ gær fær lain-
beztn undirtektir.
Hano talaði som
leidtogri — sagðl
það, scm iiieiin
biðu eftir að
Iie,vrsi af munnl
istsórnarinnar —
SIR STAFFORD CRIPPS.
Tveggja daga umræðunum um stvrjöldina lauk i neðri mál-
stofunni í gær. Lauk þeim með ræðu Sir Stafford Crijips, sem
nú talaði í fyrsta sinn sem fyrirsvarsmaður stjórnarinnar. Blöð-
in eru harðánægð með ræðu hans. — Sir Stafford lýsti yfir þvi
fyrir hönd stjórnarinnar, að hún mundi ryðja af brautinni öllu
því, sem er til tálmunar, að sigurmarkinu verði náð.
Appelsínurnar
komnar.
Appelsínurnar, sem Yísir
skýrði frá fyrir skemmstu, eru
nú komnar hingað.
Þáð var Arctic, skip Fiski-
málanefndar, sem flutti þær
liingað frá Vigo á Spóni. Artcic
var fljótt á leiðinni heim, ekki
nema rúma 9 sólarhringa, en öll
ferð skipsins, frá því að lagði
af stað héðan til Spánar, stóð á
þriðja mánuð. Varð skipið að
liggja mestan þann tínia i höfn
á Spáni.
Endurheimf
stúdentagarðsins
Almennur stúdentafundur
verðtir haldinn í kvöld kl 8V2
í I. kennslustofu Iláskólans. —
Verður Garðsmálið til umræðu.
Slúdentar eru áminntir um að
fjölmenna á þennan fund, því
búast má við, að veigamiklar á-
kvarðanir verði teknar þar. —
Stúdentar, niunið, að fundurinn
er kl. 8% í kvöld.
Blöðin segja, að Sir Stafford
hafi talað rólega og af alvöru-
þunga, nú hafi liann talað sem
verjandi, en til þess hafi hann
talað sem sækjandi, gagnrýn-
andi. En hann var ekki aðeins
verjandi, segja þau, hann mælti
sem leiðtogi, sem hvetur til bar-
áttu, og segir, að ekkert verði
þolað, sem hindri stjórnna í að
ná sigurmarkinu.
Blöðin eru mjög ánægð yfir
þvi, að Sir Stafford vitti það, að
enn verður þess mjög vart, að
fólk í Bretlandi sæki kappleiki
— jafnvel hundaveðreiðar —
o. s. frv., sem sýni, að menn
finni ekki nægilega til þess hver
ábyrgð hvílir á öllum. Alltof
mikil óhófs eyðsla á sér stað,
sagði hann, og stjórnin mun
gera ráðstafanir til þess að upp-
ræta þetta allt. Þjóðin verður nú
að einbeita sér við verkefni sitt,
boðskapur Sir Staffords
táknar algera styrjöld (total
war) hér eftir, ekki hálfvelgju-
legan styrjaldarrekstur. —
Loksins yfirlýsing Um algera
styrjöld, segir News Chronicle.
— Og Daily Sketch talar um
„nýja rödd“, sem fólkið hafi
beðið eftir að lieyra.
Sir Stafford boðaði það, að
stjórnin mundi leggja allt kapp
á að leysa deilurnar um Ind-
land, en erfiðasta viðfangsefnið
er, að sætta Hindúa og Mo-
hammeðstrúarmenn, sem vilja
fara ólíkar leiðir. Umræður um
Indlandsmálin fara fram á þingi
bráðlega, sagði Sir Stafford. —
Þá lýsti hann yfir þvi, að
stjórnin legði hina ntestu á-
herzlu á, að efla samvinhu milli
landhers og flughers og flota,
og samræma hernaðaraðgerðir.
— Ráðgert er, að Iiermálaráð-
lierrann fái sæti á þingi eiiis
• fljótt og auðið er.
Til athugunar er i stríðs-
Bretar senda her-
lið til Ameríku.
I gærkveldi var tilkynntt í
London, að brezkur herafli væri
kominn til New York. Tekið var
fram, að hér væri um lítinn her-
afla að ræða, aðeins eina her-
deild eða herflokk (a small
unit).
Ekkert hefir enn sem komið
er verið látið uppskátt um til-
ganginn með að senda lierflokk
þennan vestur yfir haf.
stjórninni hvort liaga skuli á-
rásum brezka flughersins á
Þýzkaland svo sem verið hefir.
Sum blöðin segja, að nú sé
þess að vænta, að ekki verði
frekara framhald á hinum sí-
endurteknu afsökunum á óhjá-
kvæmilegu undanhaldi til nýrra
varnarstöðva o. s. frv.
Skarlatssótt —
ekki útbrota-
taugav eiki.
Sá orðrómur gengúr nú Ijós-
um logum hér um bæiiih, að út-
brotataugaveiki sé komin npp
á Seyðisfirði og hafi þar orðið
vart nokkurra tilfélla.
Snéri Vísir sér til lándlæknis
í morgun til að spýrjasí fyrir
um hvað hæft væri í þessu og
kvaðst hahn ekki hafa fengið
neina tilkynnirigu um ’tauga-
veiki, hinsvegar hefði verið
simað til sín frá Seýðisfirði í
gær, viðvíkandi skarlatssótt,
seiri hefði stuiigið sér þar niður.
Von Busch barðist áfram
þótt í óefni væri komið,
samkvæmt beinni skipan Hitlers.
Rússar tilkynntu í gærkveldi, að þeir hefðu komizt yfir þýzk
herskjöl, á Staraya Russa-svæðinu, m. a. dagskipan, sem sýndi,
að Hitler skipaði svo fyrir, að þessu bardagasvæði yrði að hálda
hvað sem leggja yrði í sölurnar til þess, og lofaði Hitler áð
sendnr yrði liðsafli loftleiðis, ef ekki yrði unnt að koma honum
með öðru móti. En þetta tókst ekki. Von Busch hlýddi þó skipan
Hitlers, og þegar búið var að umkringja 16. herinn, og Rússar
kröfðust uppgjafar, neitaði hann að verða við kröfunum, óg
byrjuðu þá áhlaup Rússa á her þennan, svo sem áður hefir
verið getið. '
Rússar tilkynntu í gærkveldi,
að þeir hefðu haldið áfram sókn
sinni í gær og tekið marga bæi,
herinn, ef Spiolensk, aðalbæki-
stöð Hitlers félli'.
Rússar segja, að margir her-
og hefði Þjóðverjar beðið mikið 1 menn í liði Þjóðverja gerist lið-
manntjón.
í fvrradag voru skotnar niður
20 þýzkar flugvélar og 6 rúss-
neskar. I rússneskum fregnum
er talið, að Hitler hafi ef til vill
ekki heðið öllu alvarlegri lmekki
á austuiwígstöðvunum, en þann,
að láta hið liertekna svæði við
Staraya ganga úr greipum
sér, því að fyrir bragðið stend-
ur hann langtum ver að vígi, er
vorsóknin byrjar. Eftir öllum
líkum að dæma er nú fyrir það
girt, að hann geti byrjað vor-
oóknlna til Leningrad á næstu
grösum við varnarher Rússa
þar. — Auk þess, sem að framr
an greinir um bardagana við
Staraya Russa er þess að geta,
að einnig ’er barizt af miklu
kappi norðvestur af Illmenvatni,
og við Schlusselhurg er enn bar-
izt af kappi, en þangað hafa
Rússar neyðst til að senda 3 her-
fylki varaliðs.
Á öllum þessum vígstöðvum
eru Rússar í sókn — og víðar.
Milli Vyasnia og Smolensk
sækja Rússar einnig fram, og
hefir Hitler neyðst til að senda
enn aukið varalið til Smolensk,
sem er í stöðugt aukinni hættu.
Mundi það verða gífurlegur sið-
ferðilegur hnekkir fyrir þýzka
hlaupar, en slíkar fregnir, frá
hverjum sem þær koma, eru oft
várhugaverðar, þótt vel megi
vera, að rétt sé hermt. Það er að
minnsta kosti víst, að þýzku-
hermennirnir hafa margir þolað
vetrarkuldana illa og kann það
að hafa leitt til þess, að einhverj-
ir hermenn hafi gerzt liðhlaup-
ar. —
Fyrir norðan Umenvatn háfa
Rússar gert á annað hundrað á-
hlaup á einum mánuði, að þvi
er Þjóðverjar segja.
I fregnum í morgun segir, að
barizt sé um járnbrautiua milli
Moskva og Riga og hafi Rússar
hertekið 17 baj og liorp í gær.
Á Orelvígstöðvunum hafa;
Rússar tekið 4, bæi og Þjóðverj-
ar játa, að Rú.ssar geri hörð æ-
hlaup við Ivharkqv. Suðvestur
af Kharkov nálgast Rússar Polt-
ava, hina sögufrægu borg.
Talið er, að um 6000 Þjóð-
verjar hafi fallið. á Donetzvig-
stöðvunum í . seinustu bardög-
um.
Gullna hliðiS
verður sýnt í kvöld og anna'ð kvöld.
Alþingismönnum og bæjarstjórn er
boðið á sýninguna annað kvöld.