Vísir - 17.03.1942, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjórl 1
Blaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 Ifnur
Afgreiðsla
32. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 17. marz 1942.
41. tbl.
Iimrás
strönd
á restnr-
•.
Astralín
Hlé í Burma
JUexander herforingi
um horfurnar.
Á bardögunum í Burma er nú
nokkurt liló og er það ætlun her-
fræðinga, að Japanar kunni að
■vera að búa sig undir frekari
sókn, með því að koma sér sem
bezt fyrir í Rangoon.
Indverskar hersveitir hafa
tekið einn bæ og tvö þorp á Sitt-
angárvígstöðvunum. Var gerð
árás á þessuni slóðum á dögun-
um, til þess að skapa Japönum
verkefni, meðan brezki lierinn
frá Rangoon hörfaði undan. —
Indverskir hermenn fóru yfir
ána á bambusti’jám og komu að
Japönuin óvörum. Barist var i
návígi og voru 400 Japanir
drepnir.
Kinverskar hersveitir eru á
Jeiðinni til stuðnings vinstra
fylkingararmi brezka hersins.
Vígstöðvarnar eru nú um 110
kni. fyrir norðan Rangoon og
þaðan til vesturs.
Alexander, hinn nýi lierfor-
ingi í Burma sagði í gær, að or-
ustan um Burma væri aðeins að
byrja. Hann lauk lofsorði á
frammistöðu hermanna sinna,
enskra indverslíra og Burma-
manna. Hann laulv og miklu
lofsorði á kínversku hermenn-
ina, sem eru margreyndir í bar-
dögum, og nú fara að koma til
skjalanna. Þeir liafa amerísk
vopn. — Á Burmavígstöðvunum
eru og enskar og skozlcar lier-
sveitir.
Gjöf til konunnar
með börnin sex,. afh. Vísi: io kr.
frá Rúnu.
Gjafir til fátæku stúlkunnar,
afh. Vísi: 15 kr. frá J. S. 10 kr.
frá'N. N.
Brezk
flotaárás
á Rhod.es.
* /
Brelar liafa gert mikla árás á
strandstöðvar Itala á eynni
Rliodes i Miðjarðarliafi. Kom
árásin að ítölum algerlega óvör-
um og varð lítið um varnir.
Rliodesey er austarlega í Mið-
jarðarhafi og urðu herskip
Breta að fara liættulegar leiðir,
milli Rhodes og Litlu Asíu-
stranda, en þarna er frekar
grunnsjávað og víða eru tund-
urduflabelti, sem varast þarf.
Ilerskipunum tókst þó að kom-
ast slysalaust i skotmál við
tvær lielztu hafnarborgir á
ejmni og var nú hafin skotliríð
á þær og stóð hún í fullar 20
mínútur. Fyrst var skotið svo
nefndum stjörnukúlum og voru
þá borgirnar sem uppljómaðar,
en þar næst Jiófst fallbyssuskot-
hríðin og vorú fallbyssukúlurn-
ar sem skotið var samtals um
40.000 ensk pund að þyngd.
ítalir og Þjóðverjar — því að
þýzlcl setulið er nú einnig á
Rliodes — svöruðu skothríð-
inni, en mjög liandahófslega, og
varð eklcert brezlcu herskipanna
fyrir neinu tjóni. Um leið og
fallbyssukúlurnar dundu á
stöðvum Ilala létu Wellington
sprengjuflugvélar sprengjunum
rigna yfir virlcin.
Talið er, að mildð tjón liafi
orðið af vÖldum skotliriðar
herskipanna og af sprengjum
flugvélanna.
Áður en Japanar tóku Soura-
baya, eyðilögðu Hollendingar
þar gersamlega þrjár flotkvíar
og 4 kaupskipum var sökkt, og
yfirleítt var allt liernaðarlega
verðmætt, sem ekki var liægt að
flytja á brott, eyðilagt með öllu.
Við l>oi'g:arlilið
Orel.
Eixkaskevti til Vísis.
London í morgun.
Seinustu fregnir herma,
að hersveitir Rússa séu
komnar inn í úthverfi
Kharkov, mestu iðnaðar-
borgar í Ukrainu, en Khar-
kov tóku Þjóðverjar fyrir
um það bil 5 mánuðum. Að
undanförnu hafa rússnesk
blöð boðað, að Kharkov
mundi ganga úr greipum
Þjóðverja bráðlega.
Þá tilkynna Rússar, að
hersveitir þeirra séu við
borgarhlið Orel, og her-
menn Rússa skjóti af riffl-
um og vélbyssum á stöðvar
Þjóðverja í borginni sjálfri.
FRETTIR
í STUTTU MÁLI.
Brazilislct skipafélag liefir
tekið við 16 möndulveldaskip-
um, sem Brazilíustjórn lagði
löghald á.
Á Argentínu hefir aðalleiðtogi
nazistisks æskulýðsfélagsskapar
verið handtekinn. Ilann er sak-
aður um starfsemi skaðlega rík-
inu.
17 sænsk blöð voru gerð upp-
tæk fyrir skemmstu, vegna þess,
að þau birtu greinar um hroða-
lega meðferð á föngum í fang-
elsum nazista í Noregi. Dóms-
málaráðhérrann er víttur fyrir
þetta í sænskum blöðum.
Níu amerískar orustuflugvél-
ar réðust á miklu fleiri japansk-
ar sprengjuflugvélar norður af
Ástralíu og skutu niður tvær
sprengjuflugvélar og eiua or-
ustuflugvél og misstu aðeins 1
sjálfir.
Nú er verið að smíða
sprengjúflugvélar i Bandaríkj-
unum, sem gela flogið án'við-
komu alla leið til Filipseyja og
Ástralíu.
I verksmiðjum Fords er nú
fiamleidd sprengjuflugvél á
hverjum. 2 klukkustundum.
, Loftárás á Porl Darwin i Ást-
ralíu — hin fjórða — var gerð
i gær. Manntjón varð nokkurt,
en hernaðarlegt tjön varð ekki
mikið. 14 japanskar flugvélar.
gerðu árásina.
Woolton lávarður, matvæla-
ráðlierrann brezki, hefir boðað
að vegna Kyrrahafsstyrjaldar-
innar verði Bretar að sætta sig
við að fá minna kjöt en áður.
Bandaríkjakafbátur hefir
sökkt japönsku lcaupskipi á sigl-
ingaleiðum við Japan og olíu-
flutningaskipi í nánd við Filips-
eyjar.
l»að hefir sésf til herskipaílotans
sem verndaði herflutningaskipin.
er innrásin var gerð á Java undan
vesturströndinni.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Samkvæmt fregnum, sem borizt hafa frá Ástralíu,
hefir sézt til japansks innrásarflota við vest-
urströnd Ástralíu. — Nánari fregna um þetta
er beðið með mikilli óþreyju. Virðist hér vera að koma
í ljós, að það er rétt, sem herleiðtogar og stjórnmála-
menn Ástralíu hafa haldið fram að undanf örnu, að Jap-
anir mundu ekki bíða unz Bandaríkjamenn væru bún-
ir að senda meira lið til Ástralíu, heldur gera innrásina,
áður en hjálpin berst Ástralíumönnum í stórum stíl. —
Fregnir hafa borizt, sem sýna, að Japanar hafa flutt mikið af
flugvélum seinustu dægur tii stöðva sinna á Nýju Guin.eu og
Nýja Bretlandi, og bendir það til, að nú séu í þann veginn að
byrja stórkostlegar loftárásir, sem verði forleikur að mestu inn-
rásartilraun Japana til þessa.
Flugvélar bandamanna í áströlskum stöðvum halda því uppi
stöðugum árásum á flugstöðvar Japana, í því augnmiði að ónýta
innrásartilraun þeirra þegar í byrjun.
Á sumar stöðvar eru gerðar árásir án þess nokkurt lát verði á.
Kennsluflugvél fyrir „lengra komna“
Rússar taka 2 bæi
215 þýzkar flugvélar skotnar niður á einum degi.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Rússar tilkynntu tvo mikilvæga sigra í gær, sem treysta
mjög aðstöðuna á vígstöðvunum, sem Þjóðverjum er hvað þýð-
ingarmest að halda. Rússar tóku bæinn Kogdonova um 35 kíló-
metra fyrir norðan aðalþjóveginn milli Smolensk og Vyasma.
Þá var því haldið fram, að um æ meiri þunga væri að ræða í
sókn Timochenko á suðurvígstöðvunum, einkanlega fyrir sunn-
an Kharkow, og er gizkað á, að manntjón Þjóðverja á þessum
vígstöðvum sé um 2000 á dag að meðaltali.
Flugvél þessi er notuð til að
kenna ungum flugmönnum
meðferð tvíhreyfla flugvéla,
en þær eru miklu vandasam-
ari í meðferð en þær, sem
reknar eru aðeins með ein-
um hreyfli. Það er einn lielzti
kostur þessarar flugvélar, að
hægt er að kenna a. m. k.
tveim mönnum í einu.
Höll í hjarta
bæjarins?
í gær voru skotnar niður 3 flugvélar nálægt Moskvu. í fyrra-
dag voru skotnar niður 17 þýzkar og 6 rússneskar og í fyrradag
28 þýzkar, eða nokkuru fleiri en áður hafði verið tilkynnt. I
vikunni sem leið voru alls skotnar niður 215 þýzkar flugvélar
ög 57 rússneskar. Þjóðverjar flytja nú lið til Staraya Russasvæð-
isins í svifflugvélum, en Rússum verður vel ágengt að skjóta þær
niður eins og herflutningaflugvélarnar stóru.
Þjóðverjar tala mikið um það í tilkvnningum sínum, að frost-
hörkur séu enn á vígstöðvunum í Rússlandi, og segja þeir að
ekkert lát sé á bardögum, þrátt fyrir frost og hríðarveður. Mest
er frostið á nyrstu vígstcðvunum eða um 35 stig á Celsíus og
víðast hvar upp undir 25 stig. Jafnvel suður við Azovshaf eru
frosthörkur.
I bardögum á Leningradvígstöðvunum hafa fallið 1800 Þjóð-
verjar á 2 dögum.
Hjálparsveitir Þjóðverja á leið frá Eistlandi til Staraya Russa
vígstöðvanna hafa ekki komizt leiðar sinnar.
HVERNIG Á ÞVÍ STENDUR, AÐ RÚSSAR SIGRA —
AÐ ÞVÍ ER ÞEIR SJÁLFIR TELJA
Útvarpið í Moskvu skýrði frá því i gær hverjar v^eru orsak-
ir þess, að Rússar myndu sigra. — Fara þær hér á eftir:
Rússar berjast fyrir ættjörð sína í þessari styrjöld og þurfa
ekki annarar hvatningar með en meðvitundarinnar um það.
Þýzku hermennirnir vegna þess eins, að þeir eru til þess knúð-
ir með áróðursstarfsemi.
Rússnesku hermennirnir á vígstöðvunum hafa öflugri bak-
hjarl en þeir þýzku, mikinn, nýæfðan, óþreyttan varaher, ein-
huga þjóð, sem vinnur af kappi að hergagnaframleiðslu, mikil
náttúruauðæfi, og auk þess — sem ekki er minnst um vert —
Rússar njóta samhygðar og stuðnings allra frelsiselskandi þjóða
í baráttu sinni, en Þjóðverjar efast æ meira um sigur sinn og
auk þess er hinn ótrausti bakhjarl þeirra: Hernumdu löndin,
þar sem hatur milljónanna mun brjótast út í ljósum loga, þegar
fólkið fær merki um, að stundin sé komin til þess að losa sig
úr hlekkjunum.
PÁÐ ER HÆGT AÐ HREKJA ÞÝZKA HERINN TIL BERLÍNAR
— OG LENGRA — SEGIR LITVINOV.
Litvinov, sendiherra Rússa í Washington, hefir haldið ræðu
í blaðamanna-veizlu vestra, og ræddi hann enn nauðsyn’þess,
að tekin yrði upp barátta við Þjóðverja á fleiri vígstöðvum. Ef
það væri gert er nú tækifæri fyrir hendi til þess að hrekja þýzka
herinn alla leið. til Berlínar á þessu ári og jafnvel lengra.
í veizlu þessari töluðu einnig sendiherrar Bretlands, Hollands
og Kína. — Halifax lávarður kvað bandamenn hafa gildar ástæð-
ur — þrátt fyrir allt sem á móti hefir blásið — til þess að ala
hinar beztu vonir um sigur að lokum, en ótrú á sigur Hitlers
mundi grípa æ meira um sig meðal Þjóðverja og samherja
þeirra.
Roosevelt forseti sendi samkundunni kveðju sína og kvað það
höfuðnauðsyn, að hornsteinn hernaðarbaráttu bandamanna væri
áfram eining og samvinna.
Með þessari fyrirsögn ritar
Jóh. Sæmundsson læknir i Vísi
á laugard. nokkur orð um fyr-
irhugaða húsbygging ameriska
Rauða Krossins hér í bænum.
Telur læknirinn athugandi,
hvort ekki megi velja bygging-
unni stað útií Reykjavikurtjörn.
Út af þessu verður það að
segjast, að flestir Reykvíkingar
vilja aþs ekki láta minnka
Tjörnina frekara en orðið er.
Umhverfi Tjarnarinnar er mjög
fagurt, og má alls ekki spilla þvi
með því að byggja hös úti í
vatninu. Yrði slíkt gert, væri hið
undurfagra útsýni hvarvetna við
Tjörnina þar með úr sögunni.
Fyrir nokkrum árum, þeg'ar
velja átti stað fyrir leikhúsið,
töldu margir, að prýðilegasti
staður i bænum fyrir þá bygg-
ingu væri svæðið fyrir vestur-
enda Austurstrætis. Hugsuðu
raenn sér húsið reist nokkru
vestar en við Aðalstræti, og að
gerðar væri breiðar götur kring-
um leikhúsið, og yfirleitt haft
rúmt um, það. Hefði þetta orðið,
hefði það vissulega verið til mik-
illar prýði fyrir bæinn, en menn
horfðu í kostnaðinn og leikhús-
inu var því miður troðið inn
milli húsa við Hverfisgötu, þar
sém það nýtur sín ekki, og er
til engrar prýði fyrjr bæinn.
Þótt hér sé minnt á þennan
glæsilegasta stað bæjarins fyrir
stórhýsi, er ekki verið að halda
þvi fram, að hús Rauða Kross-
ins eigi endilega að reisa á þess-'
um allra bezta stað. Vonandi er,
að það takizt að finna þeiri’i
byggingu góðan stað sem næst
miðbænum. En tækifærið' er
gripið, um leið og talað var um
Reykjavíkurtjörn, að minna á
bezta stað bæjarins fyrir stór-
hýsi, t. d. ráðhúsið. Gömlu hús-
in vestur af Aðalstræti, fyrir
enda Austurstrætis, verða, hvort
sem er, að hverfa sem fyrst, og
eklci verður komizt hjá að kosta
nokkru til, ef Reykjavik á að
vei’ða eins fögur og hún vei’ð-
skuldar.
16. marz 1942.
Spectator.
*
\