Vísir - 27.07.1942, Blaðsíða 2

tí
VISIR
' t
VISIR
DAGBLAÐ
Ctgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(geogið inn frá Ingólfsstrœti).
Símar: 1 66 0 (fimm línur).
Verð kr. 3,00 á mánuði.
Lausasala 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Áróður
og ábyrgð.
jyjARGT það, sem skeð hefii*
siðustu dagana bendir ó-
tvírætt í þá átt, að nýir og aukn-
ir erfiðleikar Inði þjóðarinnar
senn hvað líður. Er ekki ósenni-
legt að Alþingi það, sem nú kem-
ur saman, fái um erfið úrlausn-
arefni að fjalla, sem m. a. stafa
af því, að löggjöf til að lialda
dýrtið — kauplagi og verðlagi
— í skefjum, liefir ekki komið
að fullum notum. Má segja, að
löggjöf þessi sé þegar í veru-
legum atriðum úr gildi numin,
-—■ idauður bókstafur og annað
ekki.
Þeir flokkar, sem að þessu
hafa ötulast unnið eru Alþýðu-
flokkurinn og kommúnistar.
Báðir fjokkarnir hafa horfið að
því ráði, að stinga höfðinu nið-
ur í sand ábyrgðarleysisins óg
þykjast liólpnir, með þvi að lík-
indi séu til að kjósendurnir
flykkist þá að þeim frekar. En
það er ekki unnt fyrir starfandi
stjórnmálaflokka að hyggja til-
veru sína og starf á algeru á-
hyrgðarleysi. Verði jx:iin vel til
fylgis rekur að j>ví, að þeir verða
að taka á sig ábyrgðina, leysa
þau vandamál, sem skapazt hafa
af kröfum j>eim, sem þeir hafa
sjálfir gert, meðan þeir voru
i stjórnarandstöðu og báru ekki
einu sinni áhyrgð á orðum sín-
um livað þá gerðum.
Kommúnistar eru yfirlýstur
byltingarflokkuv. Þess er j>ví
ekki að vænta, að þeir vinni að
j>ví að skapa annað en algert
öngj>veili, þannig að auðveld-
ara verði að kollsteypa þjóðfé-
laginu, er þar að kemur. Aukist
fylgi þess flokks verulega frá
j>ví sem nú er, hefir hann um
það tvennt að velja, að lialda á-
fram byltingastarfsemi sinni,
eða taka á sig ábyrgð af störfum
j>ings og stjórnar, að svo miklu
leyti, sem efni gefast til og af
flokknum verður krafist. Á hinu
getur flokkurinn ekki lifað til
lengdar, að einbeita öllum kröft-
um að kröfugerðinni einni sam-
an, en láta framkvæmdir og á-
byrgð á framkvæmdum liggja
í láginni. Það er vitað að við
siðustu kosningar hefir fjöldi
manns veitt j>eim atkvæði, sem
alls ekki hefir gert sér ljóst hver
afstaða j>essá flokks innan j>jóð-
félagsins er. Fari það svo, að
flokkurinn neiti að taka á sig
ábyrgð á opinberum störfum
undir núverandi j>jóðskipulagi,
er augljóst að línurnar skýrast
þannig, að þeir menn einir
munu fylgja flokknum, sem
telja að þjóðfélagsbylting sé hin
eina sáluhjálplega leið út úr
vandanum. Hiriir, sem vilja við-
halda núverandi J>jóðskipulagi,
og krefjastþess af flokknum, að
hann skorist ekki undan ábyrgð-
inni, munu ekki fylgja flokkn-
um lengur að málum, með því
að þeir eru ekki hyltingasinn-
ar, heldur menn, sem^eskja eft-
ir að í stjórnmálunum sé þjóð-
nýtt starf innt af hendi, en telja
aðra flokka liáfa brotið svo af
sér, að þeim verði ekki sýnt
fullt traust lengur.
Fari það svo, að kommúnist-
um aukist verulega fylgi, er
íhjög sennilegt að svo fari hér,
sem annarsstaðar, að æskan rísi
(Upp gegn j>eim, og beiti j>á sömu
brögðum og j>eir hafa sjálfir við
haft, í krafti J>ess fornkveðna,
að með illu skal ilit út reka.
Er J>að allt annað en glæsilegt,
ef framundan hiða slík átök í
stjórnmálunum, og mun eng-
inn j>jóðhollur íslendingur
æskja eftir j>ví öngj>veiti. Til
þess að forða J>ví verða lýðræð-
isflokkarnir að taka upp hreinni
línur í baráttunni, en tíðkast
hefir til j>essa, og nánara sam-
starfi við kjósendurna J>arf að
koina á. Flokksræðið er orðið
of mikið, einkum J>ar sem
flokksræðið er falið í vilja sár-
fárra manna, sem innstu bekki
skipa i hverjum flokki. Það, sem
aflaga fer, er auðvelt að laga,
ef atliugað er í tíma, enda er J>ess
að vænla, að lýðræðisflokkarnir
sjái sóma sinn í j>ví, að bregðast
nú vel við á vandræðatímum og
bjarga öllu j>vi sem bjargað
verður heilu í höfn. En j>á mega
j>eir ekki fara að dæmi komm-
únista, varpa af sér allri ábyrgð
og liefja svo áróður til j>ess eins
áð afla sér aukins fylgis, en
ekki til hins, að afla J>jóðinni
meiri lieilla.
Uppbótarþingmennirnir
á sumarþinginu.
Yfirkjörstjórn hefir lokið
talningu atkvæða og útreikn-
ingi uppbótaþingsæta. Hlýtur
Sjálfstæðisflokkurinn 6 uppbót-
arþipgsæti, Sósíalistaflokkurinn
4 og Alþýðuflokkurinn 1.
Uppbótarj>ingsætin féllu til
flokkanna í j>essari röð, og er
hlutfallstala tilgreind við hvern
þingmann:
I. landkj. Sigfús Sigurhjart-
arson (Sós) 3141 atkv.
/ 2. landkj. Isleifur Högnason
(Sós) 2355% atkv.
3. landkj. Sigurður Kristjáns-
son (S) 1914%2 atkv.
4. landkj. Áki Jakobss. (Sós)
1884% atkv.
5. landkj. Ingólfur Jónsson
-S) 1767%3 atkv.
6. landkj. Garðar Þorsteins-
son (S) 164iy14 atkv. '
7. landkj. Steingrimur Aðal-
steinssón (Sós) líj70atkv.
8. landkj. Gisli Sveinsson (S)
1531% atkv.
9. landkj. Sigurjón Á. ólafs-'
son (A) 1496J/2 atkv.
10! landkj. Eiríkur Einarsson
(S) U3515/i9 atkv.
II. landkj. Gunnar Thorodd-
sen (S) 1351% 7 atkv.
Varamenn hinna landkjörnu
Jringmanna eru þessir:
Sjálfstæðisflokksins: 1. Pétur
Hannesson; 2. Þorleifur Jóns-
son; 3. Árni Jónsson frá Múla;
4. Friðrik Þórðarson; 5. Björn
Björnsson; 6. Guðbrandur Is-
berg.
Sósíalistaflokksins: 1. Lúð-
vík Jósefsson; 2. Sigurður Thor-
oddsen; 3. Kristinn Andrésson;
4. Árni Ágústsson.
Alþýðuflokksins: 1. Barði
Guðmundsson.
Atkvæðatölur flokkanna á
öllu landinu voru, sem hér
segir:
Sjálfstæðisflokkurinn: 22975
atkv.
Framsóknarflokkurinn 16033
atkv.
Sósíalistaflokkurinn 9423 at-
kvæði.
Alþýðuflokkurinn 8979 atkv.
Landsmálaflokkur Þjóðveld-
ismanna 618 atkv.
Frjálslyndir vinstri menn 103
atkv.
Ferðalög urn helgina.
| Ferðafélag íslands efndi til
! göngufer'Öar á Botnssúlur í gær.
; Þátttakendur voru um 20. Um helg-
j ina kom hóþur úr Arnarfellsför (8
daga ferð). Voru 15 þátttakendur
I og létu vel yfir. A laugardaginn
fóru 20 manns í Öræfaferð. Stend-
ur hún yfir í einu viku. — Far-
fuglar fóru um 30 til viku dvalar
á Þórsmörk.
Stúdentar halda ,sæluvikuc
í Hj ómskálagarð-
inum 16.-23. ágúst
Byggingarnefnd nýja Stúdentagarðsins gengst á næstunni fyrir
„sæluviku“ í Hljómskálagarðinum. ágóðinn af sæluvikunni
rennur í byggingarsjóð Stúdentagarðsins nýja, sem verið er að
reisa suðaustan við Háskólann.
Hefir nefndin fengið til sinna
umráða flötina syðst í Hljóm-
skálagarðinum, á milli litlu
tjarnarinnar og hestagirðingar-
innar. Þar er fyrirhugað að
koma upp miklum tjaldbúðum,
j>ar sem fram fara allskonar
skemmtiatriSi í „Tivoli“-stíl,
svo sem söngur og liljóðfæra-
sláttur, ef til villi trúðuleikir
ýmsir og línudansar, gamanvís-
ur og skopleikir, að ógleymdum
dansi, sem fram fer á sérstök-
um danspalli. Verður dansað öll
kvöldin. Reynt verður að koma
upp skotbakka ef tök verða á,
og hugsanlegar eru fimleika- og
íjn’óttasýningar allskonar.
Svæðið verður skreytt eftir
föngum og ef til vill skraut-
lýst.
Sæluvikan stendur yfir dag-
ana 16.—23. ágúst að báðum
dögunum meðtöldum, eiga
skemmtanirnar að hefjast á
sunnudögum kl. 4 e. li. en önn-
ur kvöld kl. 7—8.
Undirbúningur er þegar haf-
inn og er J>að sérstök nefnd, —
önnur en bygginganefnd stúd-
entagarðsins — sem hefir fram-
kvœmdir og undirbúning sælu-
vikunnar á hendi.
Hér er um algert nýmæli í
skemmtanalífi Reykvíkinga að
ræða og þarf ekki að efa, að það
mun vekja mikla athygli og
jafnframt vinsældir bæjarbúa.
Hvernig tekst til með sælu-
viku þessa fer nokkuð eftir þvi,
hvernig tekst til með skemmti-
krafta, og má vænta þess, að
bæjarbúar bregðist vel við, ef
stúdentar leita til jæirra með
aðstoð á einn eða annan hátt.
Lík sendihera Breta flutt á skips-
íjöl í gær með mikilli viðhöfn og
virðuleik.
T ílv sendilierrans var flutt til skips í gær og var til-
^ höífun hin sama og áður hefir verið frá skýrt* hér
í blaðinu. Við herbúðirnar lijá Hringbraut sunnan
Laugavegar tóku heiðursherflokkar úr landher, sjólier
og flugher Breta sér stöðu og J)ar söfnuðust einnig
ýmsir helztu yfirmenn i herjum bandamanna hér sam-
an, Ríkisstjóri íslands, Sveinn Björnssn, íslenzku ráð-
herrarnir, sendiherrar og ræðismenn, bankastjórar og
aðrir íslenzkir þátttakendur. Af stjórnarinnar háll’u
vonr þeir ólafur Thors forsætisráðherra og Magnús
Jónsson atvinnumálaráðherra.
og Bankastræti og Lækjartorg
niður að höfn. Við Hringbraut
og meðfram öllum götum, sem
farið var um, var mikill mann-
fjþldi. Stóðu menn berliöfðaðir,
er líkvagninn fór fram hjá. Lík-
kistan, vafin brezka fánanum,
hvíldi á fallbyssuvagni.
Næst á' eftir kistunni gekk
ekkja hins látna sendihefra. —;
Lúðrasveit úr ameríska land-
hernum lék sorgarlög á leiðinni
til skips. — 1 líkfylgdinni voru
einnig, auk áður lalinna, starfs-
lið sendisveitarinnar o. fl.
Líkfylgdin fór um Laugaveg
Linndiinabréf: ,
Tímes um Howard heit.
Smith sendiherra.
Helztu blöð Bretlands hafa
hirt fregnir um andlát Howards
Smiths, sendiherra Breta á Is-
landi.
Times Jrirtir æviágrip sendi-
herrans í morgun og \Tirlit um
störf hans. Meðal annars er þar
svo að orði komizt:
Meðal Islendinga hefir fráfall
hans vakið söknuð, J>ví að J>ar
átti hann marga góða vini. Þeg-
ar Howard Smith kom til
Reykjavíkur 10. maí 1940 sem
fyrsti sendilierra brezku stjórn-
arinnar á íslandi, átti hann við
óvenjulega örðugleika að etja,
því að sama dag var landið lier-
tekið af Bretum. Hann þurfti að
sigrast á tómlæti og grunsemd-
um, en það var afleiðing J>ess,
að hervaldi hafði verið beitt i
landi, J>ar sem hergögn höfðu
ekki sézt öldum saman, landi,
sem treyst liafði yfirlýsingum
sínum um ævarandi lilutleysi í
ófriði.
Það var ekki sizt sakir hinnar
Vmgjarnlegu framkomu IIow-
rds Smiths, að þessí afstaða
reyttist. Með taktvísi sinni og
hlýju viðmóti, glaðværð og þol-
inmæði, ávann hann sér traust
allra J>eirra, sem honum kynnt-
ust, en þeir sem með honum
störfuðu unnu honum fyrir
nærgætni hans og eðalmennsku.
vr
t
Hann ávann sér hylli íslenzkra
menntamanna og almennings,
sem hefir æðri menntun í
miklum heiðri, m. a. með
snjallri ræðu, sem liann hélt á
latínu, Jægar Háskóli Islands
vigði hina nýju byggingu sína
i Reykjavík 17. júní 1940.
Þótt hann hafi aðeins gegnt
embætti sínu í rúm 2 ár mun
hans lengi minnzt á íslandi, þvi
að hann var góður vinur íslands
og mætur fulltrúi Bretlands.
Verður hins snögga fráfalls hans
óvíða minnzt með meiri söknuði
en þar.
Einn af kunnustn blaða-
mönnum Bandaríkjanna, Mark
SuIIivan, sem skrifar fyrir New
York Herald, segir í blaði sínu
í dag, að bandamenn hafi nú -r
þrátl fyrir alla,r kafbátaárásir,
nægan skipakost til þess að
hef ja innrás á* meginlánd Evr-
ópu. Á Bretlandseyjum væri
nóg af flugvélum, hergögnum
og herliði til þess að hef ja inn-
rásina. Hinsvegar væri meiri
áhætta að gera innrásina nú en
síðar, en bandamenn yrðu að
taka ákvörðun nú, ella gæti svo
farijð, að vörn Rússa bresti. —
Japan er reiðbúið til að hefja
árás á Ástralíu eða Síberíu und-
ir eins og innrásin hefst.
Kópavogur
sorpbæli.
I Kópavog eru nú látin ýms
afföll og annað dót, sem að er
mesti óþrifnaður.
Vísir átti tal við bæjarfóget-
amv i Hafnarfirði, og tjáði hann
blaðinu að það væru íslending-
ar, sem önnuðust að hreinsa af-
föll frá setuliðsmönnum og
ækju þeir J>eim í Kópavog. Af
J>essu leggur hinsvegar svo
megnan daun, að bæjarfóget-
inn kvaðst ekki liafa getað látið
J>etta afskiptalaust og lagði hann
við slíkum flutningum í Kópa-
vog eftirleiðis.
Þetta hann hefir J>ó að engu
verið haft og er öllum óþrifn-
aði fleygt i voginn eftir sem áð-
ur og ódaunninn rikir í almætti
sínu, vegfarendum og íbúum til
mikillar gremju.
Handknattleiksmótið
í gærkveldi.
Handknattleiksmót karla hélt
áfram í gærkveldi. Kepptu fyrsi
Valur og Í.R. og sigraði Valur
með 13:3. Á eftir kepptu Vík-
ingur og Ármann og lauk leikn-
um með sigri Víkings, 7:5.
Annað kvöld fara fram úr-
slitaleikir í mótinu. Keppa þá
Víkingur og Í.R. og á eftir Val-
ur og Ármann.
Jón Axel Pétursson
brotnar á öðrum fæti
og [brákast á hinum.
I gærkveldi vildi það slys til
um 9’ leytið niður við höfri, að
Jón Axel Pétursson, hafnar-
vörður fótbrotnaði illa á öðrurn
fæti og' brákaðist á hinum.
Vildi slysið til með þeim hætti,
að hann stöklc í land úr skipi,
sem var að leggja frá hafnar-
garðinum. Var skipið komið á
að gizka 3 metra frá hafnar-
garðinum og hæð skipsins mun
hafa verið um 2 metrar yfir
hæð garðsins. Löttu menn Jón '
stökksins,, en hann fór eigi að
síður og fótbrotnaði liann mjög
illa á vinstra fæti (brotið er
opið)’, en brákaðist á hægra
fæti, þeim fætinum, sem hann
kom niður á. Sagðist Jón ekki
geta gert sér grein fyrir þvi,
hvernig fótbrotið á vinstra fæti
liefði borið að, en sennilega hef-
ir fóturinn slegist einhversstað-
ar við.
t
Einar hreppstjóri
á Kárastöðum náði
80 tófum í vor.
Tófufaraldur mikill hefir
geysað í Þingvallasveit í vor,
svo að einsdæmi eru þar um
slóðir. Hefir Einar Halldórsson
hreppstjóri og bóridi á Kára-
stöðum náð 80 dýrum í vor á 10
grenjum.
Hafði Vísir tal af Einari í
morgun og sagði hann að j>etta
væri ekki aðeins met hjá sér,
heldur væri þetta um það bil
hehningi hærri tala en hann
hefði náð í iriest áður.
I J>essum, 10 grenjum voru
minnst 7 dýr í greni og í tveim-
ur voru 10. Náði hann öllum
! dýrunum nema þremur.
! Taldi Einar þetta að nokkru
! leyti stafa af góðærinu, að dýrin
! flyltust meir á milli en ella, og
græfu sér ný greni vegna J>ess
hve undanfarnir vetrar liafa ver-
ið mildir. Nokkur dýr hafa
sloppið úr búrum og enn liafa
nokkur dýr sennilega flutt sig
íil, vegna þess að sauðfjárgirð-
ingar hafa verið lagðar of ná-
lægt grenjunum.
Magnús Stefánsson
skðld
Magnús Stefánsson skáld
(Örn Arnarson) aridaðist á St.
Jósepsspítala í Hafnarfirði í
fyrradag.
Magnús Stefánsson varð
kunnur um land allt fyrir ljóða-
hók sína Illgresi, sem liann gaf
út undir dulnefninu Örn Arn-
arson, og vakti óvenju míkla
athygli. Nú er heildarútgáfa af
kvæðum hans um J>að leyti að
koma út á vegum Menningar-
og fræðslusambands alþýðu.
maar

Gengið hefir verið frá samn-
ingum í London, er snerta kanp
á matvælum frá íslandi sam-
kvæmt láns- og leigulögunnm,
að því leyti ér að Bretiandi lýt-
ur. —
Voru það iþeir Hjálmar
Björnsson og K. N, Lewis, frá
landbúnaðarráðuneyti Banda-
rikjanna, ásamt sendifulltrúun-
um Charles S. Gage og A. W.
Anderson, er undirbjuggu
samningana af Bandaríkjanna
hálfu.
Ræddu J>eir m. a. við Pétur
Benediktsson sendilierra, við
matvæla- og birgðamálaráðu-
neytin og ráðguðust um það,
hvernig ísland skyldi birgt upp
að nauðsynjum.
Innan skamms mun Hjálmar
fara til Washington og ræða
þar við láns- og leigulagafram-
kvæmdanefndina og landbúnað-
arráðuneytið um kaup á vörum
frá Islandi og útvegun á nauð-
synjum til íslands.
Knattspy rna:
Itáhifirðingar
unnii
Aknrneisingra 5:4
í Hafnarfirði fór í gær fram
spennandi knattspyrnukapp-
leikur milli Hafrifirðinga og
Akurnesinga, er lauk með sigri
Hafnfirðinga, 5:4.
I sveitunum var úrvalslið frá
báðum kaupstöðunum. I Hafn-
arfjarðarliðinu sameinuðu
Haukar og F. H. sig um sveit-
ina, en á Akranejsi, Kári og
Knattspyrnufélag Akraness.
Leikurinn var skemmtilegur
og spennandi og mátti alls ekki
á milli sjá hvort liðið væri
betra.
rieir
l liver bjá fieysi.
í gær vildi það slys til austur
við Geysi, að 12 ára gömul
telpa úr Hafnarfirði steig meíí
annan fótinn upp að hné í sjóð-
andi pytt eða hver og skað-
breridi sig.
. Hver þessi er lítill um sig, rétt
fyrir vestan Geysi, en telpan
hljóp á undan samferðafólki
sínu og m,un ekki hafa farið
nógu gætilega, þvi hún vissi
ekki fyrri til, en hún steig ofan
í hverinn með liægra fót.
Kristinn Stefánsson læknir
var staddur l>arna og bjó hann
þegar um brunas.ár barnsins.
Telpan heitir Hrönn Torfa-
dótlir og er úr Háfnarfirði.
Verður aldrei nógsamlega
fyrir fólki brýnt, að fara var-
lega á liverasvæðum, og Iiafa
mörg slys lilotizt af óvarkárni
í J>essum efnum.
*
/
I