Vísir - 26.01.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guölaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar %
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri Afgreiðsla 5 llnur
33. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 26. janúar 1943.
W. tbl.
„ÞEGAR VETUR HERSHÖFÐINGI TEKUR VIÐ STJÖRN“. —
llÉiit • iM
ff . ••
Myndin er frá austurvigstöðvunum og sýnir, er rússneskir hermenn með handvélbyssur að
vopnum, sækja fram. —
Stntt og lagrgrott.
Wendell L. Willkie lýsti yfir
því í gær, að hann mundi fagna
því mjög, ef rétt reyndist, að
bandamenn stofnuðu með sér
sameiginlegt yfirherráð. í
fregnum frá London var sagt,
að verið væri að stofna slíkt ráð.
Willkie sagði, að stofnun slíks
ráðs væri nauðsynleg, til þess
að knýja fram úrslitasigur í
styrjöldinni.
•
í Bandaríkjunum er ráðgerð
víðtæk skömmtun á matvælum.
— Wickard landbúnaðarmála-
ráðherra sagði í gær, að það
væri kraftaverk, ef uppskeran
yrði eins góð i ár og i fyrra.
•
Kafljátar Breta hafa sökkt
4 skipum á Miðjarðarhafi og
laskað 2 önnur.
•
Ein brezk flugvélasveit hefir
eyðilagt 400 eimreiðar i loft-
arásum á Þýzkaland og lier-
numdu löndin. — Kunnugt er
orðið, að Þjóðverjar fluttu í
desember nokkrar herdeildir
frá Frakklandi til Rússlands.
Fangar segja, að ferðin hafi
staðið mjög lengi, vegna flutn-
ingaex-fiðleika, skorts á eim-
reiðum o. s. frv.
•
Kanadisk korvetta á Miðjarð -
arhafi hefir sökkt þýzkum kaf-
hát í níu mínútna orustu.
Tunis:
Þjóðverjar bðast til varn'
ar i Mareth-IíaBoni.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Fregnir frá Kairo í gærkveldi og morgun herma, að brezki
áttundi herinn haldi áfram að veita hersveitum Rommels eftir-
för, og kom til átaka við baksveitir Rommels í gær. Áreiðanleg-
ar fregnir eru ekki fyrir hendi um hversu langt fi*á Tripolis
framsveitir Breta eru komnar frá Tripolis. Almennt er talið, að
Þjóðverjar muni búast til varnar á hinni svonefndu Mareth-
línu, sem er 120 kílómetra innan landamæra Tunis. Frakkar
komu sér upp varnarstöðvum þama, ef Italir skyldu gera inn-
rás. Samkvæmt vopnahlésskilmálunum við Þjóðverja átti að
ónýta virkin, en ekki er kunnugt hversu því verki hefir miðað
áfram. — Varnarskilyrði eru góð þarna af náttúrunnar hendi
(mýrar o. s. frv.)
Uppreist í
Marseille?
Þýzkar vélahersveitir
sendar þangað.
Fregnir hafa borizt til Lond-
on um að Þjóðverjar neyðist til
jxess að senda vélahersveitir og
fótgöngulið til gömlu hafnar-
hverfanna i Marseille. Eins og
getið var i fregnum, i gær hafa
Þjóðverjar fyi'irskipað, að
flytja á brott þaðan 40.000
marms og verða flestar bygg-
ingar jafnaðar við jörðu — af
„hernaðarlegum ástæðum“. —
Franska lögreglan hefir hand-
tekið 6.000 manns í Marseille,
að skipan Þjóðverja. Nú lítur
út fyrir að fólkið liafi risið upp
gegn Vichy-stjórninni og Þjóð-
verjum. Menn liafa bxíizt til
varnar í húsum og húsagöi-ðum
og áköf skothríð heyx-isl úr
haf nai’hverfunum.
Loftárásum er haldið uppi á
hersveitir Rommels á undan-
haldinu úr austri og vestri og
einnig er ekkert lát á loftái'ás-
um á lielztu bækistöðvar Þjóð-
verja, svo sem Bizerta, Sousse
og Sfax í Tunis, Lampedusa-ey,
Sikiley ^>g viðar.
1 tilkynningu frá aðalbæki-
slöð Eisenhowers i gærkveldi
var tilkynnt, að sókn ÞjóðVerja
i Mið-Tunis væri stöðvuð. Her-
sveitir möndulveldanna í Ouss-
eltiadalnum og hæðunum þar í
nánd liafa haft það hlutverk
með- höndum að vernda Kairou-
anveginn til austurstrandar
Tunis. Ef Bandarikjamenn geta
i-utt sér braut til Kaii’ouan kom-
ast jxeir á tiltölulega flatt land,
þar sem auðið er að koma við
skriðdrekum, og heyja orustu til
þess að rjúfa saingöngur mönd-
ulherjanna á austurströndinni.
Markmið bandamanna virðist
vera, að reka fleyg milli mönd-
ulhersveitaniia og hersveita
Rommels, sem eru að reyna að
sameinast ])ýzka og ítalska
liernum i Tunis. Ef þetta heppn-
ast geta bandamenn hafið sókn
gegn herjuín möndulveldanna
hvorum í sínu lagi. Fyrsti
brezki herinn og Bandaríkja-
menn myndu þá aðallega fást
við herinn í norðausturliluta
landsins, en Montgomery lialda
áfram að fást við Rommel.
Þegar Montgomery
hélt innreið sína
í Tripolis.
Fregnir hafa nú borizt af því,
er Montgomeiy hélt innreið sína
í Tripolis. Meðal hersveita
þeirra, sem fóru inn í borgina
með honum voru Ný-Sjálend-
ingar, sem börðust vasldega
mjög við P’l Alaméin. og ráku
þar næst flótta hersveita Roimn-
els til Tripolis.
Atliöfnin var hin hátíðlegasta
Er Montgomery hafði tekið við
borgarlyklunum flutti Iiann
stutt ávarp til liersveita sinna.
Kvaðst hann ekki geta lofað
nógsamlega frammistöðu átt-
unda liersins. Hann gerði skyldu
sína og eg vissi það fyrir, að
liann mundi gera það, sagði
Montgomery.
Hinir arabisku og ítölsku
ibúar Tripolis-borgar voru fjöl-
mennir á götunum, er hersveit-
irnar gengu inn í borgina. Yar
hersveitum Breta vel tekið, ekki
sízt af Aröbum.
Brezki fáninn blaktir nú yfir
Tripolis, höfuðvirki Itala í
Afríkuveldi þeirra, sem nú er
liðið undir lok.
Bretar liafa tekið smábæ á
ströndinni milli Tripolis og
Zuara.
Loflárásir hafa verið gerðar
á Medenin í Tunis, en þar liafa
möndulheVirnir flugvöll.
Nýjustu fregnir
frá Tunis.
Eisenhower tilkynnir, að á-
framliald sé á hernaðaraðgerð-
mn í Ouseltia-dalnum. Slaunt
veður hefir hindrað loftárásir.
Belgiskur maður, sem á sann-
aðist, að liann hefði tekið að sér
að njósna um skipaférðir fyrir
Þjóðverja, var tekinn af lifi i
London í morgun.' Hann er 19
njósnarinn, sem Bretar taka af
Iífi í styrjöldinni.
I tvesggja mánaða sókn Rússa
liafa Þjóðverjar misst 1000
skriðdreka, 12.000 fallbyssur og
3.500 flugvélar.
Eftir tieggja mánaða sokn
Ntalin birtir dag:§kip>
an tíl Ranða Birr§in§
■ ■ • • ; : -í*
102 herfylkjum tvfstrad.
EINKASKEYTI FRÁ IJNITED PRESS, New York, í morgun.
Igær var birí í Moskva dagskipan Stalins til Rauða
hersins í tilefni af tveggja mánaða gagnsókn
Rauða hersins á öllum vígstöðvum. í dagskip-
an sinni segir Stalin m. a., að 102 herfylkjum (divi-
sions) andstæðinganna hafi verið tvístrað eða verið
hrakin á flótta í gagnsókninni, 200.000 fangar teknir
og 13.000 fallbyssur ýmist eyðilagðar eða teknar her-
fangi. Þá segir Stalin að Rússar hafi sótt fram fast að
því 400 kilómetra og tekið f jölda bæja og byggðarlaga.
— Hvetur hann loks Rauða herinn til nýrra dáða.
í fregnum frá Berlin í gær-
kveldi var sagt frá því, að Þjóð-
verjar hefðu yfirgefið stöðvar
sínar við Voronesh. Skömmu
eftir að þessi tilkynning barst,
var birt aukatilkynning í
Moskvu þess efnis, að Voronesh
væri nú algerlega á valdi Rússa
og að þeir hefðu tekið allar
stöðvar Þjóðverja handan fljóts-
ins í nýrri sókn. Jafnframt var
til kynnt, að Rússar hefðu tekið
marga bæi og þorp á ýmsum
vígstöðvum og að tala fanga á
Voronesh-vígstöðvunum væri
komin upp í 75.000. Eftir þessu
hafa Rússar tekið 11.00Q fanga á
þessum slóðum seinasta sólar-
hringinn. Á Voroneshvígstöðv-
unum munu Rússar hafa tekið
yfir 20 bæi og þorp í gær og í
fyrrinótt.
í öðrurn tilkynningum segj-
ast Rússar liafa tekið óhémju
herfang, fallbyssur, skriðdreka
og skotfærabirgðir, en auk ]iess
2000, nautgripi og 15.000 sauð-
kindur, sem Þjóðverjar voru
búnir að smala saman til slátr-
unar.
Slegið á nýja strengi
í þýzkum fréttaflutningi.
Þýzka herstjórnin hefir nú
játað hreinskilnislega, að horf-
urnar á austurvígstöðvunum
hafi breytzt stórkostlega til hins
verra, og um leið og lierstjórn-
in sjálf fer að játa undanhald
þýzkra hersveita, birtir upplýs-
ingamálaráðuneyti dr. Göbbels
fregnir, sem eru allt öðru vísi
en þær, sem menn hafa átt að
venjast frá Þýzkalandi. Þvi er
að vísu haldið fram, að Þjóð-
verjar geti enn borið sigur úr
býtiim í styrjöldinni, en nú er
sagt, að það geti aðeins orðið
með því, að þjóðin einbeiti sér
og sé samtaka.
í fregnum frá hlutlausum
löndum segir, að mikil bölsýni
liafi gripið um sig í Þýzkalandi.
Og í fregn frá Bern segir, að
Hitler hafi nú áhyg|jur iniklar
og stórar og augljóst sé, að hann
og foringjar hans efist um úr-
slitasigurinn.
Hvað er í bigerð
hjá bandamönnum.?
Engar opinberar fregnir hafa
verið birtar um ákvarðanir
bandamanna, en menn draga
ekki í efa, að rétt sé, að Iiúið sé
að taka hinar mikilvægustu á-
kvarðanir.
Seinustu fregnir herma, að
í lokabardögunum í úthverfum
Voronesh hafi verið bárizt um
livert hús. Rússar tóku fjölda
marga fanga.
Bandaríkjamenn
i sókn á Guad-
alcanal.
!
Aðalbækistöð Japana á
I
Nýju Georgiu eyöilögð.
Flotastjórn Bandarikjanna
tilkynnir, að flugsveitir Banda-
ríkjainanna og amerísk herskip
hafi eyðilagt hirgðastöð Japana
við Mund á Nýju Guineu, en
þar hafa Japanir verið að koma
sér upp miklum flugvelli. Her-
!ið Japana á Guadalcanal hefir
lekið Kokumbona, sem er 16
km. fyrir vestan Hendersonflug-
völlinn. Hafa Bandarikjamenn
i allsherjarsókn á Guadalcanal
tekið sex liæðir og eitt þorp.
Um 200 Japanir féllu og 40 voru
leknir til fanga. — A Shortland-
eyjar^svæðinu voru geriiar
sprengjuárásir á japanskan
tundurspilli og fhitníngaskip.
Báeði skipin löskuðust.
í tilkynriingu frá bækístöð
MacArthurs segir, að lofferirásir
hafi verið gerðar á sföðvar Jap-
ana á öllu svæðinu frá TÍBQor
til Nýja Bretíands.
Varamenn í
viðskiptaráð
skipaðir.
Eftirtaldir menn hafa i dag
verið skipaðir varamenn i Yið-
skiptaráði:
Sigtryggnr Klemenzson, lög-
fræðingur,
Gylfi Þ. Gísíason, hagfræð-
ingur,
Klemenz Tryggvason, hag-
fræðingnr,
Einar Bjarnason, stjómar-
ráðsfulítrói,
Bjöm Steffensen, endurskoð-
andi.
Viðskiptaráðið mun taka við
störfum í dag.
Valdimar Stefánsson fulRrúi
sakadómara fór flugleiðis til
Hornafjarðar i morgun til að
rannsaka ákæruatriðin á hendur
.lóni ívarssyni.
Hraðfrystihúsunum tryggð
veruleg hlunnindi við
pökkun fisks.
Tilkynning frá atvinnumálaráðuneytinu.
If tvinnumálaráðherra, Vilhjálmur Þór, kallaði
blaðamenn á fund sinn í dag, og skýrði þehn frá,
að ríkisstjórninni hefði tekist að ná samkomulagi við
Bretland og Bandaríkin, er mjög mvndi létta undir
starfsemi frystihúsanna. Afhenti ráðherrann blaða-
mönnum svohljóðandi tilkynnngu:
Eftir alllangar tilraunir og viðræður hefir nú heppnazt að fá
Breta og Bandaríkjamenn til þess að ganga inn á að hraðfrystan
fisk megi búa um í pappaumbúðum í stað trékassa. Þesai breyt-
ing hefir í för með sér stóran létti fyrir þessa atvmnugyein.
Þetta hagræði er í viðbót við það að áðnr höfðu þessa? sömu
þjóðir fallizt á að hafa mætti fiskflök með þunnildunw öy«rt-
tveggja þetta eru mikil fríðindi fyrir rekstur frysti húsam$a og
með þessu hafa nefndir aðilar nú gengið inn á þau meginatriði,
sem farið hefir verið fram á, af íslands hátfn. Islendingar sjálfir
eiga nú eftir að gera skil þeim atriðum, sem að þeim snúa, til
þess að málum þessum verði komið á réttan grundvöll.
Ofangreint samkomulag hef-
ii mjög víðtæka þýðingu, sum-
[lai-t fyrir frystihúsin beinlínis,
en að öðrum þræði fyrir þjóð-
ina í heild. Trékassar eni nú
mjög dýrir, en auk þess litlar
birgðir af kassaefni fyrirliggj-
andi, miðað við ]>örfina, og vafa-
samt hvernig til tekst um, öflun
á því og flutning hingað til
lands. Hinsvegar er enginn
hængur á að afla pappaumbúða,
enda munu kaup á þeiin þegar
vera tryggð og mun ríkisstjórn-
in hlutast til um að þær verði
látnar sitja fyrir flutningi.
Þunglega mun horfa imi sanv
komulag milli frystihúsaeigenda
og verkafólks. Fór þannig i gær
fram atkvæðagreiðsla i Sand-
gerði um miðlunartillögu sátta-
semjara, en að þvi er Visir hefir
heyrt var hún felld, bæði af
verkamönnum og vinnuveit-
endum. Þessi mál þarfnast
greiðrar úrlausnar og fulls
skilnings almennings, ef vel á
að takast og hinir nýgerðu ut-
anrikissamningar eiga að koma
að tiiætlnðum notum.
1