Vísir - 04.02.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. haeð)
Ritstjórar
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 4. febrúar 1943.
28. ibL
Suðvestur-Kyrrahafið:
Einu beitiskipi sökkt, ann-
að laskað, segja
Segjast eyðileggja 33 amerískar flugvélar.
Japanir segjast enn hafa-unn-
ið sigur á Bandaríkjamönnum
á Salomonseyja svæðinu.
í morgun var gefin út um það
tilkynning í Tokyo, að flugvélar
japanska flotans Jiefði ráðizt á
amerísk skip fyrir siinnan Isa-
bel-ey þann 1. febrúar — á
mánudaginn — og hefði einu
beitiskipi verið sökkt eftir ör-
fáar mínútur. Annað varð fyrir
sprengjum og laskaðist mjög
mikið, en sökk þó ekki.
Sama dag kom til mikilla loft-
bardaga yfir Nýju Georgiu. Hún
er á valdi Japana, svo að þar
liafa Bandaríkjamenn verið í
sókn. Segjast Japanir bafa skot-
ið niður alls 33 flugvélar þenna
dag, þar af 4 af stórri gerð.
Síðustu fregnir í gær frá
Wasbingston, varðandi þessar
viðureignir, voru á þá leið, að
enn væri barizt á þessum slóð-
iim og Japanir beittu flugvél-
um, er bafa bækistöðvar á landi.
Ekkert flugvélaskip japanskt
tekur þátt í þessum viðureign-
um.
í landbardögunx á Guadal-
canal liafa Bandaríkjamenn
hrakið Japani úr nokkrum
stöðvum.
Rabaul.
Bandaríkjaflugvélar, sem bafa
baíkistöðvar í Áslralíu, fóru til
árása á Babaul á Nýja Bret-
landi í nótt. Er það 5. nóttin í
röð, sem árás er gerð á þá borg.
Að undanförnu liafa liöfnin
og skip í henni ekki verið aðal-
mark flugvélanna, heldur flug-
völlurinn við borgina og flug-
vélar á honum. Hefir mikið tjón
verið unnið á hvorutveggja og
auk þess kveikt í birgðum.
Árás á Gilbert-eyjar?
Japanir skýra frá því, að flug-
vélar þeira liafi gért árásir á
skip fyrir austan Gilbert-eyjar.
Nokkur skip voru löskuð í árás-
inni, en Japanir halda þvi ekki
fram, að þeir liafi sökkt neinu.
Við Miðjarðarhaf.
10 skipum sökkt
Lítil tíðindi frá Túnis.
Undanfama 5 daga hefir 10
skipum verið sökkt á Miðjarð-
arhafi fyrir Itölum og Þjóðverj-
um.
Níu þeirra voru flutninga-
skip, en það tiunda sérstaklega
ætlað til baráttu gegn kafbátum.
Auk þess voru tvö skip hæfð
tundurskeytum, svo að iiklegt
er, að þau liafi farizt. Kafbátar
voru að verki í öll skiptin.
í Tunis situr allt viðliið sama.
Þjóðverjar balda Faid-skarði,
þrátt fyrir gagnáhlaup banda-
manna, en sókn Bandaríkja-
manna hjá Gafsa miðar lítið
áfram.
500 km. af leiðinni sunnán
landamæranna, í Bandaríkjun-
um.
6800 km. bílvegar
þvert yfir Kanada.
Til að liraða flutiiingfain vcgna
stríðsins.
Kanada er nú unnið að því af kappi miklu að leggja síð-
ustu hönd á þjóðveg, sem nær frá Vancouver á Kyrra-
hafsströndinni austur til Halifax í Nova Scotia á Atlants-
hafsströndinni. Er þetta tæplega 6800 km. vegalengd.
Vegur jæssi liggur um afar | yfir Kanada áður, varð að aka
fjölbreytt landslag, fjöll, dali,
skóga, sléttur og mýrlendi -—
allar tegundir landslags, nema
eyðimörk. Kemur hann í mjög
góðar þarfir fyrir bergagna-
framleiðslu Kanada og aðra
framleiðslu vegna styrjaldar-
innar, því að járnbrautir lands-
ins og skipin á stöðuvötnunum
stóru geta vart afkastað meiru
en jvau gera með góðu móti.
Vegalagning þessi hefir ekki
öll farið fram eftir stríðsbyrj-
un, því að hér-er að sumu leyti
um það að ræða, að eldri vega-
kaflar og vegakerfi liafa verið
tengd saman og endurbætt. Eru
sumir kaflar vegarins fi'á fyrstu
árum brezkra yfirráða í land-
inu.
Kanadastjórn lagði 10 millj.
punda til þessara framkvæmda
og skipta 8 fylki þeim á milli
sín.
Síðasti spottinn — sem nú er
unnið að í Ontario — hefir ver-
ið langerfiðastur. Þar verður
að brjótast i gegnum 200 km.
mýrlent helti, sem er skógivax-
ið. Hefir sumsstaðar verið 100
feta dýpi ofan á fasta undir-
stöðu á jyessu svæði. Þar og á
einum eða tveim stöðum öðr-
um verður vegurinn ófær í vor-
leysingum, en annarsstaðar er
harin fær allan ársins bring.
Þar sem vegur var ruddur
um skóglendi voru hreyfanleg-
ar sögunarmyllur fluttar með
vegamönnunum. Söguðu þær
tré þau, sem urðu að falla fyrir
veginum, og síðan var timbrið
notað í brýr á honuin.
Þegar farið var í bíl jyvert
| 8áttatilrannir
í N-Afríku.
j Franska nýlenduráðið vinn-
ur að því af kappi að reyna að
finna sáttagrundvöll fyrir sættir
milli jyeirra Girauds og de
Gaulle.
Hélt ráðið fundi tvisvar í gær
j og ræddi á jyeim, hvaða breyt-
ingar mælti gera á stjórn Norð-
ur-Afríku, til þess að hraða al-
j gerum sætlum milli Girauds og
! de Gaulle.
Níðnstu frcftir
London: Mikil loftárás á
Hamborg í nótt. 16 flugvélanna
komu ekki aftur.
París: Papen hefir verið
kallaður frá Ankara til fundar
við Hitler.
Róm: Maria Jose, krónprins-
essa, eignaðist dóttur í gær-
morgun.
Fjárlag'afrnmvarpið
samþ^kkt til þriðju umræOu.
Fjárlagafrumvarpið var samþykkl til þríðju umræðu í gær-
kveldi. Fór atkvæðagreiðslan fram skömmu áður en útvarps-
umræðurnar hófust. — Breytingartillögur kommúnista voru
felldar. — Tillaga, sem allmikla athygli vakti, um að taka upp
. aftur í 18. grein fjárlaga styrki til allmargra skálda og lista-
manna var feld með nokkurum atkvæðamun.
Eins og áður var getið hafði
fjárveitinganefnd ákveðið
(meiri hl.), að ýmsar breyting-
artillögur skyldu bíða til þriðju
umræðu. Þingmenn socialista-
flokksins vildu vísa frumvarj)-
inu aftur til nefndar, en Jyað var
fellt. Breytingartillögur komm-
únista voru ýmist felldar eða
teknar aftur. Flestar tillögur
fjárveitinganefndar voru sam-
Jyykktar.Felld var tillaga hennar
um að lækka styrk til Verzlun-
arskóla íslands.
Menn liöfðu beðið með mik-
illi eftirvæntingu úrslita um
breytingartillöguna varðandi
styrki til skálda og listamanna.
Mimdi það ná samjyylckt þings-
ins, að taka aftur upp í 18. grein
styrki lil ýmissa skálda og lista-
manna — eða átti ráðstöfunar-
rétturinn að vera áfram i bönd-
um Menntamálaráðs. Þingið
svaraði spurningunni. Breyt-
ingartillagan var felld með 25
aikvæðum gegn 20 að við höfðu
nafnakalli.
Já sögðu:
Áki Jakobsson, Asgeir As-
geirsson, Bryn,j.ólfur Bjarnason,
Fínnur Jónsson, Gísli Sveinsson,
Guðm. I. Guðmundsson, Gunnar
Thoroddsen, Jakob Möller,
Kristinn Andrésson, Lúðvik Jó-
sefsson, Sigfús Sigurhjartarson,
Sigurður Bjai'nason, Sigurður
Guðnason, Sigurður Hliðar,
Sigurður Kristjánsson, Sigurður
Thoroddsen, Stefán Jóhann Ste-
fánsson, Steingrjmúr Aðal-
steinsson, Þóroddur Guðnumds-
son.
Nei sögðu:
Bernharð Stefánsson, Bjarni
Benediktsson, Eiríkur Einars-
son, Eysteinn Jónsson, Garðar
Þorsteinsson, Gísli Jónsson, Ing-
ólfur Jónsson, Jón Pámason,
Jón Sigurðsson, Jónas Jónsson,
Jóhann Jósefsson, Jörundur
Brynjólfsson, Lárus Jóhannes-
son, Magnús Jónsson, Ólafur
Tliors, Páll Hermannsson, Páll
Þorsteinsson, Pétur Magnússon,
Pétur Ottesen. Sifíurður Þórðar-
Þjóðverjar heíja liðflutn-
inga vestur yfir Kerch-sund
Leiðixi til Rostov er lokuð.
Járnhrautin milli Kursk og Orel rofin.
Blaðamannafregnir frá Rússlandi í nóti herma,
að Jyýzka herstjórnin sé búin að fvrirskipa
undanhald vestur yfir Kerehsundið yfir til
Krímskaga og eru herílutningár þegar liafnir á þessum
stað. Svartahafsfloti Rússa kemur jafnframt til sög-
unnar aftur, því'að liann heldur uppi skothríð á flutn-
ingana, þegar hann getur og fluglið Rússa heldur líka
uppi látlausum loftárásum. Isskarir eru með strönd-
um fram, svo að Jyessir fhitningar væru mjög erfiðir,
jafnvel þótt Rússar gerðu ekkert. til að auka á erfið-
Jeikana.
Þýzkar fregnir minntust líka á Kerchsundið í gær, en með
nokkuð öðrum hætti. í útvarpi til sumra landa var sagt frá J>vi,
að Jyýzka herstjórnin gerði ráð fyrir því, að hún mundi geta
varizt á Taman-skaga, sem er aridspænis Kerchskaga, til Jyess að
hafa „brúarsporð“ i Kákasus til sóknar ]jar að vori. Fyrir nokk-
uru skýrði þýzka herstjórnin frá Jjví, að her hennar liörfaði til
varnastöðvar við Kuban-fljót. Nú er Jjví verið að búa þióðina
undir frekara mótlæti og ef til vill kemur meira síðar, Jj. e. lienni
sé gefið Jjað inn í skömmtun, að liersveitir hennar slandist ekki
Rússum snúning.
Þjóðverjar eiga aðeins tvær
leiðir eftir til undanhalds. Önn-
ur er sú, sem Jjegar hefir verið
getið, en hin er frá Yeisk yfir
Azovsliaf, til Taganrog eða
Mariupol. Til Yeisk er enn bægl
að komast með járnbraut, en
flutningar þeir, sem um. hana
geta farið, eru vitanlega mjög
takmarkaðir.
Brautin um Rostov liefir hins-
vegar verið rofin endanlega.
Rússar hafa tekið járnbrautar-
borgina Kurshévskaya. Þar
koma saman bráutirnar frá
Krasnodar og Tikhoresk. Rússar
voru þegar búnir að rjúfa járn-
brautina frá Tikboresk, og sóttu
norður með henni, en Krasnodar
-Rostov-leiðin var enn opin.
Með töku Kurshevskaya eru
Rússar aðeins um 65 km. frá
Rostov beint i suðri, en í suð-
austri eiga Jjeir aðeins um 50
km. ófarna.
Sóknin í Ukrainu.
Rússar lialda jafnt og Jjétí
vestur á bóginn i Ukrainu og ern
komnir á annað hundrað kíló-
metra inn fyrir landamærin. í
aukalilkynniilgu rússnesku her-
stjórnarinnar í gærkveldi var
sagt frá Jjví, að þeir befði tekið
tvær mikilvægar borgir —
Kupyaansk og Krasni-Liman.
Kupyansk er við járnbraul
’austur af Rharkov, um 100 km.
frá þcirri borg. Krasni-Liman
er við járnbraut, sem. liggur
fyrst suðaustur frá Kharkov, en
beygir síðan austur og liggur til
Millerovo. Hún er um 100 km.
fyrir norðan Stalino í Donetz-
héraðinu.
Milíi Kursk og Orel.
Um 200 km. vestur af Voro-
nesli eru Rússar búnir að rjúfa
járnbrautina mibi Kursk og Or-
el á tveim stöðum. Hafa Jjeir
tekið tvær borgir á benni á Jjess-
Sorgin í Þýzkalandi.
í gær var fyrirskipuð 3ja daga
sorg um gervalt Þýzkaland,
yegna endaloka 6. hersins við
Stalingrad.
Á bádegi i dag var fyrirskip-
uð einnar minútnu þögn um
allt landið og hið sama er fyrir-
skipað á bádegi á laugardag.
Lundúnablöðin birta merlci-
lega mynd i dag. Hún er af Voro-
nov marskálki og Paulusi mar-
skálki, og var send þráðlaust frá
Moskva til London. Var hún
tekin í Stalingrad, þegar Paulus
var búinn að gefast upp. Sitja
Jjeir marskálkarnir við borð og
talast við.
í síðustu fjórum loftárásum
Breta og Bandaríkjamanna á
Lorient var varpað niður 1.000.-
000 kg. — 1000 smál. — af
sprengjum.
Þjódverjar og Ítalír
fljúga til Tokyo.
Brezk yfirvöld í Indlandi eru
að rannsaka flug-ferðir þýzkra
og ítalskra manna milli Japana
og Evrópu.
Flugvélar J>ær, sem fara
Jjessar ferðir, raunu lenda ein-
hversstaðar fyrir norðan Ind-
land, til að taka sér nýjan ben-
zínforða. Er talið að vestari
endastöðin sé á Krímskaga eða
i Tyrklandi, en fyrsta lending-
arstöðin hjá Japönum í Burma.
Það eru eingöngu Þjóðverjar
og ítalir, fjem fara þessa leið,
því.að Japanir geta farið yfir
Rússland um Kákasus til Tyrk-
lands.
Síðustu vikur hafa þessar
ílugferðir verið tíðari en áður.
Það er ef til vill í sambandi
við kröfur Itala og Þjóðverja
um að Japan ráðist á Rlissa.
915 flugvélum grand-
að yfir Malta.
Á síðasta ári voru 915 þýzkar
og ítaískar flugvélar skotnar
niður yfir eynni Malta.
Fluglið eynnar grandaði 733
flugvélum, en loftvarnabyssur
hinum — 182. Bretar misstu 195
flugvélar yfir Malta á sama
tíma.
Allt árið 1942 höfðu aldrei
fleiri en 100 brezkar flugvélar
bækistöð á Malta i einu.
Rúml. 250 þús. baðgestir
í Sundhöllinni 1942.
Mest aðsókn á einum degi 1635 manns.
Vísir hefir aflað sér upplýsinga hjá ungfrú Sigríði Sigurjóns-
dóttur, forstjóra Suridhallarinnar, um aðsókn að Sundhöllinni
síðastliðið ár. Hefir aðsóknin að Sundhöllinni aukizt á 5. þús-
und einstaklinga frá árinu áður.
Alls hafa 257.580 manns sótt Sundhöllina árið 1942, en 1941
voru baðgestir 253.499.
. Þá var, rélt fyrir jólin eða
23. des. s. I. sett nýtt met í að-
sókn. Komu þá alls 1635 manns
iá einum degi í Sundhöllina, og
er Jjað Iiált á Jjriðja hundrað
fleira, en komið hefir á nokkur-
um einum degi áður. Voru Jjetta
einvörðungu Islendingar.
Metsókn á einum degi var áð-
ur laugardaghm fyrir páska á
s. 1. lári, en Jjá komu 1375 bað-
gestir.
Baðgestir Sundhallarinnar
skiptast þannig niður í flokka:
Út úr Jjessari skýrslu og sam-
áriburði heggja áranna, má lesa
ýmislegt athyglisverb T. d. kem-
J ur Jjað berlega í ljós að aðsókn
j karlmanna hefir minnkað að
1 verulegu leyti en hinsvegar vax-
ið stórkostlega aðsókn kvenna
og telpna, eða samtals um 12
þúsund frá árinu áður.
Þá hefir skólaböðum fjölgað
um nær þriðjung á árinu en
bermannaböðum fækkað til
'mikilla muna.
Margir gestir koma daglega i
um slóðum. Eru þær 30—50 km. 1942 1941 Sundhöllina, jafnvel eldri menn,
frá Iíursk. Karlar . . . . 130.610 139.510 og láta helzt ekki nokkum dag
Þarna eru Rússar komnir i Konur 33.934 27.725 falla úr. Er J>eim Ijós sú mikla
héruð, sem liafa ver ð í 15 mán- Drengir ... 31.667 29.360 hollusta, sem sundíþróttin veit-
uði á valdi Þjóðyerja. Telpur . . . . 36.339 30.848 ir, og væri betur, ef þeir væru
$ Skólaböð . . 19.463 13.024 fleiri, sem skyldii J>ann sann-
Kerlaugar . 518 453 leik.
Ujerm.böð 2.304 9.871 Hreingerningar hefjast í
son, Skúli Guðmundsson, Svein- Sundfélög Sundhöllinni þann 21. Jx m. og
björn Högnason, Þorsteinn Þor- karla . .. . 2.350 2.351 verður henni J>á lokað i viku-
steinsson. kvenna . . 395 357 Frh. á 3. sjðu.