Vísir - 10.05.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiöjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simt:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 ilnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, mánudaginn 10. maí 1943.
103. tbi.
3ÁR.
í <lag eru þrjú ár liðin síðau
Þjóðverjar hófu innrás sína i
Belgíu, Holland og Luxemhurg
árið 1940. í dag em lika þrjú ár
liðin síðan Bretar settu lið á land
hér í Reykjavík.
Italskur herforingi tekur
llmsát u rsÁntskn d
í Uollsiiidi.
Herlög hafa verið sett í Hol-
iandi og má enginn landsbúi
ýera úti eftir kl. 8 að kveldi til
dögonar.
Allir fundir eru bannaðir og
fleiri en fimm manneskjur
mega hvergi vera saman. Jafn-
framt hafa verkföll og verk-
bönn verið bönnuð af landstjór-
anum, Seyss-Inquart. Hver, sem
brýtur i bág við þetta eða ó-
hlýðn'ast lögreglunni, getur átl
á hættu að verða liflátinn.
Skemmdarverk
við sti órninni í Túnis
ö
Fln&rlier niöudnlveldomio er fnrinn a brott
1
Danmörku.
Danska útvarpið skýrði frá
þvi f gær, að stálsmiðja ein í
Fredbrikssund hafi brunnið til
kaldra kola í fyrrinótt.
Otvarpið skýrði frá því, að
allar likur virtust henda til þess,
;að kveikt hefði verið í stál-
smiðjuimi.,
, í mánuðinum sem leið
skemmdust fimm verksmiðjur
af eldi i nágrenni Kaupmanna-
hafnar og í marz eyðilagðist ein
af smiðjum Burmeister & Wain
,af eldi.
Surmáí
Bretar hörfa. j
Japanir hafa neytt Breta til að ,
halda enn undan í Burma.
Herstjórnartilkynningin frá ‘
’Nýju-Dehli i gær greindi frá þvi,
að brezku og indversku hersveit-
irnar hefðu látið undan síga frá
þorpinu Buthedaung, sem var
ein fremsta varnarstöð þeirra
síÖustu vikur. Japanir Iiöfðu
komizt á veginn ttiilli Maung-
daw og Buthedaung og það gerði
þetta undanhald nauðsynlegt, til
að forðast umkringingu.
Brezkar og ameriskar flugvél- 1
ar hafa gert árásir á ýmsar
borgir í Burma, án þess að
verða fyrir nednu tjótti. j
Meðal 50,000 fanga em 4
þýzkir hershöfðingj ar.
>•
Ogrurlcgf loftárás á Palcrmo.
Möndulveldin hafa nú loks greint frá því, að
Rommel sé ekki lengur við stjóm hersveita
þeirra í Afríku og þau hafa líka sagt frá því,
að von Arnim hafi einnig verið látinn hafa sig á brott
þaðán raeðan hægt var. Það er ekki þýzkur herforíngi,
sem látinn er stjófna síðustu vörninni, heldur hefir sá
heiður fallið lítt þekktum itölskum hershöfðingja í
skáut. Völkischer Beobach-ter segir frá því í morgun,
að þessi arftaki Rommels heiti Mezze.
Eísenhower gaf út þrjár aukatilkynningar í gær. Fjölluðu
þær um það, að öll skipuleg vöni væri liætt hjá Bizerta, fauga-
talan væri kömin upp fyrir fimmtiu þúsund og meðal fangarina
væri fjórir þýzkir liershöfðingjar. Ixrifar þýzk-ítalska hersins
eru að koma sér upp vörnum við rætur Hammamet-skagaiis,
en þær munu eklci verða nein veruleg liindrun, þegar barida-
méttn liafa flutt lið sitt þangað og geta hafið @ókn sína þar.
Rússar við nýja
þýzka varnalínu
í Kúban.
Rússar segjast vera komnir að
aýrri vamarlínu Þjóðverja í
Kuban-héraði og standa þar nú
harðir bardagar.
Þjóðverjar segja einnig frá
þvi, að bardagar sé mjög harðir
og mannskæðir þarna og segjast
hafa eyðilagt 20 skriðdreka fyr: ;
ir Rússum í fyrradag. Þjóðverj-
ar segjast einnig hafa sökkt fjór- !
um litlum skipum fyrir Rúss- ,
um, sem voru á ferð undir vernd
smáherskipa undan Kákasus-
ströndum Svartahafsins.
Fins og undanfama viku
halda Rússar áfram að gera loft-
árásir á flutningamiðstöðvar
Þjóðverja langt að baki víg-
stöðvunum.
Blaðamenn símuðu í gær, að
engar þýzkar eða ítalskar flug-
vélar sæjust lengur yfir 'runis
og mætti telja það alveg víst, að
flugsveitir ítala og Þjóðverja
liefði verið látnar fara norður
til Sikileyjar, til þess að forða
þeim frá algerri tortímingu. Á
Hámmamet-skaga eru nokkrir
þriðja flokks flugvellir, en þeir
eru ekki nothæfir fyrir svo hrað-
fleygar og þungar flugvélar, sem
nú eru notaðar.
t
Brottflutntngur í stórum stíl
ekki reyndur.
Fluglið Breta og Bandaríkja-
manná er i sífelldum leiðöngr-,
um yfir skaganum og sjónum
meðfram honum og verður
livergi var við nein merki þess,
að reynt verði að fiylja lið ítala
og Þjóðvcrja á hrott í stórmn
stíl. Nær eingöngu bátar og kæn-
ur eru í höfnum skagans og
brezki flotinn hefir gert tvær
stórskotaliðsárásh' á höfnina í
Ivilibia, en hún er stærsta höfn-
in þar.
Vélskip liafa þó verið notuð til
að flytja særða menn frá skag-
anum til Pantelleria, en þau taka
aðeins rúmlega hálft hundrað
manna.
50.000 fangar.
Það var ekki fyrr en í fyni-
íiótt og gærniorgun, sem hinar
einangruðu sveitir Itala og Þjóð-
verja fóru að gefast upp i stór-
um -stíl. Á einum stað hjá Bi-
zerta gáfust 5000 Þjóðverjar
upp í einum hóp, þegar þeim
varð 1-jóst, að þeim væri ekki
undankomu auðið. Þannig var
það víðar, sveitirnar gerðu sér
ckki strax fyllilega Ijóst, hversu
algeran ósigur lier ]>eirra liafði
beðið, en þegar þær gerðu ]>að,
þá lögðu þær árar í bát.
Á öðrunr stað gafst 1000
manna sveit úr Hermann Gör-
ing-deildinni upp í einu lagí, en
sú deild var talin meðal liinna
læztu, sem Þjóðverjar liöfðu á
að skipa.
í gærmorgun var ekki talið
að handamenn liefði tekið nema
um, 20.000 fanga, en sú tala
hæklcaði upp í 50.000 um kveld-
ið. Meðal þessa fjölda eru fjór-
ir hersliöfðmgjar og allir með-
limir herforingjaiuiða þeirra.
Hershöfðingjarnir heitá Mann-
teufel, er stjómar deild, sem
Jieitir eftir honum, Weber, yfir-
maður 334. fótgönguliðsdeildar
Þjóðverja, Krause, yfirmaður
stórskotaliðsdeilda og Ðorowitz,
yfirmaður 15. hryndeildar Þjóð-
verja, en liann gafst upp fyrir
Jiinum gömlu andstæðingum
sínum í 7. brezlui bryndeildinni,
sem hafði verið fliitt frá 8. Iiern-
um.
400 flugvélar
ráðast á Palermo.
Flugvirki, Marauder- og Mit-
chell-vélar, gerðu í gær ægiJega
árás á Palernu) á Sildley. Fóru
fjögur hundruð flugvélar í þenn-
an leiðangur, þegar taldar eru
með Lightning-vélarnar, sem
voru sprengjiiflugvélunuin til
yerndar. Varpað var niður fimm
sinnum meira sprengjumagni
en nokkuru sittni hafði verið
varpað i árás, /sem gérð hefir
verið frá hækisföð í Norður-
Afríku.
Árásin var gerð i björtu, en
þegar njósnaflugvél flaug yfir
horgina einni klukkustund eftir
að henni lauk, var reykhaf
svo mikið yfir borginni, að ekki
sást til jarðar og ekki Iiægt að‘
taka myndir af skemmdunx.
Hundrað flugvélar gerðu
einnig árás á Pantelleria.
Hvers vegna
ekki Rommel 7
Bandamenn segjast hafa á þvi
fullar sannanir, að von Arnim
hafi verið látinn taka við, af þvi
að Rommel er með elztu stuðn-
ingsmönnum Hitlers og þýzku
þjóðinni liefir verið sagt svo
margt og mikið um herstjórnar-
snilli hans, að það mundi ekki
vera hyggilegt að láta hann liafa
sama hlutverk í Tunis og Paulús
hershöfðingja í Stalingrad. Arn-
inu átti að verða píslarvotturinn
þar, segja blöð bandamanna, en
nú er jafnvel hann of „fínn“
til að bera ábyrgðina og ítali
hefir tekið við.
Sóknarvopn bandamanna í N.-Afríku

II
Randamenn hafa ini loksins kmiið fram úrslit í Túnis, þótt
síðasta hreingerningiii sé enn eftir. Það voru flugsveitir, stór-
skotalið og hryndeildir bandamanna sem réðu úrslitum {xirna
og myndirnar hér að ofan sýna fulltrúa tveggja Jieirra. Efri
niyndhi er af Sherman-skriðdreka, en enginn skriðdreki banda-
manna er húinn stærri fallhyssu. Neðri myndin cr af Marauder-
flugvél. Hún er liaðfleygasta sprengjuflugvé!. sem handamenn
hafa í fórmn
smtim.
Heyskortur hjá
hændum.
Freg-nazt hefir, að víða sé far-
ið að bera á heyleysi, bæði í nær-
sveitum Reykjavíkur og austan-
fjalls. Kvað sumstaðar ekki
vera til heystrá, ekki einu sinni
handa kúm.
Vísir snéri sér til Steingrims
Steinþórssonar, búnaðarmála-
stjóra, og spurðist fýrir um það,
hvort ahnennt væri farið að bera
á heyleysi á landinu... Sagði
hann það ekki vera,- og enda
þótt Iiami hefði fréttir af hey-
leysi lijá einstaklingum,. hefðu
hvergi komið fram tilmæli né
heiðni um opinbera hjálp. .
Búnaðarmálastjóri, tjáði Visi
ennfremur, að hændur hefðu
sumstaðar verið búnir að sleppa
fé fyrir norðanhretið. Taldi
hann liklegt, að fé þetta myndi
fara illa, og jafnvel þótt það
yrði tekið i hús aftur, kæmi'það
ekki að fullkomnmn notum, þvi
að ær sern komriar væri að
brirði og búiíi væri að sleppa úr
húsi, þyldu illa að vera teknar
á gjöf að nýju. Sauðbqrður er
yfirleitt ekki þypjúðlir §nnj)^ e,j
mun byrja næstu daga.
Pá taldi búnaðarmálastjóri
ekki óseiirújtígt að holdgrömi
hross, sem hafa» gengié úti í
vetur mundu ekki þola þesar
hörkur og drepast.
aður deyr aí
éngiseitrun.
Giraud hvctnr
Frakka lil að
vera rófieg:ir
Giraud hélt í gær útvarpsræðu
til frönsku þjóðarinnar frá Al-
sír.
Hann varaði þjóðina við því
að sýna óþolinmæði og gera eitt-
hvað, sem gæfi Þjóðverjum á-
stæðu til að fremja hryðjuverk
og heita nýjum ofheklisráðstöf-
unum. Sagði Giraud, að Frakk-
ar mundu verða látnir vita, þeg-
ar stundin væri komin og þá
yrðu þeir að láta til skarar
skríða úr öllum áttum i'einu.
Dpakk sjórekinxx tréspíritus
Aðvörun frá Dómsmálaráöuneytinu.
f g-ær vildi það slys til í
Þvkkvabænum, að maður drakk
eitraðan tréspiritus, sem fund-
izt hafði á f jöru, og beið hana af.
, Maðurinn var frá Unhól í
Þykkvabæ. Járntunnu, fulla af
tréspiritus, hafði rekið á
Þykkvabæjarfjörur, og voru
nokkrir menn, sem reyndu
spiritusinn, án þess að nokkrir
þéirra ‘drvkki mikið. Varð eng-
Eisenhower fær
heillaskeyti.
Þeir Georg Bretakonungur og
Roosevelt forseti Iiafa sent Eis-
enhower yfirhershqfðingja
lieillaskeyti fyrir hreystilega
framgÖngu. Segja jieir, að lion-
um hafi tekizt m,eistaralega að
steyjia mönnum af mörgum
þjóðemum og litilm i eina ó-
sigrandi heild. Georg konungur
segir, að nú sé að nokkuru leyti
búið að greiða fyrir Dunkirk-
ófarirnar.
Þakkarguðsþjónustur voru
hahlnar víða í Englandi i gær.
nm hinna meint af.
Dómsmálaráðuneytið liefir i
tilefni af þessu birt aðvörun til
almennings og varað við neyzlu
á vogreknum. spiritusi, þvi að
banvænn tréspiritus sé livorki
að lit, bragði né lykt i neinu
frábrugðinn venjulegum spiri-
tus.
Níðiistu fréttir
Herstjórnartilkynningin frá
Tunis segir, að brezki flotinn
hal'i nú fyrir sitt leyti slegið
hring um Hammamet-skaga og
þar með sé vonlaust fyrir mönd-
ursveitirnar að komast undan
sjóleiðis.
Bandamenn hafa tekið fleiri
hershöfðingja til fanga og eru
nú a. m. k. 6 svo háttsettir for-
inggjar í höndum þeirra.
Japan: Kafbátur hefir skotið
á borg á Hokkaido — nyrztu af
japönsku eyjunum.
Japanskt lið hefir tekið But-
hedaung.
Árás á Attu.
Bandaríkjahersldp hafa gert
stórskotaliðsárás á stöðvar Jap-
ana á Attu-eyju i Aleuteyjum.
Herskipin héldu nppi skothrið í
25 minútur og beindu henni að-
allega gegn sjófíugvéfastöð og
hafnarmannvirkjum, sem Jap-
anir eru að koma sér upp. Tjón
varð töluvert. ‘ >
Imftárúsum er jafnt og þétt
haldið uppi á stöðvar Japana á
Kiska.
Matvælaraöstefnan
í U. S.
Bandarikjástjórn hefir boðið
ríkisstjóra íslands að senda full-
trú á ráðstefnu, er hefst í Ilot
Springs, Virginia, Bandarikj-
unum, þann 18. þ.'m., til þess
að ræða framleiðslu og dreif-
ingu matvæla að styrjöldinni
lokinni, svo og ýms önnur mál,
er miða að eflingu velmegun-
ar þjóða almennt.
Ríksstjórnin hefir þakkað
boðið og tilnefnt sem fulltrúa
íslands:
Thor Tliors sendiherra, for-
mann; Helga Þorsteinsson,
framkvæmdastjóra Samhands
ísl. samvinnufélaga í New York
og Ólaf Johnson ræðismann,
framkvæmdastjóra innflytj-
endasambandsins, New York.