Vísir - 10.05.1943, Qupperneq 2

VtSIR
Slysavarnasveitin Ingólfur
efnir til fjársöfnunar á
lokadaginn.
Merkjasala fer fram í bænum og sýning í
skemmuglugga Haraldar.
é<
Frétíaritari Vísis hitti síra Sigurbjöm Einarsson að máli í
morgun, en svo sem kunnugt er, er hann formaður slysa-
vamadeildarinnar Ingólfs hér í bænum. Var blaðinu kunnugt
um að deildin hafði hug á að vekja athygli almennings á slysa-
vamastarfseminni, og hefir valið til þess Iokadaginn 11. maí
n. k. Sá dagur er nú að vísu ekki lengur með sérstökum blæ
hér í Reykjavík, en áður var það svo, og full ástæða til að minn-
ast sjómannanna þennan dag og efla slysavarnastarfsemina. —
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAöACTGÁFAN VlSIR H.F.
Kitstjórar: Kristján GuSiauKsson,
Hersteinn Pélsson.
Skrifstofa: FélaKsprentsmiðjunni.
AfgrreiBsia Hverfissrötu 12
(gengið iun frá Ingólfsstræti).
Simar: 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuöi
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Skattar og álögur
VJ M langt skeið heí'ir þess gætt
um of, að löggjafinn hirti
ekki um frelsi einstaklingsins
og réttindi, allra sízt þeirra, sem
vegnað kann að hafa sómasam-
lega í Iífinu og brotizt liafa á-
fram með dugnaði og atorku í
áttina til velmegunar. Ákveðn-
ir stjóramálaflokkar virðast
liafa af því nokkurnveginn fasta
atvinnu, að ófrægja þessa menn
og nefna þá öllum illum nöfn-
um, og er engu líkara en að þeir
hafi gert sig seka um höfuðsynd
í garð þjóðfélagsins. Réttur þess-
ara manna. er taiinn enginn, en
hinsyegar ed^a aðrir rétt á að
traðka á þeim svo sem frekast
verður við komið. Löggjafinn
gengur á undan sumpart með
því að setja allskyns höft og
hömlúr, afgeríega að óþörfu, á
atvmnufreisi manna, en sunv
part er keppzt við að léggja á
svo þunga skatta, að engir geti
undir risið, þótt ríkið hafi þeirra
ekki beina þörf.
Við íslendingar höfum fengið
allverulega reynslu í þessum
efnum, enda var svo komið, að
vegna óheilbrigðrar löggjafar í
atvinnu- og fjárhagsmálum, er
stríðið skall á, að jafnvei for-
rnaður Framsóknarflokksins
viðurkenndi lieinum orðum að
fjárhagur ríkissjóðs væri svo
bágborinn, að spyrna þyrfti við
fótum og hverrfa með öllu frá
fyrri villu. Atvinnulífið var ger-
samlega lamað og bein nauðsyn
var talin til að allir flokkar sam-
einuðust, ef vera mætti að með
því móti væri uunt að reisa við.
Þannig var þá komið, þótt aug-
ljóst sé að þjóðin hefir öll skil-
yrði til að búa við sæmileg kjör,
haldi hún rétt á málunum og
stjómi þeim með viðeigandi var-
úð. Vegna samstarfs flokkanna
tókst að bjarga mörgu við og
hagur þjóðarinnar stórbatnaði á
skömmum tima. Hinsvegar
tókst svo óhönduglega til, að
samfara bættum hag þjóðarinn-
ar óx kommúnistum ásmegin,
þótt þeir rækju leynt og ljóst
hreina niðurrifssíarfsemi. Menn
gerðu almennt ráð fyrir að slíkt
væri styrjaldarfyrirbrigði eitt,
sem ekki myndi reynast varan-
legt, eoda er vitað að ýmsir þeir,
sem stutt hafa kommúnista við
kosningar að undanfömu, hafa
ekki gert það af þvi að þeir væru
ánægðirmeð stefnu kommúnista
og væru samþykkir henni, held-
ur fyrsí og fremst til hins, að
sýna óánægju sína gagnvart
þeim, sem í stjóm sátu.
Kommúnstar hafa þráfaldlega
lýst yfir því, að ætlun þeirra
væri að setja Iiér á stofn annað
stjómskipulag að rússneskri
fyrirmynd. Viðleitni þeirra hlýt-
ur því að beinast að niðurrifi
þess, spm fyrir er, og allt það,
sem til ófremdar veit fyrir
þjóðfólagið, er vatn á myllu
kommúnistanna. Því er um að
gera fyrir þá að skapa hér sem
mest öngþveiti í fjárhags- og at-
vinnumálum, þannig að unnt
verði að ala á óánægju og kröfu-
gerð, þar til atvinnuvegirnir eru
lagðir í rústir. Með þetla mark
fyTÍr öugum eru svo hafnar
taumlausar ofsóknir gagnvart
framkræmdamönnunum og
Hvaða ráðstafanir eru þegar
gerðar vegna fjársöfnunarinn-
ar? spyr fréttaritarinn.
„Fyrst ogfremst þær að senda
hóp af ungum stúlkum, —- má-
ske verðandi sjómannskonum,
— út um bæinn með merki, sem
sérstaklega Iiafa verið búin lil
vegna dagsins, og verða seld á
götunum. Stúlkurnar verða
auðþekktar, verða i hvítum
klæðum. Ágóði þessarar merkja-
sölu rennur að sjálfsögðu til
slysavarnastarfsemi. Menn eru
beðnir að taka stúlkunum vel,
— þær vinna fyrir gott málefni.“
Verður fleira um að vera?
„Já. Eg vil minna menn á að
lita i skemmugluggann hjá Har-
aldi. Þar verður sýnt svart á
Jivítu hvílík verkefai eru fyrir
slysavarnastarfsemina og hverju
hægt er að koma til leiðar. Það
verða sýndír tveir uppdrættir
af íslandi. Við strendurnar eru
sýndar myndir }>eirra skipa,
sem farizt hafa og slrandað á
undanförnum árum. Fyrsta
kortið sýnir árin 1928—1937,
fyrstu 10 órin er Slysavarnafé-
lag íslands starfar. Á þvi skeiði
farast hér við Iand 129 skip
vfir 12 smálestir, — þar af 66
íslenzk. Næsta skeiðið nær svo
reynt að koma þeim á kné, enda
er það einn áfangi á leiðinni til
ráðstjórnar. Framsóknarmenn
og Alþýðuflokkurinn hafa
dyggilega fetað í fótspor komm-
únista, og hefir það þó komið
mjög skýrt í Ijós nu upp á síð-
kastið, að bændur landsins geta
enga samleið átt með kommún-
istum.
Blöð þessara flokka hafa
mjög deilt um það síðustu dag-
ana, hver flokkanna vildi ganga
lengst í skattaálögum, rétt eins
og líf flokkanna lægi við að þeir
yfirbyðu hyer annan í þessum
málum. Mun þó ýmsum þykja
nóg um, og hinir varkárari
menn ekki telja það hina einu
sáluhjálplegu leið, að hækka
skatta að óþörfu. Það er eðlilegt,
að kommúnistar vilji hækka
skattana og koma í veg fyrir
eðlilega efnahagsþróun i land-
inu, en það réttlætist af því einu,
að flokkurinn vill annað stjórn-
skipulag. Hinir flokkarnir hafa
alls enga afsökun í þessu efni,
enda eru þeir beint og óbeint
að ganga með þessu erinda
kominúnista. Auðsætt er að hin
róttækari öfl í Framsóknar-
flokknum hafa sig mjög í
fnumni. Þannig hefir formað-
ur flokksins nú nýlega látið af
formennsku þingflokksins, en sá
maður, sem næst stendur
kctmmúnstum, tekið við. Ekki
er unnt að sjá fyrir hverjar af-
leiðingar þetta hefir, en Iíklegt
er að til ýmsra stórtíðinda kunni
að draga áður en lýkur. Ekki
virðist heldur óeðiilegt, að lín-
urnar skýrðust frekar en orðið
er, þannig að þeir menn, sem
styðja vilja kommúnista, fari
yfir til þeirra og sameinist þeim
í skattabaráttunni, en hinir, sem
ekki eru þeim sammála, taki
upp frekari vörn fyrir borgar-
ana en tiðkazt hefir til þessa og
efli um Ieið það lýðræði, sem
menn vilja halda í heiðri í land-
inu.
yfir árin 1938 til ársloka 1912.
Þá veiti menn j>ví athygli að á
þessu áraliiii er skipatjónið fih
töluiegá miklu minna, þrátt
fyrir það |)ólt dregið liafi verið
úr venjulegum öryggisráðstöf-
unum vegna styrjaldarinnar. Á
Jæssuni óruni hafa farist 46
skip hér við land. Þetta virðist
hending um J>að hverju menn
geta áorkað með aukinni varúð,
árvekni og tækni í slysavömum.
Athyglisvert er það fyrir Reyk-
víkinga að langflest af þessum
skipum farast i næsta nágrenni
Reykjavíkur umhverfis Reykja-
nes. Það, sem mesta þýðingu
hefði lil að afstýra slíkum slys-
um og óhöppum eru blátt áfram
hafnarbætur.“
Verður fleira lil sýnis?
„Mynd af Sæhjörgu, sem er
undir stjórn Slysavarnafélags,-
ins, J)ótt hún sc leigð rikinu.
Hún hefir alls aðstoðað 129 skip
til síðustu áramóta. Þá verða
sýnd björgunartæki, línubyssur
og ljóskastarar, sem eru ný-
fengnir frá Ameríku og eru
miklu fullkomnari en áður
Iiafa þekkst. Eg vil svo að lok-
mn hrýna Jiað enn fyrir mönn-
uni að sýna Jæssu máli samúð
og veita J>ví styrk og eg efast
lieldur ekki um að það muni
koina í ljós að slysavarnastarf-
semin á rika sanríið allra Is-
lendinga og ekki sízt Reykvik-
inga. Það er aðeins eitt sem eg
vildi benda reykvískum karl-
inöhnum á að lokum: Að gerast
meðlimir í Ingólfi. Árgjaldið er
einar 5 krónur og J>áð fé sem
Jjannig kemur inn rennur óskipt
til slysavama. Kjörorð Ingólfs
er : Allir karlmenn í Ingólf, og
]>að ætti að vera borgaraleg
skylda allra karhnanna hér í
höfuðstaðnum.“
*P S. ELIOT, eitt frægasta nú-
" lifandi ljóðskáld Breta, er
væntanlegur hingað á næstunni.
Á hann að opna sýningu, sem
British Council gengst fyrir.
Eliot fór til Svíþjóðar í fyrra-
haust, flutti þar fyrirlestra og
las upp. Verður för hans hingað
Iiagað á svipaðan hátt, Var ferð
hans liingað ráðgert að jæirri
ferð Iokinni, en varð ekki úr
fyrr, vegna veikinda.
A sýningunni, sem haldin
verður í skála myndlistarmanna
og hefst í byrjun júní, verða
sýndar brezkar bækur, kopar-
stungur og ljósmyndir. Það er
John Steegman, fyrirlesari við
Þjóðlistasafnið í London, sem
stjómarsýningunni og flytur
einnig nokkra fyrirlestra. Er
hann nýkominn frá Spáni og
Portugal, þar sein hann hafði
sýningar og hélt fyrirlestra.
Hjónaefni.
Nýlega hafa opinberað trúlofun
sína ungfrú Guðrún Aradóttir,
skrifstofumær á Skattstofunni óg
Ólafur Björnsson dósent við Há-
skólann.
Skíðafæri aldrei
betra en nú.
I gær voru um 100 manns á
skíðum við Kolviðarhól og í
Henglafjöllum. Hafa nú alls
nokkuð á þriðja þúsund manns
gist Kolviðarhól í vetur, en dag-
gestir hafa verið miklu fleiri. —
Einnig efndu hæði K. R. og
Skiðafélagið til skíðaferða um
helgiua. t
Það úl af fyrir sig er eftir-
tektarvert, að um nokkrar helg-
ar í skannndeginu í vetur þyrpt-
ist fólk Jiegar í tuga- og hundr-
aðatali upp i skíðalöndin um-
hverfis bæinn. En núna, J>egar
dagurinn er orðinn langur og
liægt er að vpra úti í sólskini
frá árla morguns til síðla kvölds,
og færi eins og það hefir bezt
verið á öllum vetrinum, láta
ekki nema nokkrar hræður sjá
sig á skíðum.
Fólk heldur almennt, að ekki
sé unnt að fara á skíðum úr
því að sumarið er komið. Oft
er það líka þannig, en að þessu
sinni er í flestu fjalllendi um-
hverfis hæinn svo mikill snjór,
að hann mun endast langt fram
eftir vori, jafnvel þótt leysing-
ar verði miklar. Mun þetta i
aðalatariðum gilda jafnt um
Bláfjöll, Hengil og Skálafell, svo
ekki sé talað um Botnssúlur,
sem nú eru alhvitar niður i
rætui\
Skal fólki benti á það, sem
áhuga liefur fyrir skíðaíþrótt-
inni, að enn er ástæðulaust að
leggja skíðin á hilluna með þeim
ásetningi að spenna J>au ekki
á sig fyrr en að hausti.
Bcbíöf
frétfír
Skákþingið.
í kvöld verða tefldar biðskákir,
en síðasta umferð verður tefld á
miðvikudagskvöld.
Reykvíkingafélagið
er 3ja ára í dag. Reykvíkingar.
.minnist afmælisbarnsins.
Benzínþjófnaður
færist nú mjög í vöxt, en hann er
býsna hættulegur leikur. Benzíninu
er stolið á J>ann hátt, að það er sog-
ið með slöngu upp úr benzingeym-
um farartækjanna, og fer þá jafn-
an eitthvað af J>ví í munninn. En
það lænzín, sem selt er óhreinsað,
er stórhættulegt, vegna eiturs, og
mega benzínjrjófar eiga von á slæmri
eitrun, auk þess sem upp kemst um
þjófnaðinn, þegar þeir komast und-
ir læknis hendur.
Ljótur bæjarbragur.
Daglega er unnið að því að
hreinsa Austurvöll af allskonar
pappír og rusli, sem fleygt hefir
verið þar eða fokið þangað. Þó er
hitt leiðara, að daglega þarf að laga
til blómsturlæðin, vegna þess að
ýmsir óþokkar gera sér leik að því
að labba um J>au. Ætti þeir, sem
standa slíka dólga að verki, að af-
henda J>á lögreglunni.
Næturvörður.
1 Lyfjabúðinni Iðunni.
Ekknasjóður íslands,
afhent Vísi: 50 kr. frá sjómanns-
konu.
Vísir
veitir, að gefnu tilefni, móttöku
gjöfum til Ekknasjóðs íslands.
Bæjarverkfræðingi
hefir verið falið af bæjarsjóði
að sjá um, að heppilegri staður
verði fundinn fyrir pylsuvagnana
en Kolasundið. Er þetta gert sam-
kvæmt ósk Útvegsbankans.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19,25 Hljómplötur: Nýtízku
villimannadansar. 20,30 Erindi:
Vertíðarlok (Sigurður Einarsson
dósent). 20,50 Tónleikar (plötur).
21,00 Um daginn og veginn (Frið-
finnur Ólafsson viðskiptafræðing-
ur). 21,20 Útvarpshljómsveitin:
Norrænir þjóðdansar. Einsöngur
(Ævar R. Kvaran): a) Kveðja
(Denza). b) Vögguíag (Járnefelt).
t) Gígjan (Sigfús Einarsson). d)
Ég heyrði þig syngja (Coats).
Kanadiskur liðsfor-
ingi ræðir um ísland.
Kanadiskur liðsforingi, King
lautinant, talaði í gærkveldi i
brezka útvarpið i útvarpstíma
til Iíanada og minntist með
mikilli ánægju dvalar sinnar á
íslandi, skömmu eftir hernám
Breta.
King lautinant skýrði frá J>ví,
að hann hefði verið sendur til
íslands á stóru farþegaskipi,
ásamt miklum brezkum her,
skömmu eftir að hrezkir sjólið-
ar hefðu hertekið landið og
dvalið J>ar um hríð, unz liann
var kallaður aftur til Bret-
lands.
„Okkur lék að vonum mikil
forvitni á að kynnast þessu litt
J>ekkta og mjög misskilda
landi,“ sagði King. „Til mikils
hugarléttis komumst viðaðraun
um, að landið var ekki eins
kalt og nafnið bendir til. Lofts-
lagið er milt, vegna Go'lf-
straumsins, sem umlykur
strendurnar, en það er auðvit-
að galli, að þarna er næstum
aldrei logn — eg á við Reykja-
vikursvæðið, þar sem eg dvald-
ist lengst af.
Það var gaman að kynnast
höfuðborginni, sem er þrifa-
leg og notaleg borg með um
40.000 íbúum. Fólkið er hlátt
áfram og hæverskt, dömurnar
vel klæddar, og sumar — að
minnsta kosti þær eldri —
ganga í skrautlegum þjóðbún-
ingum. Almenningur hafði
aldrei fyrr séð neitt hervirki,
enda er þjóðin friðsöm og ó-
áreitin, og það var með tölu-
verðri forvitni, að fólkið athug-
aði liinn nýtízku herbúnað
okkar.
ísland hafði þá til skamms
tíma verið undir Danmörku
gefið, en er nú frjálst lýð-
veldi(!) Landið er gætt sér-
lcennilegri fegurð. Þar skiptast
á hraun og brunasandar, skrúð-
græn engi og tún, en inn á milli
óræktarlönd, Iiolt og urðir.
Fjöllin eru fögur og tignarleg.
E11 merkilegast af öllu er að
skoða hverina, einkum goshver-
ina, og átti eg því láni að fagna
að skoða Stóra-Geysi, einhvern
mesta og fegursta goshver
heimsins, hverinn, sem gefið
hefir. öllum öðrum goshverum
nafn á flestum erlendum tung-
um.
Það er ekki ýkja erfitt að
komast niður í íslenzkunni. Ég
var fljótur að læra að biðja
um „fiskur og cliips“, „súkku-
laði“ og „kaffi“, og þegar eg
spurði „hvað kostar það?“ fékk
eg svarið i krónum og aurum
(en það er svo smá mynt, að
maður verður að hafa með sér
stór ílát fyrir skiptimyntina).
Heimilsbragur á Islandi er
hinn myndarlegasti. Húsin eru
tandurhrein og húsmæðurnar,
þessar myndarlegu konur á
þjóðbúningunum, eru ágætis
eldakonur. Ýms matur er æði
ólíkur okkar mat, en það er ein-
mitt ]>að, sem skemmtilegast er
fyrir gesti.
Mikið brá mér einu sinni,
þegar eg sá „pönnukökur“ á
matseðli og bað um þær í þeirri
trú, að þær væru svipaðar okkar
„pancakes“. Fékk eg þá nóefur-
J>unnar skífur með ávaxtamauki
og rjóma, allt kirfilega brotið
saman — en bezti matur.
Þarna komst eg líka í fyrsta
skiptí í kynni við vinstri handar
akstur.
Einn daginn fórum við til
Þingvalla í flugvél og settumst á
Þingvallavatn. Þar er hin gamli
þingstaður Alþingis íslendinga,
ligulegur og virðulegur eins og
fólkið sjálft. Þarna var elzta
þjóðþing heimsins sett fyrir
meir en þúsund árum.
Þá skildist okkur, hversu
fjarstætt það var, er oft heyrist
úti um lieim, að ísland byggi
Gabardine- og popline-
kKBfnliIriltlíir
Einnig
Karlmannarykfrakkar.
H. Toft
Skólavörðustíg 5 Sími 1035
Herbergi
til leigu. I>rifin og stilt stúlka,
sem taka vill að sér þvotta
við heimili, getur fengið leigt
herbergi 14. mai með sérinn-
gangi og öllum þægindum.
Tilboð sendist fyrir annað
kveld, merkt: „Herhérgi —
þyottur“.
Piltur eða stúlka
«óskast til afgr. í matvörubúð
14. maí. Enufremur 1 stúlka
1. júní og 1 sendisveinn nú
þegar.
Uppl. aðeins kl. 6—8 að
kvöldi.
Hjörtur Hjartarson.
Bræðraborgarstíg 1.
Stúlku
vantar í eldhúsið á Kleppi.
— Uppl. hjá ráðskonunni.
Sími: 3099.
Óska eftir
3-1 herberoJa Ibfið
helzt i nýju liúsi. Árs fyrir-
framgreiðsla. Tilhoð sendist
afgr. Vísis fyrir 13. maí,
merkt: „Fyrirfram 13/5“.
U£11119
vantar
á gott heimili 14. maí rétt við
bæinn, helzt vanan sveita-
vinnu. Gott kaup. — Uppl. i
sima 3314.
Vil kaupa góðan
Eldra model en ’35 kemur
ekki til greina.
Tilhoð, merkt: „Bíll“, send-
ist afgr. blaðsins fyrir þriðju-
dagskveld.
Skrifstofa
í miðbænum, ásamt sima og
húsgögnum ef þarf, er til
leigu hálfan daginn, frá 14.
þ. m. að telja. Tilboð, merkt:
„Skrifstofa 3x“, sendist afgr.
Visis.
Krlstján Guðlangsson
Haestaréttarlögmaður.
Skrifstofutími 10-12 og 1-6.
Hafnarhúsið. — Sími 3400.