Vísir - 24.06.1943, Page 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Féfagsprentsmiöjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Siml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 24. júní 1943.
140. tbl.
Rússar skýra frá því, að þeir hafi grandað alls 43 þúsund
flugvélum fyrir Þjóðverjum. Hér sést ein hinna þýzku flugvéla
hrapa. Hún varð fyrir rússnesku loftvamaskoti.
Vantraustsyfirlýsing
í Ástralíuþingi,
Curtin sigraði með
naumindum.
í gær kom fram vantrausts-
yfirlýsing á Curtin forsætisráð-
herra og stjórn hans í Ástralíu-
þingi. Var atkvæðagreiðslunnar
heðið með mikilli eftirvæntingu,
því að ekki var talið útilokað að
stjórnin kynni að bíða lægri
hlut. En úrslitin urðu þau að
stjórnin sigraði naumlega með
21 : 26 atkvæðum.
Það var Fadden, aðalandstæð-
ángur Curtins, sem vantrausts-
tilöguna flutti.
Mussolini skiptir
um menn.
„Vorhreingerning“ liefir stað-
ið yfir undanfarið í fasista-
flokknum. Hefir Mussolini
skipað nýja fasistaleiðtoga í 18
héröðum og skipt um eftirlits-
menn ýmissa fjölmennra félaga.
I blöðum bandamanna eru þess-
ar athafnir skrifaðar hjá inn-
rásaróttanum.
Rússland:
Rússar gera loft-
árás á Pskov.
Rauði flugherinn réðst í
fyrrinótt á borgina Pskov, sem
er skammt austan við landa-
mæri Eistlands og Rússlands
og í höndum Þjóðverja. Rússar
höfðu orðið varir við mikinn
samdrátt liðs og liergagna.
í borginni. Það voru langferða-
sprengjuflugvélar sem árásina
gerðu. Loftvarnir voru litlar,
og misstu Rússar aðeins 2 flug-
vélar. Stór svæði í borginni voru
alelda, þegar flugvélarnar sneru
heimleiðis.
Á austurvígstöðvunum er
ennþá hlé, og hafast hvorugir
að nema senda njósnarflokka,
þó að einstöku sinnum komi
til fallbyssu-einvígis.
Roosevelt hefir tilkynnt, að
hann ætli að leita samþykkis
þingsins fyrir heimild til að
kveðja verkfallsmenn til
skylduvinnu i kolanámu ríkis-
ins, ef til verkfalls komi nftur.
Bandaríkjamenn
íylgjandi alþjóða-
sambandi.
„Álítið þér að Bandaríkin
ættu að ganga í Alþjóðabanda-
lag, ef stofnað yrði eftir stríð-
ið?“
„Mynduð þér samþyklcja að
skömmtun væri haldið áfram í
5 ár eftir stríðið til þess að
iijálpa fólki i öðrum löndum,
sem sveltur, í því skyni að reyna
hvort alþjóðabandalag getur
komið i veg fyrir stríð?“
Þessar spurningar voru lagð-
ar fyrir almenning af amerískri
skoðanakönnunarstofnun, The
National Opinion Research Cen-
ter. Blaðið PM í New York birt-
ir svörin. Fyrri spurningunni
svörúðu 69% já, 5% já með
fyrirvara, 14% ne'i og 10% voru
óákveðnir. Seinni spurningunni
svöruðu 82% já, 14% hei og
4% voru óákveðnir.
Georg Bretakonungur
hjá 8. hernum.
Georg Bretakonungur kom
frá Malta til Tripoli>á mánudag
og skoðaði 8. herinn brezka,
amerískar og franskar hersveit-
ir. Þótti konungi mjög eftirtekt-
arvert, hversu víða úr hrezka
heimsveldinu hersveitir 8. hers-
ins eru, frá Nýja Sjálandi, Suð-
ur-Afríku, Indlandi, auk her-
sveita fri Bretlandseyjum.
Loftárás á Sviss,
Svissnesk ú.tvarpsstöð skýrði
frá því daginn eftir árásina á
Friedrichshaven, að nokkur-
um sprengjum liefði verið varp-
að yfir Sviss. Þrír menn fórust
og noklcrir særðust af sprengj-
um, sem féllu á Kúmmessausen.
Eldsprengjur féllu einnig á Ios-
ville og Frauenfeld. Ekki var
getið, hvei-rar þjóðar sprengju-
flugvélarnar liefðu verið.
Svissneska stjórnin hefir nú
horið fram mótmæli við banda-
menn út af sprengjuárás þess-
ari, en við þýzku stjórnina út
af því, að loftvarnakúlum var
skolið inn yfir landamæri Sviss
við sama taekifæri.
Það var tilkynnt í London í
^morgun, að vopna og hernaðar-
framleiðsla Breta Iiefði á fyrsta
ársfjórðungi þessa árs orðið
40% meiri en á sama tíma í
fyrra.
4.000.000 kg. sprengja varpad á Ruhr-hérað á 36 klst.
Bandamenn ætla að ger-
eyða iðjuborgum
Ruhrdalsins.
Irsku kosningarnar:
Ápás á Miillheim í fyppinótt.
MULHEIM í RUHR-DALNUM var árásarmark flugherja
bandamanna í fyrrakvöld. Borgin liggur í miðju iðju-
héraði því, sem bandamenn virðast hafa einsett sér að
eyða smám saman með loftárásum, einbeittum að einni borg í
einu. Borgin liggur örskammt fyrir austan Duisburg og liðlega
20 km. fyrir norðan Diisseldorf. Borgin hefir mikla þýðingu í
stáliðnaði Þjóðverja, eins og allar aðrar borgir í Ruhr-dalnum,
sem Bretar hafa gert harðastar loftárásirnar á.
Með loftárásinni á Múlheim telst Bretum til að 36 undanfar-
andi klst. hafi verið varpað niður 4 millj. kílóa af sprengjum á
tiltölulega lítið svæði í Ruhr byggðum.
En alls hefir síðustu daga verið varjjað 10 millj. kílóa af
sprengjum á þessar borgir í Ruhrhéraðinu: Dússeldorf, Dort-
mund, Essen, Wuppertal, Boclium, Oherhausen, Krefeld og
Múlhausen.
Þegar f lugmennimir, sem
árásina gerðu, komu inn yfir
Ruhrbyggðina, gátu þeir áttað
sig greinilega á eldunum frá
horgum þeim, sem áður hafði
verið kveikt í. En loftvarnirnar
voru miklar og ægilegar. Ber
flugmönnunum saman um, að
þeir liafi aldrei komizt i krapp-
ari dans, þvi að allsstaðar voru
kastljósin og loftvarnaskothríð-
in víða eins og veggur væri.
35 af flugvélum Breta komu
ekki heim aftur úr árásinni.
DeValera heldur
velli.
Úrslit írsku kosninganna eru
enn ekki endanlega kunn, og
má húast við að lokatölur verði
ekki hirtar fyrr en eftir nokkra
da*ga. De Valera er þó talinn
munu halda velli..
Síðustu kosningatölur eru á
þessa leið: Fianna Fail (flokkur
'de Valera) 37 sæti, Fine Gael
(Cosgrave) 15, verkamanna-
flokkurinn 10, bændaflokkur 5,
óháðir 3.
De Valera náði sjálfur kosn-
ingu og einnig Cosgrave.
Cosgrave hafði gert sér vonir
um að geta hrundið stjórn de
Valera.
Kaupgjald verkafólks hjá
SíldarVerksmiðjum ríkisins
hefir hækkað um 130% frá
júní í fyrra.
Framleiðslukostnaður á
hvert mál síldar hefir hækkað
síðan í fyrra um kr. 3.24
vegna hækkunar vinnulauna
verkafclks og starfsmanna.
Sú hækkun sem fengizt hef-
ir á lýsisverðinu nemur 1.96
málið. Munar því kr. 1.28 sem
verðhækkun lýsisins er minni
en hækkun vinnulaunanna
og standa verksmiðjurnar að
því leyti ver að vígi en í
fyrra. '
Ef 18 krónu verð á mál-
inu er öruggt fyrir verk-
smiðjurnar þá er að sjálf-
sögðu vinnslan ekki síður
örugg og ætti að gefa meiri
arð.
Frá hæstarétti:
Grífuplegt tjón í Diisseldopf.
Tekjuskatt bar að
greiða af liagnaði
sölu hlutabréfa.
Lundúnablöðin birtu í gær stórar loftmyndir af Dússeldorf,
| sem teknar hafa verið í því skyni að komast að raun um, hve
mikill skaði varð á borginni í síðustu loftárásinni.
Hæstiréttur kvað í gær upp dóm í málinu Tollstjórinn í
Reykjavík f. h. ríkisjóðs gegn Gunnari Guðjónssyni skipamiðl-
ara. Reis mál þetta út af sölu hlutabréfa í Eimskipafélaginu
ísafold h.f. til Eimskipafélags Islands h.f. og slitum á hinu fyrr-
nefnda félagi. Vegna sölu hlutabréfanna fékk Gunnar í sinn
hlut kr. 400.000.00, en hlutabréfaeign hans var að nafnverði
kr. 16.000.00.
I Myndirnar sýna greinilega, að
1500 enskar ekrur (liðlega 600
hektarar) af flatarmáli horg-
arinnar eru samfelldar rústir,
þar sem undantekning er, ef hús
sést með þaki. Nánari skoðun á
ljósmyndunum hefir leitt i ljós,
að e'ldur liefir valdið enn meiri
skemmdum en sjálfar spreng-
ingarnar.
Sum blöðin hirta myndir í allt
að sex dálka stærð, ásamt út-
skýringum, þar sem sérstaklega
er bent á, livers eðlis skaðinn
er, hvort orðið hafi af eldi eða
spengingum.
I Könnunai'fiugmenii skýrðu
frá þvi, að i gærmorgun hefði
enn logaö eldar í Krefeld og i
Oherhausen, þar sem einnig vae
gerð áiás í fyirinótt. Þá var og
mikill reykjarmökkur yfir Iiulst
í Hollandi, nálægt Antwerpen,
þar sem Þjóðverjar hafa rektð
, milclar gervigúmmísmiðjur. I.r
álitið að með eyðileggingu }>ess-
ara gúmmíverksmiðja liafi
Bre'tum tekizt að draga til muna
úr framleiðslu Þjóðverja á
gervigúmmíi og þar með senni-
lega að seinka árás þeirra á aust-
urvígstöðvunum um. óákveðinn
tíma.
I Ilollenska stjórnin birti í gær-
dag ítrekaðar‘áskoranir til Hol-
lendinga um að halda sig sem
fjærst öllum liérnaðarstöðvum
og verksmiðjum. Var þess getið
í aðvörun sijórnarinnar, að stór-
kostlegar ioftárásir stæðu fyrir
• dyrum.
i
I
Loftárásir Þjóðverja
á England.
1 170 fyrstu daga ársins, eða
frá 1. janúar til 19. júní höfðu
Þjóðverjar varj>að alls um 1300
smále'stum sprengja yfir Bret-
land, eftir því sem Bretum telst
lil, og er það samtals um 8
smálestir á sólarhring. Brezka
fiugmálaráðuneytið hefir nú
tilkynnt, að þelta svari til litlu
meir en helmings þess sprengju-
magns, se'm Bretar vörpuðu á
einum. klukkutíma yfir Duis-
burg á dögunum, og hafi það
kostað i'jóðverja miklu meira
af flugvélum. samtals en Duis-
hurg árásin kostaði Breta.
Loftárásir á Ítalíu að
sunnan og norðan.
Lancaster sprengjuvélar fóru
til árásar á ítölsku flotahöfnina
Spezia, sem er um 80 km. fyrir
suðaustan Genúa, í nótt.
Eftir árásina á Spezia flaug
sveit Lancaster flugvéla, sem er
sama sveitin og árásina gerði
á Friedrichshaven, áfram til
Norður-Afríku. Þar lentu flug-
1 vélarnar heilu og höldnu, tóku
! aftur sprengjufarm og bensín-
! forða og gerðu aðra loftárás á
Speziía, á leiðinni heim til Eng-
lands aftur. Þær eru nú allar
lentar.
Vikurfélagið h.f. hefir nú
starfað um 3ja ára skeið með
mikilli atorku og dugnaði. Hef-
ir það m. a. sótt vikur vestur
undir Snæfellsjökul og fleytt
honum í rennu með vatni ofan
frá jökli og niður að sjó. Þaðan
hefir vikurinn verið fluttur á
skip til Reykjavíkur.
Nú er Vikurfélagið h.f. að
auka starf sitt til muna og
hefir m. a. fen^ið fullkomnari
vélar til vikursteinagerðar, en
áður liafa þekkst hér á landi.
Eru vélarnar frá Ameríku og
eru það ])ær fyrstu þeirrar
gerðar, er fluttar hafa verið til
Norðurálfu.
Með vélunum fékk félagið
ungan amerískan verkfræðing,
Mr. Paul Ivlemens, til að setja
þær niður. Fór liann mjög lof-
samlegum orðum um íslenzka
vikurinn og taldi hann einkar
Var uni það deilt í málinu
Iivenær félagsslitin liefðu fai’ið
fram og hvort skattleggja bæri
söluhagnaðinn senx eignaaukn-
ingu eða tekjur. Leit skattstjói’-
inn í Reykjavik svo á að hér
væi’i um tekjur að ræða og
lagði á skattinn samkvæmt því.
Gunnar taldi hinsvegar að skatt-
xxrinn væri ranglega á lagður og
komst fógetarétturinn einnig
að þeirri niðui’stöðu. Hæstirétt-
ur hratt hinsvegar niðui’stöðu
fógetai’éttai’ins og ákvað að
xmxbeðin lögtaksgerð skyldi
fram fax'a. Segir svo í forsend-
unx dónxsiixs:
Áfrýjandi hefir skotið máli
þessu til hæstaréttar nxeð stefnxi
8. ajxríl þ. á. Krefst liann þess,
að úi-skurður fógeta vei’ði felld-
ur úr gildi og framkvænxd lög-
taks lieimiluð fyrir eftirstöðv-
unx skattreiknings stefnda 1942
kr. 274.429.00 auk dráttaiwaxta.
Svo krefst liann og málskostn-
aðar úr liendi stefnda fyrir báð-
xun dómxim eftir mati liæsta-
réttar.
Stefndi krefst staðfestingar
liins áfi’ýjaða úrskurðar og
málskostnaðar úr liendi áfrýj-
j hentugt hyggingai'efni, bæði
livað hurðarþol og einangrunar-
liæfileika snerti.
Vikui-félagið h.f. liefir konxið
xipp allmiklum byggingum í
sanxbandi við þennan iðnrekst-
ur, ekki aðeins vélahúsi, lieldur
þurrkklefum og þurrklxjölluixx.
Er i ráði að bæta enn við all-
nxiklum byggingum á lóð fé-
lagsins hér í bæ.
Með hinum nýju vélurn er
unnt að framleiða margar teg-
xmdir vikursteina, holsteina,
vegghellna og þakhellna, og eru
vélarnar bæði mikilvirkar og
velvirkar.
anda fyi'ir hæstai'étti eftir nxali
dómsins.
Stefndi seldi fyrir hönd alli’a
hluthafa í Eimskipafélaginxx
ísafold li.f. i októbex'inánuði
1941 öll lilutabréf þess félags
Eimskipafélagi íslands h.f.
Runnu þannig allar eigxxr Eim-
skipafélagsins Isafoklai' h.f. til
Eimskijxafélags íslands li.f.
Með greindri ráðstöfpn slitu
hluthafar Eimskipafélagsins
Isafoldar h.f. félaginxi á þann
hátt, er segir i 42. gr. laga nr.
77 frá 1921. Samkvænxt 2. gr.
laga nr. 20 frá 1942, sbr, d-lið
7 gr. laga nr. 6 frá 1935, telst
til skattskylds arðs af; lilxita-
bréfum m. a. „úthlutanir við
félagsslit xnnfram xippliaflegt
hlutafjái'framlag, þ. e. ixafnverð
lilutabréfanna, og skiptii' eklci
máli í þvi sambandi, fyrir hvaða
verð þau hafa verið seld eða
keypt.“ Eftir þessu ótvíræða og
xindantekningarlausa ákvæði
verður að telja stefnda til skatt-
skyldra tekna fé það, sem liann
fékk af félagseigninni yið slit
félagsins umfram nafnverð
hlutabréfa sinna. Ber því að
taka til gi'eina kröfu áfrýjanda,
enda er xippliæð lögtakskröf-
xxnnar ágreiningslaxxs.
Eftir þessum úrslitum ber
stefnda að greiða áfrýjanda
málskostnað fyrir báðunx dóm-
unx, er þykir lxæfilega ákveðinn
samtals kr. 1200.00.
Kristján Guðlaugsson flutti
málið af liálfu ríkissjóðs, en
Einar B. Guðmundsson af hálfu
Gnnnars.
Sjúklingar á Yífilsstöðum
hafa beðið Vísi að skila þakklæti
til Lúðrasveitar Vestmannaeyja og
stjórnanda, Oddgeirs Kristjánsson-
ar, fyrir komuna og skemmtunina á
annan í hvitasunnu.