Vísir - 26.10.1943, Side 1

f---------;—■— -----------
Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
.
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar »
Blaðamenn Slmii
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 26. október 1943.
243. tbl.
BREZKI GUNNFÁNINN ' YFIR REGGIO.
Brúarstæðin yfir Trigno breikkuð.
8herinn heldur áfram sókn sinn af rniklu afli og hefir getað
* breikkað brúarsporð sinn yfir Trigno-ána til beggjá handa.
Er búið að flytja svo mikið af liði og hergögnum norður yfir
fljótið, að Þjóðverjum mun vart takast að hrekja Breta suður
yfir það aftur.
Reggio var fyrsta ítalska borgin, sem bandamenn tóku, þegar
innrásin hófst á meginlandið. Myndin er tekin þ. 3. september,
þegar brezki gunnfáninn liefir verið dreginn að búni við höfnina
8. herinn aðeins 5
km. frá Vasto.
Fyrsta markmið sóknarinnar
er að ná borginni Vasto. Hún
stendur við sjó, urn það bil 30
km. fyrir norðan Termoli, er
að visu lítil borg, en mjög mik-
ilvæg fyrir þær sakir, að þar
Iiefst hin mikla bílabraut vestur
yfir Apenninafjöllin til Rónva-
borgar. Þegar siðast fréttist í
gær, voru Bretar komnir svo ná-
líegt þessari borg, að þeir áttu
þangað ófarna aðeing 5 km.
Upp til fjalla halda banda-
inenn áfram sókn sinni og tókst
þeiifi i fvrradag áð hrékja Þjóð-
verja' úr allsterkum varnastöðv-
um. Sóttu þeir fram fáeina kiló-
hietra: •
Alexander liershöfðingi gat
þe'sS í þ\ í viðtali, sem liann
veilti þlaðamönnum í fyrradag,
að allar leiðir lægju til Róma-
borgar. en á öllum leiðum væri
krökkt af jarðsprengjum. Síma
blaðamenn, að það sé engar
ýkjur, því að það taki einna
mestan tima að hreinsa landið
af sprengjum, áður en hægt er
að leggjá til atlögu.
Fyrir norðan Capua hefir
fimmti herinn sótfc-fram til borg-
arinnar Sparanici. Er það mikil-
væg samgöngumiðstöð, 13 km.
fyrir norðan Capua, á járnbraut-
inni frá Neapel til Rómaborgar.
Hárðar loftárásir hafa verið
gerðar á Pistoia hjá Florens og
Termi.
Mountbatten i Kína.
Mountbatten lávarður hefir
verið í fimm daga heimsókn í
Chungking.
Meðan Mountbatten var í liöf-
uðborg Kínverja, átti liann
nokkurum sinnum viðræður við
Chiang Kai-shek yfirhershöfð-
ingja. Ekkert er látið úppi um
viðræður þein-a, en það þykir
ekki þurfa að fara i grafgötur
um það, að þeir hafi rætt um
samræmingu hernaðaraðgerða
bandamanna í suðausturhluta
Asíu.
Varnir Þjóðverja mjög
öflugar.
Amerískur öldungadeildar-
maður hefir látið svo um mælt,
að hann telji innrás yfir Erm-
arsund „f jöldamorð“.
Þingmaðurinn Albert Chandl-
er, sem var einn þeirra, er
gagnrýndu Breta, segir það
skoðun sína, að Þjóðverjar hafi
komið upp svo öflugum vörn-
um andspænis Englandsströnd-
m, að bandamenn muni missa
hundruð þúsunda hermanna í
innrás þar, og þaö sc hin mesta
heimska að fórna svo mörgum
mannslífum, ef hægt er að sigra
á annan hátt. Vill Chandler, að
bandamenn reyni að koma
Þjóðverjum á kné með loftárás-
um.
Cliandler vill einnig, að Mac-
Arthur verði gerður yfirhers-
liöfðingi bandamanna á Kyrra-
bafi og í Asiu, því að éf honum
verði fen^ið nægilega mikið af !
flugvélum og vel búnum mönn-
um, muni liann geta losað um
tök Japana á Hollenzku Austur-
Indíum með því að sækja norð-
ur til Filippseyja.
Flugher U.S. á Bret-
landi þrefaldaður.
Bandaríkjaflugherinn á Breí-
landi er nú að undirbúa mjög
öfluga loftsókn á Þýzkaland á
næstu mánuðum.
Flugherinn hefir verið fjór-
faldaður síðan seint á síðasta
vetri, jafnóðum og ílugstöðvar
hafa verið fullgerðar fyrir hann
víðsvegar um England. Næstu
fimm mánuði er ætlunin að þre-
faída flugherinn enn og er þá
Undanhald Þjdð^erja að
hefja§t vestur iir Dnjepr-
hn^ðunni.
Rússar hafa brotizt yfir
fljótið hjá Dnjepropetrovsk
Skothríd i Krivoi Rog.
ÞJÓÐVERJAR eru að byr ja undanhald yestur á
bóginn úr Dnjepr-bugðunni, síma brezkir
blaðamenn frá Moskva í nótt. Þeir hafa séð,
að með þvi að láta herinn í bugðunni halda uppi vörn
þar austur frá, geti það leitt tii nýrrar innikróunar-
orustu. Þeir ætla nú að leggja mest kapp á að verja
Krivoi Rog og hindra Rússa í að komast til sjávar þar
fyrir sunnan.
Ef Þjóðverjar hefði tekið þá ákvörðu, að láta liersveitir. sinar
verjast meðan þess var nokkur kóstur, gat það orðið til þess,
að þeim liefði ekki gefizt tími til þess að hörfa undan. Þær hefði
þá vexáð umkringdar og að líkindum tapaðar Þjóðverjum. Hins-
vegar geta ]>eir bjargað megninu af liði sínu, ef þeir fyrirskipa
undanhald svo fljótt, að Rússum gefist ekki timi til að löka
leiðinni.
Mynd þessi var tekin þegar M^cArthur var á eftirlitsferð fyrir
skemmstu á vígstöðvunum á suðvesturhluta Kyrrahafs. Hann
er að tala við Ennis Whiteliead, hershöfðingja (í. v.).
Rússum var ijóst orðið, að
varnir Þjóðverja mundu ekki
eins sterkar og áður austur í
bugðunni, þegar þeir lögðu til
atlögu yfir Dnjepr beggja megin
við Dnjepropetrovsk. Komust
þeir yfir fljótið í þoku og náðu
borginni svo að segja strax,
enda var litið lið til varnar. Féll
gríðarmikið herfang Rússum í
skaut í borginni.
,Um leið og ráðizt var á
Dnjepropetrovsk var gerð at-
laga á Dnjeproziesk og gátu
Þjóðverjar ekki ligldið þeirri
borg beldur.
I
Skotið á Krivoi Rog.
I gær tókst Þjóðverjum að
koma meira liði til vígstöðvanna
fyrir norðan Krivoi Rog og gátu
með þvi móti tafið nokkuð
sókn Rússa. Berjast Þjóðverj-
ar af örvæntingarkappi, þvi að
þeir gera sér ljóst, að hver dag-
urinn, sem líður án þess að Rúss-
ar taki Krivoi Rog, gerir það
mögulegt að flytja meira lið
vestur á bóginn, til þess að fylla
i það skarð, seiu, myndazt hefir
milli Dnjepr ' — fyrir vestan
Kremensjug — og sjávar. Er nú
barizt í útverfum Krivoi Rog.
Þjóðverjar tefla fram miklu
af ílugliði til að styðja vörn her-
sveitanna, en Rússar liafa þó
yfirhöndina í lofti.
Ógurlegir bardagar eru háðir
fyrir vestán Melitopol, þar sem
Þjóðverjar verja hvern þmnl-
ung lands. Hafa Rússar meira
lið þar, eins og víðast annars
staðar, og sækja jafnt og þétt
fram.
Uppgjöf Þjóð-
verja aðeins
,tímaspurningc3
segja brezk blöð.
Svipaðar fregnir frá Sviss og Tyrklandi.
Brezk blöð, og reyndar blöð annara þjóða líka, ræða það nú
í fullri alvöru, að þess geti ekki verið langt að bíða, að Þjóð-
verjar hætti að berjast og gefist uppskilyrðislaust. Jjegja sum,
að það sé bara „tímaspurning“, hvenær það verður.
Siðan fundahöld liafa orðið
svo tið í lferbúðum Hitlers og
lieima í Þýzkalandi síðustu vik-
ur, segja blöð i Bretlandi, að
eklcert sé betri vottur þess, að
siðferðisþrek Þjóðverja sé nú að
því kornið að bila. Eiga fundar-
menn að finna ráð til þeSs að
hressa upp á þjóðina með ein-
bverju móti.
Stjórnmálaritari News Chron-
ille er þeirrar skoðunar, að Hitl-
er muni jafnvel neyðast til að
hefja „ræðúsókn“ i Þýzkalándi,
tala á oþinbérúm fundum í þvi
skyni að stappa stálinu í þjóð-
ina. En blaðið efast jafnframi
mjög um ]>að, að Hitler bafi
talið, að bann verði orðinn svo
öflugur, að hann verði a. m. k.
eins öflugur og flugber Þjóð-
verja í Vestur-Evrópu.
þrek og krafta til þess að gera
þetta, eins og nú er komið.
Daily Mail segir í ritstjórnar-
grein, að ]>að megi gera ráð fyr-
tr þvi, að horfur sé orðnar svo
slæmar fvrir Þjóðverja, að þeir
verði nauðbeygðir til að gefast
upp skilyrðislaust. Sé í rauninni
aðeins „timaspurning“ livenær
það verður.
Miklar breytingar.
Fréttaritai'i Daily Express í
Ankara simar blaði sínu, að
Tyrkir iiii svo á, að mikilla
brevtinga- megi vænla í stjórn
liers og iðnáðar Þj-'ðverja í vet-
ur, en þáð inuni e ki bera til-
ætlaðan árangur og þeir verðj
að gefast upp saml.
Sama skoðun virðist rikja
víða í Sviss, samkvæmt skeyti
i’rá Bernarfréttar.tara sænska
blaðsins Svenska Dagbladet.
Nýstárleg fjáröflunarleið
Rithöfundafélagsins.
Rithöfundafélag Islands hefir í hyggju að taka upp það ný-
mæli að fá prentað merki sitt á allt að sjö eintök nýrra bóka
félagsmanna eftir samkomulagi við höfunda og útgefendur og
selja Mðan þessi eintök í f járöflunarskyni.
Ein íriðarsóknin
enn.
Með aðstoð páfa.
Lissabon-fregnir herma, að.
Þjóðverjar geri nú enn eina til-
raun til að ná friðarsamningum
við bandamenn.
Er það haft eftir góðum, blut-
lausum heimildum, að Þjóð-
verjar sé að reyna að fá kirkj-
una í Róm til að beita áhrifum
sínum meðal bandamanna, til
að fá þá til að semja frið við
Þjóðverja með betri skilmálum
en bin skilyrðislausa uppgjöf
liiundi veita þeim.
Útvarpið í Páfagarði hefir
skýrt frá því, að páfi hafi nýlega
gert itrekaðar tilraunir til að
færa það . augnablik nær, er
friður rikti um allan lieim og
þjóðirnar bjTjuðu að vinna
saman að sameiginlegum hags-
munamálum.
| 900 japanskar flug-
I vélar eyðilagðar.
Bandamenn hafa ráðizt méð
miklum árangri á tvo flugvelli
Japana á Nýja-Bretlandi.
í herstjórnartilkynningu Mac
Artburs í morgun segir frá þvi,
að ráðizt bafi verið á tvo helzlu
flugvelli Japana. Voru margar
flugvélar staddar þar, en sægur
þeirra lagði til atlögu við Libera-
tor-vélar bandamanna. Telja
flugmennirnir sig liafa eyðilagt
65 yélar á jörðii, en skotið niður
58 að auki. Fjórar af flugvélum
bandamanna voru slcotnar nið-
ur. —
i árás á Vivalc voru 45 jap-
anskar v.élar eyðilagðar að auki.
Undanfarnar tvær vikur liafa
Japanir misst 900 flugvélar á
! suðvesturhluta Kyrrahafs.
Magnús Ásgeirsson, formaður
Rithöfundafélagsins hefir skýrt
Vísi frá þessu nýmæli. Hann
segir að merkið, sem liklegast
er að verði fyrir valinu, sé gert
eftir gainalli fýrirmynd, galdra-
staf þeini, er „Hólastafur“ var
nefndur og hafði þá náttúru,
að opná hultía heima, væri liann
ristur á reynivið með blóði und-
an íungiirótuni.
Ætluniri ei' að verðléggjá ekki
þéssár bækúr, lieldur bjóða þær
upp á ársliátíð félágsiris eða
Báridalags ísl. listamariria’ Bæk-
urhar verðá énnfremur áletrað-
ar áf höfúndúiri. Er þetta éinn
þátturinn í fjáröfluri félagsins
til ýinissa framkvæmdá' a riæst-
u’rini. z"'f
Auk Magnúsar Ásgeirssonar
elga sæti i stjórn Ritliöfiindafé-
lagsins þeir Sigurður Helgason,
Halldór Síefárisson, Friðrik Ás-
niuridsson Brekkan og Hálldór
Kiljan Laxness.
Fulltrúar Rithöfundafélagsins
á fiHiíhim, Bandalags íslenzkra
listamanna tru Sigurður Nordal,
Magnús Asgeirsson, Tómas Guð-
mundssou, Halldór Kiljan Lax-
ness og Ólafur Jób. Sigurðsson.
Aðalf’.mdnr Bandalagsins verð-
ur haídinn um næstu lielgi, þar
scm rædd~verða ýms mikilvæg
mál, þar á meðal ýmsar tillögur
frá fulltrúum Rithöfundafélags-
ins.
4 hraðbátum sökst.
Bretar hafa sökkt fjórum
þýzkurii hraðbátum á Norður-
sjó.
Sendu Þjbðverjar 30 brað-
báta til árásar á káuþskipálest,
sem var á ferð'undari austur-
ströndinni. Var 4 bátanria sökkt,
en 7 löskuðust að auki.
6Ö ára
verður á niorgun (27. þ:m.) frú
Sigríður Magnea Njálsdóttir, MeÖ-
alholti 13.
/
P