Vísir - 06.01.1944, Blaðsíða 1

Rltstjórar:
Kristján Guðiaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofun
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar 1
Blaðamenn Slmli
Auglýsingar 1660
Gjaldkerl 5 linur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 6. janúar 1944.
4. tbl.
Kaj Munk myrtur.
Þjóðverjar hafa myrt danska
kcnnimanninn og leikritahöf-
undinn Kaj Munk.
Danska útvarpið í London
birtir þá fregn, að fjórir vopn-
aðir menn liafi komið heim til
hans á Jótlandi og haft liann á
bi'ott með sér, en síðan fannst
lik hans i nokkurri fjarlaegð.
Hafði síra Mnnk verið skotinn
til bana.
1 þessu sambandi er rétt að
minnast þeirrar fregnar, sem
Vísir birti í fyrradag, er skýrði
fá banatilræði við Ole Björn
Kraft og Dam blaðamann. Þarf
-varla getum að því að leiða, að
þama sé sömu menn, eða menn
af sama flokki að verki á öllum
stöðunum.
Bridgekeppnin
hélt áfram í fyrrakvelcl. Leikar
fóru þannig, að sveit Brands
Brynjólfssonar vann sveit Eggerts
Gilfers, sveit Guðm. Ó. Guðmunds-
sonar gerði jafntefli við sveit
Gunnars Möllers, sveit Jóns Guðna-
sonar vann sveit Guðm. Sigurðs-
sonar, en sveit Gunnars Péturs-
sonar sat hjá. Siðasta umferð fer
fram á þriðjudaginn kemur.
Bandaríkja-flug-
her stærstur
í heimi.
2.385.000 manns
i honum.
Flugher Bandaríkjanna er nú
hinn stærsti í heimi, segir Henry
Arnold flughershöfðingi í
skýrslu, sem hann hefir gefið
um flugherinn.
1 byrjun þessa árs voru sam-
tals 2,385,000 menn i ameríska
flughernum, en af hernaðar-
ástæðum er ekki hægt að láta
uppskátt, hversu margar flug-
vélar hann liefir til umráða.
„Markmið « sprengjuárása
bandamanna á Þýzkaland,“
sagði liann ennfremur, „er að
gera innrásina mögulega með
sem minnstu tjóni fyrir banda-
menn á mönnum og hergögn-
um, með þvi að eyðileggja
framleiðslugetu þeirra. Árás-
irnar eru undirbúnar með vis-
indalegri nákvæmni með þetta
fyrir augum.
Ætlunin með sókninni er
lika að þjaka svo þýzka flug-
hernum, að hann geti ekki var-
izt, og sá tími mun koma, þegar
varaforði Þjóðverja af flugvél-
um verður þrotinn og þá getur
ekkert hjargað þeim.“
ELZTA FLUGSTÖÐVARSKIP BRETA.
Mynum er teKln aí þilfari brezka flugstöðvarskipsins Argus
og sjást menn vera að renna flugvél á lyftuna, sem flytur hana
upp á þilju. Argus er elzla flugstöðvarskip Breta, ]>ví að það
er rúmlega 25 ára gamalt.
Loítsóknin frá Bretlandi
færist enn mjög í vöxt.
11001
báit(nl(31 sáltmála
Þjóðverjar reyna að
vingast við Pólverja.
Pólverjum hefir ekki enn
verið boðið að gerast aðilar að
sáttmála Tékka og Rússa, segir
forsætisráðherra Pólverja í við-
tali við News Chronicle.
Þegar Benes forseti var fyrir
skemmstu i Moskva og undir-
ritaði vináttusáttmála við Rússav
lét liann svo um mælt i viðtali
við blaðamenn, að það mundi
vera gott, að Pólverjar yrði að-
ilar þessa sáttmála. En þeim
hefir ekki verið boðið það enn.
News Chronicle átti viðtalið
við Mikolaczyck eftir að pólska
stjórnin hafði setið á fundi og
rætt sambúðina við Rússa.
Mikolaczyck kvað Pólverja fúsa
til þess að gerast aðilar að sátt-
málanum, en fyrst yrði þeir að
taka upp stjórnmálasamband
við Rússa.
Þá skýrði ráðlierrann frá því,
að undanfarna fjóra mánuði
liefði Frank landstjóri í Pól-
landi gert margar tilraunir til
þess að fá pólsku þjóðina á band
sitt, en hún hefði alltaf vísað
þessu á bug.
Rússar vildu, að Pólverjar
hæfi algera uppreist, en pólska
stjórnin verið þvi mótfallin,
þar eð hún taldi ekki tíma kom-
inn til þess, en nú nálgaðist
liann, svo að búast mætti við
stórtíðindum innan Póllands
innan skamms. Þegar svo væri
komið, að Pólverjar hefði grip-
ið til vopna, væri vonandi, að
samkomulagið kæmist í gott
horf með Pólverjum
um.
og Rúss-
Síðiiitu íréttir
Brezki flugherinn gerði í nótt
harða loftárás á Stettin. Um
sama leyti fóru Moskito-flug-
vélar til árása á Berlín. 15 flug-
vélar Breta komu ekki aftur úr
þessum leiðöngrum.
Brasilíulið sent í
stríð í næsta mánuði
í næsta mánuði mun fyrsta
brasilska liðið, sem tekur þátt
í stríðinu, fara að heiman.
Þetta er fótgöngulið að noklc-
uru leyti og verður það 30—
50,000 manns, en síðar mun
meira lið verða sent úr landi.
Foringj aliðið verður brasiliskt,
en það mun lilíta yfirstjórn
bandamanna.
Fyrsti liópur brasiliskra or-
ustuflugmanna er farinn til
frekara náms í Bandaríkjunum.
Roosevelt reynir að
leysa járnbrauta-
deiluna,
Roosevelt hefir nú gert enn
eina tilraun til að leysa járn-
brautadeiluna.
Forsetinn liefir skipað nefnd
einni að talca til endurskoðunar
álit sitt um kaupkröfur starfs-
manna járnbrautanna og þá sér •
staklega kaupkröfur þeirra fyrir
eftirvinnu.
Um þessar mundir er Roose-
velt að semja ræðu, er hann flyt-
ur fyrir þingheimi innan
skamms.
Hröð sókn
suður frá
Rússa
Kiev.
Hergagnaskortup Þjóðvepja
neyöir þá til undanhaids*
S
ókn Rússa suður og vestur á bóginn frá Iviev hefir nú
náð enn meiri hraða og fer hájtta sú, sem ógnar Þjóð-
verjum i Dnjepr-bugðunni, vaxandi með liverjum
deginum sem liður.
Arnold hershöfðingi í lieimsókn í Bretlandi, rabhar við amer-
áska flugmenn, sem eru nýkomnir úi- flugferð.
Síðan Þjóðverjum var stökkt
á brott úr Bjelaja Tserkov liafa
Rússar sótt fram með geypi-
hraða og sögðu sumar fregnir
í morgun, að þeir væru komnir
40 km. suðaustur fyrir þessa
borg. Geti þeir haldið þeim
liraða, fara liorfur mjög versn-
andi fyrir Þjóðverja.
Berdisjev hafði verið Rússum
örðugur ljár í þúfu, en þar sem
þeir liafa tekið þá borg, er gerl
ráð fyrir, að Rússar leggi næst
óherzlu á að ná Vinnitsa. Meðan
Þjóðverjar héldu bæði Berdisjev
og Bjelaja Tserkov, gátu Rússar
ekki komizt til Vinnitsa, cn sú
l>org cr mjög mikilvæg sam-
göngumiðstöð fyrir Þjóðverja,
því að þar fer mikill hluti þeirra
flulninga fram, sem Þjóðverjar
þarfnast austur í Dnjepr-bugð-
unni. '
Dnjepr að byrja að leggja.
Þjóðverjar segja, að Dnjepr
sé að byrja að leggja neðst, en
þegar hún verður orðin alísuð,
verður mesta hindrunin fyrir
Rússa við ósana úr sögunni.
Þótt ekki sé baizt inni í Dnjepr-
bugðunni, búa háðir aðilar sig
]>ó af kappi undir næstu lotu
og segjast Rússai’ fara i njósna-
flokkaleiðangra á degi hverjum,
til þess að kanna livar Þjóð-
verjar sé veikastir fyrir.
Skotfæraskortur
háir Þjóðverjum.
Rússneskur hernaðarscrfræð-
ingur liefir ritað í eitt af hlöð-
uin Rússa um vanmátt Þjóð-
verja til að verjast Rússum. Tek-
ur hann í sama streng og brezk-
ur hernaðarsérfræðingur, sem
sagði fyrir skemmstu, að Þjóð-
verjar neyddust til að láta und-
an siga vegna þess, að þeir gæti
ekki stöðvað Rússa sakir her-
gagnaslcorts.
Segir ]>essi Rússi, að þegar
Þjóðverjar fóru með háli og
brandi um Evrópu þvera og
endilanga, hafi þeir getað það í
kráfti þess, livað þeir liöfðu
mikið ógrynni hergagna, en nú
sé þessu öðruvísi varið. Nú liafi
loftsókn handamanna lcikið
framleiðslu Þjóðverja svo grátt,
að þeir geti ekki lengur lialdið
í horfinu. Og eftir ]>ví sem lofl-
sókn Brela fari vaxandi, muni
undanhald Þjóðvcrja vcrða
liraðara
Leikfélag í Borgarnesi
Borgnesingar stofnuðu i
fyrravetur leikfélag, sem hefir
starfað síðan af miklum áhuga
og atorku, og nú síðast hefir
það fært Leynimel 13 á svið.
Félagið heitir Leikfélag Borg-
arness og i fyrravetur tólc það
eitt stórt verk til meðferðar, en
það var Mildahæjar-Sólveig eft-
ir Böðvar frá Hnífsdal. Var
nppfærslan mjög dýr, vegna
hins mikla útbúnaðar, sem leik-
urinn krefst.
I liaust var byrjað að æfa
Leynimel 13 og hefir það þegar
verið sýnt nokkurum sinnum
við liúsfylli. Aðalhlutverkin
leika þau Jón Magnússon gjald-
keri, Ásbjörn Jónsson bílavið-
gerðarmaður, frú Magnea Ein-
arsson og frú Jakobína Halls-
dóttir. — Seinna í vetur er ráð-
gert að talca eitthvert annað
leikrit til sýningar.
Formaður félagsins er Hall-
dór Hallgrímsson klæðslcera-
meistari.
Ný sprengjuflugvél
Þjóðverja.
í skyndiárásum sínum á Bret-
land áð undanförnu eru Þjóð-
verjar farnir að nota nýja gerð
flugvéla, Ju-88.
Þetta er hraðfleyg tvihreyfla
flugvél með tveggja manna á-
höfn. Hreyflarnir eru mjög afl-
miklir, en Bretar telja, að Moski-
lo-vél þeirra standi þessari nýju
vél Þjóðverja á sporði.
Ju-88 ber 1 smál. af sprengj-
Um, sem er heldur minna en t.
d. Wellington-vél Breta. Hún
er vel vopnum búin og eru sæti
flugmannanna hrynvarin.
Rannsúkn á kveflyfi,
Um þessar mundir fara fram
á Bretlandi rannsóknir á Iyfi,
sem menn vona að verði fram-
tíðarlyf gegn kvefi.
Lyf þetta lieitir Petulin og
liafa allir starfsmenn vopna-
verksmiðju einnar í Bretlandi
hoðizt til að láta rannsaka lyfið
á sér. Vísindamaður einn hefir
skýrt hrezka útvarpinu frá því,
að innan sex mánaða muni
verða gengið úr skugga um það,
hvorl hér er um óbrigðult lyf
að ræða.
Rafbíll framtíðarinnar
Komið er á markaðinn í Bret-
landi nýtt farartæki, sem menn
telja, að muni eiga mikla fram-
tíð fyrir sér, rafbíll.
Bill þessi er knúinn af raf-
magni, sem safnað er í raf-
geyma um nætur og ber fyrsta
gerðin eina smálest, en kostn-
aðurinn er tæpur helmingur
]>ess, sem kostar að reka venju-
legan henzínbíl. Þessir hílar
hykja sérlega lientugir til flutn-
inga á mjólk o. þ. h. vegna lít-
ils kostnaðar.
Mikil árás á
Kiel, Tours
og Bordeaux.
Árásum á Norður-
Frakkland haldið
áfram.
17 lugherir Breta og
* landaríkjamanna gáfu
Þjóðverjum engan frið í
gær, því að loftsókn þeirra
var enn ákafari en í fyrra-
dag og var þó enginn efi á
því, að sá dagur var mesti
loftsóknardagur stríðsins.
Flugvirki og Liberator-vélar
fói’u í leiðangur til Kiel annan
daginn i röð. Að þessu sinni
voru þeim veittar varmar við-
lölcur af þýzkum oi’ustuvélum.
Mættu þeim stórhópar Messer-
schmitt-véla, scm voru búnar
rakettubyssum og yfir Kiel voru
enn fleiri flugvélar. Sumar voru
búnar tækjum til þess að leggja
þokublæju á stór svæði og jörðu
og þannig átti nú að reyna að
hylja Iviel sjónum flugmanna
Bandax’íkjanna.
En þrátt fyrir þetta gátu þcir
varpað sprengjum sínum á til-
telcna staði, því að flugvélai’nar
voru útbúnar liinum nýju mið-
nnartækjum, sem gei’a unnt að
miða sprengjum gegnum skýja-
þykkni.
í leiðangi’inum voru 95 þýzk-
ar orustuvélar skolnar niður, en
Bandarikjamenn misstu 25 stór-
ar flugvélar og 12 orustuvélar.
t
t
Til Tours og’ Bordeaux.
Meðan vei’ið vai’ yfir Kiel fór
smáhópur til Diisseldorf og var
liann alveg látinn i friði á leið-
inni, en stæi’i’i liópar fóru til
Tours og Bordeaux i Frakk-
landi. Á }>essum tveim stöðum
var ráðizt á flugvelli.
Árangur var góður i Tours,
þar sem einn flugmannanna sá
allar sprengjur sinar falla á
flugskýli, annar liæfði olíugeymi
og lagði reykinn af eldunum
upp í 3000 feta liæð. Yfir Bor-
1 deaux var allmikil mótspyrna.
enda var engin orustuvél send
með sprengjuvélunum þá leið.
Árásir flugvéla
af miðstærð.
Tvilu’eyfla-flugvélar héldu
enn uppi árásum myrkranna á
milli, en ekki var þess getið,
hvar ái’ásirnar hefði verið gerð-
ar. Sumar stöðvax’nar hafa oi’ðið
fyrir árásum nærri hvíldarlaust
í 30 klst.
Aftur varð lítið um varnir af
hálfu Þjóðverja, sem spara nú
flugvélakost sinn, og komu allar
flugvélar Breta og Bandai’íkja-
manna lieim lieilu og höldnu.
Flugmennirnir gela þess, að
stundum liafi vei’ið svo mikill
aragrúi flugvéla yfir árásarstöð-
unum, að flugvélar, sem síðast
komu, urðu að hinkra við, með-
an hinar fyrri luku ætlunarverki
sínu, því að þær komust ekki
yfir skotmarkið.