Vísir - 02.02.1944, Blaðsíða 2

VÍSIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLADAÖTGÁFAN VfSIR H.F.
Ritstjórar: Krístján Gnðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrífstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 16 60 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Féalgsprentsmiðjan h.f.
Mjólkurframleiðendur í
Vestmannaeyjum heimta
verðhækkun á mjólk.
Mjólkurframleiðendur í Vest-
mannaeyjum hafa tekið ákvörð-
un um það, að hæta sölu mjólk-
ur eftir 15. febr. n. k., þangað til
verðlagsákvæðum á mjólk verði
breytt þannig, að framleiðendur
geti við unað .
íHafa mjólkurframleiðendur í
Yestmannaeyjum með sér félag
og kusu þeir nefnd til að atliuga
tnöguleika á liækkun mjólkur-
verðs þar á staðnum. Var það
skv. áliti þessarar nefndar, að á-
kvörðunin var tekin mn að
hætta mjólkursölu frá 15. febr.
n. k. og þar til að yerð á henni
yrði liækkað.
Enn nm Öryggið,
SKIP ASKOÐUN ARST J ÓRI
Ijirti hér í blaðinu í gær
grein, er hann nefndi „Öryggis-
málin og skipaeftirlitið“. Gerði
liann þar nokkrar óverulegar at-
hugasemdir við ritstjórnar-
greinar, sem um málið hafa
birst að undanförnu og eru þær
|>ess eðlis að i rauninni þarf
engum ágreiningi að valda.
Skipaskoðunarstjóri mótmælir
að flotjnn hafi gengið úr sér á
styrjaldarárunum, heldur liafi
viðhaldið verið beti'a en nokkru
siniíi fyrr. Skipaskoðunarstjóra
er vafalaust kunnugt, að ýmsir
áhrifamenn meðal útgerðar-
manna ræddu löngu fyrir strið
um botnvörpungana sem „ryð-
kláfa“ og geí'ur það nokkra hug-
myncj um álit þeirra á skipun-
um. Flestir togararnir eða allir
eru gainlír, sumir eldri en svo
að þeir myndu taldir hlutgengir
með öðrum þjóðum. Segir sig
sjálft áð jafnvel þótt togararnir
hefðu fengið óvenju gott við-
hald þau árin, sem skipaskoð-
unarstjóri ræðir um, eyðast all-
ir hlutir við notkun og allsendis
er vafasamt hve lengi má setja
nýjar bætur á gamalt fat: Við
þetta var átt í ritstjórnargrein
þeirri, sem slcipaskoðunarstjóri
ræðir um, en ekki út af fyrir sig
hitt að viðhaldið liafi ekki verið
eins gott og við varð frekast
komið.
Skipaskoðunarstjóri ræðir
um að vafasöm fullyrðing sé
það, að skip hafi liðast sundur
eða sokkið á miðum sökum leka,
sem Ieitt hafi af gerðum hreyt-
ingum á skipunum. Hér i blað-
inu var því haldið fram að út-
gerðarmenn vélskipa legðu á
það mikið kapp að fá nýjar og
sterkari vélar í skipin, ef til vill
miklu sterkari en skipin þyldu,
enda hefði það hent að skipin
hefðu sokkið á miðum sölcum
skyndilegs leká, sem að þeim
hef ði köiriið, en væn tanlega
hefði af Jæssu leitt. Skipaskoð-
unarstjóra ér vafalaust eips vel
kunnugt’og þeim er þetta ritar,
að hér er haldið fram réttu máli.
Vélbátar í ýmsuin verstöðvum,
sem nýjar vélar og sterkari hafa
verið settar í, hafa ekki þolað
þá breytingu, og af henni hefir
leiít óeðlilegt viðhald á skip-
skrokknum, meira að segja svo,
að þétta (kalfatta) hefir orðið
skrokkinn oft á vertið og jafnvel
að einhverju leyti eftir hvern
róður að heitið getur. Samfara
slíku er stóraukin slysahætta.
Viðvíkjandi lileðslu skipanna
skal skírskotað til greinar Guð-
mundar Guðmundssonar frá
Ófeigsfirði, sem nýlega hefir
birst hér í blaðinu, og skipa-
skoðunarstjóri hefir vafalaust
kynnt sér. I>ó skal vakin athygli
á því að í ritstjórnargreinum
hefir því verið haldið fram að
ofhleðsla ætti sér sennilega að-
allega stað er haldið væri af
miðum til lands, en miklu síður
í utanlandssiglingum. Fyrir
öllu þessu er unnt að afla órækra
sannana án verulegrar fyrir-
hafnar.
Öryggismálin varða alla þjóð-
ina, enda hafa umræðurnar um
þau leitt til þess, að þau hafa
verið rædd i sjómannafélagi,
skipstjóra og stýrimannafélagi,
Kjailari bindindishallarinnar
innréttaöur fyrir samkomusali.
Um þessar mundir er verið að innrétta kjallara Bindindis-
hallarinnar á Fríkirkjuvegi 11 fyrir fundarsal og aðra
starfsemi Góðtemplarareglunnar í Reykjavík. Salurinn rúmar
nokkuð á 2. hundrað manns í sæti, auk þess verða þar 2 önnur
fundarherbergi, forstofa o. fl.
Haustið 1938 keyptu nokkrir
templarar eign Tlior Jensens
við Fríkirkjuveg, í því skyni að
þar yrði miðstöð hindindisbar-
áttunnar í landinu. I>remur ár-
um síðar gengu Góðtemplara-
stúkurnar í Reykjavík inn í
kaupin. Var þá ætlunin að
byggja á þessum stað stórt sam-
komuhús, en úr því hefir ekki
getað orðið vegna dýrtíðar og
ýmissa erfiðleika.
Síðan stúkurnar seldu ríkinu
liúseign sína við Templarasund
árið 1935, liafa þær að vísu haft
þar athvarf samkv. samningi,
en starfsemi þeirra hefir á þess-
um árum farið mjög vaxandi,
og eru nú þegar nokkur ár sið-
an að það hús var orðið algjör-
lega ónóg. Til þess að bæta úr
þessum húsnæðisvandræðum
stúknanna var svo í haust haf-
ist handa um að gera fundarsal
í liúsi stúknanna á Fríkirkju-
veg 11. Verður sá salur í kjall-
ara hússins og er nú langt kom-
inn. Var kjallarinn dýpkaður til
þess að fá þar nóga lofthæð, og
verður salurinn hinn prýðileg-
asti og tekur nokkuð á annað
liundrað manns í sæti. Til ann-
arar hliðar við hann verða 2
smá-fundaherbergi, rúmgóð
forstofa, fatageymsla og snyrti-
herbergi, en til hinnar liliðar
salur, sem ætlaður er fyrir
skemmtifundi og veitingar, þvi
að í aðalfundarsalnum ó ekk-
ert að fara fram nema stúku-
fundir, og verður hann ekki op-
inn öðrum en templurum.
Það er búi'st við að þær stúk-
ur, sem þarna verða til húsa,
geti flutt þangað í lok þessa
mánaðar.
á fiskiþingi og i Alþingi, en þó
að vonum mest manna á meðal.
Allir vilja í sjálfu sér eitt og hið
sama, þ. e. a. s. skapa sem mest
öryggi sæfarendum til lianda.
Blöðin liafa unnið sitt hlutverk
og nú er annara að taka við og
bera umbæturnar fram til sig-
urs. Þeir vita bezt hvar skórinn
kreppir, sem bera hann og frá
sjómönnunum sjálfum er ör-
uggrastra umbótatillagna að
vænta. Aldrei ætti það að geta
sakað, þótt aðstaöa skipaeftir-
litsins, sem annara, yrði gerð
betri með hvggilegri löggjöf, og
vafalaust er þar umbóta þörf
eins og allsstaðar annarstaðar,
þótt vitað sé að það sé rækt af
samvizkusemi og eftir þvi sem
við verður komið. Ritstjórn Vís-
is sér ekki ástæðu til að ræða
málið frekar, nema því aðeins
að bein ástæða gefist til en mun
að sjálfsögðu ekki amast við
umræðum um málið, að svo
miklu leyti, sem um ný viðhorf
eða nýjar upplýsingar er að
ræða, sem að gagni geta komið
fyrir málstaðinn, eða ef menn
telja sig sérstaklega eiga hendur
sínar að verja.
Gnðmundur Ágústs-
son vann Skjaldar-
glímuna.
Skjaldarglíma Ármanns fór
þannig, að Guðmundur Agústs-
son (Á.) 'vann skjöldinn í arinað
sinn og lagði hann alla keppi-
nauta sína að velli. Ennfremur
hlaut hann fyrstu fegurðar-
glímuverðlaunin.
Guðmundur hlaut 12 vinn-
inga, en næstur honum að vinn-
ingafjölda voru Guðmundur
Guðmundsson (Umf. Trausti),
með 10 vinninga og Rögnvaldur
Gunnlaugsson (K.R.) með 9
vinninga. Allt eru þetta ágætir
glímumenn. Skjaldhafinn er að
vísu nokkuð einliæfur glimu-
maður, notar nær eingöngu eitt
bragð, en tekur það fallega og
er fljótur til. Er þetta líka skilj-
anlegt í kappglímu, að menn
beiti ]>eim brögðum, sem þeir
telja heppilegust og keppinaut
sínum hættulegust. Nafni hans er
Rangæingur og er liann einnig
prýðilegur glímumaður; lilaut
hann 2. fegurðarglímuverðlaun.
Þriðj u fegurðarglimuverðlaun-
in hlaut Rögnvaldur, mjög efni-
legur glímumaður, sem sótti sig
með hverri glímu.
Næstir í röðinni urðu svo 2
KR-ingar, með 8 vinninga hvor,
og þá þrír Ájrmenningar, með 7
vinninga hver. Í.R-ingana, sem
þátt tóku í glímunni, virtist
skorta glímuhæfni, eða kunn-
áttu í undirstöðuatriðum.
Kristmundur Sigurðsson, fyr-
ver. glímukóngur, varð að hætta
vegna lasleika, en tveir glímu-
manna fóru úr liði, báðir vegna
þess, að þeir kunnu ekki að bera
fyrir sig hendi, og er leitt til þess
að vita á opinberri kappglímu.
Fjárhagsáætlun
Hafnarfjarðar.
Fjárhagsáætlun Hafnarfjarð-
arbæjar fyrir árið 1944 hefir ný-
lega verið lögð fram.
Helztu telcjuliðir á áætluninni
eru þessir: Utsvör 2,358,000 og
stríðsgróðaskattur 600,000 kr.
Gjöld eru: Til skóla 198,600,
til íþrótta 202,400, til alþýðu-
Irygginga o. fl. 339,500, til fram-
færzlumála 307,000, til vega,
holræsa og vatnsveitu 500,000,
fjárveiting til Krýsuvikur 100,-
000, til viðbótarbyggingar við
barnaskólann 100,000 og til
hafnargerðar 200,000 kr.
jHeildarniðurstöðutölur áætl-
unarinnar eru 3,365,930 krónur
og tekjuafgangur 250,000 kr.
iii6 manns
hafa leitað til slysavaröstofunn-
ar frá x. apríl í fyrra og fram til
áramóta. Flestir komu í júnímán-
uði, eöa 156 alls.
Forsetakjörid:
Álit leikmanns
og þorra kjósenda?
Ákvæðið um Alþingiskjör
forseta lýðveldis íslands, er nú
til umræðu og afgreiðslu á Al-
þingi. Mætir sú tillaga megnri
andstöðu óháði’a og óspilltra
kjósenda.
Andstaðan byggist fyrst og
fremst á þremur ástæðum, sem
nú skal greina í fáum ox’ðum:
1. Alþingi, sem hefir gefist
upp við það sjálfsagða skyldu-
starf sitt, að skina ríkisstjórn á
lýðræðisgrundvelli, vegna
flokkadrátta í eigín hagsmuna-
skyni, Það getur varla talist
starfhæft, sem lýðræðisþing,
og því elcki lieldur fyllilega
treystandi til óhlutdrægrar
forsetakosningar.
Þegar svo þar við hætist, að
sama Alþingi hefir í síðustu
setu afgreitt fjárlög, sem eru
svo glæfraleg, að þau geta steypt
lýðræðinu í opinn dauðann. Að
það lætur dýrtíðina leika laus-
um liala, og skeytir þvi ekkert,
þó eignir sem voru til étist upp,
og mörg hundruð milljónir
króna,sem áunnizt liafa að nafni
til, verði nærfellt einskis virði,
þá er von að kjósendur telji
fulltrúa sína vinna slælega og
fávíslega. Þegar enn bætist þar
við, að þingið ber ekki meiri
vii-ðingu fyrir sjálfu sér en svo,
að það lætur dæmdan mann —
fyrir það að svifta sjálfan sig
vitinu — ekki aðeins sita á þing-
inu heldur líka setja hann i virð-
ingarstöðu (nefnd) til að ráða
um forsetakjöi’ið og stjórnar-
ski’ána, þá er til ofmikils mælst,
að óháðir kjósendur krjúpi á
kné fyrir slíku þingi.
2. Allir vita það tvennt, að
óaldarflokkur þingsins, dýi’k-
endur einræðis, fjárglæfra-
mennirnir mestu og þvi féndur
lrins sanna og sjálfstæða þjóð-
ræðis og þingræðis, hafa hæði
aukið mjög flokk sinn við sið-
ustu kosningar og eiga þæga
jábx-æður sína að nokkuru i
öðrum flokkum þingsins. Þann-
ig er þessum fylgifiskum þá
og þegar trúandi til þess, að
hrifsa alveg í sínar liendur for-
setakjöi’ið á Alþingi. Og mundu
þá væntanlega kjósa einhvern
þessai’a í forseta sæti: Einar
Olgeirsson, Hermann Jónasson
(eða Svb. H.), ellegar Stefán
Jóhann.
3. Loks er aðferðin sjálf,
öryggisleysið við fox-setakjörið
í þinginu, eins og nú er um þá
hnúta búið. Ekki þurfa nema
rúmir 3/4 þingmanna að greiða
atkvæði við kjörið (1/4 þeirra,
því sem næst, má útiloka: af
lcæruleysi þeirra, eða fyrir vin-
fengi, áfengi eða rnútur), og
svo á aðeins einfalldur meiri-
hluti að ráða úrslitum.
Tökurn einfallt og auðskilið
dærni, til skýringar: Látum Al-
þingismenn vex-a 40, 31 af þeim
er meira en 3/4, og 16 er meira
en helmingur þeirx’a. Þannig
getur mininhlutinn, 16 rnenn
af 40 lcosið foi’setann lögle^a!
eftir fyi’ix’liggjandi frumvarpi.
Þó tala þingmanna sé nú og
vei’ði önnur, þá breytir það elclci
lilutföllunum svo teljandi sé.
Ósvífnustu þingmönnum og
óliæfustu forsetaefnum, yrði
varla skotaskuld xxr því, að afla
sér þannig nægilegs minnihluta
í þinginu, til forsetakjöi’s.
Kjósendur allir hafa réttinn
og jafnfi’amt skylduna til þess,
að íhuga vandlega og undir-
hyggja traustlega stofnun og
viðhald ,réttlæti og öryggi hins
langþráða, fullkomna lýðveld-
is. Og gæta þess vel, að kosn-
ingarrétturinn er tvíeggjað
sverð, sem beita má bæði með
og gegn sönnu þjóðar- og þing-
ræði.
Hvort þjóðkjör forsetans
verður falið beinleiðis öllum
kjósendum, eða kjörmönnum
úr hverri sveit og sýslu. Það er
minniháttar mál út af fyrir sig,
og verður ekki rætt hér að sinni,
né heldur aðrar breytingar á
væntanlegri stjórnarskrá.
En þjóðleg og sjálfsögð til
fi’amkvæmda, er tillaga hæst-
virta ríkisstjórans, að fullnaðar
úrslit til lýðveldis-fyrirkomu-
lagsins, verði ákveðið í vpr á
Þingvallafundí. — Óþarft mun
að gera rað fyrir þvi, sem hvisl-
að ei’, að Alþingi liafi löngun til
að lítilsvirða þá mætu tillögu,
eða ætli sér jafnvel ekki að taka
hana til framkvæmda. — Með
því rnundi það barmafvlla mæli
synda sinna.
22./1. V. G.
Bíll brotnar á
Ægisgarði.
í nótt kl. 2.30—3 ók ný vöru-
flutningahifreið fram Ægisgarð
með möl og sand sem nota átti
i lcjölfestu á skip, er lá við gai’ð-
inn.
Bifreiðarstjórinn telur sig
hafa ekið mjög hægt, og er hann
kemur þar sem garðurinn
bx’eikkar heygir hann til hægri, i
áttina þangað sem skipið lá. En
þá lendir bifreiðin í gryfju, sem
var um 1 m á breidd, 2ja rnetra
löng og rúmur metri á dýpt, og
hognuðu burðargx’indur hifreið-
arinnar svo, að viðgerð á henni
mun kosta svo þúsundum króna
skiptii’.
Við gryfjuna var ekkert ljós-
merki og ekkert stöðvunar-
merki, eða annað það er benti til
þess að þarna væri liætta á ferð-
unx. Bílstjói’inn liélt að gryfjan
stæði eittlivað i sambandi við
raflögn á bi’yggjunni. Er það
sama hver í hlut á að hér ér unx
mjög vítavert skéytingarleysi a<\
ræða, skeytingarleysi, sem alls
ekki á að eiga sér stað, og von-
andi verður þetta óhapp til þess,
að bætt verði úr ágöllunum,
bæði þarna og annarsstaðar.
Aðalíundur Bifreiða-
stjórafélagsins
Hreyfill.
Aðalfundur Bifreiðastjórafé-
lagsins Hreyfill var haldinn i
Iðnó 26. jan. Var þetta fjöl-
mennasti fundur, sem haldinn
hefir verið í félaginu, en fund-
inn sátu um 200 félagsmenn.
Formaður félagsins, Bergsteinn
Guðjónsson, gaf skýrslu um
störf félagsins s.l. ár. Rakti
hann i stórum dráttum baráttu
félagsins undanfarin ár og sýridi
fram á hver styrkur félags-
mönnum væri að samtökum sín-
um, miðað við það, sem áður
vai’, þegar engin samtök voru
til. — Þá skýrði liann frá stofn-
un Bifreiðarstöðvarinnar Hreyf-
ill, sem sjálfseignarbifreiða-
stjóx-ar stofnuðu 1. des. s.l., en
þar stai’fa nú 95 bifreiðar.
Eftir að reikningar s.l. árs
höfðu verið samþykktir var
gengið til stjórnarkosningar, og
fór hún þannig:
Formaður var kosinn Berg-
steinn Guðjónsson, endurkos-
inn. Fyrir sjálfseignarmenn
voru lcosnir i stjórnina: Ingjald-
ur ísaksson, Þorgrímur Krist-
insson og Tryggvi Kristjánsson,
allir endurkosnir. Fyrir vinnu-
þega voru lcosnir í stjórnina:
Ingvar Þórðarson, Björn Stein-
dórsson, báðir endurkosnir, og
Valdimar Koni’áðsson.
Bæjap
fréttír
Barnakórinn
Sólskinsdeildin heldur s«ag-
skemmtun undir stjóm Guíijíis
Bjamasonar í Nýja Bíó á susnO-
daginn kemur kl. 1.30 e. h.
Næturakstur
QBifreitSastöö Steindórs, sími
1580.
Verðlagsbrot.
Nýlega hefir Verzlun önnu
Gunnlaugsson, Vestmannaeyjum,
verið dæmd í 300 króna sekt, fyrír
verölagsbrot. Verzlunin hefir íagt
of mikiS á vefnaSarvöru.
Áskorun
til Gunnlaugs Scheving.
Jóhann M. Kristjánsson faefir
beðiS blaSiS fyrir eftirfarandt; —
„Vegna greinar i Þjóbviljanúm þ.
1. febr. sl., eftir Gunnlaug Schev-
ing, vil eg skora á hann aö sam-
sýna meS mér i Safnhúsinu, me'SSan
sýning mín þar er opin, eöa í Lista-
mannaskálanum, hafi hann ráS á
því húsnæði, málverk þaö af kú;
er hann hafbi á sýningu fyrir
skemmstu og mat á 20,000 krónur,
þannig aS almenningi gefist færi á
ab dæma um þaiS, hvort eg fari verr
meb Gullfoss á málverki minu, en
hann tneS kúna á sinni mynd. Sjátf-
ur býðst eg til að greiða allan
kostnað af samsýningu þessart.“
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir Vopn guSanna kl. 8 í kyöld.
Áðgöngmni'ðasáián er opin frá kl. 2
í dag.
Útvarpið í kveld:
20.30 Kvöldvaka: a)Lúðvík
Kristjgnsson ritstjóri: Um Flat-
eyjarTramfarastiftun. Erindi. b)
21.00 Kvæði kvöldvökunnar. c)
21.05 Jón Sigurðsson frá Kaldað-
arnesi les kafla úr Heljarslóðaror-
ustu. d) 21.30 Kórsöngur: Karla-
kórinn „Ernir“ syngur (stjórnandi
Jóhann Tryggvason).
Seljum næstu daga:
óbýiar ratópor
Grettisgötu 57.
Röskur
unglingspiltur
getur fengið atvinuu
nú þegar.
Uppl. i
GÚMMÍSKÓGERÐ
AUSTURBÆJAR.
Laugavegi 53.
Ecí|rm
„Esja”
Hraðferð til Akureyrar
seinni hluta vikunnar. ,
Pantaðir farseðlar óskast
sóttir og flutningi skilað ú
morgun.
Ungur reglusamur
maður með gagnfræða-
menntun og hinu meira bíl-
stjóraprófi óskar eftir at-
vinnu. Tilboð, merkt: „Þ.
1922“ sendist afgr. blaðsins
Jyrir n. lc. sunnudag. —
Krlstján enðlangsson
Hæstaréttnrlögmaðnr.
Skrifstofutiml 16-12 og 1-C,
Hafnarhúsið. — Sfmi S4M