Vísir - 05.06.1944, Síða 2

VISIR
VISIF?
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BIAÐAÚTGÁFAN YÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján GnSlangsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötn 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1 6 C 0 (fimm línur).
Yerð kr. 4,00 á mánnði.
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Lýðveldiö viðurkennt
UTANRÍIÍISMÁLARÁÐ-
HERRA Vilhjálmur Þór
iýsti yfir því i ræðu sinni til
sjómanna i gær, að Roosevelt
Bandaríkjaforseti hefði tilnefnt
sérstakan fulltrúa, með æðsta
virðingarheiti sendiherra, lii að
mæta í umboði Bandaríkjanna
á hátíðinni er lýðveldið verður
stofnað, sem vafalaust verður
17. júní n.k. Mun óhætt að full-
yrða að értgin tilkynning önnur
iiefir vakið þvílíka gleði og
hrifningu með þjóðinni allri.
Bandaríkjaforseti gefur með
þessu viðurkenningu Banda-
ríkjastjórnar á lýðveldisstofn-
uninni, á virðulegan og fagur-
legan hátt, og viðurkenningin
kemur, einmitt þegar ísienzka
þjóðin þarfnaðist hennar mest.
Lýðveldisstofnunina þarf áð
tryggja út á við. Eftir ofan-
greindar ráðstafanir Banda-
ríkjaforseta verður það vafa-
laust greiðara og auðveldara, en
líkur vorn til áður, og hefir ís-
lenzku þjóðinni aldrei verið
gefin hetri gjöf. Þessi lilið máls-
ins liefir verið rædd í erlendum
blöðum, á þann hátt, að í það
var látið skína, að óvíst væri
hversu gengi með að afla stað-
festingar út á við, á þeim ráð-
stöfunum, sem gerðar hefðu
verið, en ekki væri að efast um
vilja íslenzku þjóðarinnar. Það
er einnig mála sannast að þátt-
taka i þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni var miklu meiri, en unnt
var að gera ráð fyrir og jafnvel
bjartsýnustu menn gerðu sér
vonir um, en þess utan var vilji
þjóðarinnar einn og óskiptur og
lýðveldisstofnunin þannig byggð
á traustustu hornsteinum inn á
við.
Annað eins hefir hinsvegar
skeð í veraldarsögunni og það,
að vilji smáþjóðar væri ofurliði
borinn, ef ráðstafanir hennar
hentuðu ekki öðrum þjóðum
meiri máttar i þann og þann
svipinn. Þótt íslenzka þjóðin
vildi stofna lýðveldið eða endur-
vekja það, gat vel svo farið að
aðrar þjóðir treystust ekki tií,
eins og sakir standa, að leggja
yfir slíka lýðveldisstofnun bless-
un sína. Um lagalegan og sið-
ferðilegan rétt þjóðarinnar til
•slíkra ráðstafana er ekki að ef-
ásþ en þrátt fyrir það gátu at-
vikin hagað því svo, að staðfest-
ing annarra þjóða yrði ekki auð-
sótt. Hið volduga lýðveldi
Bandaríkin hafa rutt erfiðleik-
unum úr vegi fyrir íslenzlcu
þjóðina. Þau hafa gefið ótví-
ræða yfirlýsingu um, að við
feigum réttinn og að við eigum
að fá að njóta hans. Þau hafa
þannig tryggt hið langþráða
sjálfstæði, sem barist hefir ver-
ið fyrir i 700 ár, með misjöfn-
um árangri, þannig að margt
hefir snúist þjóðinni til óheilla,
þótt fram þokaðist til sigurs að
síðustu. Ráðstafanir forseta
Bandaríkjanna verða aldrei of-
metnar og íslenzka þjóðin hefir
aldrei fyrr orðið slíks skilnings
og velvildar aðnjótandi, þótt
margt hafi verið vel til hennar
gert á umliðnum öldum.
Xlr þessu er það jafnframt
tryggt að islenzka þjóðin getur
efnt til lýðveldisstofnunar og
haldið hátíð sína, með glöðum
hug og bjartsýni á það, sem
Glæsileg hátíðahöld
$jomannadag:§in§.
Skipshöfnin af Helgafelli varð
hlutskörpust í öllum keppnum.
^ijómannadagurinn var í
gær. Hátíðahöldin í heild
munu vera einhver hin glæsi-
legustu sinnar tegundar og
hin fjölmennustu. Hátíðahöld-
m fóru að mestu leyti fram við
hinn nýja sjómannaskóla, en
hornsteinnmn að byggmgunm
var lagður við þetta tækifæri
af ríkisstjóranum, herra
Sveim Björnssym.
Hátíðahöldin hófust kl. 8 f.
h. með því að fánar voru dregn-
ir að hún á íslenzkum' skipum
hér við höfnina og húsum í
bænum. Auk þess liófst merkja-
sala og sala Sjómannadags-
blaðsins um það leyti. Hin eig-
inlegu hátíðahöld hófust síðan
um hádegið með hópgöngu
sjömanna frá Miðbæjarbarna-
skólanum undi íslenzka fánan-
um inn að byggingu nýja sjó-
mannaskólans. Þar hafði verið
hafður sérstakur umbúnaður
fyrir hátíðahöldin. Meðal ann-
ars var þar settur upp sérstak-
ur ræðustóll fyrir framan bygg-
inguna og voru ræður dagsins
fluttar þaðan.
Eftir að hópgangan hafði
staðnæmst fyrir framan skóla-
bygginguna hófst minningar-
athöfn um þá sjómenn, sem far-
izt liafa síðan á síðasta sjó-
manadegi. Lögskráðir sjómenn
sem drukknað hafa á árinu eru
63 en alls hafa 67 íslendingar
druknað á árinu að meðtöld-
um farþegum á skipum sem
farizt hafa. Biskupinn herra
Sigurgeir Sigurðsson Iiélt aðal-
minningarræðuna, en einn af
hemendum Stýrimannaskólans
Hreinn Pálsson framkvæmda-
stjóri í Hrísey söng einsöng.
Meðal annars Alfaðir ræður og
Taktu sorg mina svala haf.
ETtir minningarguðsþjónust-
una var hornsteinninn lagður
að hinni nýju skólabyggingu
sjómannaskólans. — Fram-
kvæmdi ríkisstjórinn herra
Sveinn Björnsson athöfnina, og
flutti um leið ávarp til sjó-
mannastéttarinnar. Ennfrem-
ur fluttu ávörp og ræður Vil-
hjálmur Þór utanríkis- og sigl-
ingamálaráðherra, Sigurjón Á'.
Ólafsson, Kjartan Thors og Ás-
geir Sigurðsson skipstjóri. Á
milli ræðanna lék Lúðrasveit
Reykjavikur nokkur lög. í sam-
bandi við ræðu ríkisstjóra fór
fram sérstök heiðursatliöfn.
Fremsti fánaberinn úr skrúð-
göngunni gekk fram fyrir ræðu-
pallinn og heilsaði ríkisstjór-
anum með; íslenzku fánakveðj-
unni, en’ríkisstjórinn gekk nið-
ur úr ræðustólnum og bar fán-
ann að vörum sér
Síðan voru afhent björgun-
arverðlaun ársins. Fram-
kvæmdi formaður sjómanna-
dagsráðsins þá athöfn. Verð-
Iaunin hlaut að þessu sinni
Þorsteinn Jóhannesson skip-
stjóri á vélbátnum Jóni Finns-
syni frá • Gerðum, en hann
bjargaði skipshöfninni af vél-
framundan er. Hafi stjórn og
forseti Bandaríkjanna þökk
fyrir þennan ómetanlega vinar-
greiða, sem menn kunna vel að
meta nú, en lærist þó að meta
enn betur síðar og er frá líður.
íslenzka þjóðin mun ávallt
standa í þakklætisskuld við
Bandaríkin fyrir vinsemd þeirra
og stuðning í verki við síðustu
aðgerðir í sjálfstæðismálum
þjóðarinnar.
bátnum Ægi í síðastliðnum
febrúarmánuði úr bráðum
sjávarháska undan Garðskaga.
Að lokum voru afhent vei’ð-
laun sjómannadagsins fyrir
iþróttakeppni. Skipshöfnin af
botnvörpungnum Helgafelli
hlaut alla vinningana.
í reipdrættinum tóku þátt
skipshafnir Esju, Súðarinnar
og botnvörpuskipsins Helgafells.
Skipshöfn Helgafells vann bæði
Esju og Súðina og Esja vann
skipshöfn Súðarinnar. í fyrra
var skipshöfn Súðarinnar hlut-
skörjiust og vann þá verðlaunin,
en skipshöfn Helgafells vann
þau af Súðarmönnum í þetta
sinn. Skipshöfn Helgafells varð
einnig hlutskörpust i kapp-
róðrunum, björgunarsundinu,
stakkasundinu, aðferðum í hag-
nýtum vinnubrögðum, svo sem
netbætingu og vírsplæsingu. I
netabætingunni varð fyrstur
Sigfús Bjarnason á 5 mínútum
og 35,7 sek., en í vírsplæsingunni
varð fyrstur Haraldur Ólafsson
á 8 mín. 26 sek.
Um kvöldið voru veizlufagn-
aðir að Hótel Borg, og í Odd-
fellowhúsinu.
Bæjakeppni í bridge.
I þessari viku 'hefst á Akur-
ejnri keppni í bridge milli Reyk-
víkinga og Akureyringa.
Sex Reykvíkingar fara norð-
ur á morgun, til að halda uppi
.heiðri höfuðstaðarins og eru
þeir þessir: Árni Jónsson, Bene-
dikt Jóhannsson, Brynjólfur
Stefánsson, Guðmundur Guð-
mundsson, Lárus Karlsson og
Stefán Stefánsson. *
Nestispakkar.
Tek við pöntunum á
nesti í smærri og stærri
ferðalög. Pantið í tíma
fyrir 17. júní. Sími 5870.
STEINUNN YALDIMARS.
S t ú 1 k a.
hreinleg og vönduð, ósk-
ast í létta vist. Sérher-
bergi. Hátt kaup.
Uppl. ekki gefnar í síma.
SVANA JÓHANNSDÓTTIR,
Bergsstaðastræti 86.
TELPA,
10—12 ára, óskast til að
gæta drengs á 2. ári. —
JÓN SIGTRYGGSON,
tannlæknir,
Guðrúnargötu 10.
Linoleum
fyrirliggjandi.
J. Þorláksson & Norðmann
Bankastræti 11. Sími 1280.
Gólíf lísar
fyrirliggjandi.
J. Þorláksson & Norðmann
Bankastræti 11. Sími 1280.
D0DGE,
6 manna, til sýnis og
sölu í Shellportinu,
Lækjargötu, í kvöld kl.
7—9.
Stúlku
vanatr strax í
þvottahús Elli- og
hjúkrunarheimilisins Grund.
Uppl. gefur ráðskona
þvottahússins.
Bíll til sölu.
Tilboð óskast í 5 manna
bíl, smiðaður ’37. Til
sýnis á Gunnarsbraut 26
kl. 7—8 e. h.
2 hreingern-
ingarkonur
vantar strax á
Elli og
hjúkrunarheimilið Grund.
Uppl. gefur yfirhjúkr-
unarkonan.
Sumaibústaður,
nálægt bænum, til sölu
ódýrt. — Sími 4878. —
Magnús Thorlacius
hæstaréttarlögmaður.
Aðalstræti 9. — Sími: 1875.
KNATTSPTRlVUniÓT fSLANDS
verður hátíðlega sett í kvöld
kl. 8.30 á íþróttavellinum.
LÚÐRASVEITIN SVANUR leikur frá kl. 8
í kvöld keppa
e IIMJl
oo K.R.
Allir út á völl í kvöld!
UPPB0Ð.
Opinbert uppboð verður haldið á morgun, 6. þ. in.,
á eftirtöldum húseignum, svo sem hér segir:
Kl. 1 e. h. á Hverfisgötu 16 A.
Kl. 3 e. h. á Njálsgötu 4B.
I Hverfisgötu 16 A er laus neðri hæðin (3 herbergi
og eldhús), stórt herbergi á neðstu hæð og svo lítið
herbergi.
Borgarfógetinn í Reykjavík.
Skiúfblýantui og kveikjaii
—einn og sami hlutur — íslenzkir íánalitir. —
Nokkrar aðrar tegundir af vindla- og cigarettu-
kveikjurum. — Tinnusteinar (Flints). — Lögur
(Lighter Flued).
BBIST0L, BankastiætL
Tilkynnmg:
Viðskiptaráðið hefir ákveðið, með tilliti til hækkaðrar vísi-
tölu, að frá og með 1. júní 1944 megi saumalaun ekki vera
hærri en hér segir:
I. Klæðskeraverkstæði:
Fyrir klæðskerasaumuð karlmannaföt mega
saumalaun eigi vera hærri en kr. 329.00
fyrir einhneppt föt, en kr. 339.00 fyrir tví-
hneppt föt. Fyrir klæÖskerasaumaðar kven-
kápur mega saumalaun vera hæst kr.
188.30, en fyrir dragtir kr. 207.30. Fyrir
algenga skinnavinnu má reikna hæst kr.
20.00, auk hinna ákveðnu saumaláuna.
II. Hraðsaumastofur:
Fyrir hraðsaumuð karlmannaföt mega
saumalaun vera hæst kr. 282.00. Hjá klæð-
skeraverkstæðum og hraðsaumastofum
skulu saumalaun fynr aðrar tegundir fatn-
aðar vera í samræmi við ofangreint verð.
III. Kjólasaumastofur:
Saumalaun á kápum mega hæst vera' kr.
154.50, nema ef um algenga skmnavinnu
er að ræða, þá hæst kr. 1 74.50. Fyrir saum
á drögtum má hæst taka kr. 170.00.
Reykjavík, 1. júní 1944.
Verðlagsstjórínn.
Böshan pilt eða stúlku
vantar okkur til afgreiðslustarfa nú þegar.
íiuisinudí
Aðalstræti.
SIKA sementsþéttiefni.
Steypu-Sika: Til vatnsþéttunar á steypu í kjallaragólf og
veggi í jörðu.
Sika 1: Til vatnsþéttunar bæði í múrhúðun og steypu<
Sika 2: Þéttir (storknar) á 10—30 sekúndum.
Sika 4: Þéttir (storknar) á 1—8 mínútum.
Plastiment: Steinsteypuþéttir, minkar vatnsmagn um 8—
15%, seinkar storknun, en eykur styrkleika,
þannig að eftir 7 daga er styrkleikinn 20%
meiri, og eftir 30 daga 30% meiri en önnur
steypa, sem er jafn mjúk.
Fyrirliggjandi:
J. Þ0RLÁKSS0N & N0RÐMANN.
Bankastræti 11—Sími 1280.
SILFURPLETT

Matskeiðar
Matgaflar
Teskeiðar nýkomnar.
K. EINARSSON & BJdRNSSON
/