Vísir - 12.12.1944, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félágsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hvað bei á milli?
Sumir menn spyrja, hvers
vegna allir séu ekki sam-
mála um það, að skapa nýjar
í'ramkvæmdir í landinu og
aukna velgengni. Um það er
engin deila. Allir eru því fylgj-
andi. En það sem ber á milli cr
leiðin til að ná þessu takmarki.
Leiðin, sem stjórnin heí'ir val-
ið, samkVæmt yfirlýstri stefnu
hennar, er sú, að láta verðbólg-
una og dýrtíðina haldast eins
og nú er, láta ekkert lækka, i
trausti þess að hjólin haldi á-
fram að snúast með þeim fram-
leiðslukostnaði, sem nú er í
landinu. Auk ])ess skal ekkert
sparað á sviði opinberra fram-
kvæmda. Til þess að Jiægt áé
að halda þessu þannig gang-
andi, þarf að leggja á skatta eða
taka lán svo tugum milljóna
króna skiptir. Þetta ástand á
svo að vera undirstaðan fyrir
stórkostlegri aukningu og upp-
byggingu atvinnuveganna.Þetta
er leiðin, sem stjórnin vill fara.
Þegar einhverju miklu á að
koma í framlcvæmd, er það
höfuðskilyrði málefnisins vegna,
að lagt sé inn á rétta braut
þegar í byrjun. Ef það er ekld
gert, getur það haft í för með
sér óbætanlegt tjón fyrir mál-
efnið, sem á að koma í fram-
kvæmd. Það getur tafið fram-
kvæmd þess um langan tíma
eða jafnvel komið algerJega í
veg fyrir framkvæmdina. Það
er eins og maður, sem villist
inn á rangan veg og verður að
fara langa leið til haka til þess
að komast á rétta veginn. Tím-
inn, sem hann varð að nota til
þess að komast á rétta leið, gat
verið ómetanlega dýrmætur.
Þeir, sem eru sannfærðir um,
að leið stjórnarinnar til nýsköp-
unar og vaxandi vehnegunar,
sé röng, eru í engum vafa um,
að það getur kostað þjóðina
langan, dýrmætan og erfiðan
tíma, að komast ó liina réttu
leið, ef eklii er bráðlega tekin
önnur stefna en nú. En stjórnin
segir: Þessa leið höldúm vér
þangað til vér rekumst á það,
að hún leiði ekki í rétta átt. Það
er sagt, að þegar menn séu
orðnir villtir, geti þeir stundum
ekki áttað sig á því, hvort vath
renni upp eða niður. Þess vegna
getur það oft tekið langan tíma
fyrir menn að átta sig. Þeir,
sem eru vantrúaðir á ieið
stjórnarinnar, eru trúaðir á
það, að engin mistök verði við-
urkennd fyrr en almennt at-
vinnuleysi er orðin staðreynd
vegna almennrar relestursstöðv-
únar. Þá verður farið að at-
huga málavöxtu.
Stefna stjórnarinnar heldur
við dýrtíðinni. Núverandi fram-
leiðslukostnaði er haldið uppi
með því að láta dýrtíðina af-
skiptalausa. Meðan núverandi
vísitala lielzt, verður engin
breyting á dýrtíðinni. Land-
búnaðarvörurnar eru nálega
40% af vísitölunni og hafa á
hana langmest áhril'. Ef kaup-
gjald lækkar ekki fyrir næsta
vor, sem engin líkindi eru til nú,
þá er nú þegar fyrirsjáanlegt,
að landbúnaðarvörur verða í
sama verða næsta haust eins og
þær eru nú. Árangurinn verður
Nemendur Menntaskólans á Akureyri munu
koma hingað suður.
Ferð Reykvíkinga norður var í alla staði hin ánægjulegasta.
l|ektor Menntaskólans, Pálmi Hannesson, kom ásamt fimm nem-
** endum skólans úr kynnisför til Akureyrar fyrir síðustu helgi.
Voru þeir þá búnir að vera sex daga nyrðra í mjög góðu vfirlæti.
Nemendur þeir, er fóru norð-
ur með rektor skólans, voru
Einar Pálsson, Magnús Magnús-
son, Hclga Vilhjálmsson, Hulda
Valtýsdóttir og Haraldur Jó-
hannesson.
Vísir átti tal við einn nem-
endanna, Einar Pálsson, sem
Jafnframt er inspektor skólans.
og innti hann eftir ferðinni
norður.
„Ferðin var fyrst og fremst
farin í því skyni, að kynnast
skólalífinu við Menntaskóla Ak-
ureyrar og treysta enn betur
tengslin milli skólanna. h"r þetta
fyrsta kynnisferðin milli þess-
ara hliðstæðu skóla.
Það var tekið konunglega á
móti okkur, enda þarf ekki að
lýsa hinni frábæru gestrisni
Sigurðar skólameistara og
Halldóru konu hans. Sátum við
þar að veizluhöldum og í alls-
konar samsætum, en annars
bjuggum við nemendurnir í
heimavist skólans, við sátum í
kennslustundum og fylgdumst
bæði með kennslufyrirkomulagi
og skólalífinu, eins og það kom
okkur fyrir sjónir. 1 heild virt-
ist okkur bæði námsgreinir
og kennslufyrirkomulag vera
með svipuðu móti þar og hér.
Helzti munurinn á skólanum er
sá, að Menntaskóli Akureyrar
er að nokkuru leyti heimavist-
arskóli, og tjáði Sigurður skóla-
meistari okkur, að markmið sitt
væri að gera hann að algerum
heimavistarskóla.
Annað, sem.er allmikið'með
öðru sniði nyrðra en hér, er í-
þróttalíf nemendanna. Þar er t.
d. skíðaíþróttin fastur liður i
kennslunni, enda er þar mjög
auðvelt um skíðaferðir og á
skólinn sérstakan skíðaskála,
sem nefndur er „Utgarður“.
Vorum við einnig boðin þangað.
sá, að vísitalan getur ekki lækk-
að á næsta ári, nema að mjög
litlu leyti, þótt erlendar vörur
lækkuðu stórlega í verði. Ef
vinnulaunin lækka ekki mjög
bráðlega, svo að bændur geti
fengið mikið ódýrari ‘ vinnu-
kraft næsta. sumar en þeir höfðu
síðastliðið sumar, þá verður
engin hreyting til lækkunar á
verði landbúnaðarvara næsta
haust. Vísitalan lækkar ekki,
heldur verður hún þá að hækka
stórlega, nema ríkið horgi um
tvo tugi milljóna króna til að
halda henni í því, sem hún nú
er. Það fé verður ekki hægt að
leggja fram í því skyni næsta
haust. Hvað tekur þá við?
Fyrsta skrefið á leiðinni til
minnkandi dýrtiðar á næsta ári
er það, að framleiða landbúnað-
arvörurnar ódýrari næsta sum-
ar en geft hefir verið undan-
farið. Til þess er ein leið og að-
eins ein, að landbúnaðurinn fái
ódýrari vinnukraft. Stjórnin tel-
ur ])ess ekki þörf. .
Þessi torfæra á leið ríkis-
stjórnarinnar verður ekki um-
flúin. Þessi eina torfæra er bein-
línis trygging fyrir áframhald-
andi dýrtíð í Iandinu. Þetta er
eitt af því, sem gerir þá, er
eitthvað hugsa, vantrúaða á
leiðina sem farin er. „Dýrtíðar-
leiðin“ leiðir ekki til hagsældar.
En hún er auðveldari og vin-
sælli í hyrjun. Það bakar sér
enginn lýðhylli mcð því að valda
mönnum sársauka, þótt ekki sé
nema í svip. „Dýrtíðarleiðin“
réttir að mönnum mjúkan
kodda til að sofa á, en martröð-
in kemur á eftir.
Það má loks taka fram, að
við fengum hið ágætasta
skyggni báðar leiðir og var
ferðin okkur í alla staði liin
ánægjulegasta. Vonandi er þessi
ferð aðeins byrjun á nánari við-
kynningu og nánara samstarfi
milli skólanna ög væri þá æski-
lcgast, að heilir bekkir gætu
farið í slíkar kynnisferðir. Og
með auknum flugsamgöngum
ætti það að verða tiltækilegt
áður langir tímar liða. Ætlast
er til að nemendur Menntaskól-
ans á Akureyri komi í áþekka
kynnisför hingað suður áður en
langt Ííður.“ •
Knattspyrnuspilið.
Nú er svo komið, að hægt er
að leika hér knattspyrnu árið
um kring, ])ví nýlega er komið
á markaðinn áfbragðs knatt-
spyrnuspil. I þessum knatt-
spyrnuunnandi bæ hlýtur spil
þetta að verða mjög kærkomin
nýjung, enda mun vera geysi-
leg eftirspurn eftir því.
Of langt mál yrði að skýra
gang þess hér, en írágangur
þess er mjög smekklegur. Það
er í stórum kassa, prýddum lit-
myndum af mörgum góðum
knattspyrnumönnum. I kassan-
um eru (i leikir (spjöld) milli
knattspyrnufélaganna í Reykja-
vík. Á hverju spjaldi eru mynd-
ir af foringjum og markmönn-
um liðanna, sem eigast við, auk
margs fleira, allt í réttum lit-
um. Ytarlegur leiðarvísir, ten-
ingur og knöttur fylgir hverju
spili.
Fullorðnir jafnt ym hörn
geta haft gaman áf spili þessu,
því gangur þess er eins og í
raunverulegri knattspyrnu, bæði
spennandi og skemmtilegur.
Knattspyrnuvinur.
Tvæi nýjai bækui.
I gær komu í bókaverzlanir
tvær nýjar bækur frá bókafor-
laginu Norðri.
Er önnur bókin sænsk verð-
launasaga eftir Margit Söder-
holm. Heitir bók þessi „Glitra
daggir, grær fold“, og hlaut á
sinum tíma miklar vinsældir í
Svíþjóð og annars staðar, þar
sem hún hefir komið út.
Hin bókin heitir „Bandarík-
in“ og er eftir hinn fræga rit-
höfund Stephen Vincent Benet,
sem nýlega er látinn. Fjallar
bók þessi um þróun Bandaríkj-
anna frá dögum ensku nýlendn-
anna í byrjun 17. aldar til vorra
daga.
Gott kveld.
Um langt skeið hefir kirkju-
nefnd kvenna í Dómkirkjusöfn-
uðinum hlynnt að kirkjunni og
guðsþjónustunum á ýmsa vegu.
Skrúðgarðurinn litli við
kirkjuvegginn, blómin á altar-
inu við liverja messu og margt
fleira minna kunnúga á trú-
festi þeirra og alúð gagnvart
kirkjunni.
Stöku sinnum leitar' kirkju-
nefndin til safnaðarins um dá-
lítil fjárframlög til safnaðarins.
En sú málaleitan er ekkert
„bónakvak“. Styrktarmenn fá
fullt endurgjald fyrir aurana.
Margbreyttan söng, hljóðfæra-
list og gott erindi hafa þeir
fengið, sem sótt hafa samkom-
ur kirkjunefndarinnar í Dóm-
krikjunni undanfarin ár og svo
mun enn verða á samkomu
nefndarinnar annað lcveld.
Valdimar Björnsson, blaða-
maður, sonur Gunnars ritstjóra
Björnssonar í Minnesota, er
mjög áheyrilegur ræðumaður
og hefir væntanlega frá mörgu
að segja. Annars má sjá á aug-
lýsingu hér í blaðinu, að kon-
urnar hafa fengið margt gott
fólk sér til aðstoðar.
„Eg dauðsé eftir að eg skyldi
vera að fara“, heyri eg fólk
stundum segja, er það kemur
frá misjöfnum skemmtisam-
komum. En það er engin hætta
á, að noltkur þurfi að andvarpa
á þá leið, þótt hann fari í Dóm-
kirkjuna annað kveld.
Komið og fyllið kirkjuna.
S. Á. Gíslason.
Samúð vegna Goðafoss
Forseta Islands og forsætis-
ráðherra hafa borizt margar
samúðarkveðjur vegna Goða-
fossslyssins, m,- a. frá .þesgum
aðiljum:
Sendiherrum Islands, sendi-
fulltrúum og ræðismönnum er-
lendis, viðskiptafulltrúa Fær-
eyja í Reykjavík, fulltrúum Is-
lands á alþjóðakaupþinginu í
Bandaríkjunum, Birni Björns-
syni kaupmanni í London, og
Porter McKeever, fyrrv. blaða-
fulltrúa Bandaríkjanna í Rvik.
Ymsir erlendir menn hafa
einnig vottað fulltrúum Islands
erlendis samúð sína, meðal
þeirra sendiherrar Dana íWash-
ington og London.
Atburðarins hefir verið getið
í flestum blöðum Bretlands og
Bandaríkjanna. I “The Scots-
man”, Edinborg, er sérstaklega'
getið læknishjónanna frú Sig-
rúnar og dr. Friðgeirs Ölason-
ar og barna þeirra, sem fórust,
svo og frú Ellenar Downey og
barns hennar.
'kWP'H'BTl.IN
er miðstöð
skiptanna.
verðbréfavið-
Sími 1710.
K
aupum
allar bækur, hvort heldur eru
heil 'söfn eða einstakar bæk-
ur. Einnig tímarit og blöð.
Bókaverzlun
Guðmundar Gamalíelssonar
Lækjargötu 6
Jólagjafir:
Kökuhnífar, — Eplahnífar
úr plastic.
HOLT
Ný bók!
Ný bék!
Bandaríkin,
eftir STEPHEB! VINGENT BENÉT.
Bók þessi fjallar um þá þjóð, sem við höl'um kynnzt mest og
bezt á styrjaldarárunum. Hún segir frá því, hvernig þjóðin
skaut rótum á meginlandi Vesturheims fyrir þrem öldum, þeg-
ar þangað sóttu framgjarnir menn, sem vildu lifa lífi sínu
frjálsir og jafnir. Baráttan varð erfið og stundum virtust allar
leiðir lokaðar að marki ])ví, sem nýlendubúar sóttu að. En þeir
voru fúsir til að fórna öllu fyrir frelsi og mannréttindi — eins
og afkomendur þeirra nú og því var þeim jafnan sigurinn
vís, þótt við ofurefli virtist að etja. — Þjóðin varð mikií og
voldug og hún hélt jafnan í heiðri þær grundvallarsetningar,
sem hinir mætustu menn höfðu alið í brjósti og sett í letur. —
Þetta er í stuttu máli saga Bandaríkjanna. Hún er að vísu
slungin mörgum þáttum, en uppistaðan er frelsi og mannrétt-
indi.
Bókin „Bandaríkin“ er þáttur úr mannkynssögunni og þó
væri e. t. v. réttara að segja, að hún sé þáttur úr sögunni um
baráttu mannkynsins fyrir frelsi og réttindum til að lifa í friði.
Hún er meistaralega skrifuð af Stephen Vincent Benét, einum
merkasta rithöfundi Bandaríkjanna. — Þýðingin er eftir Her-
stein Pálsson.
Kolaoínai
amerískir, eml.
Olínofnai
Linoleun
Filfpappi
Masonit
4’ X 4 fet
Kiossviðui
Asbestplötui
á þök og veggi.
A. EINARSSON & FUNK
Skólavörðustíg 22.
Samkoma
t , .
í Dómkirkjimni miðvikudaginn 13. desember
1944, ki 8V2,
undir umsjón kirkjuneíndar kvenna.
E f n i:
Sigíús Einarsson: Lofgjörð úr Davíðssálmum.
(Dómkirkjukórinn syngur.
Undirleikur Sigurður ísólfsson.)
Reissiger: Bæn söngvarans.
Massenet: Saknaðarljóð.
(Einsöngur Kristján Kristjánsson.)
Björgvin Guðmundsson: Tilbrigði um „Dýrð sé guði í
hæstum hæðum.“
(Orgelleikur Páll ísólfsson.)
Erindi: Valdimar Björnsson.
Weyse: Sjáið engil ljóssin lands.
Grieg: Ave Maris Stella.
Hándel: Largo.
Lullivan: The lost chord.
(Einsöngur Anna Þórhallsdóttir.)
Sigfús Einarsson: Island.
(Dómkirkjukórinn syngur. Einsöngur Guðrún
Ágústsdóttir, undirleikur Sigurður Isólfsson.)
Sálmur: Nú fjöll og byggðir blunda.
Aðgöngumiðar verða seldir við innganginn og kosta 5 kr.
Ágóðanum verður varið til að skreyta kirkjuna.
Vantar krakka
nú þegar til að bera blaðið um
RAUÐARÁRHOLT
NORÐURMÝRI
SOGAMÝRI
DAGBLAÐIÐ VISIR.