Vísir - 12.12.1945, Síða 7

Miðvikudaginn 12. desember 1945
V I S I R
7
Lá
yc^aicmvia
EFTIR EVELYN EATDN
90
„Og láia kcngja yður vegna þessa bandorms?
Nei, gerið ekkert svo fávislegt. Eg var spurð.u
um yður, að sjálfsögðu. Þeir liafa í hondum
heilt skjalasafn um yður. Hefðuð þér ekki álit-
ið, að þeir hefðu öðrum linöppum að hneppa
lieima í Frakklandi en að vera að sldpta sér
af okkur liér fyrir handan haíið, svo lengi se,n
þeir fá sína skatta í reiðu fé? Fn það er nú ekki
kifellið. Þeir öfuncLa okkur vafaíaust af frels-
:nu. Hvað s.ern því liður. Eg sagði þeim sanii-
ic'kann, að þ. r va*r j'o einn af trúustu og miidl-
kæfustu mcnnum hans liátigna.-. kæmuð mjö0
virðulega fram opinberlega, og lifðuð hæglátu
einkalífi með einni af ekkjum byggðarlagsins.
Eg útskýrði fyrir þeim hversu miklu betra
þetta væri en að þér liefðuð lialdið við eitthvað
Indíánakvendi. Þeir féllust á það, en spurðu
jafnframt, livort þér væruð ekki kvæntur
lieima í Frakklandi. Eg sagði að svo væri, að
konan hyggi með börnum ykkar þar. Auðvitað
henti eg þeim á jafnframt, að þér þyrftu stór-
um mdiri tekjur, ef þess yrði krafizt af yður
að sjá henni sómasamlega farhorða hér í byggð-
arlaginu. Ennfremur að það væri byggðarlag-
inu fyrir heztu að ekki hyggju hér of margar
konur, scm væru óvanar hinum erfiðu lifnað-
arháttum hér. Þeir virtust skilja þelta vel og
vera ánægðir, en — nú birtist þetta ljón á veg-
inum.“
De Bonavenlure andvarpaði og nuddaði
augnahrúnirnar.
„En hvað skal segja,“ Sagði landstjórinn.
„Það er ekki eins og að þetta sé til að ásaka
hana fyrir, því að þegar öllu er á botninn livolft
eru afkvæmin afleiðingarnar af vinfengi við
konur. Þær eru skaþaðar til að eiga hörn, lags-
maður, eða finnst yður það ekki, þegar þér hug-
leiðið þetta betur? En við verðum að gera á-
ætlanir og sjá livað við getum gert með tilliti
til öryggis okkar allra. Eg get ekki borið ábyrgð
á allt of mörgum hneykslum liér. Og hörn —,•
guð má vila hversvegna — eru hneykslunar-
hella nema þau séu hjónahandshörn, eins
og til dæmis þessir vælandi St. Vincent hóru-
synir. Jæja, en í yður sporum myndi eg reyna
að liafa upp á ærlegri innfæddri fjölskyldu upp
með ánni og flytja harnið þangað, þegar það
fæðist. Hefir nokkur fengið vitneskju um
ástand hennar? Sér mikið á henni?“
„Ilún hefir Iiagað sér skynsamlega“, sagði
de Bonaventure. „Hún hefir gengið í mjög við-
um fötum frá byrjun. Kvenfólkið heldur að
það sé vegna þess að hún vilji vera öðruvísi en
það. Hún liefir æfinlega gert sér litið fyrir að
hrjóta venjur í klæðahurði. Auk þess lítur hún
vel út og hefir dansað mikið. Hún er þó frem-
ur holdgrönn, en eg held að enginn hafi veitt
ástandi hennar eftirtekt enn sem komið er.“
„Það er gott. Það myndi særa mig að sjá
allt hyskið ráðasl á hana og læsa tönnunum í
hana.“
Iiann fór að hlaða i ýmsum skjölum í ákafa.
„Við skulum laka strax til starfa.“
Dc Bonaventure útskýrði fyrir honum, hversu
langt væri komið með hyggingu nýrra víggirð-
inga. Þriðja virkishornið var næstum fullgeri.
„Indiánarnr hjálpuðu til,“ sagði hann. „Auð-
vilað hefir verið liaft ýmislegt á móti þeim hér.
Herra landstjóri, þ’að er engu líkara en að þetta
fólk hér haldi, að það sé guðir en ekki menn.
Hans liátign dettur einu sinni ekki í hug, að
láta lita þannig á sig. Hvaði eftir annað hefir
de‘Perrichet orðið að sefa móðgaðan herflokks-
foijingjá, s£ní efj tjl 'vili | aJtítáS íbaid ®ék;;
þrj ú líúndruð Indiaiiáíjqriúenii, jaem.ltoðnir :.og
húnir eru að hlýða skipunum hans, og hefir
orðið fyrir árásum einhvers hvíts uppskafnings,
sem ckkert hcfir íil síns ágætis nema að ganga
sæmilega lil fara. Sérstaklega liefir þella átt
við um Fláng hinn yngri. Mér hefir verið skapi
næst að fá liann villimönnunum í hendur og
láta þá fara með hann eins og þá lvsli. Hann er
okkur til armæðu og ef til vill gælu Indíánarn-
ir einhverntíma fundið feitt stykki á lionum
handa hundum sinum.“
„Hver déskotinn,“ sagði landstjórinn, „það
er tími lil kominn, að eg taki hér við stjórn
aftur. Hvað ætli ráðherrarnir hugsuðu, ef þeir
lieyrðu svona tal. Auk þess eruð þér of eftir- a
látur við villimennina i viðskiptum, og hafið
ekki látið lians hátign fá sjö áttundu hluta af
ágóðanum, en eins og þér vitið fara fimm átt-
undu af þcirri upphæð í annara vasa, sem
heimta sitt. Samt sem áður er eg á sama máli
og þér.“
De Bonavenlure barði létt á borðröndina
með löngum fingrunum, stundarkorn og sagði
síðan • hvasst, um leið og hann liorfði beint í
augu landstjórans:
„De Perricht veit um aðra koparnámu, og
Indiánarnir segja, að það sé gullnáma í einni
af Iiæðunum á norðurströndinni. Við gætum
fengið okkur skip og farið þangað til að rann-
saka þetta sjálfir.“
Það kumraði i landstjóranum.
„Að sjálfsögðu myndum við ekki segja
stjórninni frá þessu,“ sagði de Bonaventure,
„að minnsta kosli ekki of snemma. Við gætmn
til dæmis látið það heita svo, að við værum að
kortleggja innsiglinguna i flóann. Það hefir
ekki verið gert í mörg ár og var aldrei gert til
fullnustu.“
„Það er góð hugmynd,“ sagði landstjórinn.
„Við þörfnumst vissulega allra þeirra auðæfa,
sem við getum safnað saman. Þér til að vernda
konuna yðar og eg til að vernda liöfuð mitt.
Eg geri ráð fyrir að við gætum reiknað með að
nota Indíánaverkamenn ? En getur dc Perrichet
ábyrgzt þagmælslcu?“
„Ilann myndi gera það fyrir hana.“
„Eg skil,“ sagði landsljórinn.
Frá mönnum og merkum atburðum:
’AKVÖlWÓKVNM
Gamla konan viS sjómanninn: Segiö mér eitt.
Fer þcssi tattovering ekki af yður þegar þér þvoið
yður?
Sjómaðurinn: Eg veit það ekki.
Hann ísak var að íara yfir reikningana.
Sendir þú honum Árna reikninginn? spurði hann
son sinn.
Já, pabbi, eg gerði það.
Og bættir þú tíu krónum á hann?
Já, pabbi. Eg bætti 10.50 við hann.
Kvers vegna bættir þú fimmtíu aurum við upp-
hæðina, sem eg sagði þér?
Til þess að borga undir bréfið, sem við svörum
honum, er hann fer að sþyrjast fyrir um, hvað hann'
hafi fengið fyrir 10.50.
Þegar Noregur varð frjáls —
Eftir Demaree Bess.
heilt missiri eða jafnvel heilt ár. Þeir liöfðu búizt
ramlega um á víggirtum svæðum, en um 200.000
fanga höfðu þeir látið vinna að þeim. Þessir fang-
ar voru frá Rússlandi og ýmsum löndum álfunnar.
Hermenn okkar í Noregi spyrja enn:
„Hvernig stendur á því, að Þjóðverjar í Noregi
gáí'ust upp án þess að gera tilraun til að veita mót-
spyrnu? Þeir licfðu auðveldlega gctað varist svo
kappsamlega og lengi, að við hefðum orðið að
leggja 100.000 mannslíf í sölurnar til að hrekja þá
úr landi. Og þeir hefðu getað skilið við allt í sama
öngþveiti og í Hollandi og Frakklandi“.
Satt er það, Þjóðverjar gátu ekki lmgnast nokk-
urn skapaðan lilut á því að veita viðnám nokkra
mánuði í Noregi, en hvað högnuðust þéir á nokkurra
vikna eyðileggingarhernaði seinustu vikurnar í Ilol-
landi, Belgíu og Þýzkalandi sjálfu?
Frásögn um uppgjöf Þjóðvcrja í Noregi var birt
sínum tíma, en þessar fyrstu frásagnir voru,
eins og eðlilegt er, að mörgu ófullkomnar, og stund-
um hlátt áfram villandi. Sumt, sem var óvanalegt,
gcrðist í sambandi við uppgjöfina, og olli þetta
misskilningi, — eða var lagt,út á annan veg en rétt
var, bæði i Bretlandi og Bandaríkjunum. Eg hefi
aflað mér ítarlegra upplýsinga um þetta frá hrezk-
um og amerískum liðsforingjum í Noregi, mönn-
um, sem tóku þátl í öllum samkomulagsumleit-
unum.
Þegar eg var á ferðalagi milli þýzkra fangabúða
í Noregi skýrði skoskur herdeildarforingi mér frá
því, sem gerðist fyrsta dag hans í Noregi í maí
síðastliðnum. Hann var einn þeirra manna, sem:
dvalist hafði 18 mánuði í Skotlancn við undirbún-
ing þeirra átaka, sem gert var ráð fyrir, að myndi
eiga sér stað, þegar að því kæmi að hrekja Þjóð-
verja úr Noregi. Því að þá voru leiðtogar handa-
manna sannfærðir um, að það mundi verða erfitt
og miklu yrði til að kosta að hrekja Þjóðverja úr
Noregi.
En — svo gerist hið óvænta. Þjóðverjar hjóða
allt i einu uppgjöf ’ í Noregi. Herdeildarforinginn
skoski var einn af átta foringjum, sem fóru lol't-
leiðis lil Oslóar þ. 8. maí. Bandamenn voru jafn
óviðhúnir þessari skyndilegu uppgjöf, og þeir voru
við hinni skyndilegu uppgjöf Japana síðar.
Það var eins og gera mátti ráð fyrir nokkur við-
búnaður til þess að taka móti þessari foringjanefnd
handamanna, i flugstöðinni í Oslo. Foringjunum.
var þegar ekið í hifreið til aðalstöðvar Þjóðverja.
Það voru í Oslo 15.000 alvopnaðir þýzkir her-
menn, scm liöl'ðu skriðdreka og hvers konar önnur)
nútíma hertæki. Þegar þess litli foringjaflokkur
var á lciðinni um Oslo, en honum var ekið um hlið-p
argötur, til þess að hann vekti ckki mikla athygli —
var fólkið þegar farið að fagna yfir frelsinu, sem
var í nánd.
Að eins einn hardagi var háður í Oslo þetta
kvöld. Þegar skothríðin heyrðist inn í aðalhækistöð-
ina, þar scm foringjar bandamanna sátu, sagði
brezki foringinn, sem var yfirmaður nefndarinnar,
við þýzka hershöfðingjann:
„Eg held, að það væri hyggileg ráðstöfun, að
skipa öllum mönnum yðar að hverfa til herbúða
sinna“.
,Eg hefi þegar gefið fyrirskipun í því efni“, ságði!
hershofðinginn.
Þótt Þjóðverjar kæmu fram alveg eins vera bár
í samræmi við tilboð sitt um uppgjöf, hélt yfirmað-
ur þeirra því fast fram, að hann léti* útvarpa til-
kynningu, þar sem væri að orði komist:'
„Hersveitir vorar Þjóðverja í Nbregi hafa ekki
verið sigraðar. Vér höfum gert vopnahlé við Breta
og Bandaríkjamenn“.
Þessi yfirlýsing, Jjegar hún var kunn erlendis,:
leiddi af sér gagnrýni i löndum bandamanna, en
skoski herdeildarforinginn sagði frekar þurrlega:
„Við, sem komnir vorum til Osloar, kusum ekki
að gera þctta að ágreiningsefni. Við.vorum fjórtánj
ogþeir 15.000“.
Amerísk saga:
í. Mjssouri-fylkinu eru trén svo há, að þaS þarf
tvo ménn og einn dreng til þess að horfa alla leið
in:r upþ á þau,- Sá fyrsti mun horfa þat til hann
verðúr^lreyh ir, svo; ^kur hmn við^þar sem ftá Og þeir 15.000‘þ ■ ,
iýrstíþliafSi n dað ojf á$<Tnlc:$r clréiigúriiáV ' VHanlega *vbrb frlíliissveitir íWðniártríá:~farnar
a.8 liacfo þ#,_sciu.£ÍtÍr_£L__________________ að koma frani. í tlagsljósið, þegar þettn. gerðist,_en.