Vísir - 17.07.1946, Síða 2

2
V I S I R
Miðvikudaginn 17. júlí 1946
Jónas Kristjánsson segir f rá Svíþjóöarf ör, sem
fiann fór til að kynna sér kenningu Waerlands.
Jónas Eristjánsson læknir, er fyrir skemmstu kominn
úr för tii útlanda. Hafði tíðindamaður Vís's tal af honum
nýlega og spurði hann frétta af förinni, en samtal þeirra
fer hér á eftir:
Þú spyrð um fréttir. Eg ei
hræddur um að lesendur
Vísis hafi meira gaman af
annarskonar fréttum en
þeim sem eg liefi að .segja,
segir Jónas.
Ilvert var tilefni ferðar-
jnnar?
Það var kynningarför.
Þetta var 9. ferð mín til
útlanda, gerð í því skyni að
kynnast nýjungúm á sviði
lækninga, sérstaklega á sviði
heilsuverndar. Mér er fyrir
löngu ljóst að heilsufar vort,
eins og annara þjóða, er
mikhi lakara en þörf er á
að það væri. Að menn eru
heflir fjötrum hleypidóma
og vanþekkingar, liæði and-
lega og iíkamlega. '
Tæknin hefir þó tekið
framförum á þessu sviði.
Já, hin andlausa tækni.
Hinsvegar hefir þekkingin á
sjálfum sér ekki vaxið, og
heldur ekki skilningur á
mannlífinu og tilgangi þess.
Urn það bera heimsstyrjald-
irnar gleggstan vott. Þær eru
vottur þess, að hin einhliða,
skefjalausa efnishyggja
mannsins ræður rneira en
nokkuð annað í heiminum,
og að þar sem hún er, þar er
orsakanna til styrjaldar og
ófriða að leita. En ennþá er
ekki málfrelsi í heiminum,
svo að bezt er að tala var-
lega.
— Þú flaugst út. Var það
ekki skenuntilggt?
Eg varð þar fyrir von-
brigðum. Að vísu tók flugið
stutta stund, eina 7 tíma til
Stokkhólms. En þokan, ský-
in huldu haf og hauðir, svo
að elckert sást annað. Við
flugum yfir skýjunum. Mér
datt í hug skýjaþykknið og
vanþekking, cr hylur mann-
lcyninu að það er sífelt að
berjast um fánýta hluti, en
sér ekki það, sem mest er
um vert. En það er andlegur
og líkamlegur þroski. SkS’ja-
þykknið minnir á efnishyggj-
una og haráttu um f jármuni,
um auð og yfirráð.
1 gegnum hergnýinn og
hörmungaóp deyjandi manna
hafði til Islands stranda hor-
izt ómur af annarskonar
stríði í þeim löndum, sem
voru utan við sjálft verald-
arstríðið. Það vom Svíþjóð
og Svissland. Það var þessi
hernaður, sem eg vildi kynna
mér.
Svíþjóð, þetta hlutlausa
land, fór ekki alveg á mis
við stríð. Þar herjaði einn
nýr og nýmóðins víkingur,
Are Waerlnnd. Hemaður
hans var annnrs eðlis en
manndráp. Þessi nýmóðins
víkingur herjaði á þá van-
þekkingu og hleypidóma og
heimsku, sem á mesta sök á
vanheilsu, sjúkdómum og
vansælu mannkynsins. Hann
hefir með sínu hvassa and-
ans sverði höggvið djarft á
hendur tvær, svo að allt hef-
ir orðið undan að lála.
Forsaga þessa víkings er
sú, að tveir bræður, vel-
gerðamenn, berjast við van-
hcilsu. Sú viðureign endar
með því, að annar fellur í
valinii. Hinn liggur eftir í
(vaÍnUin óvígur og sleppur
aðeins Iifandi, en lamaður
maðui*. Ilann hafði tekið
stúdentspróf, þó lasinn væri,
og lagt stund á heimspeki
| sem aðalfag. En svo fékk
hann botnlangabólgu. Botn-
| langinn sprakk og Waerland
i lá lengi, svo að enginn hugði
honum líf. Loks gróf ígerð
sig út. En Waerland var
andlega og líkamlega lamað-
! ur maður. Þetta verður til
| ’
þess að Waerhpid fer til Eng-
lands og leggur þar fyrir sig
'að lesa læknisfræði. Hann
vill um fram allt komast fyr-
ir orsakir þeirra ófara, sem
þeir bræður urðu fyrir. Hann
stundar læknisfræði af kappi
í 35 ár undir tilsögn hinna
færustu manna, hæði þeirra
1 Sir Arhutnal Lane og Sir Ar-
1 thur Keith, í Frakldandi,
Ív
Edinborg og víðar. Hann
gerir tilraunir með allskonar
fæðutegundir og tekst að ná
fullri heilsu, eins og hún get-
ur bezt orðið. Því næst fer
| hann heim til Svíþjóðar og
byrjar þar að kenna þjóð
1 sinni.
| Aðalinnihald kenninga
hans var þetta: Læknisfræð-
in á elcki í höggi við sjúk-
j dóma, heldur við ranga og
óheppilega lifnaðarháttu.
1 Takið burtu og útrýmið þess-
um óheppilegu og ónáttúr-
legu lifnaðarháttum og sjúk-
j dómarnir hverfa eins og
dögg fyrir sólu.
! Sjúkdómar og sjúkleiki,
sem við er barizt, cru ekki
annað en breytingar á lík-
ama manna. Orsakir þeirra
eru sjúklegar r.autnir, og þó
fyrst og fremst ónáttúrleg
og skemmd næringarefni.
Þessir rongu og ónáttúr-
legu lifnaðarhættir hinna
siðmennluðu þjóða eiga sök
á andlegri-, og líkamlegri
eýmd og vesaldómi fjöldans.
Starf læ'knahna fer mest-
megnis í þáð að gera við
sjúkdómseinkennum og af-
leiðinguín oraska, sem þeir
þekkja ékki til í'ulls, en or-
sakirnar t-ru láinar eiga sig.
Gegn hihiVi’ órlhödoxu stefnu
og efnislegu einhliða stefnu
læknisfræðinnar hefir Are
Waerland síðan hafið her-
ferð. Hefir hún staðið nú lát-
laust í 20 ár.
Ferð mín til Svíþjóðar var
farin til þess að kynna mer
þessa stel'nu belur en hækur
geta gert.
Yfirleitt hafa læknar, bæði
í Svíþjóð og hér á landi, snú-
izt gegn þessum kenningum
Waerlands. Þeir hafa litið á
þær sem árás á læknisfræði
þeirra og starf. Þeir hafa
hafið persónulegar árásir á
manninn, án þess að kryfja
sjálft ágreiningsmálið til
mergjar. En þeir hafa ekki
komið að tómum kofunum
hjá Waerland. Hann er
hverjum lækni lærðari í líf-
eðiisfræði og líffræði (Bio-
logi), svo að þar standa þeir
honum ekki snúning, og
fólkið finnur að hann hefir
betri málstað og hlýða á
hann og læra af honum.
Fjöldi manna, sem áður voru
heilsulausir, ná aftur fullri
heilsu, eins ög Wa'erland
sjálfur. Þessir menn fylkja
sér um Waerland og kenn-
ingu hans. En ekki aðeins
þessir menn, heldur einnig
hin lífsglaða, starffúsa, djarf-
huga æska hefir fylkt sér um
liugsjóriir Waerlands, útrým-
ingu hrörnunarsjúkdóma.
Æska Svíþjóðar sættir sig
ekki við sjúkleika og vaxandi
vesaldóm. Hún krefst full-
kominnar starfliæfni, og a‘ð
komna starfhæfni, og að
njóta lifsins í skjóli þessarar
fullkomnu heilbrigði. Hún
afneitar víni, tóbaki og öðr-
um eiturnautnum. Eins og
víkingar sem leggja undir
sig lönd hefur Are Waerland
farið um sitt eigið föðurland
vopnaður meiri og fullkomn-
ari þekkingu á orsökum sjúk-
dóma, en áður hefur þekkst.
Hann hefur á síðustu árum
heimsótt hverja borg lands-
ins og stærri þorp og oft
haldið tvo fyrirlestra á dag
og að jafnaði talað í tvo
kluklcutíma í senn og gefið
þjóð sinni bjartar vonir um
betri framtíðarheilsu.
Þessar kenningar hans
hafa þcgar orðið andleg
vakning, sem nú nær til allra
stéttá. Jafnvel ýmsir læknar
af yngri kynslóðinni, sem
ekki þegar eru haldnir af
hinni orthodoxu kyrrstöðu
úreltra kenninga hafa fylkt
sér um kenningar Waer-
lands.
Um þessa stefnu hefur þeg-
ar verið stofnaður umfangs-
mikill félagsskapur, sem heit-
ir Allnordisk Folkhálsa og
liefur hann með höndum
stórfeldar framkvæmdir, sem
ekki er unnt að lýsa hér i
stuttu máli.
— Er stefnan einungis
bundin við endurbætur á
næringu og matarliáttum
manna?
Nei, það er nú ekki. Þetta
er ný hugarstefna, ný lífs-
skoðun, sem er ekki aðeins
kennisetningar, héldur grípur
als staðar inn í hið liagræna
lif manna. Má sjá þetta
af hinum mörgu bókum, sem
Are Waerland hefur þegar
ritað. Þær bera allar með sér
hinn djúprista skilning hans
á mannslífinu og tilgangi
þess.
Waerland lítur á ajlt líf í
heimi vorum sem eina sam-
runa lífheild þar sem allt
starfar að sarria marki og
allt er svipuðu eða sama lífs-
marki háð.
Ef allsherjar næringarlög-
mál er brotið veldur það
kvilla og hrörnun, hvort
heldur er á mönnum cða jurt-
um. Vér verðum að hlýða
þeim lögum, sem forsjón alls
lífs hefur sett. Fæðan verður
um fram allt að vera lífræn,
eðlileg og sem minnst eldbor-
in.
• Hugarstefna og lífsskoðun
Waerland minnir á Björn
Gunnlaugsson og vísu, sem
er í Njólu:
Lífið öllu langt af ber,
lífi duftið þjónar.
Lífi birtan lögur er
líf sér haminn prjónar.
Hugarstefna hans opnar
mönnum ný, andleg sjónar-
mið, sem benda á, að lífið er
andlegt og skapandi eðlis.'
Þess vegna verður að skapa
því eðlileg kjör og kosti tií
fullkomnunar.
Ilið fegursta við stefnu og
starf Waerlands er það, að
hann leggur áherzlu á mildi,
mannúð og mannjöfnuð. Þeir
sem fylgja stefnu hans fylgja
henni ekki með neinni hálf-
velgju, lieldur af heilum huga
og sannfæringu. I þeim
heimi, sem Waerlandistar
hafa völd er stríð og ófriður
útilokaður. Þeir lita svo á,
að maðurinn sé ekki skap-
aður sem rándýn eða hrææta,
heldur sem jurta- og ávaxta-
æta. Hinar lifandi frumur ■
líkamans verða að fá lifandi!
fæðu til þess að varðveita I
líf sitt svo fullkomið sem!
t
unnt er.
1 Stokkhólmi og fleiri bæj-
um hafa risið upp matstofur,
þar sem framreitt er matar-
efni eftir fyrirsögn Waer-
lands. Þar er útilokaður salf-
matur, allur matur úr hvíta-
hveiti. hvíthefluðum hrís-
grjónum, dauðhreinsuðum
hvítasykri og óeðlilegum sæt-
indum. Hins vegar eru not-
aðir þar náttúrulegir nýjir
og þurrkaðir ávextir. Utilok-
að er einnig kjöt og fiskur
og egg að miklu leyti. Hins
vegar er mikið notað af ó-
pasteuriseraðri mjólk. Waer-
and fordæmir með öllu allar
eiturnautnir, svo sem alko-
hol, tóbak, kaffi og æsandi
drykki eða annars konar eit-
urlyf.
Enskax snpni.
Stórlækkað verð.
Skjaldbökusúpa, fugla-
súpa og kjötsúpa.
Klapparstíg 30. Sími 1884.
Gólfteppl
Hreinsum gólfteppi og
herðum botna. Saumum
úr efnum í stofur, stiga og
forstofur. Seljum dregla
og filt.
Sækjum — sendum.
BlÓCAMP, Skúlagötu.
Sími 73G0.
GÆFAN FYLGIR
hringunum frá
SIGUBÞðB
Hafnarstræti 4.
TELPU-
DRAGTIR.
VeizL Regio,
Laugavegi 11.
Húsmæður!
SulfutÍMÍim
es bominnS
Ti*yggið yður góðan ár-
angur af fyrirhöfn yðar.
Varðveitið vetrarforðann
fyrir skemmdum. Það ger-
ið þér bezt mcð því að
nota
BETAMON,
óbrigðult rotvarnarefni.
BENSONAT,
bensoesúrt natrón.
PECTINAL,
sultuhleypir.
VINEDIK,
gerjað úr ávöxtum.
VANILLETÖFLUR.
VINSÝRU.
FLÖSKULAKK
í plötum.
Allt frá
rUEMIFU
Fæst í öllum matvöru-
verzlunum.
Um það verður ekki þrátt-
að, að Waerland cr braut-
ryðjandi, sem hefur þegar
hrundið af stað þýðingar-
miklu starfi, þjóð sinni til
andlegrar og líkamlegrar
heilsubótar.