Vísir - 12.05.1947, Síða 4

V I S I R
Mánudaginn 12. maí 1947
VÍSIR
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐAtTTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Eristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Veitíðarlok.
Iokadagurinn var í gær og heitir þá, að vetrarvertíð
ljúki á Suðurlandi en vor\ærtíð hefjist í dag. Þetta eni
forn takmörk, sem þó eru i hávegum höfð að mörgu levti
enn í dag, þótt veiðar allar sé nú frábrugðnar því, sem
áður var.
Sú vertíð, sem nú er að verða lokið, hefur að mörgu
leyti verið með merkilegri vertíðum, hér sunnanlands að
minnsta kosti. Hún byrjaði eins og flestar aðrar með því
að veður var talsvert stormasamt í janúar, en.hatnaði í
febrúarbyrjun, þegar flestir bátanna tóku að róa, svo að
annar eins gæftakafli hefur ekki komið i ómun;atíð. Hægt
var að róa dag eftir dag vikum saman eða nærri því í
tvo mánuði óslitið. Þótt afli væri ekki með neinum af-
hrigðum hér á flóanum i hverjum róðri, liafði það þó sitt
að segja, að um landlegur var ekki að ræða, nema þegar
bilanir urðu á ljátum, í tvo mánuði. Suður með sjó réri
að minnsta kosti einn bátur 50 róðra í röð án þess að
dagur félli úr. Hér í Reykjavík mun enginn bátur hafa
j'óið svo oft, en þó vantar ekki mikið upp á þá róðratölu.
Eins og sagt hefur verið var afli ekkert einstakur, þótt
gæftir væri með eindæmum. Annars staðar var afli þó
ágætur, eins og til dæmis við Vestmannaeyjar, þar sem
landburður var um tíma. En gæftirnar gerðu það að verk-
um, að í lok marzmánaðar var mun meiri fiskur kominn
á land hér en á sama tíma árið áður. Frystihúsin gátu
víða ekki tekið við meiri fiski og þá var gripið til þess
ráðs að salta aflann, eins og gert var fyrir stríð en lítið
síðan.
I apríl skipti aftur um og má segja, að botninn hafi
dottið úr vertíðinni í þeim mánuði. Ógæftir gerðu aflur
vart við sig, landlegur urðu tíðar og afli var rýr. Hvað
aflabrögð snertir hér í Reykjavík, hefir sú vertíð, sem
nú er á enda, verið heldur lakari en í fyrra. Þó er ekki
einhlítt að dæina vertíð af aflanum einum, þótl það sé oft-
ast gert. Margt fleira kemur til greina.
Því fylgdi vitanlega, þegar gæftirnar voru sém beztar,
að tjón varð ekki á veiðarfærum og mun okkert slíkt
tjón hafa orðið á vertíðinni hér við flóann. Það er algert
einsdæmi, svo er hilt og mjög sjaldgæft, að mannskaðar
verði eins litlir og að þessu sinni. A hverri vertíð hefir
íslenzka þjóðin orðið að sjá á bak mörgum vöskum sjó-
manni, en eftir hafa oft setið aldraðir foreldrar, kona og
Iiörn, slegin sárri sorg. Til allrai^hamingju hefir slíkt ver-
ið næsta fátítt á þeirri vertíð, sem nú cr um garð gengin.
Að því leyti mun lnin hafa verið happadrýgsta vertíð, sem
menn rekur minni til og hin bezta. Það er rétt að reikna
ckki síður út frá þeim forsendum en miklum al'Ia, því
að minnsta kosti í hinu íslenzka þjóðfélagi er mannslífið
meira virði en nokkur hlunnindi eða'landsgæði, hvort sem
þau fóst úr hafinu eða af landinu sjálfu.
Beztu gestirnii.
Jeimafólk í Múlakoti mun aldrei hafa tekið eins glað-
lega á móti neinum gestum og félöguin úr Litla ferða-
félaginu, sem.þangað konni fyrir rúmri viku, og er það
þó þckkt víða um laríd fyrir gestrisni og góðan beina við
ferðamenn. Astæðan var líka sú, að Litla ferðafélagið ætl-
aði sér að hjálpa fólkinu í Múlakoti lil jiess að berjast
við hinn mesta vágest, sem þar hefir orðið vart um margra
aratuga, ef ekki alda skeið — vikur og ösku,-sem lagzt
höfðu yfir þar eins og víðar í Fljótslllíðinni og ógna öll-
um gróðri.
Það voru sannarlega góðir geslir, sem þarna komu og
fieiri ættu að feta í íotspor þeirra. Reykvíkingar -— ekki
aðeins þeir, sem æltaðir eru frá Rangárvöllum, heldur og
allir aðrir, sem tök hafa á — æltu að sýna, að þeir kunna
að nieta hinar fögru sveitir þar eystra, að þeir telja þær
„einnar messu virði“, eins og allt Frakkland var talið
forðum, og hjálpa bændum til þess að skapa þar aftur
blómlega bvggð þegar á þessu vori.
RANDDLPH CHURCHILL (U.P.) :
Stefnufesta Marshalls
nýtur mikils fylgis.
Georg C. Marsliall, utan-
rikisráðherra Bandarikjanna,
hefir að þrennu leyti betri að-
stöðu til þess að gera samn-
inga við Rússa, en fyrirrenn-
ari hans, James S. Byrnes.
Hann er í fyrsta lagi stór-
brotnari að öllu leyti enda
þótt hann skorti snerpu og
reynslu Byrnes. Hitt stafar
af eðlilegri þróun málanna.
Á undanförnum 6 mánuð-
um liefir almenningsálitið í
Bandaríkjunum þroskazt
slórkostlega í tvennum skiln-
ingi. í fyrsta lagi liafa Banda-
rikjaménn tekið endanlega
afs'töðu til Rússa. Nú finnst
enginn til þess að veilast að
Marsliall, eins og Wallace
gerði, er Byrnes var í emb-
ætti. Um þetta atriði mætti
scgja, að framkoma Wallace
hafi eytt öllum misskilningi
og valdið liollri og yfirgnæf-
andi samúð með stefnu
Byrnes um „þolinmæði og
festu“, eins og hann orðaði
hana.
Ilelzti veikleiki lýðræðis-
ríkjanna er sá, að leiðtogar
þeirra þora oft ekki að gera
þá hluti, sem samvizka þeirra
býður þeim, af ótta við óljóst
almenningsálit. Á þéssu atriði
er enginn vafi lengur. Síðasla
skoðanakönnun Gallups-
stofnunarinnar sýnir, að ein-
ungis tuttugasti hluti þjóðar-
innar álítur, að Bandaríkin
Iiafi gengið of langt við að
hindra áform Rússa.
Önnur breyting á banda-
rískum liugsunarhætti, sem
Marshall gæti fært sér í nyt,
li.efir ekki að öllu leyti tekið
á -sig fasta mynd, en siglir
liraðbyri í þá átt. Um nokk-
urt skeið hafa Bandaríkja-
menn orðið sér þess meðvit-
andi, að þjóð þeirra er nú
sterkasta heimsveldið. En
margir athugendur hafa ver-
ið í vafa um, hvort bandar-
íska þjóðin óskaði þess, að
leiðtogar hennar tækjust á
hendur þá ábyrgð, sem er
samfara sliku stórveldi. Allar
líkur benda þó til þess að
svarið vérði játandi. Það er
hverjum Breta frjálst að
lnyggjast yfir þvi, að brezka
stjórnin skyldi hafa sagt af
sér forystunni, en það er á
liinn bóginn uppörvandi að
vita til þess, að Bandaríkin
séu með hverjum degi á-
kv.eðnari og, þótt séeint sé,
reiðubúin að takast á hendur
forystuna fyrir frjálsa menn
í heiminum.
Marsþall sýndi að hann var
góður stjórnmáiamaður og
góður erindreki, er hann lét
bera á gætni og jafnvel svart-
sýni, áður en hann lagði af
stað til Moskva frá Washing-
ton. Ekkert er jafn hættulegt
og heimskulegt i fari opin-
berra starfsmanna, en að
reyna að blekkja og jafn-
framt kitla almenning með
glæsilegum hugmyndum um
árangur þann, sem muni
fást á heimsráðstefnum. Það
er miklu betra að gera eins
og Marshall, að vera ekki um
of bjartsýnn. Því, cf allt fer
á verri veg, getur enginn
kvartað undan þvi, að hann
liafi verið blekktur með
fölskum loforðum. lif á hinn
Áætlaðar
Flugferðir
frá
Reykjavík
vikuna 11.-17. maí.
Sunnud. 11. maí:
Til Akureyrar
Mánud. 12. maí:
Til Akureyrar
Þriðjud. 13. maí:
Til Akureyrar
— Fáskrúðsfjarðar
— Kaupmaimahafnar
— Prestwick
— Reyðarfjarðar
Miðvikud. 14. maí:
Til Akureyrar
— Isafjarðar
Fipuntud. 15. maí:
Til Akureyrar
— Prestwick
Föstud, 1(5. maí;
Til Akureyrar
— Egilsstaða
— Neskaupstaðar
— Seyðisfjarðar
Laugard. 17. maí:
Til Akureyrar
— Hornafjarðar
— Kirkjubæjar-
klausturs
Nánari upplýsingar í
skrifstofum vorum:
Á Reykjavíkurflugvelli
Sími (5600 (5 línur).
I Lækjargötu 4
Símar 6606 og 6608.
Flugfélag íslands h.f.
bóginn raunverulegur árang-
ur næst, mun almenningur,
sem ekki liefir vænzt þess,
fagna því í enn ríkari mæli.
BEKGMAL
„Reiður“ skrifar.
Einhver, sem nefnir sig
,,Rei5ur“, hefir sent ,,Bergmáli“
bréf, þar sem hann ber þungar
sakir á húsmæfiur bæjarins og
telur þær beita stúlkur, sem
eru í vist hjá þéim, hinum
mestu fantatökum og sýni litla
kurteisi og tilhliðrunarsemi í
viðskiptum sínum vi5 þær.
Einsdæmi.
Dæmiö, sem bréfritarinn
nefnir, viröist „Bergmáli“, aö
órannsökuöu máli, hljóta aö
vera einsdæmi, frekar en algild
regla um sambúS húsmæöra og
stúlkua, en vill hins vegar ekki
taka afstööu í málinu. Aö sjálf-
sögöu ber húsmæörum aö sýna
stúlkum sínum fyllstu kurteisi
og' sanngirni og þarf ekki aö
orölengja það. Bréfið frá
„ReiðunV fer hér á eftir, enda
leggur hann mikla áherzlu á,
að þaö megi koma fyrir augu
húsmæðra.
„Húsmæður í Hekluskapi“.
„Hvern skyldi undra þótt
stúlkur vilji ekki ráöa sig til
húsmæðra í Hekluskapi ? Eg
biö „Bergmál“ að birta þetta,
ef ske kynni, að húsmæður
lærðu af því og meðhöndluðu
ekki stúlkur sínar sem þræla,
er allt mætti bjóða, og van-
þakka, hversu vel og samvizku-
samlega sem unnið væri. —
Eitt dæmi knýr mig sérstaklega
til þess að koma þessu á prent.
óréttlæti.
Stúlka, sem réð sig hálfan
daginn í vist, frá klukkan 8 að
morgni til klukkan 2 e. h., mátti
þola hverskonar óréttlæti af
hendi húsmóðtir sinnar. Fyrir
hvert það verk, sem stúlkan
vann, fékk hún hnútur, og
vinnuaðferðin varð að vera ná-
kvæmlega eftir skapi og dutl-
tingum húsmóður hverjtt sinni.
Mikil aukavinna.
Á stúlkuna var komið marg-
víslegri aukavinnu, sent hún
varð að vinna utan síns vinnu-
tima, án þess aö fá svo mikiö
sem þökk fyrir, hvaö þá kaup,
en kaupiö var kr. 8.33 á dag
auk húsnæðis og fæðis hálfan
daginn. Sjaldnast var hún búin
með þau verk, sem henni voru
ætluð fyrr en kl. 3 og oft síðár.
Þoldi háðglósur.
Ut'an þessa varð stúlkan oft
að þola alls konar háðglósur
ttm fólk, sem hún þekktt, Hver
haldið þið láti bjóöa sér slíkt
nú á dögum? Enginn. — Hús-
mæður, litiö í eigin barm, þeg-
ar þið segið stúlkum ykkar
fyrir verkum. Athugið, aö við
lifum ekki á dögttni þrælahalds-
ins, heldur á 20. öldinni. ökl
mannréttinda og lýðræðis.“
Hér lýkur bréfi . hins reiða
manns. „Bergmál" telur, að
húsmæður sem þessar geti.
sem betur fer, ekki verið al-
gengár í Reykjavík.