Vísir - 13.06.1947, Side 4

visia
Föstudagimr 13,- júni. IQrí 7
VISIR
; ' j : j ; JU ' '<*.%■ m&mf*
DA6BLAÐ
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Eristján GuðlaugSBon, Hersfceinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunui.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
I iausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
íi
Landhelgin.
Tlyrir nærri fimm áratugum var samið lun það erlendis,
“ hversu Iangt landhelgi Islands skyldi ná út fyrir
landsteinana. Bretar, Frakkar og Danir gerðu með sér
samning um það, hvar landhelgislínan við strendur Is-
lands skyldi vera, en Islendingar voru víst ekki um það
'spurðir, hvert álit þeir hefðu á því máli. Var heldur ekki
við því að búast, því að jieir voru jjá enn undirþjóð háð-
ir Dönum í nær öllu.
Nú horfir mál jietta öðru vísi við eftir að ísland hefir
fengið sjálfstæði sitt. Landsmenn vilja ekki lengur lilíta
því, að j>eir þurfi að beygja sig fyrir þessum landhelgis-
ákvæðum, sem jjeir fengu engu um að ráða og hefðu vafa-
laust verið andyígir, hefðu þeir haft tækifæri til j)ess
’að kynna sér málin á sínum tíma. Sumar þjóðir, sem að
sjó liggja, hafa rýmri landhelgi, án þcss að hafa gert um
J)að samning við nokkura aðra þjóð, og það ætti að vera
hverri sjálfstæðri j)jóð nokkurn veginn í sjálfsvald sett,
hve rúm landlielgi hennar er.
Eitt kcmur hér enn til greina og ætti j)að einkum að
vera þungt á metunum, jægar af forsjálni er hugsað. A
grunnsævi við Islandsstrendur eru viða hin stórkostleg-
ustu hrygningarsvæði og uppeldisból fiskistofnanna. Is-
lendingar hafa lengi barizt fyrir J)ví, að Faxaflóinn yrði
íriðaður, þar sem hann er mikil uppeldisstöð ungfiskjar-
ins og nú hefir loks talsvert áunnizt í Jæssu efni. öðrum
J)jóðum er ljóst, að Islendingar eru ekki einungis að hugsa
um sína eigin hagsmuni með J)essu móti, heldur og allra
annarra þjóða, sem sækja fisk á Islandsmið. Þeim er hag-
ur í j)ví, að sem mcst af ungfiskinum i Faxaflóa sé forð-
að undan botnvörpum togaranna.
Undanfarið befir margt og mikið vcrið um j)etta mál
ritað hér og hafa allir verið á einu máli um, að landhelgis-
málið sé svo mikilvægt fyrir Islendinga, að þar sé í raun-
inni um annað sjálfstæðismál fyrir okkur að ræða. Mönn-
um finnst ])að eðlilegt, að íslendingar, sem voru ekki til
kvaddir árið 1901, J)egar landhelgissamningurinn var gerð-
ur, geri kröfu til ])css að hann verði endurskoðaður og
varla mun sú málaleitan koma j)eim J)jóðum á óvart, sem
Ðanir sömdu við um J>ctta „fyrir olckar hönd“ á sínum
tíma. Hér er ekki aðeins um j)að að ræða, að Islendingar
fái einhverju að raða um grunnið við strendur landsins,
heldur og að miðin við landið verði ekki eyðilögð, því
að J)ær afleiðingar geta mildar veiðar haft. Veiðiskipunum
íjölgar jafnl og })étt og hættan af ofveiði verður J)eim
mun mciri sem minni hluti grunnmiðanna er verndaður
sem landhelgi.
Einn J)eirra, sem um mál þetta hafa rilað, er Matthías
Þórðarson, fyrrum skipstjóri, í Kaupmannahöfn. Honum
telst svo til, að fiskisvæðið umhverfis Island, „inælt út
að 188,4 m. (100 faðma) dýptarlakmörkum eða þangað
sem marbakkinn tekur við, er .... hérumbil 116,500 fer-
kílómetrar. Þar með talið landhelgissvæðið, sem er hér-
umbil 18,750 ferkílómetrar.“ Samkvæmt því eru því níu
tíundu hlutar grunnsævisins við strendur íslands akur er-
lendu fiskiskipanna og við J)að bælist, að utan J)eirra tak-
marka, sem getið cr hér að ofan, eru auk ])ess margvísleg
fiskimið, sein útlendingar hafa afnot af. Þeir njóta Jiarna
hlunninda, en láta ekkert koma á naóti annað en að gera
íslcnzkum fiskimönnum óhægra um vik.
Matlhías kemst að þcirri eðlilegu niðurstöðu í riti sínu
um landhelgismálin, að með vaxandi samkcppni eftir stríð-
ið, bæði á fiskimiðunum og markaðinum, verði þröngt
fyrir dyrum hjá Islendingum. Það sé þjóðráð, sem þeir
hafi tekið upp, er þeir tóku að endurnýja fiskiflotann og
koma sér upp fullkomnum, nýtízku atvinnutækjum. Þetla
aé þó ckki nóg, þótt gott sé, því að til þess að fiskimiðin
umhverfis landið nýtist Islendingum sem bezt, verði að
nuka réttindi landsmanna til þeirra. Það cr krafa, sem
allir Islendingar standa saman um og er eítthvert mikil-
vægasta málið, sem J)jóðin þarf að finna lausn á.
Aðalfundur L.
- A
Aðaifundur Landssam-
bands íslenzkra útvegsmanna
hófst mánudaginn 9. júní s. L
kl. 10 árdegis og lauk eftir
2ja daga fundarhöld.
I upphafi fundarins flutti
formaður I .andssambands ís-
lenzkra útvegsmanna, Sverr-
ir Júlíusson, skýrslu stjórn-
arinnar. Fundarstjóri var
kosínn Ölafur B. Björnsson
útgerðarmaður á Akranesi,
senr hingað til hefir stjórnað
öllum fundum sambandsins.
I Landssambandi íslenzkra
útvegsmanna eru nú starf-
andi 32 félög útvegsmanna
víða um landið, auk þess
fjölmargir einstaklingar.
Sökum mikilla anna að af-
lokinni vertíð og vegna und-
irbúnings á síldarvertiðinni,
gátu elíki öll útvegsmannafé-
lög sent fulltrúa á aðalfund-
inn.
A fundinum ríkti mjög
mikill einhugur útvegsmanna
og samþykkti fundurinn að
útvegsinenn kæniu aftur
saman til fundalialda á kom-
andi hausti.
Á fundinum gerði formað-
ur framkvæmdaráðs Inn-
kaupadeildar Landssam-
bandsins grein fyrir störfum
deildarinnar á s. 1. ári, og
gat Jiess m. a., að Innkaupa-
deildin hefði haft mcð hönd-
uni mest'öll innkaup á salti
til landsins; auk J)ess minnli
liann á kaup Innkaupadeild-
arinnar á olíum, kolum,
snurpunólabátum og fleiri
veiðarfærum.
Framkvæmdasljóri Lands-
sambandsins, Jakol) Hafstein,
gerði greinfyrir f járhag sam-
bandsins og skýrði reikninga
þess fyrir s. I. ár.
I lok fundarins fór fram
stjórnarkosiiing í Landssam-
bandinu og var Sverrir Júlí-
.usson endurkjörinn formað-
ur og hefir hann nú gegnt
þvi starfí frá þvj er samband-
ið var endurskipulagtáhaust-
mánuðunum 1944. Varafor-
maður var kosinn Loftur
Bjarnason, útgerðarmaður í
Hafnarfirði. Aðrir stjórnar-,
nefndarmenn voru kosnir
þeir: Kjartan Thors, forstj.,
Reykjavík; Ásgeir G. Stef-
ánsson, forstj. Hafnarfirði;
Sveinn Benediktsson, forstj.,
Reykjavik; Ólafur B. Björns-
son, útgerðarm., Akranesi;
Ingvar Vilhjálmsson, útgerð-
arm., Reykjavík; Finnbogi
Guðmundsson, útgerðarm.,
Gerðum; Jóhaim Þ. Jósefs-
son, fjármálaráðh. og Finnur
Jónsson, alþingism.
Allmörg mál lágu fyrir
fundinum til afgreiðslu og
fara hér á eftir nokkurar
samþykktir, sem fundurinn
gerði að þessu sinni:
Bandaríkin
§enda Rú§§um
orð§endingu.
Bandaríkjastjórn hefir
sent orðsendingu til her-
námsstjórnar Rússa í Ung-
verjalandi og ásakað hana
um afskipti af innanríkis-
málum landsins.
Segir í orðsendingu Jiess-
Vinnuheiwniii
V.I.0.A ber-
ast ffjafir.
Vinnuheimili S.Í.B.S. að
Reykjalundi hafa að undan-
förnu borizt allmargar og
höfðinglegar gjafir.“
„Litill velunnarr11 hefir gef-
ið beimiliuu 6000 kr. og
Eyjafjarðarsýsla 2000 kr. —
Aðrar gjafir hafa verið sem
hér segir;
Ingibjörg Iljálmarsdóttir
200 kr. G. N. L. 25 kr. Sigur-
laug Þórðardótlir kr. -42.57.
N. N. 500 kr. S. S. Eyrar-
bakka 100 kr. E. B. 100 kr.
Guðrún Jónsdóttir 50 kr.
H. H. 50 kr. Áheit gamallar
konu á Austurlandi 10 kr.
Áheit S. N. 50 kr. Gjöf til
minningar um Sesselju Sig-
valdadóttur frá 0. Ö. 500 kr.
Gjöf til minningar um Krisl-
björgu Þorsteinsdóttur frá
ekkju og börnum Georgs Th.
Finnssonar 50() kr. Ennfrem-
ur hefir Fanney Benónys gef-
ið mikið af vönduðum dún-
fatnaði og prentmyndagerð-
in Leiftur myndamót.
Vinnubeimilið hefir beðið
blaðið að færa gefendum al-
úðarfyllstu Jiakkir.
ari að Jretta sé brot á Yalta-
samþykktinni og muni
stjórnin áskilja sér rétt til
J)ess að gera J)ær ráðstafanir,
sem þurfa ])ykir, verði af-
skiptum þesáum ekki hætt.
Einn þingmaður kommún-
ista hélt í gær raéðu í ung-
verska þinginu og varði gerð-
ir stjórnarinnar og sagði
bana njóta meiri stuðnings
hjá þjóðinni, en stjórn Nagys.
BERGMAL
Bréf úr Borgarfirði.
„Borgfiröingur" skrifar eft-
irfarandi pistil: „Á Hvanneyri
var haldiö mót félaga ungra
jafnaöarmanna um helgina og
streymdu þanga'ö félagar úr öll-
um landshlutum og hugðu gott
til að njóta samvista og
skemmtiatriða, sem Jiarna voru
á boðstólum. Gerðu húsráðend-
ur á Hvanneyri allt, sem J)eir
gátu til þess, að gera Jpeim vist-
ina sem ánægjulegasta.
óþjóðalýður á skemmtun.
Nú mætti ætla, aö allt hefði
gengið að óskum, en þvi fór
fjarri. Á laugardagskvöld efndu
íélögin til skemmtunar og dreif
þá að allskonar lýð, en J>ó
niunu flestir hafa verið neðan
frá Akranesi. Er leið á kvökliö
tóku margir gestir að gerast
reikulir í spori og skjögruðu ó-
lánlega um hinn fagra stað.
Sumir gerðust svo háværir, aö
staðarmönnum:varð ekki svefn-
samt fyrr en undir morgunn.
Flöskur brotnar
á kirkjugrunni.
Ekki var þesstim dónum þó
nóg að vera öðrum viðstöddum
til ama, heldur gerðust þeir
einnig svo ósvífnir að óvirða
kirkjuna á staðnum. Gerðu
sumir sér að leik að brjóta
breunivinsílöskur á kirkju-
grunninum og fannst það víst
hið mesta „sport“. Sá, setn J)etta
ritar, er maður frjálsíyiidur i
trúmálum, en það er lágmarks-
krafa, að enginn gerist svo
djarfur að óvirða kirkjur eöa
aðrar hliðstæðar byggingar,
sem eru mildum hluta Jrjóðar-
iunar helg tákn.
Ekki var þeim þetta nóg.
A Hvanneyri er ljómandi
fallegur og vel hirtur garður. Á
sunnudaginn voru fullir vesal-
ingar farnir að leggja leið sína
inn í hann og troða niður gróð-
urinn. Skólastjórinn bað Jrenna
lýð kurteislega en ákveðið að
hverfa á brott, en hann svaraði
illti einu. Varð-skólastjórinn að
fá liðveizlu til að ryöja garöinn
og Jdví næst var hliðið neglt
aftur.
Dónum er alls staðar ofaukið.
Þótt það sé FUJ, sem gefur
tilefni til þessa bréfs míns, J)á
er J)ó rétt að segja ]>að eins og
það er, að fleiri félög halda mót
hér á landi meö álíka ósköpum.
Það er vel til fallið aö halda
mót á fögrum staö til sveita, en
]>að á aö harðbanna illa siðttð-
um og drukknum lýð að raska
]>ar friði. \’ilji menn endi-.
lega drekka frá sér hina 1 itlti
vitglóru sina, ættu þeir að halda
sig heimá í stað ]>ess að verða
sjálfum sér og öllttm öðrum til
skammar og skapraunar.“
Flest mót eru þannig.
Flest mót eru því niiðttr
þannig, aö þar bór hies't á
drukknum óþjóðalýð, þótt hann
sé ekki í meiri hluta. Jafnvel
Þingvellir, liinn helgi staður
þjóðarinnar, fer ekki’ váijrlutar
af heimsókn shkra manna, þeg-
ar mót eru haldin þar. En þeir
ætttu að vera útlægir frá öllum
slíkum samkomum.