Vísir - 06.11.1947, Síða 7

Fimmtudagina 6. nóvémber 1947
S. SHELLABARGER:
^iqnrieqarim
»»
KASTILÍU
mitt, við pabbi þinn eiguin engan annan í heiminum, sem
við getum elskað. Við liöfum hugsað um þig öll þessi ár,
talað um þig, beðið fyrir þér og lilakkað til komu þinnar?
Segðu okkur allt af létta, eins og í gamla daga — eða hefir
þú brevtzt í nýja heiminum?“
Don Fransisko kinkaði kolli. „Já, leystu frá skjóðunni,
sonur minn, Við viljum aðeins hjálpa þér. Það er stund-
lím léttir að þvi að segja allt af létta. En þú ræður. Þú
átt sjálfur hugsanir þínar. Eg ætla mér ekki að réyna að
ltomast að því, sem mér kemur ekki við.“
Pedro hikaði. Hann langaði til að sprengja islielluna,
sem hafði sezt að hjarta hans síðustu mánuðina. Honum
varð allt í einu Ijóst, live mjög liann saknaði Katönu og
Juans, allra sem voru vinir hans og hann þurfti ekki að
vera á verði gegn. En gallinn var sá, að hann vissi vart,
livað amaði að sér.
„Eg veit ekki livað segja skal,“ sagði hann. „Spánn er
ólíkur nýja heiminum og eg er ekld vanur honum enn.
Lífið er frjálsara þar.“
„Eg veit livað amar að þér,“ sagði faðir hans. „Þér
er eins innanbrjósts og' mér var eftir herferðirnar. Þú
saknar félaga þinna og bernaðarins.“
„Eitlhvað þvi likt. Fólk er yngra þarna fyrir bandan.
Það ér eins og tímiiin sé að byrja á ný. Ekki aðeins nýtt
land, lieldur ný öld. Fólk er ekki að liugsa um að sýnast.
.... En eg venst þessu. Vinni eg máhð fyrir keisaranum,
þá get eg vænzt herstjórnarstöðu á Ítalíu. Frændi okkar
Don Juan Alonso —• —“
„Æ-æ!“ stundi dona Maria. „Þú ert nýtrúlofaður og
erl strax farinn að tala um að fara í liernað. Við vorum
að ræða hjúskap þinn, sonur. Þú fórst glaður til Karvajal-
hallarinnar og komst þaðan hnugginn. Ef þig langar ekki
til að kvænast----—“
„Jú, mig langar til þess. Eg væri fífl að öðrurn kosti.“
„Þú skrifaðir ekki svona á leiðinni heim. Bréfin þin frá
Sevilla — —“
„Já, eg veit —“ Allt í einu varð honum ljóst, livað am-
aði að honum. „Eg veit. En í kveld-“ Nú brast isinn.
Hann gat ekki orða bundizt. „Eg minntist allt i einu stúlku,
sem eg elskaði á Nýja Spáni. Eg mun alltaf elska liana.
Eg get ekki að þvi gert.“
Dona Maria rak upp stór augu. „Hver er liún?“
Pedro var þegar farinn að sjá eftir að hafa sagt þetta.
Hvernig mundu foreldrar hans geta skilið samband hans
við Katönu?
„Það mundi aðeins særa þig, móðir mín, ef eg segði
þér það. Við skul-um ekki tala meira um það.“
En hún ætlaði sér ekki að láta við svo búið standa. „Það
er eg viss um, að það hefir verið einhver drósin, sem elti
herinn.“
„Já.“
„Það eru falleg meðmæli með Luisu — að vera metin
minna en herstelpa! Eg þekki þær! Þú liefðir þá frekar
átt að leggja lag þitt við einhverja höfðingjadótturina, eins
og þú sagðir, að Kortes liefði gert. Eða kannske hún
liafi —“ dona Maria lækkaði róminn — „ef til vill áttir
þú við þáð?“
„Nei, þetta var spænslc slúlka.“
„Með öðrum orðum — hóra.“
Pedro greip um stólbríkurnar. „Þögn, senora! Enginn,
ekki einu sinni þú, skalt fá að kalla liana þessu nafni. Það
veit Guð, móðir mín---“
„Svona!“ greip faðir hans fram í reiðilega. „Minnstu
við livern þú talar.Og þú, kona, ættir ekki að nota
slík orð. Ilvað táknar nafn hennar í okkar augum? Við
þekkjum liana einu sinni ekki.“
Fyrirlitningin í rödd hans særði Pedro eins mikið og
lireinskilni móður hans.
„Jú, lierra. Það vill svo til, að þið þekkið liana. Úr því
að ykkur íangar til að vita það, þá er eg að tala um Ivatönu
Perez frá Rósaríó-kránni. Hún fvlgdist með bróður sínum
til eyjanna og varð hernum samferða til Nýja Spánar.
Eða,“ bætti liann svo við beizklega, „eruð þið búin að
gleyma henni?“
Dona Maria greip andann á lofti, en maður hennar rétti
úr scr á stólnum.
„Katana Perez!“ lirópaði liann. „Því í fjandanum gaztu
ekki sagt það strax? Ileldur þú að eg sé vanþakklátur
V I S I R
hundur? Heldur þú að eg gleymi lífgjafa okkar? Henni
og senor Garcia? Þetta var hugdjörf stúlka. Ef hennar
hefði elcki notið við, þá væri ekkert okkar hér í kveld!“
Dona Maria varð lieldur bliðari á manninn. „Fyrirgefðu
mér, sonur. Eg vissi það ekki. Eg elska hana fyrir hjarta-
gæzku hennar. .... Segðu okkur frá henni.“
Augu Pedros fylltust tárum. Hann hafði dæmt foreldra
sína ranglega. Þótt þau væru af yfirstéttarkyni, voru þau
ekki gersneydd þakklætistilfinningunni.
„Þakk’ vkkur fyrir, foreldrar mínir......Það er ekki
margt að segja.“
En er liann tók að tala, varð liann þess var, að hann
lxafði frá mörgu að segja. — Minningarnar söfnuðust
að honum. Hann sagði þeim frá liergöngunum, náttstöð-
unum, hættunum, sem þau liöfðu mætt i sameiningu, gleði
þeirra og sorgum. Við og við átti hann bágt með að koma
upp nokkuru orði.
„\ ið eignuðumst dóttur þar — í landi Ivoatls. Fallega,
litla telpu. Bara að þú hefðir séð liana, M a d r e c i t a!
Hún hafði augun þín. Hún dó af v ir u e 1 a s. Það var
sannarlega þungbært.“
Tár læddust niður vanga donu Mariu. Don Fransislco
rælskti sig.
„Eg sé hana oft fyrir mér — við gröfina. Hún vildi ekki
verða konan mín Hún hugsaði aldrei um sjálfa sig — að-
eins mig. Hún sagði, að það væri ekki viðeigandi. Ekki
viðeigandi! Guð minn góður! .... Guð má vita, hvar hún
er nú niður komin. Hún fór ineð Juan Garcia. Hann er
góður maður — hefir hjarta úr gulli. Eg býst við því, að
þau hafi gifzt.“
Hann þagnaði andartak. „Hvort eg elskaði hana? Það
orð'er auvirðilegt. Það sem á milli okkar var, átti ekkert
skylt við hégóma og ástaljóð. Heldur vildi eg segja, að
eg elskaði hana ekki. Hún var aðeins hluti af mér — eg
veit ekki, livernig eg á að segja það — liluti af mér-->“
Hann þagnaði. „Það er allt og sumt.“
Hann sat og starði á logandi kertin á borðinu.
Loksins sagði faðir hans: „Þannig hefir það verið með
olckur, Maria. Við liöfum verið einn líkami, nei, ein sál.
Það teí eg mesta hnossið, sem lífið hefir fært mér.“
Senora de Vargas svarað lionum aðeins með augnatil-
liti. Síðan reis liún á fætur, gekk -til sonar síns og kyssti
liann.
„Við óskum þess eins, að þú verðir liamingjusamur,
sonur minn. Ef þú telur þetta hjónaband — —“
Hann liristi höfuðið. „Nei, eg elska Luisu de Karvajal
eins og það orð er notað. Við verðum álíka liamingjusöm
og flest lijón. Við erum trúlofuð. Eg vil kvænast henni.“
Svo bætli liann við, er liann sá sársaukann í augum móður
sinnar: „Við munum verða rnjög liamingjusöm.“
Hann tók kerti af borðinu, kjrssti móður sína, lmeigði
sig fyrir föður sínuni og bauð þeim góða nótt.
Þau sátu eftir, hugsjúk. Síðan sagði gamli maðurinn:
„Tíminn læknar öll sár, ástin mín, en liann getur ekki út-
máð örin. Pedro mun bera jietta ör á hjarta sínu til dauða-
dags. En hvort sem mönnum likar betur eða vcrr, þá bera
allir menn einhver ör.“
LXXVII.
Það var ef til vill ekki einskær tilviljun, þegar Pedro
fór að liðka Kampeador næsta dag, að liann reið upp til
fjalla og nam loks staðar fvrir framan Rósaríó-krána.
Hugur lians var eins óræður og hafi'ð. Hann liafði ekki
ætlað sér að heimsækja krána, en samt reið liann þangað
og er hann var kominn að kránni, stýrði hann liestinum
inn í garðinn.
Þar komst þegar allt í uppnám. Lubo, gamli varðliund-
urinn, þekkti þefinn af Pedro. Hann gelti vingjarnlega og'
reyndi að flaðra upp urn hann, þólt gigtin væri farin að
ásækja liann á elliárunum. Aðrir liundar tók undir í kurt-
eisisskyni, þótt þeir þekktu ekki komumann. Tveir hesta-
sveinar hlupu fram brosandi og nokkrir nýliðar í þeirri
stétt mjökuðu sér nær í von um nokkra skildinga. Nærri
allir vissu, hver þarna var kominn, þvi að fregnin um
hina virðulegu komu Pedros til Jaen hafði flogið um allt
eins og eldur i sinu.
„Hæ, Tobal og Sjepito!“ kallaði liann til hestasveinanna.
„Hvernig líður ykkur, piltar. Það er langt siðan eg liefi
komið hingað, ha?“
Hann fleygði handfylli af peningum til mannanna og
stökk al' baki um leið og Panjo gamli Lopez kom kjag-
andi út úr kránni. Karlinn var orðinn hæruskotinn og
istra bans enn stærri, en að öðru leyíi var liann lítið breytt-
ur. Hann ljómaði allur af ánægju.
„Verið velkóminn, de Vargas höfuðsmaður, yðar ágæti!
Velkominn til Rósai'ió!“
„Gamli vinur!“ sagði Pedro og rétti honum liöndina.
„C ó m ó esla? (Hvernig liður þér?) Hvernig líður þér,
7
—Smælki—
Eins og stendnr eru 55 löna
í heiminum, sem útvarpa á
stuttbylgjum, og er samanlagö-
ur senditími þeirra 4275 klukku-
timar á viku. Hæst af þessum
löndum er England. Útvarpar
þaS á 46 tungumálum 708
klukkutima á viku, og eru
stundum 12 dagsskrárliöir í
gangi í einu.
Af hinum níu hnöttum í sól-
kerfi okkar er Uranus eini
hnötturinn, sem snýst frá austri
til vesturs. Hann er einnig eini
hnötturinn í sólkerfinu, semf
vitaö er, hvenær mennirnir
„fundu“, en þaS var áriö 17S1.
Hinir hafa allir veriS kunnir
frá því er sögur hófust.
Nýjasta tækið, sem sett hefir
veriS í flugvélar, er sjálfvirkt
siglingatæki, sem stöðugt sýn-
ir lengdar- og breiddarstööu
flugvélarinnar.
Mark Twain var í heimsókn
hjá H. H. Rogers, og gestgjaf-
inn leiddi hið fræga kímniskáld
inn í bókásafn sitt.
„Lítið þér á,“ sagði hann um
leið og hann benti á forkunnar-
fagurt marmaralíkneski. „Hvaö
finnst yður um þetta?“ Lík-
neskið var af ungum kven-
manni, sem var að greiða hár
sitt — mjög fagurt tákn ítalskr-
ar myndhöggvaralistar. Mark
Twein horföi á það um stund,
og sagði síðan:
„Þaö er ekki eðlilegt.“
„Og hvers vegna ekki?“
spurði Rogers.
„Hún ætti að vera með munn-
inn fullan af hárnálum."
tíwMgáta nt. S07
Skýringar:
Lárétt: 1 málmur, 4 setti
saman, 6 veru, 7 kvenmanns-
nafn, 8 sólguð, 9 sérhljóðar,
10 atviksorð, 11 á fætinum,
12 fangamark, 13 skoran, 15
gelti, 1G farvegur.
Lóðrétt: 1 aðgerð, 2 spíra,
3 fangamark, 4 cndi, 5 hrif-
in, 7 fljótið, 9 elskir, 10
málmur, 12 lofttegund, 14
öðlast.
Lausn á krossgátu nr. 506:
Lárétt: 1 hóta, 4 E.E., 6
ami, 7 orf, 8 ma., 9 et, 10
aka, 11 eður, 12 há, 13 kapal,
15 in, 16 nóg.
Lóðrétl: 1 hamremi, 2
óma, 3 ti, 4 er, 5 efamál, 7
ota, 9 ekran, 10 auk, 12 liag,
14 Pó.