Vísir - 29.09.1949, Blaðsíða 4

V T S I R
Fimmtudajíinn 29. septembcr 1949
%
vi SIR
DAGBLAÐ
Dtgefandi: BLAÐADTGAFAN VlSIR H/F.
Rítstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
AfgreiCsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Dagurinn í dag.
Þegai' þetta er ritað er allsendis óvísl hversu til tekst um
blaðaútgáfu næstu mánuðina. Verkfall prentara stend-
ur fyrir dyrum, en þeir krefjast mjög verulegrar kaii])-
iiækkunar og einhverra annarra kjarabóta. Prentsmiðju-
eigendur telja sig ekki geta orðið við slíkum kröfum,
nema því aðeins að heimild fáist til samsvarandi hækkunar j
á taxta eða verðlagi prentunar, en verðlagsyfirvöld raunu
enn ekki liafa ljáð máls á slíku. Komi tii verkfalls verður
ehgin vinna innt al' liönduni í prentsmiðjum, og kann
þá svo að fara að kosningahríðiu verði háð að þessu sinni,
án þess að hlaðakosturinn geti miðlað mönnum skoðuuum.
Þótt blaðakosturinn fái væntanlega ekki notið sín,
veltur það ekki á miklu, ef menn neuna sjálfir að gera
sér grein fyrir ástandinu eins og það er í dag, kryfja til
mergjar af hverjum sökum í slikt óefni er konrið og gera
upp við sína cigin samvizku hvaða stjórmnálaflokki sé
helzt trúandi til að stjóma með hagsmuni Jijóðarheildar-
innar fyrir augum. Þessa dagana vaða útsendarar kom-
múnista inn í hvert hús, en þó einkum hafi þeir von um
að hafa megi áhrif á skoðanir kjósendanna með fortöium.
Sem dæmi mætti nefna að aldraður sjómaður hafði safnað
nokkru fé fyrir styrjöldina og hugðist að tryggja sér með
því ellieyri. Nú er vitað að kaupmáttur krónunnar hefur
rýrnað stórlega vegna verðþenslu og dýrtíðar, og hafa
kjör þessa maims þyngst að sama skapi. Hlutaðeigandi
hefur lítil afskipti haft af opinberum málum, þótt hanu
liafi sjálfur myndað sér skoðuriFLun hverjum sé helzt trú-
andi til að' fara með forsjá þeirra. Til þessa manns komu
kommúnistar, sýndu honum línurit og útreikninga varð-
andi minnkandi kaupmátt krónunnar, og vildu sannfæra
hann um, að allt væri þetta „íhaldinu að kenna.“ Slíkur
áróður hefur litla þýðingu við skynsama mcnn, sem hafa
gert sér grein fvrir að öll barátta kommúnista Iiefur nriðað
að því að undanfömu, að auka á verðþenslu og dýrtíð og
gera kaupmátt krónunnar sem minnslan. Þetta dænri er
tekið af handahófi, en sannleikurinn er sá, að kommún-
istar haga áróðri sínum svo að þessu sinni, að hann fer
einkum fram á bak við tjöldin, en ekki i fullu dagsljósi
og allra sízt í málgögnum þeim, sem ætlað er að túlka
skoðanir flokksins. Við hvern einstakling or sagt, það
sem ætlað er, að helzt kunni að hafa áhrif.
Kommúnistum hefur tekizt aðskerða verðgildi krónunn-
ar, en þeir hafa gert meira. 1 blöðum simiin þykist þessi
fiokkur berjast öðru frekar gegn atvinnuleysi og hönn-
ungum þess. Með niðurrifsstarfsemi hafa þeir hinsvegar
unnið inarkvisst að því að skapa atvinuuleysi, með því
að enginn athafnamaður eða sparifjáreigandi getur ráðist
lengnr í nolckrar teljandi framkvæmdir sökum verðlags í
iandinu, auk margvislegra annarra erfiðleika, sem torvelda
allar framkvæmdir, svo sem skipulagningar, áætlunarhú-
skapar og nefndarfargans. Þeir menn, sem koma af
síldveiðum, með léttan sjóð, iiafa val'alaust orðið þess
tilfinnanlega varir, að atvinnulífið stendur ekki með sama
blóma og áður gerðist. I’essir menn Iiafa flestir ekkert
fengið að vinna, enn sem komið er. Atvinnuleysið hefur
haldið innreið sina, en á eftir að sýna sig í öllum sínum
önuirleik, ef kommúnistar fá enn um skeið að leika lausiim
liala innan verkalýðssamtakanna og stunda þar sína á-
róðurs og niðurrifsstarfsemi. Daglaunamenn og aðrir þeir,
sem laun þiggja án þess að gegna föstum störfum, verða
að hrekja þennau óaldarflokk af höndum sér, bæði innan
verkalýðssamtakanna, sem og á sviði þjóðmálanna, en í
jiessum kosningum veltur á miklu að ósigur kommúnista
verði sem herfilegastur. I öllum vestnenum löndum Iiafa
kommúnistar beðið stórfellda ósigra á undanförnum ár-
um, en lslendingar væru einkennilega innrætt þ.joð, ef
við tækjum ekki kommúnistana sömu tökum við kjör-
liorðið. Dagurinn í <lag boðar engan fögnuð, ncma því að-
cins að borgaraflokkarnir liggi ekki á liði sínu í barátlunni
ífegn kommúnistum, og hefjist þegar handa. Vrerði hið
írjálsa orð þaggað niðri með verkföllum, hvjlir þeim mun
Jíkari skylda á hverjum einstakíing til framtaks og átaka.
Séra Árni Sigurðsson
fríkirkjupresftur.
Það er ávallt lilfinnanlegt
að missa mæta drengi úr
hópi samferðafólksins ekki
sizt, þegar uin nána sam-
verkamenn er að ræða. Á
þessu ári hefir verið mann-
fall í prestaslétt þessa tands.
Sumir jieirra. er fallið hafa
í valinn, voru gamlir menn,
eða menn, er höfðu um skeið
þjáðst af sjúkdómum, er
gerðu Jiað líklegt, að þeirra
mundi ekki njóta lengi við.
Allt öðru ináli var að gegna
um séra Árna Sigunðsson *
fríkirkjuprest. Ilann hafði
raunar fyrir 10—15 árum átt
við alvarlegan sjúkdóm að
striða, en fékk góðan hata i
Jiað skipti. Við gerðuin okk-
ur því vonir um, að hann
yrði lengi í hópnum. Ilvorki
hann né aðra mun hafa
grunað, að nú væri að búa
uin sig það mein, er mundi
ríða honum að fullu á fáum
vikum. Raunar ætti það svo
að vera, að okkur prestuu-
um kæmi Jiað aldrei á óvart,
þótt dauðinn lieimsa'ki
menu á livaða aldursskeiði
sem er. Við þurfum ekki
annað en að opna kirkju-
séra Árna mun sennilega
fyrst hafa orðið liugsað til
heimilis lians, er þeim barst
hin erfiða fregn. Heimilislíf
þeirra hjónanna og barna
þeirra var sérstaklega gott.
Hann var kvæntur frú Bryn-
dísi Þórarinsdóttur frá Val-
þjófsstað, og voru þau mjög
samrímd i öllu sínu starfi.
Heimili þeirra var fagurt og
glatt, og' glæsimennska hjón-
anna beggja setti svip sinn á
allt umhverfi. Ba'ði voru þau
náði langt út fvrir heimili og
nánustu ástvini. Haun naut
jafnan mikils trausts hjá
söfnuði sinum og slarfs-
bræðrum. Þó að séra Árni
liefði Jiegar í æsku orðið fyr-
— ir stcrkum trúarlegum á-
fthrifum, hneigðisl hugur hans
ekki að guðfræðinni þegar
í stað. Hann hóf að nema
efnafræði hjá Ásgeiri Torfa-
syni veturna 1912—13, og svo
sagði niér kunnugur maður,
að séra Árni hafi jafnan tal-
ið Jiá mcnntun mikils virðí,
þó að hann hyrfi að annarri
fræðigrein síðar. Stúdeni
varð liann utan skóla árið
1916, og kandídat i guðfræði
árið 1920. Að loknu háskóla-
námi hér á landi fór hann
* utan, og lagðj stund á trúar-
heimspeki og trúarbragða-
sögu við háskólana í Kaup-
inannahöfn og Uppsölum.
Var það árin 1920—21. Áð
loknu námi sneri liann aftur
heini til íslands, sótti uni frí-
kirkjuprestsstöðu í Reykja-
vik, og hlaut kosningu safn-
aðarins. Hann var vígður af
.Tóni biskupi Helgasyni 27.
júní 1922, en tók við starfinu
1. sept. uin haustið. Hann
hafði þvj verið prestur i 27
ár, er hann lézt. aðcins 56
ára að aldri, Jivi að hann var
söngelsk, og höfðu fagra | fæddur 13. sept. 1893 í Gerð-
rödd, og ínuii það liafa átt iskoli í Sandvíkurhreppi. Ar-
sinn þátt i að fegra heimilið.
bækurnar til þess að sjá, að iÞau voru svo lánsöm að eign
þar er barnið í næstu linu
við gamalmennið, og sá, sem
fyrir slultri slundi var í tölu
hraustra manndómsmanna,
er allt í cinu kominn á lrina
sömu skrá. Það er ekki á
mannanna valdi að skilja
Jiau lög, sein guðsviljinn set-
ur um Jietla efni, og ekki um
nnað að gera en að sætta
sig við orðinn hlut í trausti
lil forsjónarinnar.
Ililt er svo annað mál, að
við bæði söknum og svrgj-
um, að eðlilegum hætti, þó
að við hins vegar vitum og
trúum, að dauðinn hefir sína
björlu hlið, éins og annað,
scm guð lekur i sína þjón-
uslu. Eitt af (ivi, sein gerir
bjart uin dauðans rann, eru
góðar niinningar. Viiium
ast biirn, seni hafa verið for-
eldrum sínum til gleði og á-
nægju. Dæturnar, Ragnheið-
ur og Ingibjörg, eru báðar
nessýsiu.
í jjrestaslétl var sera Árni
með gkesilegustu mönmnn,
bæði í og utaii kirkju. Hann
var slór maður vexti. friður
uppkomnar og giftar, ep son- sýnuni og hafði gáfulegt yf-
urinn, Þórarinn, er 17 ára, irhragð. Ræður lians báru
og að þvi kominn að liefja þess vilni, að hann var vel
nám i Menntaskólanum. Síra! mentaður niaður, viðsýnu og
Árni var sonur hjónanna Sig j satmsýnn. Sem guðfræðing-
urðar Þorsleinssonar, sem ur var liann frjáls í hugsmi,
lengst af var kenndur viðjog vel lærður, fylgdist veí
Flóagaft, og konti hans Ingi-|með straumum og slefnum,
bjargar Þorkelsdóttur. Sérajen taldi jafnan mest um vert
Árni riekli sónarskyldur sin-; að eiga það trúarþel, seni
ar með prýði, og mun það jtengir manninn við frelsara
all-þung raun l'yrir aldur- jsinn, án tillits til allrar fræði
hnigtia foreldra að sjá á bak jmennsku. Ofl varð ég Jiess
svni sinum á hezta skeiði. j var, h.ve ást lians á hinurn
Séra Árni gegndi þeirri ; kirkjulcgu erfðum var slerk-
stöðu', sem hlaut að gera það lega lengd ha'ði íslenzku
að verkum, að persónuleg j þjóöewri og ýmsuni mannfé-
vinátta og kunningsskapur \ lagsmálmn, sein aftur áltu
♦ BERGMAL ♦
Víkverji, kollega vor við
Morgunblaðið, ræðir í gær-
dag það fyrirbrigði, að
gangnamönnum verði það á
að villast, og telur slíkt háðu-
legt. Skopast hann að því, að
Jón Oddgeir Jónsson og aðr-
ir málsmetandi menn í S. V.
F. í. skuli ráðleggja mönnum
að hafa meðferðis áttavita
undir slíkum kringumstæð-
um.
*
Bergmál mun ekki taka þátt
í skopi þessu, né heldur leggja
neitt til málanna að öðru leyti
en ])ví, að taka tmdir þá hug-
mynd J. O, J„ aS gangnamenn
og aðrir, sem um óbyggðir fara.
ha.fi meé sér áttavita, sem vit-
anlega er liið mesta þarfaj)ing,
þegar svo her unclir. Jón Odd-
geir kom aö niáli við mig í gær
og skýrði mér frá því, aö þess.
værti mýmörg dæmi. að þaul-
vanir gangnamenn hefðu
villzt og legiö við stórslysum.
en nieð áttavita i ffirinni hefði
slíkl ekki komi'ð til greina. Með-
al annars sýndi liann mér eitt
dæmi sliks, er útvarpið gat um
hinn 20. septemher 1937 og
Vi sir hirti tlaginn eftir.
*
Þá hafði gangnamaður
einn, Þorsteinn Einarsson að
nafni, frá Tungukoti í
Skagafirði, villzt frá öðrum
gangnamönnum uppi undir
Hofsjökli, og var S.V.F.Í.
beðið aðstoðar við að leita
mannsins. Voru skipulagðir
f jórir leitarflokkar af Suður-
og Worðurlandi.
*
Sem betur fór kom maðurinn
fram, komst til leitarmamia úr
Gnúpverjahreppi i Arnes-
sýslu. Ha'fði maðurinn orðið
áttavillttir og farið uiður
með Þj.órsá í stað Jókttlsár
evstri. Háfði hann lent í hrakn-
ingnm, og verið nestislaus tvo
síðusu dagana. J. O. J. sagði,
að ekki hef'öi komið til þessara
hrakniviga, ef maðurinu hefði
haft áttavita, en þessi maður
var þaulvanur gangnamaður.
Þannig niætti tína til fjölmörg
.dænti, en Jietta vrði látið nægja.
Persónulega get eg ekki
séð neitt skoplegt við, að
gangnamenn hafi áttavita í
vasa sínum, er þeir fara „út
fyrir túnfótinn að elta nokkr-
ar skjátur“, eins og Víkverji
segir, en tek undir með hon-
um og segi: „Allur er var-
inn góður“.