Vísir - 10.10.1949, Síða 8

.’AH.air skrifstofur VísN eru
•íluttai: i Austurstrætá h —«
Næturvörður:
Næturvörður: Laugavegs
Apótek. — Sími 1618.
Mánudaginn 10. október 1949

jr
Dagskrá danska útvarpsins usn Island
var fyrir neðan allar hellur.
Miistsívn iÍ SS S3S f$&fsi€iS' Íg$™
ruMffist' h sssýiBs sjfssíiis* sssm
iiSBÍiÍ iÞif
Höfn, 4. okt. 1949.
íslendingar, sem dveljast
arum saman erlendis eru all-
vanir því að heyra sitt af
hverju vafasamt um land sitt
og þjóð og kippa sér sjaldn-
ast upp við það.
Þess munu þó fá dæmi að
ríkisútvarp nágrannaþjóðar
og meira að segja fyrrver-
andi sambandsþjóðar skipu-
leggi tvegg,ja klukkustunda
útvarpsdagskrá, sem komist
1 hálfkvist við þá endaleysu-
þvælu sem dönskunr lilust-
cndum var boðin frá 20—22
í gærkvöldi.
Aðalhöfuðpaurarnir í þessu
fyrirtæki voru: Sven Alkær-
sig, Willy Reunert og Jörgen
Vedel-Petersen, en aðstoðar-
maður jæirra virtist vera
Martin Larsen sendikennari.
Dgskránni var sluptt í
þrennt. Fyrst daglegt lif á ís-
landi í 45 min., þá hljómlist
. og bókmenntir 45 mín. og
loks einskonar uppbót á dag-
lega lífið það sem eftir var
tímans.
Ruglings
■ gætir fljótlega.
Daglega lifið hófst á Þing-
völlum, en þar var einkum
sagt frá Drekkingarhylnum,
sem þó mun lítt notaður nit.
Brátt lcom viðtal við Jó-
íhann bónda frá Goðdal og
áttu örlög hans að vera ein-
kennandi fyrir lífsbaráttuna
. til sveita á íslandi.
Martin Larsen var túlkur
f meðan Jóhann var spurðttr
um slysið í Goðdal; var auð-
hejæt að viðlal þetta var al-
gerlega óundirbúið, því við
og við misskildi sendikenn-
arinn svör bóndans og þýddi
þau rangt á dönsku, kom það
þó lítt að sök ef hlustendur
. skildtt ekki íslcnzku, nema
hvag allir gátu heyrt, að
stúlka var allt í einu orðin að
dreng, sem barðist við dauð-
ann undir snjóþyngslunuin.
Viðtalið við Jóhann endaði
rá því, að hann kvaðst láta
hverjum degi nægja sína
þjáning, og var þetta síðan
yftotað sem mottó livað ltfs-
baráttu á íslandi snerti, hver
dagur bæri þar þjáningar og
Ijarða baráttu í skautj sínu.
;Skólavist
barna.
Frá bóndanum i Goðdal,
sem persónulega kom prýði-
-lega fram, var hlaupið til
einhyers dönskittnælandi
skólatnanns, sem þó virtist
allýfróður um íslenzk skóla-
mál. Þessi fulltrúi íslenzkrar
fræðslustarfsemi var stoltur
af hversu mikið islenzk börn
gætu lært á átta vikum i far-
skólum, en um aðra skóla-
starfsemi á íslandi gat hann
namnast.
Dönsku úlyarpsm ennirnir
hölsótuðusl yfir islenzku
vegunum, var lielzt að heyra
á þeim að enginn vegur væri
almennilega akfær á Islandi
og þær 400 brýr. sem þeir
töldu vera á .landinu, vtjeru
lífshættulegar og þyldu að-
eins einn bíl i einu, og hr.ein
undantekning væri ef hand-
rið væru á isl. brúm.
Reykjavik töldu þeir eins-
konar hílamauraþúf.u> þíU’
væri ekið hratt með stand-
andi flauti í atneriskum bíl-
um um þröngar götu og
aldrci gefið merki cr beygja
skvldi. íslendinga kváðu þeir
glaða sem börn, er þeir ækju
í nýju bilunum sínum.
Hljómlist og
bókmenntir.
Þctta var laglegt tíf á ís-
landi í stórum dráttum.
Hljómlistin hpfst með ísl.
tvisöng, undir stjórn Roberts
Abraliams, og var siðan hald-
ið áfram með islenzk þjóðlög,
en meðal þeirra slæddist nú
reyndar gamalt dansk\ lag,
sem íslendingar ltafa hafið
til vegs og virðingar og
syngja við „Bára blá“.
Um islenzkar bókmenntir
talaði Ghr. Westergárd-
Nielsen magister. Honum má
telja það til gildis, að hann
gerði sér far um að vera
sanngjarn, cn aldrci liefi eg
heyrt honum takast eins illa
upp og vafasamt er hvort ís-
lendingar vilja viðurkenna
áð ritverk Jóhanns Sigur-
jónssonar, Guðnumdar
Kambans og Gunnars Gunn-
arssonat' séu ckki íslenzkar
bókmenntir heldur hluti af
dönskum bókmenntum, jafn-
vel þótt Westergárd-Nielsen
haldi, að þau séu skrifuð á
dönsku.
Sem dæmi um breytinguna
á kjörutn ísl. skálda og tiL-
höfunda gat Wcstergárd-
Nielsen þess, að áður fvrr
liefðu slíkir menn hálfdáið úr
sulti á íslandi, en nú skuldaði
einn íslenzkur höfundur allt
að fjórðungi milljóna króna
i skatt.
Þá er Westergárd-Nielsen
hafði lesið kaf'la úr Sjálf-
stæðu fójki eftir Kiljan og
hrot úr Rréfi ti! Láru' eflir
Þórberg Þórðárson lauk
þællinum með kórsöng und-
ir stjórn Dr. Urbantschitsch.
Hreingerningarkonan
héit uppi heiðri
íslendinga.
Magnús Jónsson prófessor
var spurður mn atvinnu- og
viðskiptamál íslendinga.
Ekki þurfti að fara í néinar
grafgötur um að formaður
fjarhagsráðs var óundirhú-
inn, cn honum hcfir einatl
tekizt bctur að komast út úr
málum.
Öllu skilmerkilegri voru
svör verkamannskouu. sem
auk húsmóðursstarfanna
vann sér inn ÍK)OO.(K) kr. á ári
við ræstingar. Ræstingarkon-
an ságði skýrt og skilmerki-
lega frá verðlagi í Reykjavik,
bæði ltvað búsnæði og vöru-
verð snerli. Frúin báfði
brugðið sér til ptlanda og
ftiun það fátitt að verkasvst-
ur hennar í Danmörku komi
sliku í framkvæmd.
Greint frá landbúnaði.
Dönsku útvarpsmennirnir
lipfðu sjaldnast fyrir þvi að
kvnna fslendingana, setfl
lcomu að hljpðnetnanum.
Einhver gormæltur maður
sagði fr'á islenzkum land-
búnaði, átli bann í vök að
verjast fyrir Dönunum, sem
þráspurðu bann um isienzka
akra. Sá gormælti kvað korn
geta þrifist á Islandi en
ihaldsemi islenzkra bænda
væri þrándur í götu hvað
rælclun þess snerti. Danirnir
bættu gráu ofan á svart með
þvi að fræða hlustendur á
])vt. að á íslandi væri mikið
af hálfblautu beyi undir á-
breiðum en það mvndi brátt
eyðilagt. Á bverju btendttrnir
eiga síðan að fóðra búpening
sinn nefndu þeir ekki.
Loks konnt fUlllrúar
þriggja sljórnmálaflp.kka að
Frh. á 2. síðu.
miðjan næsfa
Ihjggingu hinnur nýju
Þjórsárbrúár miðctr vel á-
fram.
Samicvæmt upplýsingum
er hlaðið fékk t morgun hjá
Árna Pálssyni verkfræðingi,
verður brúin tekin til notk-
unar í miðjum iióvember-
mánuði, ef veður verður ekki
óhagstætt.
Fyrir noklcru er lokið við
að steypa brúargólfið. En
sem stendur er unnið að því
að steypa hliðarmúra og gera
vegfyllingar við báða brúar-
sporðana. Vegfyllingár eru
(i metra háar þar sem þær
eru liæstar og þar af leiðandi
er hér um mjög mikið verk
að ræða. Þrátt fyrir það
verðitr brúin tekin í notkun
iii» miðjan næsta mánuð ef
allt gengur að óskum.
f
^Jdarafdur ^sdmaóon \
(átinn.
Einn kunnasti kaupmaður
þessa bæjar, Haraldur Arna-
son, varð bráðkvaddur í
fvrradag'.
Var Haraldur á heimleið í
l'lugvél frá London, er and-
lát lians bar að, en þangað
hafði liann farið til þess áð
! sækja konu sing er liafði leg-
ið á sjúkrabúsi þar.
Ilaraldur Árnason varð
tæplega (i,-! ára, fæddur 1.
nóyember árið 1886. Hann
rak um árabil eina kunnustu
vefnaðarvöruverzlun þessa
bæjar, svo og' lteildsölu, sat í
stjórn Vcrzlunarráðs íslands
og voru oft falin ýmisleg
trúnaðarstörf i þágu stéttar
sinnar. Ilann lætur eflir sig
konu og fimm uppkomin
börn.
Ds*. Malan
iBióimælis*.
Dr. Malan, forsætisráð-
herra Suður-Afríku hefir
móimælt hjónabandi negra-
höfðingjans Seretse Khama
og brezku stúlkunnar Ruth
Williams, við brezku stjórn-
ina.
Finnlaitdsvinafélag
stofnað.
Finnlandsvinafélag var
stofnað hér i hænum i gær.
Hlaut það nafnið Suomi og
vont stofnendur, sem innrit-
uðii sig á fundinum 80—00
að tölu.
Félag þetta er stofnað að
tilhlutan Eiríks Leifssonar
ræðismanns Finna í Reykja-
vik og er tilgangurinn með
því að auka hverslconar
kynni og menningarsam-
hönd milli íslendinga og
Finna Má segja að þessi
kvnni aukist orðið dag frá
degi og er vandfundin sú
þjóð sem vinveittari er ís-
lendingum en Finnar. Þar
hafa Islendingar lika notið
jnhncnnari gestrisni siðustu
árin, lieldur en e. I. v. í nokk
iiru öðru landi. íslending-
ar setn lil Finnlands hafa
j farið hafa lílca fundið margt
saineiginlegt með háðum
jþessum þjóðum og telj.a að
jíslendingar geti margl sótl
til hinnar finnsku kiarn-
I
niiklu þjóðar.
Stjórn félagsins var kos-
in á fundinum og var Jens
j Guðhjörnsson. kjörinn for-
inaður, en meðstjórnendur
])au Sveinn Sveinsson verk-
fræðingur, Marja Teektelá,
síra Sigurbjörn Á. Gislason
og Ren. G. Waage kaupm.
Endurskoðendur voru kosn-
j ir Magnús Jochumsson póst-
ifulllr. og Eriðrik Magnússon
stórkaupm.
Á fundinum voru sendi-
herra Finna á íslandi, P. Iv.
Ivarjanne og frú kjörin heið-
ursfélagar.
Miðnætur-
skemmtun.
Miðnæturskemmtun .verð-
ur haldin í Austurbæjar-bíó
kl. 11.30 n. lc. miðvikudags-
kv'ö'Id.
Halíbjörg Bjarnadóttir,
söngkona miin skemmta.
Stælir hún raddir margi'a
þekktrá leikara og söngvara,
innlendra og erlendra. Mun
hún m. a. svngja gamanvisur,
Iclassisk lög, dægurlög og
stæla óperusöngvara. Ivetnur
hún fram i margvislegu
gerfi, eri 12 manna hljóm-
sveit, undir stjórn Jónalans
Ólafssonar aðstoðar.
- S K A K -
Arni líklegastur
til sigurs.
Næst síðasta umferð skálc-
mótsins í meistaraflokki var
tefld í gær.
Aðeins einni skák var lok-
ið, en það .var skálc þeirra
Át na og Steingrims og varð
Árni hlutskarpari.
Bikskákir urðu Sveini hjá
og Friðrilc, Þóri og Þórði,
Jóni og Óla og hjá Ingvat i ng
Iljámari .
Riðskákir úr 9. utnferð
fprti þannig að Svejnn c>g Oli
gerðu jafnlcfli og sönuileið-
is þeir Steingrímuv og Ingv-
ar. .
Er Arni nú efslur, með 734
vinning, og eru allar líkur til
að hann heri sigur úr býtum
á mölinu. Næstir eru Frið-
rilc og Þórir með 6 vinninga
Itvor og biðslcák, og Sveinn
mcð 534 og vinning og bið-
skák.