Vísir - 27.02.1950, Síða 4

V 1 s I R
Mámidgginti 27, febrúar 1950
D A G B L A Ð
Clgefandi: BLAÐACTGAFAN VlSTR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn PáJsson.
Skriístofa: Austiirslræti 7.
Afgreiðsla: Hyerfisgöfu 12. Símar 1060 (fimín linúr).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h ,f.

liann óvart á hálar hrautir, <>g'
gcira skrif hans góSu málefiii,
lítinn gTeiöa.
Vantraustið 09 endurreisnar-
tillögurnar.
Ríkisstjórnin iagði frain fminvarp sitt vurðandi dvrtíðar-
ráðstafanir á laugardaginn var. Létu Framsóknármenn
ekki ú sér standa en svöruðu mcð- vantrauststiilögu sem
};eir flytja Ilermann Jónasson og Eysleinn Jónsson, eða
með öðrum orðúm bæði böfiið Framsóknar F.r það ó-
venjulegt að svo mikil eiiiing skuli vera ríkjamli innan
þessa floklcs, en nú hefitr vafalaust mikið .þótt við liggja.
Þjóðviljiim gefur svo nánari skýringar á þessu í gær, en
Iilaðið greinir svo frá, að Iiinn 22. febrúar hafi komnnin-
istar eða hinn sameinaði sosialisíaflokkur ritað Fram-
sóknarílokknuin bréf, þar sein vakin er athygli á að ekki
sé. lengur fært að láta ríkissljórnina sitja, án þess að vah-
trauststillaga sé borin fram og fer þess á leit að fíokkarnir
standi saman urn vantraustið. Kommúnistaflokknum barsi
ekki bcint svar, en Mnsvegar stóð ekki á vantrauststillög-
imni, enda mun Framsókn lelja víst, að hún nái sam-
þykki.
Vitað er að kommúnistar hafa róið' að því öllum árum j
að fella núverahdi ríkisstjórn og skapa öngþveiti í landinu.
Þeirra afstaða hei'ur.ávallt verið Ijós og stefna þeirra ér
sjálfri sér samkvæm. Alþýðuflokkurinn var svo hygginda-
snauður, að gei'a um það yfirlýsingu i síðustu kosninga-
haráttu lil Alþingis að hann standi gegn aiiri gengislækkun
og muni beita þeim mætti, sem hann hefur yfir að ráða, til
að hindra að hún næði Tram að ganga. Má þó telja lík-
Iegt að flpkkurinn treystist ekki til að J'ylgja frtimvai'pi
í’íkisstjómarinnar i'ram þótt hatin telji það vel við nnandi
og sennilega einu fram.hæriléga lausu, sem um sé að ræða,
en beiti sér gegn i'rumvarpinu á Alþingi. Afstaða Fram-
sóknnrflokksins og oll i'ramkoma er með endcmiun. Háiln
hefur }>ótzt Öðrum flokkum l'remur vilja leggja áherzlu
á lausij dývtíðarmálanna og .var eini flokkúrimi, sém hafði
gengislækkun á stefnuski’á simii í Alþingiskospingumun
þótt ckki gæti slíkt talist heppilegt áróðursmál þár sem
um hreint néyðarúri’æði er að ræða sem að sjáifsogðu
'cldut’ verulegum trufluum, þótt í því felist auðveldasta
lausnin íil þess áð skapa atvinnuöryggi eins og sakir
standa. Framsókn hefur fitlað yið dýrtíðarmálin að urnlan-
förnu án þess að víkja nokkru sinni að iiinsta Ivjai’ni
Jieirra, en haldið þar eingöngu á útjöðrum. ’ ; i 7 ý;k
Vitað er að samningalilraumr hafa í'arið fram rnfili
1 T’amsóknarflokksins og Sjálf'sta'ðisf 1 okksi 1 is að undan-
förnu um myndun ríkisstjórnar er hefði þann styrk að
baki sér á Alþingi að hún gæti þar fengið tillögurnar sam-
þykktar og fylgt þei'm síðan I'ram af l'ullri eiúurð. Samn-
iiigar þessir munu hafa staðið .yfir í hálfan mánuð og beikl-
ir það til að Framsóknarflokkurinn hefði vel getað siétt
~sig við dýrtíðarfnimvarpið án verulegra breytinga, cn hins-
"vegar hafi persónuleg viðhorf ráðið öllu um að ekki varð
að endanlegu samkomulagi. Þegar svo vanlraust gegn
ríkisstjórninni er horið franx á slíkum grundvelli verður
ekki sagt að það beri ríkri ábyi'gðartílfiimiúgu vitni, en
nálgist í rauninni nrcina skemmdarstarfsemi svo senx
I ommúuistar hafa einnig ætlast til, er þeir lögðu gildruna
l’yi’ir Frainsókn varðandl vantraust.
Það eitt er víst að jafnvel þótt dýrtíöari'rumvarp ríkis-
stjórnarinnar nái eklci óbfeytt samþykki á Alþingi, ]>á
íiýlur það þó mikils í'ylgis meðal þjóðarinnar og Sjálf-
stæðisflokkurinn á þakkir skyldar fyrir viðleitni sína tíl
þess að tryggja atvinnu og fjárhagslíf í. landinu enda má
segja, að þarua sé um að ræðá cinu jákvæðu tillögurnar,
sem i'yrir AJþingi haf'a verið' iagðar frá árinu 1944. Van-
trauslið■ verður væntanlega fljótlega tekið fyrir á Alþingi
og allt er í óvissu um framtíðarstarf ríkisstjórnarinhar, en
uú þarf spöggra handtaka við og án þess að ináhmum sé
lekið með silkibönzkum.
„Villuljós“ í
æskulýösliöll.
jPj'i’ir. nokkuru síða.11 ræddi eg
hér í dálkitmtm áfstc'vöu mina
lil livgg'i n'gar t vrirhug'a'örar
æskulýösv.hítllar" í Reykjavík.
Beiiti .eg .þar á aðrar leiðir en
ráÖgéröar haía veriö til lausn-
ar á tómstumla- og íélagsheinr j
'huii æskunnafi Skoöanir mínar}
voru aö sjáh'sögöu áreituislaits-
ir i garö þeirra samtaka og ein-
staklinga, sém af góðum hug
beita sér íyrir þörfu máli, -r-
a<Vins gat eg’ekki veri'ö sanr
niála um leiðir. Taldi eg mjög
varhnguvert að byggja eina.alls-
heriar nxiðstöS 'fyrir ttnga fólk-
iö, án þess aö aörar leiöir værii
jafnframt avhugaöar.
í staf> þess aö byggia eitt mik-
iö húsbákn, taldi eg' raunbæfart
lausn, aö konta upp fleiri og
smæi’ri fékgsheimilum víösveg-
ar um bæinn, á vegum starí.andi
æskulýössamtaka, og veita þeim
til þess ríílégan styrk. Færöi
rök fyrir þessarri skoöun
vissulega
fyrir
aiigu
tilgangi
e; _
minni.
*
j^ndmæli, ef svo. mætti kalla,
— birtust meö gusti mikl-
ttni írá 'talsmanni róttadcrar
æsku. eiuhverjum (). J., i Þjóö-
viljaimm s. 1. miöyikudag, Eng-
iti deili ve.it eg á manni þessum,
og skiptir JtaÖ litlu máli. 'Grein
hans snýst mn 'mig persónulegá
aö mestu, meö Ite.ldur óvöiiduðu
>röbragöi. þvt manninum þykir
sýnilega miöur að eg skuli ley-fa.
-ynét' þá ósviíni aö liafa aöra
.skoðuii eu hann ír’vissum.at.riö-
um í þessu máli. Eg treysti mér
’ekki til þess aö svará í sania
•ditr', og. heföi kosiö niáléfnaleg-
ar umræöur f staö þess aö láta
áhuganiál okkar víkja fyrirper-
sónulegum áyiröing’um, sem
•vafátau'st eru margaír í íari
beggja.
*
j grcin Ó. J. er þó ýmislegt aö
tinua, sem er athyglisvert,
ag |>á. einkum það,..sem lesa má
tnilli lina, .pg eru hin dýpri rök
>ess, aö liinn vanstillti maður
tr .'se.tidur fram á ritvöllinn fyr-
k:. 'Söttstka aískpfd jíéshu ntáli.
M Mmi' eg ge#a liéikum-Til eftir-
iætis að ræða viö hann í fullri
alvöru riokkur ]>au atriöi. er
jýniiegsi haía snért viökvæmai;
tárigar á því „félagsheimili'4.
••em b'er ábvrgð á málflutningi
Ó. J.
*
jP'ulltrúi róftækrar æsku kallar
þaö ..lágkúruleg" og ..borg-
aralég'* sjónarmiö mín, aö
sriija auka starfsemi og skil-
yröi fyrir fjölbreyttara
stundastarfi æskuntiar, á
utn íjiróttafélaga, skáta,
indissamtáka og K. F. Li
fremur 'en byggja bákniö mikla.
Telur hann mig ekki vilja ræöa
„örlög þess fjölda æskufólks,
sent ekki er, og kemur ekki til
meg að ganga í þau félagssam-
tök.. .“
Hvaöa æskufólk? ■— E. t. v..
"inhver ákveöinn, skipulagöur
hópur?
Eöa hver er hinn „sérstaki
tilgangur æskulýðshallar“, sem
mér, og öðrum „stöönuðum
borgurum“ er taliö um megn aö
skilja ? Er „tilganguriun“ tná-
ske auösær ?
„Æski 11 ýösfylki 1 ig“ róttækra
:r lítiö öfundsverð af þess-
1111 málsvara síriutn, því rrök-
tom-
veg-
)ind-
>;'ot hans
útúrdúrar leiöa
Q. J. °!mar
manna
og stuöningi félaga sinna viö
þetta mál tclur hann ekki kottta
til greina. að félagsþröf Reyk-
vískrar æsku fái ritrás „í borg-
araiegum dilkum“, eins og
hatin néfnir stárfandi æskttlýö.s-
félög í jtessnnt bæ. Allir vita
hvaö átt er viö nieö lrinu „borg-
aralega“ hugtaki i augnm á-
kveöins safnaöar. Svo oft ei;
j>aö itíótáö.
Hér er j)á korniö að kjarna
málsins. Sakir vanstillingar við
Itógværuin httgleiöirigum ntín-
U’n, 'er sennflega óviliandi flett
viö blaöi í sögtt æskulýöshallar-
málsins, og bent á riýja hættu.
sem er hið pólitíska vopn í
höndum ráðandi klíku, sern
gæti náð stjórn á slíku færir-
tæki.
*
þaö er aftur vitað, að allt antr
aö en síík undirhyggja mótar
störf flestra þcira mætu tnanna,
er beitt hafa sér ívrir bvgg'ingu
æskulýöshallar. Hér gefst þeim
jiví tækifæri, aö géfiiti tilefni.
il jx-ss aö átta sig' á því, ltvar
kynnu aö vera „villuljós" á vegi
beirra. og er ásta'ða til |>ess aö
gera sér j>á hlið Ijósa.
í fvrri g'rein min.ni taldi eg
..hölliná‘‘ ekkr rétta lausn máls-
in's. en þá sá eg ekki við hinu
veigatnikla nýia viöhorfi. .scm
vi.röist vaka fyrir „Æsktilýös-
’vjkirigutmi" og máske flejrum.
Eg er eníi þéirra'r skoöunar,
tö drcifa bérj félagsheimiíutn
jcui víöast utn mcgmbygg'ð
Itæjari ns, á vegum þei rra sain-
’ttkti, er 'star.fa ,áö Uppeldi og
íélagsmá'Ium " æskumtar,' p~.■ en
ékki hrúga öllufsamari. í alls-
herjar miöstíVö fyrir þústindir
urjgtnenna, meö ólíkustu við-
horf og álitigamál. Raunhæfar
viöráöanlegar framkvæmdir 5
slaö skýjaborga.
■ *
gmærri og fleiri tómstunda-
heimili er það markmið,
sem Norðurlönd og Bretar hafa
stefnt að, og tekið upp í bæjum
sínum. Telja þéir æskunni þann-
ig bezt borgiö, aúövcldara efl.tr-
lit meö þroska hvérs einstaks,
’áhugamálunt og viöfangsefnum
í starfi og leik.
Aö þessu ber að stefna hér,
og nýrra átaka er þörf. Frant-
kvæmdin er auöveldari, heldur
en ef reisa á eitt mikið húsbákn,
og' Itægana aö leysa vandamáliö
smátt qg sinátt, en fvrst þar
sem mest er þörfin. Ekki man
e.g eftir aö hafa heyrt getiÖ um
allsherjar æskulýös-„höH“ í
bæjum Evrópu, nema ef vcra
skyldi á Fi’anco-Spáni, ítalíu
Mussolinis, hjá Hitler-jugend á
sínurn tíma, og vafalaust t
Rússlandi.
f‘etta er }>ó ekki æsktilýös-
heimili, ejns og hér er gefiö til
kynna ;tö væri heppilegasta
lausnin. )>ótt mælikvaröinn sé
líkttr, heldur félagsheimili á-
kveðinnar pólitískrar áróðurs-
starfsemi, sem eru því hentugri,
sem þau eru stærri.
*
JJ,Ö lokum nokkrar. staðrevnd-
ir ttnt fyrirhugaða æskuLýös-
..höll'. Skv. áreiöanleguni heim-
ildum, er ætlunin aö stærö býgg-
i.ngarinnar verði 58 þúsund ten-
ingsmetrar. Til samanbttröar er
j>aö rúmlega þrisvar sinnum
meira eti Sjómannáskólinn, en
tæpum fjórum sinnum meira en
Haskó labvgg i ngin.
Kostnaöur yröi unt 15—20
millónir króna, en reksturs-
kostnaöur allu'r í samræmi við
stærö fyrirtækisins.
Nei, máleíni er varða félags-
þörf . æskunnar í þesáunt. bæ,
þurfa vissulega raunhæfari ýf-
irvegunar, svo stórfcllt hags-
muna- og ttppeldismál, sem um
er aö ræöa fy'rir borgara þessa
þæjar,
Það veröttr aö útiloka öfga
og einhliða áróö'ur, ett skapa
skynsamlegan grundvöll undjr
sýnilegár framkvæmdir i niiklu
nauðsynjamáli, það er höfuð-
atriði málsins.
„Bæririn okkar" rnun haida
þesstun tunfæöum áfratn eftir
því sem tilefni gefst, og mun
■fúgjega þirta skoanir sem
flegtra, sem ræöa vilja iuáljö írá
báöum hliðtim.
Mótmæii ekki tekm
til gceina.
Sendiráð Sovétrikjanna í
París hefir skilað til baka
mótmælaorðsendingu, sern
því barst frá utanrikisráðu-
neyti Frakka,
Afhen ti u tanríkisráðu-
Frakka sentliherra Sovét-
rikjanna orðsendingu, þar
sem Frakkar mótmæltu þyí,
að Sovétríkin hefðu viður-
kennt stjórn uppreistar-
mannsins Ho Oii-tninh í
Viet Nam. Varð örðsending-
nnni skilað til baka með þeiúx
orðum, ,að sendiráðið gæti
ekki tékið yið slíkum . móí-
inælunx.
Uppþot enn
i Jófiannes-
burg.
í gœr brutusl ajtur út ó-
eir&ir í Suður-Afríku um 50
kílómetra frá Jóhannesburg.
Lögregluliðið kom þár á
vettvang til þess að stilla til
friðar og sló þá í bardaga
milli hennar og óeii’ðaseggja
með þeim afleiðxngum aö
tveir menn létu lífið og var
annar þeirra úr lögreglulið-
inu. Allmargir munu og hafa
særst.
Lög um aðstol
vi𠧫-líoreu
samfiykkt.
í gær staðfesti Truman
forseti lögin um efnahags-
lega aðstoð til Suður-Koreu
og eyjarinnar Formósu.
Eins og skýrt hefir veri'Ö
frá voru saixxþykkt í Banda-
ríkjaþingi lög um fjárhags-
að'stoð til þessara tveggja
sjálfstæðu ríkja fyrir
nokkru. Gert er ráð fyrir
aö Suöur-Korea fái um 60
milljónir dollara en Fórmosa.
10 milljónir.