Vísir - 04.09.1953, Page 8

Þeir sem gerast kaupendur VÍSIS eftir
10. hvers mánaðar fá biaðið ókeypis tii
mánaðamóta. — Sími 1660.

VÍSIR er ddýrasta blaðið og þó bað fjöl-
breyttasta. — Hringið í síma 1660 og gcrist
áskrifendur.
Föstudaginn 4. september 1953
Fjármáiastjdrn bæjaríns
örugg og traust.
Kommíunsstar í gerfi sparseminnar, esn hafa
þó alltaf andæft spamaðarviðleitni
meirihlutans.
tórbruni í Sæ
túni í gæ|
Reikningar Reykjavíkurbæj-
ar voru til umræðu á fundi bæj
arstjórnar í gær, og voru þeir
samþykkjtir, en kommúnistar
þurftu að verða sér til skammar
samkvæmt venju, þá rætt er
am hagsýni og sparnað í rekstri
bæjarins.
Einkum var það Guðmund-
ur Vigfússon, sem þurfti að
láta ljós sitt skína, og fór hann
vandlætingarorðum um fjár-
málaástand bæjarins. Kom
hann fram í margnotuðu gerfi
sparnaðarmannsins, en Gunnar
Thoroddsen borgarstjóri tætti
jafnharðan af honum hina hald-
litlu flík.
Borgarstjóri benti á, að árin
1947—49 hafi útgjöld bæjar-
ins orðið talsvert undir áætlun,
en hin síðari ár farið lít.illega
fram úr áætlun, enda hafði
gengisbreytingin veruleg ihrif
í þá átt. En jafnframt hefur
eignaaukningin numið tugum
milljóna, og á síðastliðnu ári
hvorki meira né minna en rúml.
35 millj. króna. Bærinn hefur
gengizt fyrir margvíslegum
framkvæmdum hin síðustu ár,
sem vitanléga hafa kostað mik
ið fé. í húsnæðismálunum má t.
d. minnast Bústaðavegshúsanna
og smáíbúðahverfisins. Á mörg-
um sviðum hafa verið gerðar
umbætur í sparnaðarátt, svo
sem á rekstri áhaldahússins og
strætisvagnanna, en þá börð-
Eins og skýrt var frá í nokkr
um hluta upplags Vísis í
gær, stórskemmdist Netagerðin
Höfðavík við Sætún af eldi í
gær.
, Eldurinn mun hafa komið
bæjaisjóðs sízt meiri en víðast upp í þurrksal netagerðarinnar,
hvar annars staðar á landinu sem er í miðju húsinu. Magn-
ust kommúnistar gegn þeim af
alefli, en nú tala þeir um sparn-
að. Borgarstjóri leiddi rök að
því, að fjármálastjórn bæjarins
er traust, og umframgreiðslur
eða hjá ríkissjóði.
Hitt er sönnu nær, að komm-
únistar hafa jafnan risið upp og
andmælt hverri sparnaðarvið-
leitni bæjarstjórnarmeirihlut-
ans, þótt þeir nú kyrji sparnað-
arsöng, en allir vita, að þessi
framkoma þeirra er aðeins ó-
merkileg sýndarmennska.
Áfengisframleiðsla
Svía fer minnkandi.
St.hólmi. — Framleiðsla á-
fengis í Svíþjóð — með 50%
styrkleika að meðaltali — varð
minni á framleiðsluárinu 1951
•—52 en áður.
Alls voru framleiddir á því
ári 154 milljónir lítra, en hafði
verið 168,8 milljónir lítra árið
áður. Framleiðsla vína drógst
einnig saman — minnkaði úr
460 þús. lítrum í 430 þús.
(SIP).
Færeyingar brugga
bragðgóðan bjór.
Khöfn (AP). — Mönnum
smakkast vel bjórinn, sem
bruggaður er í Færeyjura.
Nýlega fór fram bragðgæða-
próf á ýmsum bjórtegundum
ér í borg, og fór svo, að éinna
beztur þótti bjór, sem bruggað-
ur er í Klakksvík.
aðist hann mjög fljótt, og má
heita að þessi hluti hússins hafi
verið alelda, er slökkviliðið kom
á vettvang. Þurfti slökkviliðið
að nota flest tæki sín, dælur,
bíla og stiga, með því að eldur-
inn komst brátt í þakhæðir
vestur- og suðurálmu hússins.
Urðu slökkviliðsmenn að
rjúfa plötur af álmum hússins
til þess að komast að eldinum,
og mun slökkvistarfið hafa tek-
ið yfir þrjár stundir. Tjón mun
hafa orðið mjög mikið, skiptir
sjálfsagt milljónum, en þarna
voru geymdar nokkur hundruð
síldarnætur og önnur net, svo
og efni til netagerðar.
Mikill mannfjöldi safnaðist á
brunastaðinn, enda lagði mik-
inn mökk af hinu brennandi
húsi, en logana bar um tíma
hátt og sáust víða áð.
Fjölbreyttar kafaareUsýningar
hefjast í næsta mántiði.
Sjóisiannadagsráð hefir tryggt sér ágæta
skemmtikrafta, utan lantís og innan.
Framhald Sogsvirkjunar í
þann veginn að hefjast.
Ráðgcrt að kostnaður verði sem
næst 100 millj. kr.
Vísir hefur frétt, að Sjó-
mannadagsráð muni gangast
fyrir kabarettsýningum á þessu
hausti, svo sem verið hefur
undanfarið.
Hefur blaðið af þessu tilefni
snúið sér til Einars Jónssonar,
sem sér um framkvæmdir í
þessu sambandi og leitað frétta.
Kabarettsýningarnar munu
hefjast í byrjun næsta mánaðar,
og verða með svipuðu sniði og
undanfarið. Þær fara fram í
Áusturbæjarbíó, og hefir Einar
Jónsson þegar tryggt sér ágæta
skemmtikrafta, innlenda og er-
lenda. Liggur mikil vinna i
þessu, og hefir hann m. a. farið
utan þessara erinda. Er vænt-
anlegur hingað 12 manna
flokkur Þjóðverja, Englendinga
og Dana.
Meðal skemmtiatriða að þessu
sinni verður bráðsnjall api af
„sjimpansa“-tegund, sem leikur
Olíuleiðslur til að
iétta flutninga.
London (AP). — A.-Banda-
lagið ætlar að leggja olíupípur
frá höfnum til Nato-flugvalla.
Verða leiðslurnar nálægt því
3000 km., en áætlaður kostnað-
ur yfir 100 millj. dollara Eftir
pípunum verður flutt eldsneyti
handa þrýstiloftsflugvélum til
flugvalla í Frakklandi, Vestur-
Þýzkalandi, Hollandi og víðar.
M. a. er gert ráð fyrir slikum
olíuleiðslum yfir Frakkland til
Vestur-Þýzkalands.
ýmsar listir, gengur meðal
annars á strengdri línu, þýtur
um sviðið á hlaupahjóli og sitt-
hvað fleira kann hann fyrir sér.
Reyndist miklum erfiðleikujn
erfiðleikum bundið að fá apann
hingað vegna þess, að vátrygg-
ingarfélög hafa ótrú á því, að
apar kunni við sig í íslenzku
loftslagi, — hér hljóti að vera
full-kalt fyrir þessa frum-
skógabúa.
Af fjöllistamönnum, seni
hingað koma á vegum Sjó-
mannadagsráðs má nefna tvo
ítali, sem nefna sig Oswinos, en
þeir sýna furðulega fótleik-
fimi.
Þá má nefna ríkisfangslaus-
an kúreka, sem hendir ýmsum
bitvopnum að kvenmanni, svo
sem öxum og. hnífum, en hann
mun ekki leika listir sínar á
barnasýningum.
Þá koma hingað gamlir kunn-
ingjar, ti’úðarnir Nico og Alex,
sem urðu mjög vinsælir hér
síðast, ennfremur þýzkt dans-
par, Collings, sem rífur utan af
sér fötin í dansinum, þó án þess
að valda hneyksli og með ým-
islegu látbragði. Ennfremur
ur kemur fram á kabarettinum
7 ára undi-abarn, sem leikur af
spilld á „sýlófón“.
Loks má nefna fjöllista-
manninn Spike Adams, sem m.
a. stendur á sópskafti á einum
fingri.
Sjóinannadagsráð hefur
einnig tryggt sér nýja krafta
íslenzka, dansfólk og söngv-
i ara.
Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri lýsti því yfir á bæjar-
stjórnarfundi í gær, að virkjun
Efra-Sogs væri ráðgerð á næstu
árum og myndu byrjunarfram-
kvæmdir geta hafizt þegar á
næsta ári.
í ræðu sem boi’garstjóri hélt
á fundinum í gær skýrði hann
frá því að rafoi’ka sú sem bær-
inn og annað orkusvæði Sogs-
ins fengi, næmi nú samtals 27
þús. kw. þegar írafossvirkjun-
in bætist við, væntanlega í
Met í aðsókn og leiksýning-
um á síðasta starfsári LR.
Sýningar urðu alls 115 —
áhorfendur um 30 þús.
Leikárið í fyrra var nxetár
hjá Leikfélagi Reykjavíkur,
bæði að því er snertir sýninga-
fjölda og aðsókn.
Upplýsingar um þetta komu
fram á aðalfundi L.R., sem
haldinn var í sumar. Brynjólfur
Jóhannesson var .endurkjörinn
förmaður, Jón Leós var kosinn
gjaldkeri og Steindór Hjör-
leifsson ritari. í leikritavals-
nefnd með stjórninni voru þeir
kjörnir Þorsteinn Ö. Stephen-
sen og Lárus Sigui’björnsson.
Starfsemi félagsins á leikár-
inu var með lang-fjörugasta
móti, og urðu sýningar fleii’i en
uokkru sirnii í sögu félagsins,
eða samtals 115.
Viðfangsefni á árinu voi’u
fjögur: Æyintýri á gönguför, I efni þess.
hinn vinsæli söngvaleikur Ho-
strups, sem fluttur var samtals
50 sinnum, við forkunnar góðar
undirtektir. Gamanleikurinn
Góðir eiginmenn sofa heima
var sýndur 41 sinn, Vesaling-
ar Hugos 15 sinnum, og óperan
Miðillinn og ballettinn Ólafur
Liljurós 9 sinnum.
Aðsókn var yfirleitt mjög
góð, og má gera ráð fyrir, að
um 30 þúsund manns hafi sótt
sýningar félagsins á leikárinu.
Fjárhagur félagsins batnaði að
mun á ái’inu.
Sýningar L.R. hefjast í októ-
ber að venju, og er undirbún-
ingur að þeim þegar hafinn, en
ekki unnt á þessu stigi málsins
að greina frá fyrsta viðfangs-
næsta mánuði kemst orkan upp
í 56 þús. kw.
Núvei’andi raforkuþörf á
orkusvæði Sogsins er talin vera
41 þús. kw„ en rafmagnsnotk-
unin og orkuþörfin fer ört vax-
andi, auk þess sem áburðar-
verksmiðjan notar mikið raf-
magn þegar hún tekur til starfa.
Telur box’garstjóri að á næstu
4 árum, eða til ársloka 1957
verði rafoi’kuþörfin komin upp
í 57 þús. kw, eða nokkru meiri
en oi’ka sú, sem við höfum yfir
að ráða.
Virkjunin í Efra-Sogi, sem nú
er fyrirhuguð, á að geta bætt
við 26 þús. kw. oi’ku. Var þeg-
ar hafinn nauðsynlegur undir-
búningur að þessari virkjun fyr
ir tveimur árum og síðan hef-
ur hvers konar rannsóknum,
borunum, jarðfi’æðiathugunum,
landmælingum, mælingum á
dýpi og fjöruboi’ði Þingvalla-
vatns o. fl. vei’ið haldið áfraip.
Hefur Berdal verkfræðingi, er
verið hefur ráðunautur um vii’kj
un Sogsins frá upphafi, verið
falið að gei’a frumáætlun að
þessari virkjun. Hefur hann
þegar lagt fram tillögur sínar,
en endanlegar tillögur og áætl-
anir eru væntanlegar í haust.
Gert er ráð fyrir að virkjun-
arkostnaðurinn fari ekki fram
úr 100 millj. kr. og hafa ýmsar
leiðir til fjáröflunar þegar ver-
ið athugaðar.
Seinna er gert ráð fyi’ir að
bæta við vél í írafossstöðina,
og annarri í Ljósafossstöðina og
framleiðir Sogið þá fullvirkjað
um 95 þúsund kw.
Orkusvæði Sogsvirkjunarinn
ar nær nú frá Kjalarnesi og allt
Skoðaðar kofarústir
Fjalla-Eyvindar.
Rústirnar ilia farnar og lítið um mmjar.
Gísli Gestssou aðstoðarmað-
ur þjóðminjavarðar er nýkom-
inn úr óbyggðaleiðangri, þar
sem hann m. a. rannsakaði bæli
Fjalla-Evindar sunnan Hofs-
jökuls.
Gísli fór við 12. mann í þenna
leiðangur og var fyrst haldið
til Veiðivatna og staðið þar við
í tvo daga. Við Tungnaá var
rannsakað útilegumannabæli,
sem þar hafði fundizt í helli
einum ekki alls fyi’ir löngu og
áður var búið að rannsaka
nokkuð, en ekki til hlítar fyrr
en nú.
Frá Veiðivötnum var farið í
Eyvindarver sunnan Hofsjökuls
og dvalið þar einn dag við upp-
gröft og rannsókn á kofa
Fjalla-Eyvindar, sem hefði ver-
ið illa farin, enda hefur hreysið
verið byggt í mýrarslakka og
mjög erfitt að gera ítarlegar
athuganir, t. d. á gólfskán,
vegna bleytunnar sem þar er.
Lítilsháttar fanst þai’na af bein-
um, bæði hrossabeinum, kinda-
og fuglabeinum. Annai’s voi’u
minjarnar full litlai’, bæði bein
og gólfskán til þess að ætla að
Eyvindur hafi dvalið lengi í
köfanum. Hx-eysið hefm’ verið
austur í Rangárvallasýslu, en
þegar Sogið er fullvirkjað er
gert ráð fyrir að oi’kusvæðið
nái einnig um Vestur-Skafta-
fellssýslu og til Vestmannaeyja.
sára lítið, aðeins rösklega íúm-
stærð, eða um tveggja metra
langt og lítið yfir einn metra á
breidd.
Þar var Ey-
vindur tekinn.
Frá Eyvindai’veri hélt leið-
angurinn að annai’ri kofarúst
Fjalla-Eyvindar, sem er að
Innra-Hreysi. Þar handsömuðu
byggðamenn Eyvind árið 1772
og fluttu til byggða. Var hann
þá nýfluttur x kofann, enda sá-
ust fáar minjar fi’á vei’u hans
þar. Þó sást að kofagólfið hafði
verið tyrft. Kofinn var að veru-
legu leyti hruniim og t. d. vant-
aði einn vegginn alveg, en
hugsanlegt er að byggðamenn
hafi rifið hann. Fyrir bragðið
sézt ekki hversu breiður kofinn
hefur verið, en hann mun hafa
vei’ið um 2ja metra langur.
Leiðangursfarar fóru í Jök-
uldal úr Innri-Hreysi og héldu
þar kyi'ru fyrir einn dag, síðan
var haldið norður í Bái’ðardal
og um byggðir vestur í Húxia-
vatnssýslu. Þaðan var farið
sxxður Auðkúluheiði á Hvera-
velli og skoðaðar lauslega kofa-
í'ústir Eyvindar þar. Ekki voru
rústirnar rannsalcaðar neitt, en
það kvaðst Gísli sjá að allir
kofa Eyvindar myndu hafa ver-
ið mjög litlir xxmmáls.
Ferðin í heild gekk eins vel
oa' bezt varð á kosið.