Vísir - 17.03.1955, Qupperneq 4

4
/ISQt
Fimmtudaginn.17. marx 1S5S
U 4 b H L 4 U
Ritstjon: Hersteum Pálsson
-vugiysmgastjon: Kxistjan Jonason
Skriístotur. Ingoiísstræti 3
«Kreiðsia LngOllsstræn 3 Sinu 1660 (íimm unurt
Otgefandi: BLAÐAOTGAFAW VtSIB H.f
Lausasala 1 króna >
Félagsprentsmiðjan hJ
„Kannar möguletka."
Hfti n n ingarorð:
Ásta Árnadóttir,
málarL
Eftirfarandi bréf liefur dálkin-
í dag fer fram minningar- Árið 1903 kom Ásta að máli um borizt frá S. H. Ó.:
athöfn í Fríkirkjunni um Ástu við Jón Reykdal, málarameist- \ „Það eru alvarleg tíðindi, er
Árnadóttur, málarameistara. ara, og bað hann að taka sig Morgimblaðið flutti lesendum
Hún lézt að heimili sínu i sem némanda í iðnirmi. Jón s*num fyrir nokkru. í viðtali yið
Point Roberts, Washington. ;mun í fyrstu hafa tekið þessu [ ^a®amenn fLrf. _“a8i"u/ ,skýra
Með henni er til moldar sem gamni, en þegar hann sá
skólastjórar bæjarins frá því, að
. . . , , . , „ , uppundir 55% nemenda hafi ekki
hmgin gagnmerk agætiskona, og fann, hve einbeitt þessi mætt vogna veikinda. Einn þeirra
sem á ýmsa lund átti sér alveg stúlka var, lét hann tilleiðast. segir: Heíjir veturinn verið ó-
sérstæðan æviferil að baki. [ Var Ásta svo hjá honum nokk- Venju kvillasamur og hver pest-
Ásta var fædd 3. júlí 1883 | um tíma, en fór þá til Berthel- in gengið yfir eftir aðra og fjöldi
í Narfakoti í Ytri Njarðvík.: sen gamla máiarameistara, barna og unglinga tekið þær all-
'Foreldrar hennar voru hjónin sem fjölmargir Reykvíkingar ar í röð, rétt komizt nokkra daga
Sigríður Magnúsdóttir og Ámi kannast við, og lauk umsömd- * skólann áður en þau lögðust í
um námstíma hjá honum.
næstu veiki."
I
Árið 1906 siglir hún til Kaup- Hvað skal gera?
! mannahafnar, Ásta var þarna Manni verður á að spyrja, er
Hinn gamansami ritstjóri Alþýðublaðsins lætur segja frá því Gíslason barnakennari.
undir feitletraðri fyrirsögn á forsíðu blaðsins í gær, að Eg átti því láni að fagna, að
..Alþýðuflokkurinn sé þegar að kanna möguleika á myndun kynnast þessari merkiskonu ___________________________ _____ ___ ______ .clUui
ríkisstjórnar“, Segir þar ennfremur, að nokkrar vikur séu nokkuð nám Ástu og átarfs-jtvo vetur við framhaldsnám, heiíbrigðisástend almennings
liðnar síðan miðstjórn flokksins hafi snúið sér til Fram- kom hingað til lands í skyndi- j og lauk þar sveinsprófi með eitthvað ■ svipað þessu? Þess
sóknarflokksins í þessu skyni. Mikilvægi þessa lánlitla flokks heimsóknir, svo og með bréfa-! mestu prýði. Hlaut hún verð- vegna væri ekki úr vegi að
er svo stórkostlegt í augum blaðsins, að við borð liggur ■ skriftum um nokkurra ára bil. launapening úr bronsi, ásamt sPyrja heilbrigðisyfirvöldin,
að ritstjórinn fái ofbirtu í augun. Annars þurfti maður ekki að heiðursskjali, fyrir sérlega góða ilvernig stendur á þessu og tivað
En úr þvi að gamansemi ritstjórans fær að þessu sinni útrás kynnast henni lengi til þess að frammistöðu. Voru þetta beztu Bera til að forðast þcssi veik
með þessum hætti, væri ekki úr vegi að athuga þetta svolítið sannfærast um, að hér var um verðlaun, sem þá voru veitt in^' ...
nánar. Setjum svo, að Hermannsarmur Framsóknarflokksins óvenjulegan persónuleika að fyrir sveinspróf í Danmörku. inmrdn>!^! vpritfall ^hað rinrn!
tæki „tilboð“ Alþýðuflokksins alvarlega, og tækist að fá þing- ræða. Einlægni, góðvild og Það voru 68 málarar, sem taP) sem orsakast af sjikunl veik.
hreinskilni spegluðust svo ljós- j þreyttu sveinspróf með Ástu fiá ind’uni.
lega í allri framkomu hennar þessum gamla, góða skóla, og Ekki ætla
og yfirbragði, og nánari við- hlutu 15 þeirra verðlaun
flokk Framsóknarmanna á sitt band, hverjir eru þá mögu-
leikarnir til slíkrar stjórnarmyndunar? Alþýðuflokkur, Fram-
sóknarflokkur og Frjálsþýðingar hafa samtals 24 þingmenn af
52, og þegar af þeirri ástæðu sýnist útilokað að mynda þing-
ræðisstjórn með þeim hætti. Alþýðuflokkurinn lætur í veðri
vaka í bréfi til Alþýðusambandsins, að hann hafi „skipað
nefnd til að rannsaka möguleika á að koma á samstarfi lýð-
ræðissinnaðra íhaldsandstæðinga með það fyrir augum að
vinna að myndun nýrrar rikisstjórnar.“
kynning staðfesti þessa eigin-
leika örugglega.
Það er gömul venja á Norð-
urlöndum, að afhending sveins-
Eg mun hér á eftir rekja bréfa, að loknu prófi, fer fram
nokkuð ná mÁstu og starfs- með nokkurri viðhöfn. Eru þá j
feril sem iðnaðarmanns, því sá að jafnaði valin virðuleg húsa- j
þáttur í lífi hennar sýnir svo kynni til þessara hátíða, og
ég beri skyn á þessa hluti, en
rétt til að spyrja, læra og hugsa,
áskiljum við okkur öll og ef þcss-
ar linur gætu gert eitthvert gagn,
þá er tilgangi mínum náð.
Vatnsskorturinn.
, , , . , , Það sem kom mér til að rita
Þetta orðalag virðist útiloka kommítnista, sem enginn, ljóslega þann kjark og dugnað, viosiaddir eru ymsir forráða- þetta> er greinin j Morgunblaðinu,
jafnvel ekki Gylfi Þ. Gíslason, gæti talið lýðræðissinnaða', og sem setja verður á bekk meðjmenn borga og bæja. í Svíþjóð: og það að ég hef um hokkurt
verður þá að gera ráð fyrir hlutleysi kommúnista á þingi, ef til Þvi athyglisverðasta úr afreks- : er alltaf mættur fulltrúi frá skeið liaft nokkurn beyg af vatns
nýrrar stjórnarmyndunar kæmi. Kann að vera, að kommúnistar sögum íslenzkra kvenhetja. j konungshirðinni við svona skortinum liér í bæ. En hvað
kjósi að hafa slíka afstöðu, en vafasamt verður það að teljast.! Til þess að glöggva sig á þvi, tækifæri. \ið þessa athöfn kemur það lieilsufarinu í bænum
Enn vafasamari er þó afstaða þeirra, ef ekki fæst virk aðstoð sem sagt verður hér á eftir um í Kaupmannahöfn ávarpaði við? mundi einhyer spyrja Því er
Albýðusambandsins við stjórnarmyndunina, en hún virðist nám Ástu hér heima, laust eft- Dypdal borgarstjóri hina ungu 1 a svara* °S ,Þy er g omjnn
ir síðustu aldamót, þurfa menn prófsveina, og gat þá sérstak- f e.fnmu- ~ Mhl] klmnast
að gera sér ljósa grein fyrir lega þess merkilega fyrirbæris, en°mgu 'atnsvei unnar ’ v 1
þeim aldaranda, sem þá ríkti áð nú væri ung, íslenzk stúlka
hér. Má segja, að fólk væri þá meðal prófsveina, og mundi
yfirleitt mjög siðavant og til- þetta vera í fyrsta siim, sem
tektasamt, ekki hvað 'sízt í stúlka ynni slíkt afrek í Dan-
dómum sínum um ungar stulk- [ mörku. í sérstöku hófi, sem
ur. Þetta kom líka berlega í haldið var í tilefni dagsins, var
Ijós í þetta skipti. Fólkið var 'glatt á hjalla, og var Ásta og
blátt áfram hneykslað á þessu afrek hennar helzta gleðiefnið,
háttalagi ungrar stúlku, að og var hún ákaft hyllt af ný-
klæðast karlmannsfötum og sveimmum. Einn þeirra orti t.
fara að príla upp um húsþök d. til hennar gamankvæði, sem
og veggi. En Ásta lét þetta ekk- lesið var upp í hófinu.
ert á sig fá, hún hafði tekið Þess má einnig geta, að mörg
ákvörðun, sem hún ætlaði að blöð Kaupmannahafnar birtu
framkvæma, hvað sem á gengi, sérstakar frásagnir af sveins-
Fram undir tvítugt vann hún prófi Ástu, ásamt myndum af
ýmis störf, einkum þó hússtörf, henni. í þrem blöðum, sem ég
bæði hér í Reykjavík og annars hef séð frá þessum tíma, eru
staðar. En eitt var það, sem fyrirsagnirnar allar eins: „Den
Ásta var ekki ánægð með við förste Kvimdelige Malersúend“ j eKkl er rett með farið’ S™ k.cm
þess háttar störf, þau voru illa og þykir þetta afrek Ástu Mð I ^ ^ “
launuð og gerðu henm þvi ekki merkilegasta. I eldhúsinu og svo framvegis.
eins kleift að hjalpa _ móður nú hafði Asta n'áð þessu tak-
og sýndist mega Væri þaö til bóta?
Sæmundsson, eða þá meirihluti miðstjórnar flokksins, sem nei01 V1Jja0' f‘n a fossum vel við una. En nú hafði hún, Myndi uþpse.tning i eiiislefnu-
virðist vera.á öndverðúm meiði við hina aðilana. ÍJ1”1 var mik'u mem munur a komÍ2t að því, áð suður í vatnslokum bæta úr þessu? Og
jlaunum karla og kvenna en Þýzkalandi væru mjög góðír [ jafnframt þessari spurnirigu, Viidi
þegar útilokuð vegna þess, sem Alþýðufloltkurinn réttilega
bendir á í bréfi sínu, áð A.S.l er „samband stéttarfélaga fólks
af öllum stjórnmálaflokkum“, og þá væntanlega líka sjálf-
, s tæðis verkaman n a.
Alþýðuflokkurinn leikur nú aðalhlutverkið í óvenjulegum
gamanleik, sem vekur að sjálfsögðu mikla athygli, þar sem
leikurinn virðist ætla að enda með upplausn flokksins sjálfs.
Hanníbalar flokksins, hinir yfirlýstu, svo sem Hanníbal sjálfur,
Alfreð Gíslason, svo og ýmsir stuðningsmenn þeirra, eins og
t. d. Gylfi Þ. Gíslason og.Helgi Sæmundsson, hafa samið leik-
inn, a. m. k. byrjunina, en nú virðist þessu gleymt í bili, ef
vera mætti, að leiða mætti athyglina frá hinum örvæntingar-
fullu innri átökum flokksins, með gleiðu gaspri í Alþýðu-
blaðinu um „stjórriarmýndun“. Hverjum dettur í hug, að þessi
flokkur, sem ekki einu sinni getur stjómað sér siálfur, geti
tekið þátt í stjórn landsins?
Og spvrja mætti: Hvernig fara saman sjónarmið Fram-
-sóknarfiokksins og Frjálsþýðinga 1 sambandi við stefnu þjóð-
arinnar í utanríkismálum? Dr. Kristinn GuSmundsson, sem fer
meq utanríkismálin, hefur hlotið mikið hrós miðstjómar Fram-
sóknarflokksins, samtímis því, sem honum er fundið flest til
foráttu í blaði Frjálsþýðinga. Um utanríkisstefnu Alþýðu-
flokksins er tæpast að ræða, því að enginn botnar í, hver hún
kynni að vera. Fer það eftir því, hvort hreinræktaðir Hannibalar . .
eiga að stjórna henni, hálf-Hanníbalar eins og Gylfi og Helgi °f. °g marki.
handlaugar, baðkor og salerni.
En liafa menn tekið eftir þvi, að
þegar vatnið þrýtur, þá sogast
ioft inn i pipurnar. En hvað ger-
ir það til?
„Contraventlar".
Þessari spurningu get ég ekki
svarað, og ætla bakteriufræðing-
um að svara henni. Óneitanlega
finnst mér þetta ógeðslegt, sér-
staklega þar sem ég veit hvernig
hinn tæknilegi útbúnaður er, en
þar er enginn útbúnaður („contra
ventlar") til þess að fyrirbyggja
að loft sogist inn i .pipurnar
Hugsum okkur t. d. salerni í
vatnslau.su húsi, þar er beint
samband (loft) við vatnsveituna
og getur þá hver sem er fram-
kvæmt athugun hjá sér, livort
Allur sýnist í-nálatilbúningur þessi f jarska óhönduglegur og
[ nú er. Þétta hugleiddi. Asta oft, málaraskólar, sem útskrifuðu ég spyrja, myndi slik ráðstöfu
og gerði sér jafnframt Ijósa meistara í iðninni, og-því þál ekki bæta^aðstöðu slökkviliðs, ef
karlmönnum einum voru ann-
ars ætluð. Margt datt henni i
hug, m. a. að fara til sjós, eins
og kallað er. En loks hug-
tslund, að þér séu hlutgengir til samstarfs um stjóm landsiris--
Sd þetta tekst ekki. *
Sterk l&igun; tli að teikriu óg
taiji,.....
óraunhæfúr, og nánast í stíl við uppáhaldskenningu Hermanns
Jcnassonar, að til séu „góðir“ kommúnistar og „vondir“ og sé j ^eiíTfýrirþví"~að til þe*s að
hægt að vinna með þeim fyrrnefndu, en ekki hinum. Svar Al-|skapa sér þau iaun) sem karI_
.þyðuflokksins við Jilmælum, Alþýðusambandsins um stjómar- impnn höfðu vnrð-húnAð vinna
myndun er annars svo loðdð, að vel mætti það vera samið af eilver Sðan 0^ “m
Gylfa j.j, Gislasyni; Það tekur enga afstöðu, sem mark er á
takandi, en bendir þó réttilega á, eins og fyrr segir, að A.S.Í.
sé ekki pólitískt fyrirtæki neins sérstaks flokks, eða ætti a.m.k.
ekki að vera það.
Stjórnarmynduiiarsjónarspil það, sem nú fer fram, er annars fkvæmdist henni, að reyna að
ialandi tímanna tákn um giftuleysi Alþýðuflokksins, óheilindi komast að sem nemandi í mál-
Hermanns Jónassonar og vonir kommúnista um að 'géta meefaralíto, sem einmitt um béssar
einhverju móti fengið aðstöðu til að hafa áhrif á landsstjórnina. mundir var að 'hasla'sér völl ...........
Kommumstar eru illa þokkaðir hér undir eigin nafni, en með|Sem atvinnugrein hér á landi. £-in í Kaupmaimahöfn, sem
ymislegu stjoraarspih, ems t. d. fjasi um stjórnarmyndun, !Hygg: ég, að þarna hafi miklu
telja þeu’, að e.t.v. sé hægt að villa mönnunv- sýn enn :um ráðið,- að innra. tneð henni -bjó
ekki að reyna að Vinna sér j um e^v'oSa T1rí f ræSa'
ct x. .*•*. *- v' • v.1 sem hhll vatnsþrystingur ,er, vií
efsta tignarheitid fmeð þvi að;* ■ .,, . - , : ... ' . .
.... A.o A 'f. ... hað aft.íynrþyggja að lolt sogist
ljuka meistargprofi? Og him létj fr;. opníun valnsh5mlm i nær-
pkki standa- við -saðagérðirnar' íiggjá'údi hverfum.
einar sarhom, ‘ frokar en fyrri- i>ótt ég hai'i beut á þetta, j>ú
dágínn. Hún ákvrið að fara til voriá ég a'ðjekki þuri’i að gripa til
Þýzkalands. Sýnir þessi á- [ 'þess, a'ð láta sótihreinsandi efni
kvörðun -alvég fádæma húg-jí 'okkar ágæta vatn, að minnsta
diríáku og sj&lfst-raust hjá
uri'gri stúlku, að ætla sér þetta,
óg vera févana og nær því mál-
iaus a þýzka tur.gu, — Kona
-kuna-ug ~ var félítgsskap'kvenna
kosii lic'ld ég nð það sé gott. áð-
ur e.n það rennur í pípurnar. —•
S. H. Ó.“
Ótti S. H. O. er víst ástæðulaus,
því loi'iið blandast nijög óverulega
vatriinu, Vatriið rekur aðéiris
lóftið ó undan - sérkog áú lát'ið
í Hamborg, sem hafði.það hlut-. renna úr krana AluUtt stund á
vt-rk. áð ,gmða fy,rir- ungum j fcfUr,',er; öllu óha.-tt.i Annars cr
■ ■ i ..ewintb ' s.- ipr^ »éi. — kr,