Vísir - 26.05.1955, Blaðsíða 4

vlsm
Fimmtudaginn 26. maí 1955
wisi m
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
AfgreiBsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Utgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Féiagsprentsmiðjan h.f.
Árangurlnn varft magur.
’l 1 lþýðublaðið birt.ir í gær fróðlega grein, sem það hefur tekið
upp úr aðalmálgagni danska jafnaðarmannaflokksins
Social-Demokraten. Fjallar grein þessi um verkfallið, sem
lauk fyrir fjórum vikum. Fjallar grein þessi um verkfallið, sem
sem gerðist þar. Finnst þessu „bræðrablaði“. Alþýðublaðsins, að
árangurinn af þessu sex vikna verkfalli hafi verið harla mag-
ur, eins og haldið hefur verið fram hér á landi einnig, og það
þykir líka einkennilegt þar ytra, að Hannibal Valdimarsson
skyldi ekki hafa fengið að vera með í stjórn verkfallsins.
Það er náttúrulega á allra vitorði hér, að verkfallið bar
engan veginn þann árangur, að nokkur þátttakandi þess eða
foringi geti verið ánægður. Það var mikið, sem fram á var
farið, og í upphafi verkfaiisins var þátttakendum þess boðið
megnið af því, sem um síðir var samið um. Hefði verið gengið
að því þegar í stað, hefði allur sá fjöldi, sem í verkfall fór,
verið firrtur miklu launatapi, og fjölmargir aðrir komist hjá
tjóni, meira eða minna. En þarna kom það til greina, að
verkfallið var ekki gert til þess að bæta kjör verkamanna.
Til þess var stofnað til að skapa glundroða í þjóðfélaginu, í
þeirri von, að árangurinn gæti orðið sá; að kommúnistar högn-
uðust á stjórnmálasviðinu.
í greininni, sem Aiþýðublaðið birti í gær, er einnig komizt
svo að orði: „Frá því er einnig skýrt, að kommúnistarnir í Al-
þýðusambandinu hafi þegar ýtt forseta þess og framkvæmdar-
jstjóra, Hannibal Valdimarssyni, alveg til hliðar. . . . Nú fékk
hann ekki að taka neinn þátt í stjórn verkfallsins. Ekki heldur
fékk hann að vera á fundum samninganefndar. Hann hafði því
ekki ein áhrif á úrslit verkfallsins. Það var ekki fyrr en við var
Ibúizt, að Hannibal Valdimarssyni hefði verið ýtt til hliðar.
Hvað eftir annað hefur það reynzt vera herbragð kommúnista
að gera bandalag við áðurverandi jafnaðarmenn, launa þeim
xneð einni eða annári. vegtyllu, en ýta þeim siðan út í .yztu
rnyrkur, er kommúnistar þóttust orðnir nógu sterkir til þess.
En að öllu jafnaði tekur þessi leikur þó .töluvert lengri tíma
en á íslandi í þetta sinn.“
Alþýðublaðið gcrir enga athugasemd við það, að Hannibal
Valdimarsson er talinn fyrrverandi alþýðuflokksmaður í grein
þessari. Blaðið virðist með þessu taka undir það, að þessi fyrr-
•vérandi formaður flokksins sé í rauninni ekki flokksmaður
lengur. Samt er hann þingmaður flokksins sem fyrr og á 5.
síðu blaðsins er mynd af honum, eins og þeim öðrum mönnum,
er flokkurinn fékk kosinn á þing í síðustu kosningum. En það
er táknrænt fyrir vesaldóm flokks og blaðs að ekkert skuli gert
til þess að gera þessum „áðurverandi jafnaðarmanni“ auð-
•veldara að komast heim. Og hann er raunar ekki sá emi, sem
Social-Demokraten mundi geta kallað „áðurverandi" flokks-
rnann, því að lítill munur er á Gylfa óg Hannibal.
Kcsitiitgar í IretbnÆ.
Idag er efnt til kosninga í Bretlandi, og þykja það ætíð
nokkur tíðindi hér, þegar gengið er að kjörbórðinu í ná-
jgrannalöndum okkar. Að þessu sinni hafa orðið leiðtogaskipti
í brezka íhaldsflokknum, sem farið hefur með stjórnina síð-
Hstu árin, og mun mönnum víða þykja fróðlegt að sjá, hvernig
kjósendur taki hinni nýju forustu. Auk þess hafa verið mikil
umbrot innan Verkamannaflokksins brezka, og gæti verið, að
jþessar kosningar sýndu einhverja strauma innan hans.
Það er haft fyrir satt, að kosningabaráttan hafi verið mjög
dauf að þessu sinni, en jafnframt .er því spáð, að íháfdsflokkur-
ánn sigri. Sehnilega ér. hið fyrra rétt, én líitt verður- í óvissii
nokkra hríð enn, því að spádómar stofnana sc-m kanna al-
menningsálitið, hafa oft reynzt næsta hæpnir, þegar um kosn-
ingarúrslit hefur verið að ræða. En munurinn var annars svo
lítill í síðustu kosningum, að ekki þarf mikið til .að snúa tafl-
ánu og færa Verkamannaflokknum sigurinn.
Ef íhaldsflokkurinn heldur meirihluta sínum, má gera ráð
fyrir, að um óbreytta stefnu Breta -verði að ræða í flestum
efnum, en ef Verkamannaflokkurinn yrði ofan á, mætti ætla,
að átök yrðu um utanríkisstefnuna fyrst og fremst, en á því
sviði eru andstæður miklar milli Attlees og Bevans. Það er
fyrst og fremst þessi ágreiningur, sem gerir það að verkum,
Ásgeir Ásgeirsson forseti:
Vor sameiginlegi arfur er
traust bjarg að byggja á.
Ávarp þetta flutti forseti ís-
lands í konungsveizlii í Osló
í gær.
Herra konungur!
Með hrærðum hug þakka eg
yðar hlýja ávarp og góðar óskir
í garð okkar og íslenzku þjóðar-
innar. Eg þakka hinar glæsi-
legu móttökur frá því við i
morgun stigum á norska grund.
Við Islendingar stöndum hér
einnig á feðranna fold, og nöfn-
in, eins og Hákon og Ólafur,
eru gamalkunn. Engin þjóð er
oss skyldari en Norðmenn. Vér
erum tvær þjóðir af sömu ætt.
Vér höfum vermt oss við hinn
sama eld sögunar.
Yðar hátign er einn þeirra
fáu konunga, sem eru þjóð-
kjörnir, og eigið innan tíðar
fimmtíu ára ríkisstjórnaraf-
mæli. Eftir sex alda stjórn er-
lendra konunga, hefir yður
auðnast að staðfesta konunug-
dæmið í Noregi. Það hljómar
eins og konungasaga úr Heims-
kringlu, þegar Noregskonung-
ur var í síðustu styrjöld knúinn
til að fara úr landi til að bjarga
þjóð sinni, frelsi hennar, lögum
og rétti. Vér íslendingar fylgd-
umst með þessum tíðindum
með brennandi áhuga, og Guði
sé lof fyrir góð sögulok. Yðar
hátign krafðist þjóðaratkvæðis
áður en þér tókuð við völdum,
þér hafið hætt lífinu til að
varðveita grundvallarlög þjóð-
arinnar, þér hafið sameinað
lýðræði og konungsstjórn með
sérstökum hætti. Þér eruð nú
lifandi tákn um sigur og þjóð-
areining.
Það hefir sannast á Norð-
mönnum og íslendingum, að
þær þjóðir eiga öruggasta við-
reisnar von, sem varðveitt hafa
sögu sína lifandi í þjóðársál-
inni. Raddir feðranna eggja til
framgöngu, og sú þjóð, sem
hefir búið við frjálsræði, krefst
þess að fá að byggja land sitt
með lögum. Það er einhuga
krafa allra norrænna þjóða.
Vor sameiginlegi arfur er
traust bjarg að byggja á. Hann
er að mestu varðveittur í forn-
um bókmenntum íslendinga,
og eg þakka þau ummæli, er
féllu um Snorra Sturluson og'
hans gildi. Vér íslendingar get-
um allir rakið ætt vora til ein-
hverra Norðmanna. Samt urðu
mörkin snemma skýr milli
norsks og íslenzks þjóðernis.
Saga Noregs og íslands var
hliðstæð í blíðu og stríðu um
margar aldir. Á síðari tímum
hafa Norðmenn gefið oss hlut-
deild í miklum menningarverð-
mætum, og þar á meðal bók-
menntum sem skráðar eru í
hinum stóra stíl.
Ver minnums| með gleði og
þakklæti ágætrar heimsóknar,
sem Ólafur krónprins veitti
forustu, þegar minnismerki
Snorra var afhjúpað í Reyk-
holti. Slíkir samfundir sæma
frændum og vinum. í Reyk-
holti blöktu báðir fánarnir, sá
norski og íslenzki, hlið við hlið
á sama hátt og hér í Osló í dag.
Þeir hafa sömu liti og lögun,
og þó mundi enginn villast á
þeim., Þmmig er.:|>að,..þg;4iini
skyldleika og mismun allra
jnorrænna þjóða. -
Yðar hátign drap- á nokkra
jhjálpsemi af vorri hálfu við
norska flóttamenn og hermenn
á Islandi á ófriðarárunum. Eins
og þá var ástatt, voru Norð-
mennirnir kærkomnir, og ís-
lendingum var ljúft að geta
eitthvað hlynnt að þeim. Með
hrærðum hug hlýddum vér á
söng- þeirra: „Eg vil verge mit
land, eg vil bygge mit lánd.“
Byggja það með lögum og rétti
Og það vöknaði um augu, þegar
þeir sungu um „den saganatt
som senker, senker drömme pá
vár jord“. Það var nótt. Sögu-
nótt, sem stráði niður draum-
um, sem nú eiga að rætast!
Norðmenn sungu sig heim í
harðri sókn. Þeir hófu sig upp
í hæðir sögu og skáldadrauma.
Enda höfðu þeir „lið gott og
hamingju konungs“. Að þessu
sinni hefir konungshamingjan
hrokkið til hvors tveggja:
frægðar og langlífis.
Herra konungur! Vér drekk-
um yðar heillaskál, konungs-
fjölskyldunnar og allra Norð-
manna!
Bþróltaför til
Selfoss.
Á annan í livítasunnu fer 30
manna flokkur frjálsíþrótta-
manna úr Í.R. til Selfoss og
keppir þar á íþróttamóti, sem
Umf. Selfoss stendur fyrir. —
Ákveðið ef að keppt verði í tíu
íþróttagreinum og má búast við
góðum árangri í flestum grein-
um.
í hópi Í.R.-inganna verða all-
ir beztu frjálsíþróttamenn fé-
lagsins m. a. Skúli Thoraren-
sen, Jóel Sigurðsson, Guðmund-
ur Vilhjálmssön, Kristján Jó-
hannesson, Sigurður Guðnason,
Vilhjálmur Ólafsson, Bjarni
Linnet o. fl.
Á sl,. sumri heimsóttu Í.R.-
ingar þrjá kaupstaði landsins,
þ. e. Akureyri, Selfoss og Vest-
mannaeyjar og var mikið gagn
og ánægja af öllum þeim ferð-
um. Hefir félagið því ákveðið,
að halda heimsóknum þessum
áfram í sumar og er þetta fyrsta
ferðin í því skyni.
Cotten og Monroe
í Niagara,
Nýja Bíó hefur undanfarið
sýnt kvikmyndina Niagara, sem
var ein fyrsta myndin, er
Marilyn Monroe lék í.
Er þetta mjög spennandi
sakamálamynd, sem heldur á-
horfanda föngnum frá upphafi
til enda. Hún gerist í stórbrotnu
og hrikalegu umhverfi, við
Niagarafossa, og eru atburðir í
sambandi við þá uppistaða
myndarinnar. Aðalhlutverkin
leika Joseph .Cotten, sem er á-
gætur. leikari, og Marilyn
Monroe, sem telst ekki til
þeirra, er hafa mikla leikhæfi-
leika, en skipar þó sérstakan
se^s í kvíkjpynjdaþeimjp u|p. . ^
Faðir skrifar: Fyrir nokkrum
dögum fékk ég heimsendar nokkr
ar ráðleggingar frá Barnavernd-
arfélaginu um það livernig ég
ætti að firra börnin mín slýsa-
liættunni, sem nnin vera tiltölu-
lega meiri hér en í nokkurri
annarri höfuðborg Evrópu. Með-
al ráðlegginganna var bent á, að
börnin ættu áð háfa til umráða
sérstakan blett í húsagörðunum.
Þessi tillaga finnst mér injög
skynsamleg, en hún getur orðið
erlið í framkvæmd.
Móti börnunum??
Þannig er mál með vexti, að
fjöldi fólks í þessum bæ er að
þvi er virðist andvígt litlum
börnum. Má i því sambandi minna
á, hversu erlitt er fyrir barna-
fjölskyldur að fá leigt húsnæði.
Nú má vel vcra, að ekki sé hægt
að ætlast til þess af ógiftum '
konum um finuntugt, að þær
vilji Fáta spilla húsagörðum, sem
þær eiga einhvern liluta af vegna
barna annarra. Slikt fólk liefur
litinn áhuga á jarðnesku fram-
lialdslífi en þeim mun meiri á
unaðssemdum liðandi stundar.
Ólík sjónarmið.
Það liggur i augum uppi, að
sjónármið foreldra og barnlausra
einhleypinga hvort heldur er um
að ræða karla eða konur, liljóta
að vera mismunandi, en báðir að-
ilar hljótá að eiga nokkurn rétt
á því að bæjarfélagið taki tiilit
til liagsnmna þeirra ímyndaðra
eða raunverulegra. Mér sýnist
þvi eðlilegasta lausn málsins
vera sú, að þess væri krafist í
byggingarsamþykktinni, að ekk-
ert hús eða húsasamstaeðu mætti
reisa nema ætla börnum nokkurt
leikrými í húsagarði. Hinsvégar
væri svona ráðstöfun sama- sem
að neyða ógift barnlaust fólk til
þess að búa í liúsi með leikrými
handa börnum i garðinum. Slik
þvingun er ekki forsvaranleg.
Út af fyrir sig.
Bæjarfélagið ætti þess vegna að
beita sér fyrir því að reistar væru
nokkrar sambyggingar, sem ein-
vörðungu vævu ætlaðar einhleyp
ingum og skyldi barnafjölskyld-
um óheimilt að kaupa eða leigja
íbúð i slíkum blokkum. Á Norð-
urlöndum 'éru til allmargar bygg-
ingar sein kallast „Frökenkloster"
s.em einvörðungu eru ætluð ó-
giftum, rosknum konum. Ekkert
væri eðlilegra en við Islendingar
byggðum slík tiús og leystum þar
með að nokkru þann vanda sem
því fólþi er á höndum sem ekki
þolir lítil börn í návist sinni og
lilýtur því að vera óheppilegt frá
úppeldissjónarmiði í návist
þéirrái
Við íslendingar stærum okkur
af því, að við höfum byggt vaiid-
aðri hús en flestar aðrar þjóðir og
má vel vera að svo sé. Samt er
það svo, að Reykjavík er cina
höfuðborgin sein ég hef komið í,
þar sem gatan virðist vera aðal-
leikvöllur lítilta barna en ungling
arnir þreyta lijólreiðar á gang-
stéttunum."
Bergmál þakkar bréfið. — kr. ■
Bifreiðastöðin
Bæjarlei&ir h.f.