Vísir - 13.10.1956, Blaðsíða 4

vtth
Laugardaginn 13. növember 1856.
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Rerstemn Pálssoa
Huglýsmgastjóri: Elristján Jónsscaa
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3
§ Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm límrr)
Ötgetendi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F
Lausasala 1 króna
Félagsprentsmiðjan h/f
„Helsjúkt kerfi."
! t
Fyrir nokkrum dögum héldu
Framsóknarmenn samkomu
í Tjarnarcafé, og voru á
þeim fundi ýmsir helzlu liðs-
oddar flokksins og speking-
ar. Að sjálfsögðu bar þar
hæst Hermann Jónasson for-
sætisráðherra, formann
I flokksins, sem auðvitað
I í'lutti þar ræðu í hinum
! kunna, landsföðurlega tón.
Ræða Hermanns var með svip-
I uðu sniði og undanfarið, þar
1 talaði maðurinn, sem hefur
j ráð undir hverju rifi, og um
I leið sá maðurinn, sem að
j eigin dómi er einn fær um
| að stjórna íslandi. En það,
J sem mikla athygli vakti í
i ræðu Hermanns var auð-
j vitað ekkí djúphygli eða
j speki, — við því bjóst eng-
j inn, — heldur ávítur þær,
sem hann lét dynja á Ey-
steini Jónassyni fjármála-
ráðherra og næst-æðsta
framámanni flokksins. Her-
mann Jónasson lýsti því
nefnilega yfir, að fjármála-
og efnahagskerfi þjóðarinn-
ar væri helsjúkt. Þetta er
óneitanlega leiðinlegur vitn-
isburður um fjármálastjórn
Eysteins flökksbróður hans,
sem verið hefur fjármála-
ráðherra íslands undanfarin
sjö ár samfíeytt.
Það er von að rnertn .spyrji:
Hvers vegna fer Hermann
Jónasson þannig að Eysteini
meðráðherra sínum og
flokksbróður? Er þetta ekki
heldur ómaklegt, þegar
þess er gætt, að af fáu hafa
flestir Framsóknarmenn
gumað' meir en einmitt af
tölvísi Eysteins, gætni í í'jár-
málum, útsjónarsemi og
traustri stjórn þessarar
mikilvægu deildar ríkis-
stjórnarinnar? Ýmsir hafa
gizkað á, að hér sé Iíermann
Jónasson að láta það koma
fram, að vegna þess, að hann
hafi ekki verið forsætisráð-
herra á þessu tímabili, sé
varía nema vop, að fjár-
málaástandið s,e „helsjúkt“.
Hins vegar má draga þá
ályktun, að. ef Hermanni
auðnist að sitja nokkra hríð
i stól forsætisráðherra, muni
fjármálaástandið snarlega
taka breytingum til batnað-
ar og „helsýkinni“ af létt
innan stundar. Þetta megi
Eysteinn skrifa bak. við eyr-
að, og þess vegna hafi Her-
* manni þótt rétt að ávíta
hann á Framsóknarfundin-
um i Tjarnarcaíé á dögun-
um.
Að lafa.
Bersýnilegt er á öllu, að Her-
mann Jónasson forsætisráð-
I herra gerir nú allt það
j hann má til þess að treysta
f sig í sessi, út frá kenning-
| unni um, að enginn geti
I stjórnað landinu nema hann.
! Þess vegna hefur hann látið
i það boð út ganga, að efla
j skuli samvinnuna við kom-
í múnista livar sem við verð-
i ur komið. Þetta kemur hvað
! skýrast fram í kosningum
! þeirn, sem. fram hafa farið í
vcrkalýðsfélögum úndan-
far'ð’.
Hermann Jónasson veit„.að á-n
kommúnista gæti han-n ekki
r verið forsætisráðherra a jísri
Í iandi. En til þess að njóta
! fulltingis þeírra, hefur hann
j orðið ao hafa við þá hina
! innilegustu samvinnu í sam-
bandi við lcosningar í verka-
í lýðsfélögum, og stundum
I hefur i'arið svo, að hann
I hefur orðið að skipa liðs-
i mönnum sínum í verkalýðs-
nr
íelögunum að kjósa kom-
j rnúnista, en ekki Alþýðu-
j i'lokksmenn, sem þó, eiga að
í heita sámstarfsmenn hany í
rikisstjöi'ríihni.
í þessu sambandi mætti minna
á tvennar kosningar nýaf-
staðnar. Aðrar voru í Verka-
lýð's- og sjómannafélagi
Keflavíkur, hinar i Hinu ís-
lenzka prentarafélagi. í báð-
um félögunum mistókst þó
ráðabrugg Hermanns og
kommúnista, honum og
bandarrícjnnum hans tókst
ekki að rí'á þar völdum, en
söm er harí$: gjörðin. En
þetta sýnir þó gleggra en
margt annað, hver'su mikið
Hermann Jónasson viH- til
vinna að ,,lafa“, halda áfram
að vera hinn ómissandi for-
sæfisráðherra íslands, til
þess_a.ð geta haldið áfEam-að
r-abba við landsmenn í hin-
um óskiljanlega lands íoður-
lt-gn tón. '
Þjónkun Hermanns Jónassonar
við kommúnista er óhjá-
kvæmileg forsenda þess, að
,,hann verði áíram forsætis-
ráðherra íslands. Þess vegna
mega landsmenn búast við,
að' enn treysti hann böndin
við hina kommúnísku
fimmtu herdeild, og' verður
þetía vafalaust enn Ijósara,
er frám liða stundir.
Bóknám og fræðslustarf-
semi i strjalbyh.
Hér- hefir dvalið Kndanfarna* 1
mánuði Bandaríkjamaður Þórð-
ur Þórðarson (Thordur W.
Thordarson), sem er þrófessör
við háskólann í Fargo í Norðui’-
Dakota. Prófessör Þörður hefir
unnið á vegum Búnaðarfélags
íslands að athugun á leiðbein-
ingasarfsemi á sviði landbún-
aðarins og sérstaklega að því
er við kemur búnaðarlegri fé-
lagsstarfsemi barna og ung-
linga og aðstæðum til að koma
hér á slíkri starfsemi.
Þórður Þórðarson er prófess-
or við háskólann í Fargo for-
stöðumaður þeirrar deildar há'-
skólanns, er annast bréfaskóla-
nám í ríkinu. Er það mikil
starfsemi og víðtæk, sem nær
til miklu fleiri atriða heldur
en venjulegir bréfaskólar t. d.
hér á Norðurlöndum annast.
Þessi fræðsludeild hefir t. d.
með höndum mikla dreifingu
fræðslu-kvikmynda, og leið-
beinir þann veg um sjálfsnám
heima fyrir( að nemendur geti
að loknu námi jafnvel tekið
háskólapróf í mörgum náms-
greinum.
Prófessor Þórðui' er „Norð-
ur-Dakotadrengur“ eins og
fleiri ágætismenn íslenzkir, svo
sem Guðmundur Grímsson
dómari, Villijálmur Stefánsson
o. fl., enda má segja, að hann
sé af sömu landnámsuppsker-
unni. Hanrí reyndi i æsku erf-
iðleikra fátækra sveitamanna
að afla sér fræðslu og lærdóms.
Ef til vill er þangað að rekja
rætur þess, að hann gerðist for-
stöðumaður fræðsludeildar há-
skólans í heimaríki sínu Norður
Dakota, og hefir í raun og veru
lagt grunninn að þeirri deild,
og það svo vel, að hún er nú
kunn um öll Bandaríkin, sem
ein hin bezta fræðsludeild af
því tagi, sem til er við amer-
íska háskóla.
Prófessor Þórður er nú á
förum vestur, en á morgun,
mánudaginn 15. október, kl.
8.30 að kveldi, flytur hann fjrr-
letsur í 1. kennslustofu Háskól-
ans um bóknám og fræðslu-
starfsemi í strjálbýli, og segir
þá frá reynslu Bandaríkja-
“inanna á því sviði. Er hér um
svo merkilegt mál að ræða, að
mai'gir munu vilja kynnast því.
Öllum, sem áhuga hafa, er
heimill aðgangur að fyrirlestr-
inum, sem er fluttur á vegum
Þjóðræknisfélagsins.
Á. G. E.
Fátæktin þjakar menn
víða um heim.
Merk skýrsia Sþ um þróun efnahagsmála
frá stríóslokum.
Efnahagsmál heimsins hafa
verið í örri bróun fyrstu 10 ár-
in eftir að styrjöldinni lauk
1945.
Samanborið við endurreisn-
ina eftir fyrri heimsstyrjöld-
ina hefur þróunin í efnahags-
málunum verið miklu örari nú,
segir í skýrslu um efnahagsmál
í heiminum, sem hagstofa
Sameinuðu þjóðanna hefur gef-
ið út. Skýrslan, sem nefnist
,World Economic Survey“, á
ensku, verður til umræðu á
ráðstefnu Efnahags- og félags-
málaráðs Sameinuðu þjóðanna,
sem nú situr í Genf.
í þessari skýrslu, sem er ná-
kvæmasta og yfirgripsmesta
yfirlit um efnahagsmál í heim-
inum, sem samið hefur verið
frá því styrjöldinni lauk, er
bent á, að enn þjaki fátæktin
mikinn hluta mannkynsins og
að það sé efamál, að þær ráð-
stafanir, sem gerðar hafa verið
og fyrii'hugaðar eru til úrbóta
séu nægjanlegar til að bæta að
nokkru ráði úr ástandinu.
Þjóðviljinn kann vel að meta
, þessa samvinnu, enda óspar
.. :á; . frgsagnir af samstöðu
„vinstri*1 manna í verka-
íýðsfélögunum, þar sem æ er
þrengt meir kosti frjálsra og
lýðræðissinnaðra manna. —
Kommúnistar færa sig upp
á skaftið þar sem annars
staðar, því að það er vitan-
lega þeim í hag að dvelja
í ríkisstjórninni. sem lengst
og koma þann veg fram
skuggalegum áformum sín-
um, En livað gerir það til,
ei' Hermann Jonássorí fær að
vera forsætisráðhterra?
Langt frá
alþjóðajafnvægi.
í yfirlitinu segir m. a., að
þrátt fyrir að styrjaldartjónið
og eyðileggingin hafi verið
margfalt meiri í síðari heims-
styrjöldinni en hinni fyrri, hafi
tekist að rétta við efnahag og
endurreísa á miklu skemmri
tíma, en eftir fyrri heimsstyrj-
öldina. Þetta þýði þó ekki að
allt sé í lagi og að bætt hafi
verið að fullu úr styrjaldar
tjóninu.
Það tr rétc, að nú er hægt að
brauðfæða miklu fleiri menn
en nokkru sinni fyrr. Það er
stöðugt unnið að því að auka
matvælaframleiðsluna og bæta
lífsskilyrði almennings. í iðrí-
aðarlöndunum hefur tekist að
veita öllum vinnu, sem vilja
vinna og meðaltekjur almerín-
ings hafa hækkað í fiestum
löndum.
Hinsvegar er bent á, að lángt
sé frá því, að tekist hafi að
skapa alþjóðlegt jafnvægi í
efnahagsmálum heimsins, m. a.
vegna þess, að af stjórnmála
ástæðum hefur heiminum verið
skift í tvö efnahagssvæði, þar
sem báðir aðilar eyða mjklum
hluta af auðæfum * sínúm : og
framleiðslu til hernaðarút-
gjálda. Þá er ekki rétt hlutfall
milli framfara í iðnaðarlöndun-
um og hinum svonefndu van-
yrktu löndum, þar sem fram-
leiðsla og lífsskilyrði eru betri
í hinum fyrrnefndu.
r*.
Á 4 tínmrn yfir
Atlantshaf.
Osló í ofetóber.
Nefnd sérfræðinga frá SAS-,
undir forusíu Norðinanns eins,
starfar nú að því, að undirbúa
framtíðaráætlanir um flugferð-
ir yfir Atiantshaf.
Það munu þó líða 10 ár, unz
áætlanir þessar koma til fram-
kvæmda, en þá er gert ráð fyr-
ir, að flogið verði hraðara' en
hljóðið berst.
Flugvélarnar verða þrisvar
til fjórum sinnum stærri en nú
tíðkast og munu fara með 1750
km. hraða á klst. Verður þá
flogið á 4 tímum frá Osló til
New York.
Heims verzlunin.
Það hefur einkennt efnahags-
þróunina eftir styrjöldina, seg-
ir í skýrslunni, að heimsverzl-
unin hei’ur skiþts niilíi þjóða-
Næg atvinna
á Sighrfirii.
Á Siglufirði er nóg atvinna
um þessar mundh' og er út-
lit fyrir að svo verðí fram eft-
ir haustinu.
Vinnan er aðallega i sam-
bandi við síldina, en nú er
verið að flytja hana út. Tvö
skip voru að lesta síld á Siglu-
firði í gær, Katla og Goðafoss
og von var á þriðja skipinu í
dag. Búið er að flytja út rúm-
an helming sumarsíldarinnar.
Siglfirðingar sem höfðu at-
vinnu utan kaupstaðarins und-
anfarin ár eru nú allflestir
komnir heim, m. a. þeir sem
unnu á Keflavíkurflugvelli.
Tunnuverksmiðjan á Siglu-
firði er ekki enn tekin til starfa
en von er á tunnuefni með
Tungufosso og hefst þá vinna.
í verksmiðjunni.
Lítið er um sjósókn frá Siglu-
firði um þessar mundir, enda
ógæftir og nóg vinna í landi.
Mb. Ingvar Guðjónsson hefur
aflað ágætlega á togveiðum
undanfarið, en línubátar eru.
ekki byrjaðir veiðar.
samsteypa í stærri eða minni
stíl. Þannig liefur hérumbil
fimmti’hluti utanríkisverzlun-
ar heimsins 1953 skipzt milli
stærstu þjóðarsamsteypanna,
Sovétsamsteypunnar, dollara-
svæðisins og greiðslubandalags
Evrópuþjóðanna.
Árið 1955 jókst iðnaðarfram-
leiðslan í Belgíu, Frakklandi,
Ítalíu og Hollandi frá 3% upp
í 7%. í Vestur-Þýzkalandi var
iðnaðarframleiðsluáukningin k
sama tíma 11%. í öðrum Ev-
rópulöndum reyndist fram-
leiðsluaukningin minni. T. d.
í Noregi, Svíþjóð og Bretlandí.
aðeins 2—3% og minna en 1%
í Danmörku. Á sama tíma var
framleiðsluaukningin í Banda-
ríkjunum 6% og 9% í Kanada..
Loks er í skýrslunni yfirlit
um framíærsljukostnað í ýms-
um löndúm. Hanrt stóð svo að
segja í stað í Bandaríkjunum og
Kanada á árunum 1954—1955 á
meðan aukningin var á ssma
tíma um 2% í flestum Evrópu-
löndum.
«4 «,
ö
Skipholti 1. Skrifstofutími
kl. 5—V síðd. Sími 82821.