Vísir - 10.08.1957, Síða 3

Vísir - 10.08.1957, Síða 3
Laugardaginn 10. ágúst 1957 vfsm FRAMFARIR OG TÆKNI Hið aldagamla tæki, sex- tantinn er úrelt. Nýtt fullkomnara tæki „SOPF“ kemur í staðinn. Sjómenn, nú getið þið áður en, 3angt um líður læst sextantinn niður í kistu eins og hvern annan forngrip, sem tilheyrir því liðna, því nú er farið að framleiða tæki, sem tekur þessu aldagamla siglingafræðiáhaldi fram um nákvæmni. Eins og þeir er. sextantinn hafa notað vita bezt, er það ýmsum vandkvæðum bundið að nota þetta „Golumbusar siglinga- tæki“ eins og reyhdur sjómaður komst að orði við Vísi. Sextant- inn er að vísu notaður ennþá, en notkun hans fer minnkandi með ári hverju þar eð auðveld- ara og nákvæmara er að nota miðunarstöðvar eins og Loran og Dekka, sem senda rafeinda stefnugeisla á fjölförnustu leið- um lofst og lagar. Sextantinn, sem var með merkustu upp- finningum miðaldanna er frem- ur seinvirkt tæki, sem ekki hentar hinum hröðu farartækj- um nútímans. Það kæmi flug- manni t.d. áð litlum notum að taka sólarhæð með sextant og þurfá að lenda áður en hann er búinn að reikna út staðar- ákvörðun. Það er starfsmaður við Ford- verksmiðjurnar í Ástralíu, sem fann upp arftaka sextantsins, sem hann kallar „sopf“. Með þessu nýja tæki er hægt að gera staðarákvörðun með einni at- hugun og það tekur ekki nema 20 sekúndur, eða sextíu sinnum . skemur en fimustu menn reikna út af hornamælingum með sex- tant. Upphafsmaður hins nýja tækis varð skipreika í björgun- arbáti á Atlandshafi á stríðsár- unum. Þótti honum þá ganga -erfiðlega að fá staðarákvörðun Langlífur þotuhreyfill. Þrýstiloftshreyfill af gerðinni J-57 verður notaður til þess að knýja margar gerðir banda- rískra farþegaþota. Er verið var að reyna þennan hreyfil, var honum flogið vega- lengd, sem samsvarar 20 hringj um kringum jörðina, eða 800,000 km. án þess að hann ■væri skoðaður. Þetta L'eynsluflug var gert í því skj’ni að komast að raun um hvernig starfshæfni hreyf- ilsins reyndist á óvenjulega löngu flugi — lengra en nokkurn tíma gæti komið til greina á venjulegum flugleið- xim. Þær framfarir, sem orðið hafa á gerð þrýstiloftshreyfla á und- anförnum árum sjást best á því, að árið 1954 þurfti að skoða slíka hreyfla eftir hverjar 100 flugstundir. í Bandaríkjunum eru hreyflar af þessari gerð venjulega skoðaðir eftir hverjar 600 flugstundir. með sextantinum og braut lengi heilann um hvernig mætti gera tæki sem væri sextantinum fullkomnara. Og nú er tækið lcomið. Af öryggisástæðum var hið nýja tæki látið til almennings nota fyrst í stað, en nú er hafin á því f jöldaframleiðsla. Gler sem hindrar hitageisla. Á heitum dögum verður liit- inn af sólinni nær óþolandi inni í bifreiðum. Þetta kemur að vísu ' sjaldan fyrir á íslandi, en í heitari löiidum er þetta hin mesta plága. Nú hafa Fordverk- smiðjurnar framleitt gler sem útilokar hitageislana en hleyp- ir inn birtunni. Rannsóknir á þessari nýju tegund glers, sem er húðað með gulri himnu 30 þúsund sinnum þynnri en mannshár, hindrar infrarauðu geislana í að fara í gegnum glerið. Aðferðin við að gera glerið þannig úr garði er sú, að efni það, sem hefir þessa eiginleika, er sett inn á milli glerplatna, siðan er rúmið milli glerplatn- anna lofttæmt og fyrir tilverkn að rafstraums dreifist efnið jafnt yfir flöt glersins að inn- anverðu. Áhrif veðurs á bifreiðir. Fordverksmiðjurnar starf- rækja nokkurskonar veðurat- huganastöð í þeim tilgangi, að sjá hver áhrif breytilegt veður- far og veðurskilyrði hafa á bifreiðar. í þessum tilgangi eru notuð tæki til að mæla raka, hita, loft- þrýsting, vindhraða, úrkomu og uppgufun. Það er sannað mál, að þegar raki loftsins eykst, minkar hlutfallslega orka hreyflanna, sem bæta svo aftur við sig, þegar raki.lofts- ins minnkar. Þá hefir vindurinn ekki síð- ur áhrif á ferð bílsins. Þeg'ar bíllinn fer með 150 .km. hraða notar hann 70—80 af hundraði af orkunni til þess að vinna á mótstöðu loftsins. Hér sjást ,,Koptar“ fyrir cinn mann. Þeim á efri myndinni er stjórnað með fótunum að nokkru leyti og talinn auðveld- ur í notkun. Hann er smíðaður hjá Gyrodrome Comþany og kallast farartækið Rotarcycle. — Neðri myndin er eimiig af eins manns helikopter sem kall- aður er Gismo og er framleidd- ur af Goodyear verksmiðjunum. Báðir koptarnir eru mjög ein- faldir að gerð og taldir ódýrir í framleiðslu. Það var Jolin Barrjmore sem sagði: „Pappirs serviettur koma aldrei aftur úr þvottalmsinu frekar en ástin þegar hún hefur verið tekin til meðferðar lijá lögf ræðingunum.'* Ólífrænum efnum sprautað í hvali — með góðum árangri. Víðtækar tilraunir með inn- sprautanir fúkalyfja í ný- skotna hvali hafa á síðustu ver- tíð borið ágæan árangur i norskri veiðistöð í Suður- Georgíu. Hvalurinn, sem sækja þurfti á fjarlæg' mið, hélzt sem nýr miklu lengur en áður, og 90% af olíunni fór í fyrsta flokk á Hagnýt þekkin^ á kjarnorku. Skýrt hefur verið frá því, að rúmlega 1100 viðskiptafyrirtæ’d í Bandaríkjunum færðu sér í n> t upplýsingar um friðsamlega notkun kjarnorkunnar, sem veitt ar eru af kjarnorkunefnd Banda- ríkjanna, Alls eru veittar upplýsingar um 27 efni m. a. um geislaVirkni og geislaefnafræði, klofnun pÍLi- tonium og úranium, klofnun isó- fópa. málmvinnslu og leirkera- smiði, áhrif geislaýirkni á eíni kjarnorkuofna og geisíavirk úr- gangsefni. Meðal þeirra, sem færa sér i nyt þessar upplýsingar eru: Bók- haldarar, efnafræðingar, verk- fræðingai', heilbrigðisvarnar- nefndir, í'annsóknarstofur, verzl- unarfyrirtæki og rafmagns og önnur orkufyrirtæki. Bandaríkin þrefalda bílakaup hjá Bretum. Fyrri helming þessa árs keyptu Bandaríkjamenn þrefalt fleiri bíla af Bretum en áríö áður. í ár varð þessi útflutningur Breta vestur um haf 43,000 bílar, en alls fluttu þeir út bíla móti 70% á fyrri vertíð. Fúka-Jfyrir rösklega 220 milljónir lyfjum var síðan sprautað í punda. Hinsvegar minnkaoi 500 hvali, sem samtals voru að salan heima fyrir 30.000 niðipr verðmæti um 20 millj. norskra fyrir 200 þús. á fyrri árshelm- kr., eh það jafngildir 23. millj. ingi, og er háum sköttum kennt ísl. kr. um.' anstu eftir þessu...? Undir gaumgæfilegu eftirliti kommún- istiskra kjörstjóra leggur kvenkjósandi „leynilegan" atkvæðaseðil sinn í umslag sitt í kosningunum í Póllandi í janúar 1947. Hinar „frjálsu og óháðu kosningar byggðar á almennum kosningarétti og leynilegri atkvæðagreiðslu“ höfðu í reyndinni orðið fullkominn skrípaleikur. Sovétstarfsmenn höfðu byrjað að ein- angra andstöðuflokkana meira en ári fyrir kosningarnar. Þær aðferðir, sem gripið var til, fólust m. a. í brottvikn- ingum úr störfum, húsleitum, handtök- um og morðum af stjórnmálaástæðum, auk þess sem blaðakostur andstæðing- anna var gjörsamlega brotinn á Bak aftur. Slíkar voru þær aðgerðir, sem tryggðu kommúnistum völd > Póllandi. Hinn 12. nóvember 1942 átti undur- samleg björgun sér stað sunnarlega á Kyrrahafi, þar sem„Eddie“ Rickenback- er (til vinstri) og áhöfn flugvélar hans fundust eftir að hafa verið á reki í gúm- bátum 22 daga samfleytt. Rickenbacker, sem gat sér frægð og frama fyrir orustu- i'lug í fyrri heimsstyrjöldinni, var í eftirlitsleiðangri á vegum bandaríska flúghersins, þegar cldsneyti flugvirk'is lians þraut norður af Samoa. Sex af sjö manna áhöfn flugvélarinnar komust lífs af úr þriggja vikna strangri baráttu fyrir lífinu gegn ógnunum úthafsins. Slikar hrakningar eru ekki cinsdæmi, en með hverju ári sem líður, fleygir tækninni frain og jafnhliða aukast lík- urnar fyrir björgun. Stjórn Liberíu tók upp skipulag'ða bar- áttu fyrir menntun landsbúa árið 1931 og notaði til þess töflur, sem úlbúnar höfðu yerið af bókmenntafræðingum t’r. Frank Laubach, og naut emi fremui' stuðnings sérfræðinga frá Sameinuðu þjóðuiu.m. Þar sem flestar af hinum 26 þjóðtungum landsins hafðu ek.kert rit- mál, bjó dr. Laubach til sérstakt kcrfi af rittáknum fyrir talmálið. Dr. Laubach lvefur 40 ára reynslu í slíkum störfum sem bessu, og hefur hann unnið að þeim í 64 löndúm, sem um margt hafa veri'ð frábrugðin livert öðru. Heldur dr. Lau- bach baráttunni sífellt áfram undii' einkunnarorðunum „Einn kenni einum", sem borið hefur góðan árangur, því í flestum tilfellum eru hinir nýmenntuðia einnig áhugasamir lærifeður.

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.