Morgunblaðið - 21.01.1914, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ
37 6
í bráð, en heldur er þó ókyrt í land-
inu. Fullyrt er að Tyrkir hafi lagt
ráðin á um þetta og hafi Isset Pasha,
hinum íráfarna hermálaráðgjafa þeirra,
verið ætluð furstatignin. Nú þykjaat
þeir hvergi við koma er þeir sjá að
áformið mishepnaðist.
Hetjulaun.
Úr iHetjusjóði Carneqie« var danskri
konu, Sörine Larsen, veitt 2000 kr.
verðlaun nýlega. Atvik að því voru
þau, að hún lagði líf sitt í hættu til
að bjarga drengjum tveim úr háska
þeim, er þeir voru staddir í. Þeir
óku mjólkurvagni, en hesturinn fyrir
honum fældist. Á harða hlaupi kom
hann eftir götunni, þar sem frú Lar-
sen átti heima. Vagninn skoppaði
til beggja hliða og var við því búið
á hverju augnabliki að hann ylti.
Var drengjunum þá bráður bani vís,
eða að minsta kosti stórmeiðsl. Frú
Larsen sá þetta út um gluggann þar
sem hún sat. Án þess að hika eitt
augnablik stökk hún út á götuna,
náði í taumana á hestinum og reyndi
að stöðva hann. Þetta var henni þó
um megn, en ekki slepti hún taum-
unum að heldur, en lét hestinn draga
sig. Seinkaðist ferð hans þá nokk-
uð og notuðu arengirnir þá tæki-
færið til að fleygja sér af vagninum.
Sakaði þá ekkert. Ver fór fyrir frú
Larsen. Hún varð undir vagninum
og eitt hjólið fór yfir hana og hest-
urinn sparkaði í hana svo hún meidd-
ist allmjög. Var hún flutt á sjúkra-
hús og lá þar þungt haldin í átta
vikur. Samt er hún nú orðin al-
bata, og var ekki alls fyrir löngu af-
hentar áðurgreindar 2000 kr. úr hinni
dönsku deild Hetjusjóðsins.
Maður frú Larsen er kolamokari
á skipi, og eiga þau nokkur börn,
svo peningarnir komu í þetta sinn
á góðan stað, enda fyllilega verð-
skuldaðir.
Verkin sem menn gera ósjálfrátt,
án þess að hafa áformað þau, eru
sprottin af insta eðli mannsins. —
Flest fórnfýsisverk eru þannig til
orðin, eins og afrek frú Larsen
Hefði hún fyrst farið að bollaleggja
hvort hún ætti að reyna að bjarga
drengjunum, er mjög líklegt að hún
mundi ekki hafa gert það. Hugsun-
in um vanmátt sinn, líf sitt o. s.
frv., mundi hafa aftrað henni frá
þvi. Og svo fer auðvitað þráfald-
lega fyrir mönnum. En insta eðlið
í þeim er miklu betra, en bæði þeir
og aðrir vita. Til allrar blessunar!
Og syipuð verk og frú Larsen vann
eru alls ekki eins sjaldgæf og menn
skyldu halda, af því þeim er litill
gaumur gefinn. Þau bera jafnvel
ekki ósjaldan við hér á landi. Ný-
lega bjargaði maður í Stykkishólmi
öðrum frá bráðum bana þannig, að
honum sjálfum var allmikil hætta
búin. Það atvikaðist þannig :
Við bryggjuna í Stykkishólmi lág
Breiðafjarðar-báturinn »Varanger«.
Seint um kvöld i myrkri ætlaði mað-
ur nokkur um borð í hann. En þetta
var um daginn í frostunum og var
bryggjan sleip og datt þvi maðurinn
í sjóinn. Þetta sá eða heyrði af til-
viljun Ebenezer Sívertsen í Stykkis-
hólmi, er var á gangi þar nálægt,
ásamt Gunnari, syni Sæm. kaupm.
Halldórssonar. Hljóp Ebenezer þeg-
ar út bryggjuna og kastaði sér hik-
laust í sjóinn. En þar hagar svo
til, að hátt er frá bryggjuhausnum
niður að sjávarfletinum, og því ógern-
ingur að klifra þar upp, einkum þar
sem svo stóð sem og hér. Var því
Ebenezer stór hætta búin af að kasta
sér í sjóinn. En á meðan þetta gerð-
ist flýtti Gunnar sér þegar í stað
sem mest hann mátti að ná i bát,
og tókst að bjarga báðum mönnun-
um, með þvi að Ebenezer hafði tek-
ist að ná í þann er datt, og halda
honum uppi með annari hendinni,
um leið og hann hélt sér með hinni
i einn brúarstólpann.
Eins og áður var getið var frost,
og þareð fjórðungur stundar leið áð-
ur en þeim yrði bjargað, getur nærri
að köld var vistin og karlmenska að
missa ekki þróttinn. Eru slík verk
og þetta þess verð, að þeirn sé hald-
ið á lofti, enda þótt engin verðlaun
fylgi.
Hetjuhugur og snarræði beggja
þessara ungu manna, Ebenezers og
Gunnars, er þeim til mikils sóma.
Kr.
Gjafir til Samverjans.
frá 11.—18. jan.
Peningar. E. G. 2.00, fyrir mál-
tið frá heimsækjendum 7,00, K.
B. 10,00, Söluturninn 18,00, M.
Steindórsson 2,00, frk. I. Bjarnason
5,00, frú Halld. Hansen 5,00, J. F.
5,00, B. Jósefsson 10,00, N. N. f.
máltíð 1,00, tannl. Bernhöft 10,00,
frú Jórunn Norðmann 10,00, frú
Kristin Henriksd. 5,00, síra Jóh.
Lynge f. máltið 2,00, S. J. d. 2,00,
Grímur Grimsson 2,00, sira Bjarni
Jónsson 5,00. Safnað af Morgun-
blaðinu: Ó. J. 10,70, N. N. 10,00,
N. N. 10,00, Páll Matthiasson 18,00.
Vörur: Jón Helgason, Hjalla: 50
pd. hrísgrjón, 50 pd. haframjöl, 1
k. kandís, 1 tp. melis, ^/a tn- kartöfl-
ur. Sveinn Hjartarson: 22 brauð,
2 skp. rófur. Helgi Zoéga ca. 50
pd. steyttur melís. N. N. 1 sekk
hafragrjón, 1 sekk hrisgrjón. Ó. G.
Eyjólfsson & Co. 1 kassa Margarine.
N. N. 1 skp. ofnkol. Verzl. í Kola-
sundi, 12 diska. Gíslason & Hay,
2 skp. ofnkol, 1 sekk hrtsgrjón og
1 oliueldavél. íshúsfélagið 150 pd,
kjöt. Gunnar Þorbjörnsson: 1 sekk
hafragrjón og 20 pd. steytt Melís.
Nefndin þakkar gjafirnar og kvitt-
ar fyrir.
18. jan. 1914.
Páll Jónsson.
Talsími 265. Box B 14.
Kvikmyndaleikhúsin.
Mannorðsspell heitir myndin
sem nú er sýnd i Gamla Bíó. Efni
hennar er tekið úr lífi stórborganna
nú á tímum.
Engum mundi koma það til hug-
ar, að æfiferill hinnar ungu og fögru
Elsu Berg yrði sá sem raun varð á.
En heimilislífið knúði hana inn &
ógæfubrautina. Faðir hennar er
drykkjumaður og þegar hann á ekki
peninga sjálfur, tekur hann fé dótt-
ur sinnar. Henni er vikið úr stöðu
sinni vegna framkomu föðursins og
siðan hrapar hún niður í hyldýpið
og dregur aðra með sér.
En að síðustu sigra hinar góðu
tilfinningar og liðin æfi er gleymd.
Nýja Bíó. Allir þeir, sem unnas
landlagsmyndum, ættu ekki að setja
sig úr íæri með að sjá myndirnar,.
sem Nýja Bíó sýnir í þessari viku.
Myndirnar frá Hollandi og Norman-
díinu eru hinar beztu, svo vart munu
finnast betri. Auk þessa eru sýnd
»Erlend tíðindi*. Þar eru myndiraf
Úral-Kósökkum, sem reyna svo
djarfar reiðæfingar, að einsdæmi má'
kalla. Og á íslandi, þar sem allir
kunna að meta reiðlistina, er það
það ekki ólíklegt að þessi mynd munii
vekja eftirtekt. — Ces.
— 31 -
þeir gengdu henni, og oft hafði hún
þessa setningu upp fyrir sjálfri sér: »Nú
er eg ekki mállaus«. En drýgsta skerf-
inn í áhuga hennar lagði tilhlökkunin
til. Hún átti litla systur heima. Nú
ætlaði hún að tala við hana, er hún
kæmi heim. Og að hún gæti skilið
hana, það var hið dýrlega tilhlökkunar-
efni.
Þegar þær ungfrú Sullivan og Helen
komu heim, að loknu þessu stutta nám-
skeiði, tóku foreldrar Helenar og ættingjar
fagnandi á móti þeim á járnbrautarstöð-
inni. Undrandi hlustuðu þau á Helenu
tala; móðir hennar kom engu orði upp,
en faðmaði hana að sér og titraði af
fögnuði; litla systir hennar kysti á hönd
hennar og dansaði af gleði, en föður
hennar setti hljóðan langa stund. Og
sjálf fer hún þessum orðum um þá sam-
fundi: »Það var eins og spádómur Jesaja
hefði ræzt á mér: Fjöllin og hæðirnar
munu hefja upp fagnaðaróp og öll tré
merkurinnar klappa lof í lófa«.
Árið 1893 ferðaðist Helen til Washing-
ton, þá er Cleveland tók við forseta-
Har. Nieltton: Hvert komast má.
— 32 —
dæminu. Þótti henni gaman að fá að
vera viðstödd hátíðahöldin. Sama árið
(í marzmánuði) fór hún, ásamt kennara
sínum, til Niagarafossanna, og fanst
mikið um að »skoða« þá. Þá um sum-
arið ferðaðist hún og til Chicago, á heims-
sýninguna miklu, sem þá var haldin
þar. Tímann, sem hún dvaldist þar,
naut hún eigi að eins tilsagnar kennara
síns, heldur og fræðslu dr. Alexanders
G. Bell, þess er að framan er getið.
Hann fór um alla sýninguna með þeim
ungfrú Sullivan. Og forstöðumaður sýn-
ingarinnar leyfði, að Helen mætti snerta
á öllu er sýnt var. Með þessum hætti
fekk hún fullkomnari hugmyndir um
menning og framfarir þjóðanna en
nokkru sinni áður. Henni fanst sem
hún færi daglega kring um hnöttinn
þarna á sýningunni. Þar kyntist hún
og fjölda fólks, því að margir athuguðu
Helen með aðdáun. Ein íslenzk kona,
sem var á sýningunni, frú' Sigríður
Magnússon í Cambridge, kyntist þá Helen
Keller og hefir sagt mér frá henni,
Áður en hér er komið sögu Helenar,
— 33 —
var hún tekin að stunda bóknám; hún.
hafði lesið sögu Grikkja, Rómaborgar
og Bandaríkjanna. Hún hafði og eign-
ast franska málfræði, prentaða með upp-
hleyptu letri, og var farin að lesa hana
lítið eitt. Hún tók nú að gefa sig æ
meira að bóknáminu. Hún byrjaði að læra
frönsku og hafði nú reglubundnar kenslu-
stundir. Það var í október 1893, þá er
hún hafði hvílt sig um hríð eftir alla
áreynsluna á heimssýningunni. Þá dvöld-
ust þær ungfrú Sullivan í bænum Hulton
í Pensylvaniu hjá vinafólki sínu. Þar
byrjaði fræðimaður einn að kenna
Helenu latneska málfræði og jafnframt
stærðfræði; hann las 0g með henni
nokkur kvæði eftir enska skáldið Alfred
Tennyson (»In memoriam*). Þá lærði
hún fyrst að gagnrýna kvæði og að
þekkja séreinkennin á stíl höfundanna.
Upp frá því fór henni að þykja jafn-
auðvelt að þekkja skáld og rithöfunda
á stílnum eins og vini sína á hand-
takinu er þeir heilsuðu henni. í fyrstu
þótti henni latneska málfræðin erfið, en
brátt varð hún hrifin af fegurð latínunnar.