Morgunblaðið - 25.09.1916, Side 1

Mánudag
3. irftftng.
25.
sept. 1916
H0B6DRBLADI
322
tölwblaö
Ritstjórnarsimi nr. 500
Ritstjón: Vilhjilmur Finsen.
Ísafoldarprentsmiðja
Aígreiðslusimi nr. 500
syngur í kvöld
í Bárubúö
í síðasta sinn.
Aðgöngumiðar, tölusettir, fást í Bókverzlun ísafoldar og við inngaug-
inn og kosta kr. 1.50.
Verztunin Björn Hristjánsson
hefir með „Botníu“ og „Hólum" fengið mikið úrval
af allskonar
Vefnadarvoru.
Tvistfau Jijólafau Tafafau
Léreft bl. og óbl. Lakalérejf. Verkmannashijrtutau.
Tlserfafnað karla og kvenna.
Jiegnkápur.
Vandaðar vörur. írá Ódijrar vörur.
V. B. 7i.
4in| Reykjavlknr join
Biograph-Theater Psu
----- Talsími 475.
Ása, Signý og Helga
Æfintýri í 3 þáttum,
leikið af ameríkskum leikendum.
Þetta er æfintýrið, sem allir
kunna að segja frá, um karl
og kerlingu í koti sínu og
kong og drotningu í ríki sínu.
Erl. símfregnir
(frá fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Kaupmannahöfn, 23. sept.
Tilraun I»ióðver)a til
jþess að brjótast gegnum
fylkingar bandamanna hjá
Bouchavsnes hafa alger-
lega mishepnast.
I»ýzka stjórnin hvetur
hershöfðingjana til þess
að fara sparlega með skot-
tærin.
Rússar sækja stöðugt
fram í Karpatafjöllum.
Bandamenn vilja ekki
viðurkenna hiua nýju
stjórn í Grikklandi. Ný
deila í vændum.
Erl. simfregnir
Opinber tilkynning frá brezku
utanríkisstjórninni í London.
London 23. sept.
Vikuskýrsla Buchans frá vigstöðvum
Breta:
Frá vesturvígstöðvunum.
Þessa sfðastliðna viku hafa Bretar unn-
Ið mest á sfðan fyrstu daga sóknarinnar
eið. Þegar Guillemont féll, náðu þeir
allri annari varnarlfnu Þjóðverja og er
Bretar höfðu náð Ginchy gafst þeim tæki-
færi til þess að sækja fram að þriðju
varnarlfnu Þjóðverja. — Sóknin fram að
henni hófst 14. sept. Náði þá vinstri her-
armur Breta vlgi þvf, er nefnt hefir verið
»Furðuverkið«, suðaustur af Thiepval. —
Morguninn eftir, kl. 6,20, hófst allsherjar-
framsókn á sex milna svæði, frá veginum
milli Albert og Bapaume austan við Pozieres
«1 Bouleaux-skógar, sem er rétt norðan
við Combles. I fyrstu atrennu voru stöðv-
ar Þjóðverja hvarvetna teknar nema norð-
ftn við Háa-skóg (High Wood) og á einum
s,að milli Ginchy og Leuze-skógar. Þar
sterkt vigi, sem nefnt er >Quadril-
ateral«. Um kvöldið höfðum vér tekið
þorpin Courcelette, Martinpuich og Flers
og þá höfðum vér ennfremur náð stöðvum
Þjóðverja hjá Háa-skógi.
Þegar saga þessarar miklu framsóknar
verður sögð nákvæmlega, þá mun hún
furðuleg þykja.
Ný tegund brynvarinnar
bifreiðar var notuð ,með
ágætum árangri til þess
að eyða vélbyssutöðvum
óvinanna. Starf brezku
flugmannanna var aðdáan-
legt. Fyrsta daginn voru
t. d. 13 þýzkar flugvélar
skotnar niður og 9 aðrar
voru skemdar og neyddar
til þess að lenda. Brezkar
flugvélar, sem flugu lágt,
réðust með vélbyssum á
óvinina í skotgröfum
þeirra.
Vestan við sóknarsvæði vort ætluðu
óvinirnir að gera áhlaup á Nýja-Sjálands-
herinn, en hann varð fyrri til. Gerði hann
gagnáhlaup og varð árangurinn greinilegur.
Þá um kvöldið hófst gagnsókn Þjóðverja
og hélzt næstu daga. Hinn 17. sept. náð-
um vér enn meira svæði hjá Courcelette
og náðum sterkum vlgstöðvum hjá Mouquet-
bóndabæ. Daginn eftir náðum vér >Quad-
rilateraU-vfginu milli Ginchy og Bouleaux-
skógar og komust hersveitir Breta þétt að
Lesbaeufs og Morval. Óvinírnir létu her-
sveitir, sem þeir höfðu dregið þangað i
skyndi frá ýmsum stöðum, gera gagnáhlaup,
en þeim tókst eigi að vinna neitt aftur af
þvf landi, sem þeir höfðu mist.
Þjóðverjar eru nu komnir til fjórðu varn-
arlfnu sinnar, sem liggur meðfram veginum
milli Bapaume og Peronne. Frakkar eru
þó þegar komnir inn á þessar stöðvar,
þvi að þeir náðu Rancourt hinn 14. þ.
mán. Bretar eru nú eigi einungis komnir
upp á brún hásléttunnar, heldur komnir
langt ofan i hlíðar hennar hinum megin.
Viðureignin þessa viku hefir augljóslega
sýnt yfirburði Breta á þessum slóðum.
Siðan sóknin hófst, hafa þeir átt i höggi
við 35 herdeildir (divisions) Þjóðverja og
hafa 20 þeirra beðið algeran ósigur og
verið kipt burtu yfirkomnum af þreytu.
Bretar hafa á sinu valdi allar hinar beztu
útsýnisstöðvar fyrir stórskotalið. Flugvél-
ar þeirra hafa alveg haft yfirhöndina þessa
seinustu viku. Hafa að eins 14 þýzkar
flugvélar flogið yfir stöðvar vorar, en flug-
menn vorir hafa flogið 2—3000 sinnum
aftur fyrir stöðvar Þjóðverja. Á þennan
hátt höfum vér getað fylgst með öllum
hreyfingum óvinahersins. Og að lokum
hefir fótgðngulið Þjóðverja hvergi getað
staðist árásir þeirra hersveita, sem blöð
þeirra hafa sagt að enginn dugur væri i.
Það er samt sem áður áriðandi, að gera
ekki of mikið úr sigrum Breta. Þjóðverj-
ar eru enn eigi sigraðir hjá Somme, þi
altaf dragi nær þvi. Bandamenn hafa get-
að farið öllu sinu fram fyrir þeim.
Frá Austnr-Afríku.
Hinn 16. september hafði Smuts hers-
■■■"- f—M—
____NÝJA BÍÓ
Farandfólk
Ahrifamikill sjónleikur í þrem
þáttum, leikinn af afbragðsgóö-
um leikendum.
Aðalhlutv. leikur
Fr. Ebba Thomsen.
höfðingja tekist að hrekja óvinina burtu af
Uluguru hæðum eftir harða og erfiða or-
ustu. Northey sækir fram að vestan og
Van Deventer að norðan cg hafa hrakið
óvinina i áttina til Mahenge. Belgaher,
undir forystu Tombeur, nálgast Tabora,
sem er hjá aðaljárnbrautinni. Meginher
óvinanna hefir verið hrakinn trá Uluguru-
hæðum til suðausturs í áttina til dals þess,
er Rufiji-fljót rennur eftir. Þjóðverjar hafa
beðið mikið tjón i missi hergagna, sem
þeir höfðu dregið saman í þeirri von, að
þeim mundi auðnast að veita lengi viðnám
þarna, og aðrar birgðir geta þeir ekki
fengið i þeirra stað. Þeir hafa meira að
segja orðið að skilja eftir eða ónýta flest-
ar eða allar hinar stærri fallbyssur sinar.
Óvinirnir hörfa nú annaðhvort til árós-
anna, þar sem eru mýrar og ilt að berj-
ast, eða þeir haida upp með fljótinu og
sameinast hinum herleifunum hjá Mahenge.
Sennilega nær Smuts nú bráðlega allri að-
albrautinni á sitt vald og verða þá allir
aðdrættir stórum mun auðveldari fyrir
hann. Allar hafnirnar meðfram ströndinni
hðfum vér nú á voru valdi.
Ófriðurinn þarna syðra mun án efa
standa nokkuð lengi enn, vegna þeirra örð-
ugleika, sem vér eigum við að strfða sök-
um staðhátta, en það er nú fyrir löngu
auðséð, hvernig leikar fara.
Hindenburg.
Yfirherstjóraskifti í Pýzkalandi.
í desembermán. 1914 varð Moltke
hershöfðingi, yfirherstjóri (Generalis-
simus) Þjóðverja að láta af starfi sínu
en við þvi tók v. Falkenhayn hers-
höfðingi, sem þá var hermálaráð-
herra. Síðan hefir hann ráðið öllum
hernaðarframkvæmdum Þjóðverja á
landi. Það var hann sem ákvað það,
að hafin skyldi hin mikla sókn gegn
Róssum i fyrravor og það var hann
sem réði því að Miðveldin hófu
sóknina gegn Serbum i fyrrahaus
og opnuðu sér braut suður til banda-
manna sinna Tyrkja og Biilgara.
Og það var hann sem réði þvi að
Þjóðverjar hófu hina miklu sókn hjá
Verdun í vetur.
Um nokkurt skeið hefir verið all-
mikil sundurþykkja með þeim Falken-