Morgunblaðið - 01.06.1918, Síða 1
Xaugard.
1
júní 1918
H0R6UNBLABID
5. argangr
204.
tölublað
P Ritstjómarslmi nr. 500
Gamla Bió
Ritstjón: Vilnjálmur Finsen
Tökubarnið
°ð rógborni presturinn.
Pallegur og áhrifamikill sjónl.
* 4 þáttum.
Ef þér viljið sjá verulega góða
kvikmynd, sem sýnir yður mjög
viðburðaríkan, undarlegan og
spennandi æfiferil.
l»essi ágæta uiynd
verður sýnd f sídasta
sinn í kvöld.
Erl simfregnir
(frá fréttaritara Morgunbl.)
Khöfn 30. maí.
Frá Paris er símað um hádegi í
gær, að aðallega sé barist i fylking-
arörmunum. Bandamenn halda und-
an í skógunum fyrir austan Sois-
sons og sunnan Thierry-hæðirnar.
Herlinan er nú um Aisne—Vesle-
skurðinn.
Frá Berlín er símað f nótt að
Þjóðverjar sæki enn fram milli Sois-
sons og Rheims.
Skoðanir þýzku blaðanna eru skift-
ar um Brest-Litovsk friðarsamning-
ana.
Riissar vilja semja'frið við Ukraine
hvað sem það kostar.
Friðarsamningar Finna og Aust-
urríkismanna og verzlunarsamningar
Svía og bandamanna hafa verið
undirskrifaðir.
Khöfn 30. maí
Frá París er símað í nótt, að
orustur hafi einkum harðnað vestan-
vert við Soissons og var barist ákaft
á götum borgarinnar, unz hún var
yfirgefin. Orustur fara einnig harðn-
andi suðaustur á bóginn.
Frá Berlín er símað að Þjóðverjar
hafi tekið Septmonts, Ambrief, Char-
ise; að bandamenn hörfi undan hjá
Lonperque, Brouillett og Savigny
og að Þjóðverjar haldi stöðvum
þeim, sem þeir hafa níð hjá Tillay.
Hersveitir bandamanna sem hafa
varið Reims, hafa hörfað undan til
hæðanna þar fyrir norðan og vestan.
íslandsmál
í erlendum blöðum.
IX.
Eftirhreytur.
Tveir danskir stúdentar, Ole Björn
Kraft og Max Kjær Hansen, hafa
alveg nýlega gefið út bækling, er
þeir nefna »Danmark udslettes« og
fjallar hann um afstöðu Dana til
hinna fjarlægu ríkishluta: Vestur-
heimseyja, Færeyja, íslands og Græn-
lands.
»Vort Land« segir svo um bók-
ina:
»Þessi litla bók er vel rituð og ber
vott um að þessir tveir ungu menn
hafi vakandi þjóðerniskend og opin
augu fyrir öllum þeim syndum, sem
danskar stjórnir hafa á samvizku
sinni vegna framkomu sinnar við
þá hluta ríkisins, sem ekki liggja
milli Skagen og Gedser.
Fyrst er i stuttu máli skýrt frá
sölu Vesturheimseyja. Kaflinn um
það endar með þessum hnæfilegu
orðum: »Skammsýni, rangsýni og
danskur kvikindisháttur reisti sér
hinn 14. desember 1916 sinn veg-
legasta minnisvarða.*
Síðan er minst á sambandið við
Grænland, Færeyjar og ísland og
að lokum og yfirlit yfir afrek dönsku
stjórnaainnar og það er í stuttu máli
þetta:
1. Vesturheimseyjum illa stjórnað,
vanræktar og að lokum seldar með
þjóðaratkvæði 14. des. 1916.
2. Grcenland er sem lokað land.
Hinar mörgu auðsuppsprettur þess
látnar ónotaðar og stjórnin gerir
engar ráðstafanir til þess að reyna
að skapa landinu þá framtíð, sem það
væri réttilega að komið.
3. Island hefir æ meir losnað úr
rikistengslunum. Og fánaviðurkenn-
ingin 1915 hefir mjög stuðlað að
þvi. ísland kemur nú fram með
kröfu um sérstakan siglingafána og
hótar að skilja við Dani, ef krafan
nái eigi fram að ganga.
4. Fctreyjar eru enn þá bundnar
föstum tengslum við móðurlandið,
en danska stjórnin styður leynt og
ljóst sundrungarandann þar. Fulltrúar
rikisins eru svívirtir á allan hátt, án
þess að stjórnin reyni að skjóta fyr-
ir þá hlífiskildi, og þess vegna hafa
*ðstu embætismeun eyjanna sótt
um lausn. Þess 'vegna er það við-
búið að sambandsflokkurinn, sem
heldur trygð við Dani, verði f minni-
hluta við lögþingskosningar þær er
í hönd fara. (Það reyndist líka rétt).
Þetta er sannleikurinn hreinn og
beinn. Og vér sjáum fyrir oss riki
ísafoldsrpr c ntsmið j a
Afgreiðslusími nr. 500
!> Thjja Bíó.
Ægilegasta spreagiefnið.
Sjónleikur í þrem þáttum tekinn af Nordisk. FilniP Co.
Aðalhlutverkin leika:
Vald. Psilandep og Ebba Thomsen.
Efni þessarar myndar er 1 stnttu máli það, að ungur og ötull efna-
fræðingur finnur upp svo ógurlegt sprengiefni að liknr eru til að ætla
að allar styrjaldir muni þess vegna leggjast niður. — Uppgötvuninni er
stolið og hann er grunaður um landráð. En á siðustu stundu bjargar
unnnsta hans honnm. — Er efui myndarinnar og meðferð þess svo af-
bragðs góð, að allir verða að sjá h&na.
Leikfélag ReykjaYikpr
Landafræði •< ást
verður leikið sunnudaginn 2. júní kl. 8 síðdegis
í Iðnaðarmannahúsinu.
• Aðgöngumiðar verða seldir í Iðnó á laugardag frá kl. 4—8 siðdegis
með hækkuðu verði, og á sunnudaginn frá kl. xo—12 árdegis og frá
2—8 siðd. með venjulegu verði.
Póstferðir * Neflavfkur
Eins og að undanförnu tek eg að mér póstferðir til Keflavíkur einu
sinni í viku, á fimtudögum, frá Reykjavík kl. 9 árd.
frá Keflavík — 2 sama dag.
Farmiðar verða seldir hjá R. P. Leví, Austurstræti 4. Sími 186.
Simi í Keflavik nr. 6. Fyrsta póstferð byrjar 6. júní. Tek líka að mér
lengri og skemmri ferðir. Sanngjörn borgun.
Gunnar Sigurfinnsson, bílstjóri.
i upplausn, riki i niðurníðslu. Verði
eigi skjót breyting á^þessu, þá mun
hin núlifandi kynslóð verða að horfa
upp á það, að hiö stóra ríki, sem
hún tók við af forfeðrum sinum,
með hjálendum, sem útvörðum hjá
siglingaleiðum um heimshöfin og
alla þá miklu óteljandi kosti, sem
það hefir i för með sér, er — að eins
orðið að landinu með sundum og
beltum og þá eru hæfileikar þess til
efnalegs og menningarlegs sjálfstæð-
is óendanlega mikið rýrðir og fram-
þróunar-skilyrðin ónýtt fyrir eigin
glópsku.
Danmörk aýmdist! —^Hvert land
hefir sinn lit á alheimskortinu. Sá
litur, sem táknar Danmörk hefir orð-
ið æ sjaldgæfari á síðustu öld, en
enn þá sézt hann þó í bláma út-
hafanna og ber vitni þess að landið
lifir. í Karabiska-hafinu höfum vér
sjálfir afmáð hann fyrir skömmu.
Mun fara á sömu leið i norðanverðu
Atlanzhafi?*
Þessi ummæli eru því miður
beizkur sannleikur og maður getur
3 bifreiðar fara til Vifilsstaða á
morgun kl. 11 og 2 kl. it/2 frá
Breiðabliki (1 tima viðstaða ókeypis)
Farseðlar seldir i Breiðabliki i dag
og kosta 5 kr. báðar leiðir, 3 kr.
aðra leið.
St. Einarsson. Gr. Sigurðsson.
Simi 127. Sími 581.
eigi annað en óskað bækling þess-
um mikilar útbreiðslu.
Danska þjóðin þarfnast mjög upp-
lýsinga í því efni, sem þar er rætt
um«.
Ur Eyjafirði 16 maí.
Veðrátta hin hagstæðasta siðan
nm miðjan april. Sauðfé gengur
^aupirðu góðan hlut Smurningsolia: Cylinder- & Lager- og 0xuifeiti Hafnarstræti 18
mundu hvar þu fekst hann. eru áreiðanlega ódýrastar og beztar hjá Sigurjóni Simi 137.