Morgunblaðið - 04.06.1918, Side 1

Þriðjudag
4.
júní 19182
■0K6DNBLA9IB
5. argangr
207.
tðlabtað
Ritstjórnarsími nr. 500
Ritstjóri:
Vilhjálmnr Fmsen
Isrfoldirprent .n

Afgreiðslusími nr. 500
ssnram Gamla Bió —■
Foringi
svarta bræðra félagsins.
’Afarspennandi sjónleikur í' 4
þáttum,
ieikin af ágætum itölskum leik-
urum.
Aðalblutv. leikur
María Berinundez
nr. 6
fer daglega milli Hafnarfjaiðar og
Reykjavíkur. Upp). í síma nr. 33
í Hafnarfiiði og i Reykjavík hjá S.
Kampmann, sími 586. Einnig fer
bifreiðin í lengri feiðir ef óskað er.
Fr. Hafberg.
peningar tapaðir.
Nokkrir hun.drað krónu-
og fimtíu króna seðlar fuku
úr bréfi í gær á Túngötunni. Skilisr
gegn fundarlaunum á afgr. Morgunbl.
Knattspyrnufél. Rvíkur
Æflngar í kvðld:
Yngri deild kl. 8
Eldri deild kl. 9.
Erl simfregnir
(frá fréttaritara Morgunbl.)
Khöfn i. júni
Frá París er símað i gærkvöld að
Frakkar hafi veitt sigursælt viðnám
nema hjá Charteues og' Jaulgonne.
Þjóðverjar eru komnir að Marne.
Khöfn 2. júni
Frá Paris er simað, að Frakkar
hafi tekið aftur borgirnar Chaodon
og Vierzy og möig hundruð fanga.
A Chony-Neuilly-stöðvunum hafa
Þjóeverjar engu getað um þokað, og
stöðvar bandamanna fyrir norð-norð-
vestan Reims eru óbreyttar.
Frá Berlin er símað, að Þjóðverj-
ar hafi sótt fram hjá Chateau Thierry
og Noyon.
Khöfn 2. júní
Frá Berlin er símað, að Þjóðverj-
ar hafi sótt litið eitt fram hjá Ourcý.
Marne stöðvarnar óbreyttar og norð-
urhluta Chateau Thierry hafa Þjóð-
verjar tekið. Frakkar hafa gert árang-
urslaus gagnáhlaup.
Islandsmál.
Khöfn, i. júni.
Zihle hóf umræður um íslands-
mál i ríkisþinginu með þvi að skýra
frá því að hinar miklu andlegu og
efnalegu framfarir, sem orðið hefðu
á íslandi, og þar af leiðandi þjóðar-
metnaður, hefði leitt til þess að hvað
eftir annað hefði orðið að taka af-
stöðu íslands til ríkisins til athugun-
ar. Skýrði hann síðan frá því helzta,
sem gerst hefir í því efni fram að
þessum tíma, og bar loks fram til-
lögu um, að skipuð yrði nefnd til
þess að taka á móti skýrslu af
stjórninni um siðustu samninga-um-
leitanirnar. Kvaðst hann vona aö
ríkisþingið kostaði kapps um að
koma i veg fyrir allan misskilning,
með vinsamlegri samvinnu, og sagði
að danskir fulltrúar, sem grei'ddu
fram úr þessu vandamáli, mundu
hljóta heiður og þökk þjóðar sinnar.
Christensen kvaðst að óreyndu
vera vondaufur um góðan árangur,
en engu tækifæri til samkomulags
mætti sleppa. Vinstrimenn héldn
fast við þau skilyrði, sem þeir hefðu
sett 1908, að samband héldist og
samvinna. Ef ísland yrði öðrum þjóð-
um háð, þá væri það óbætanlegt tjón
fyrir Norðurlönd. En sambandið
yrði að vera verulegt, en ekkert
málamyndasamband.
Jafnaðarmenn og »radikalir« studdu
tillögu forsætisráðherrans og sömu-
leiðis íhaldsmenn, með þvi aðalskil-
yrði, ef samninga ætti að taka , upp
nú þegaf, að allir flokkar væru sam-
mála.
Um þetta skilyrði sagði Zahle, að
það væri á misskilningi bygt.
Síðan var tillagan samþykt og
nefnd kosin í báðum deildum.
Islandsmál
í eriendum blöðum.
X.
Eftirhreytur.
»Dagens Ekkoc, blað óháðra jafn-
aðarmanna í Danmöiku, hefir tekið
sér fyrir hendur að hafa tal af hin-
um óg þessurn mönnum um Islands-
mál, meðal annars Jóhanni Sigur-
jónssyni, Jóhannesi Kjarval, jakob
Gunnlaugssyni o. fl. Skal nú nokk-
uð úr því tínt.
Hinn 4. mai, sama daginn setn
blaðið birtir samtalið við Ólaf Frið-
riksson, birtir það einnig samtal við
mikilsmetinn íslending, sem ekki
vill þó láta nafns síns getið. Blaðið
spyr hann hvort Þjóðverjar muni
hafa »agenta« hér á íslandi.
— Eflaust, segir hann. Eftir þvi
sem eg bezt veit, skiftast skoðanir
manna á íslandi til jafns milli Þjóð-
veija og Englendinga. Af ýmsum
grunsamlegum greinum i hittifyrra
sézt það, að Þjóðverjar vildu koma
þar á fót verksmiðjum 'til að vinna
áburð úr loítinu eins og Eyde gerir
í Noregi, að leggja þar hina lang-
þráðu járnbraut o. s. frv., gegn því
áð fá kafbátastöð á íslandi, eða eitt-
hvað þessháttar.-------
Á eftir hnýtir blaðið við þeirri
athugasemd, að það hafi í öðrum
stað sannfrétt að Þjóðverjar hafi í
mörg ár gefið út íslenzkt blað —
prentað i Hamborg.
í samtalinu við Jakob Gnnnlaugs-
son stórkaupmaun lætur blaðið hann
tala um sig sem Dana. »Það er
enginn efi á þvi, að vér getum kom-
ist að sætt við íslendinga og þeir
við oss«. Svo talar hann um fán-
ann. »íslendingar vilja fá fána. Við
því er ekkert að segja. Látum þá
fá fánann. Danmörk missir einskis
við það, en mun afla sér ódauðlegs
heiðurs á íslandi með þvi. Fána
þann, sem íslendingar nú hafa, get
eg eigi séð að hægt s£ að kalla is-
hnzkatt. Það er að eins fáni innan
landhelgi; og það er i rauöinni eng-
inn fáni. Fáni er tákn, sem menn
geta siglt undir og sýnt um allan
heim, og Islendingar berjast fyrir
þvi af lifi og sál að fá sllkan fána.
Þeir berjast heiðvirðri Daráttu' því
að þeim hefir verið kent frá barns-
beini, að íslendingar eigi að hafa
sérstakan siglingafána, en eigi ríkis-
fána. Það verður að gera glöggan
greinarmun þessara tveggja fána.
»Dannebrog« verður altaf ríkisfán*
inn á íslandi —»að minsta kosti
meðan það lýtur Danmörk. Danir
litillækka sig eigi með því að gefa
íslendingum siglingafána. — öðru
■BHRB^Nýja Bló 4HH
Tvífari
Sjónleikur i þrem þáttum.
Fer fram i Sviss úti í fegurð
náttúrunnar. Þetta er saga um
ungan manD, sem er svo líkur
alræmdum glæpamanni,að menn
villast á þeim. Sr þetta bæði
sjaldgæft og spennandi efni og
myndin er í einu orði sagt
ágæt.
■■■BraniiianRBHRHi
Fyrsta flokks bifreiðar
ávalt til leigu.
St. Einarsson. Gr. Sigurðsson.
Slmi 127. Sími 581.
Köttur tapaðist
i fyrradag, lítill, blár að lit með hvít-
arlappirog bringu. Skilist á Norð-
ur.stíj4 7. Góð fundarlaun.
máli væri að gegna, ef íslendingar
vildu hafa rikisfána.
Það eru miklar dylgjur um það
hér, að íslendingar vilji skilja við
Dani, en eg hygg, að þjóðin vilji
það eigi yfirleitt. Þvert á mótil
Eg hygg einmitt, að hún vildi gjarna
tryggja sambandið enn fastari bönd-
um. Auðvitað vill hvert land vera
sjálfstætt, en þegar það sér, að það
getur eigl staðið á eigin fótum, þá
er þjóðin eigi svo heimsk að rífa
sig lausa. ísland getur eigi staðið
á sjálfs sin fótum — allra sizt nú i
striðinuc.
Blaðið hefir einnig fundið prófes-
sor Finn Jónsson að rnáli, en hann
hefir ekki látið það vaða ofan í sig.
En eins og til þess að bæta það
npp, hvað Finnur var þögull, hefir
blaðið sama dag snúið sér til Norð-
manns, listmálarans J. A. Poulsen,
og átt tal við hann um íslands-
mál.
Finnur blaðið það sem ástæðu, að
margir tali um það að íslendingar
muni vilja komast undir Noreg.
Poulsen huggar blaðið með því, að
norska stjórnin mundi eigi vilja taka
við íslendingum, þótt hún ætti kost
á þvi, og þótt nokkur norsk blöð
— sérstaklega hægri blöðin — hlúi
heldur að sjálfstæðisglæðum íslend-
inga, þá sé eigi mikil hætta i þvi
fólgin og það eigi gert. til þess að
krækja i íslendinga.
En — segir Paulsen að niðurlagi,
ef það skyldi reka að þvi að Danir
Kaupirðu góðan hlut
bá mundu hvar þú fekst hann.
Smurningsolia s Cylinder- & Lager- og 0xuifeit| Hafnarstræti 18
erE áreiðanlega ódýrastar jog beztar hjá S 1 gju r j Ó]n 1 Simi 137.