Morgunblaðið - 24.03.1919, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
2
«—««• >- -»- »,
niinsta mmidi nafnafjöldinn benda
ntlendingum á, að hér er um engan
smáhólma að ræða. — Annars
mundi ekki ótilhlýðilegt, að ein-
hverjir sem mættu og g æ t u
vildu gagnrýna dönsku skipa-
skrána og benda útgefendum henn-
ar á allar þær vitleysur, sem þar,
ár eftir ár, eru endurteknar í
kafla þeim, sem telur upp skipá-
stól íslands.
Rvík, 25. febrúar, 1919.;
Sveinbjöm Egilson.
Fornleifar á Grænlandi
Það voru Íslendingar, sem fiámu
Grænland.
En vegna erlendrar kúgunar gátu
þeir eigi haldið uppi samgöngum
milli landanna og fór svo, sem all-
ir vita, að Grænland týndist aftur.
En er siglingar hófust þangað aft-
ur, var íslenzka kynkvísUn þar
horfín með öllu og talin aldauða,
en Eskimóar seztir að í bygðum
I andnámsmanna.
Þótt svona fa;ri, hefir sumum
virzt, að íslendingar ættu eigi s\o
lítið tilkall til Grænlands, en svo
mun þó litið á af flestum, að réttur
þeirra sé þar að engu orðinn, vegna
jiess að þeir gátu ekki haldið ný-
lendubygðinni við. Skal hér ekki
farið lengra út í það mál. En ann-
an rétt eigum við í Grænlandi. Það
er eignarétturinn á öllum þeim
fornleifum, sem þar finnast og hafa
fundist.
Danir hafa þegar flutt heitn til
sín mikið af fornleifum þaðan,. svo
sam rúnasteina, búsáhöld, leifar úr
kirkjugörðum o. s. frv. En þessir
munir eiga hvergi heima nema á
þjððmenjasafninu héma í Reykja-
vík. Því að alt eru þetta eftirlátn-
ir munir íslendinga.
Týni maður einhverjum lilut, þá
missir hann eigi fyrir það eignar-.
rétt sinn á þeim hlut. Og það er al-
veg sauia, hve lengi hluturinn lief-
ir verið glataður — eignarrétturinn
helzt óskertur fyrir því, og eins
þótt sá maður sé látinn, sem hlut-
inn átti fyrst, þá hefir eignarrétt-
urinn að eins gengið til erfingja
hans. Hér er sama máli að gegna.
Við eruin að réttu lagi arftakar
landnámsmannamia í Grænlandi og
eignarréttnr vor til þess, er þeir
hafa eftir sig látið, er óskertur fyr-
ir því, þótt landið sé nú talið ann-
ara eign. Þetta er svo augljóst, að
það ætti hvert mannsbarn að geta
skilið og viðurkent.
Bygging Grænlands og saga ný-
lendunnor þar er i raun réttri cinn
kaflinn úr sögu þjóðar vorrar og
eigi sá ómerkilegasti, vegna þess
hve sviplega honum lauk. Þess er
því að vænta, að oss verði sýnd sú
sanngirni, af Dana hálfu, að vér fá-
um alla þá minjagripi, sem fund-
ist liafa og íinnast síðar á Græn-
landi. Ættn þeir allir að geymast
Einlitt KADETTATAU og
MORGUNK J ÓLATAU,
H. P. Duus. A-deid.
í sérstöku safni — vera sérstök
deild af þjóðminjasafni voru.Vænti
eg þess, að margir góðir menn hef j-
ist nú handa til þess að fá þessu
máli framgengt hið allra fyrsta.
Órækja.
„Vöruvöndunu
Með þessari fyrirsögn skrifar
Sveinn Bjarnason grein í Morguu-
blaðið í fyíradag, og lýsir þar með-
ferð á nokkrum kjöttunnum, sem
skipað var út í e.s. „Borg“ Finnur
hann að J)ví, að tapparnir hafi ver-
ið barðir inn í tunnurnar við pækl-
uniná, segir að í þess stað eigi að
berja þá upp eða bora þá úr.
Við J>etta er ]>að sið athuga, að
tappamir eru bólgnari í en svo, að
nnt sé að berja þá upp, en við bor-
un er elcki hægt að komast hjá því,
að spænir, falli ofan í tunnurnar, og
er J>ví hezt að herja tappana inn,
eins og líka alt af er gert.
Annað, sem háttv. greinarhöf.
talar urn, er að tunuurnar hafi ver-
ið óhreinar að ntan og tapparnir
barðir inn með óhreinindunum á, í
stað þess að þvo tunnurnar að ofan
áður.
Við þetta er það athugandi, að
hafnarregl.ugjörðin Icyfir ekki að
vatni sé sprautað á hafnarhakkan-
um, og var því ekki. liægt að þvo
tunnumar þar. En tapparnir voru
þvegnir, áður en þeir voru barðir
irm, tunnan síðan jiækluð og nýir
tappar settir í jafnharðan. Og að
gengið hafi verið eftir opnum tunn-
unum eru rakalaus ósannindi. Á
þilfari skipsins voru tunnurnar aft-
ur á móti þvegnar, áður en þær
voru látnar í lestina, og er því eins
og annað í grein höftmdarins, get-
sök haus um að svo hafi ekki verið,
röng.
Alls þrifnaðar var gætt, eftir því
sem föng voru á, og vanir menn
urmu verkið.
Það er vel gert, að stuðla að
,'öruvöndun og benda réttum hlut-
iðeigendum þegar í stað á það, sem
betur má fara, svo að það geti þá
orðið leiðrétt samslundis, en Iiitt er
miður sæmilegt, að birta órökstudd-
ar aðfinslur og getsakir í blöðunum.
Jón Þ. Collin
(kjötsmatsmaður).
stjórnendur, Sem sé: fjármálaráð-
herra, utanríkisráðherra og þjóð-
varnarráðherra. Sir Horace Plunlc-
ett, einn af uppreistarformgjunum
1917, Edward de Valero og Arthur
Griffith, eru kosnir fulltrúar íra á
friðarþingið og eiga þeir að krefj-
ast þess í París, að sjálfstæði ír-
lands verði fullkomlega viðurkent,
Þingið samþykti ávarp til allra
frjálsra þjóða heimsins og byrjar
það þannig:
„Um Icið og írska þjóðin lýsir
yfir sjálfstæði sími, skorar hún,
fyrir munn sinna þjóðkjörnu full-
trúa, á allar frjálsar þjóðir að
fylgja að málum þjóðstjórn þeirri,
sem þar hefir liafist, með því að
viðurkenna írland sem óháð og
frjálst land og rétt þess til fram-
sögu máls síns á friðarþinginu í
París.“
Því er lýst yfir í þessu skjfdi, að
írland sé með öllu óháð Englandi
að þjóðerni, tungu, siðum og liátt-
um. „írland var eitt allra elzta
ríki í Evrópu; þjóðin liefir varð-
veitt þjóðhelgi sína og þjóðkrafta
um sjö alda tímabil útlcndrar á-
nauðar og aldrei afsalað sór þjóð-
rétti sínum, heldur lýst honum yf-
ir með fullri áherzlu, á hverjum
einasta mannsaldri alían þann
tíma, sem það varð að þola enska
harðstjórn, allan tímann upp að
hinni dýrðlegu uppreist, 1916.“
Eftir að lýst hefir verið í skjalinu
legu landsins og afstöðn, segir þar
cnn fremur:
„Sjálfstæðis írlands er krafist.
Þegar höfin verða frjáls, skulu
hafnir þess verða ölluin þjóðum
opnar í stað þess að þar sé a8 eins
ensk einokun. í dag eru þessar
hafnir auðar. í dag skín vfir land
vort árroði hins fyrirheitna tíma
sjálfstjórnaripnar og frelsisins;
upp frá þessum degi líður írland
ekki lengur neinn hnefarétt. í
dag skorum vér á hverja frjálsa
þjóð að viðurkenna sjálfstæði
írska lýðveldisins á móti hinum
hrokafulla yfirdrepskap Englands,
scm bygður er á óheilindum og
haldið við með ofurefli hervalds.
írland krefst þess að koma opin-
berlega fram gegn Englandi á
þingi þjóðanha, til þess að hinn
ment.aði heimur geti ábyrgst ír-
landi frambúðar aðstoð til sjálf-
stjómar, eftir að hann hefir kynt
sér málavöxtu og dæmt milli rang-
lætis Englendinga og réttmælis
íra. (,,VoröId“.)
Nýja Bló
SiSasía sýning
Wolfson’s Cirkusins.
Ljómandi fallegur sjónleikur í
S þáttum, eftir
Alfj’od Liud.
I
Sýniug byrjar í kvöld kl. 9.
Tekið á móti pöntunum í
sima 344
í lijúkrunarnefnd , og ölium þeim,
sem b jálpuðu bæjarmönnum í inflú-
enzúveikindunuin með ráðum 0« ,
dáð.“
Gengi erlendra ¥ixla
kr.
18. mai’z "19
K a u p m a 1111 a h ö f n :
Sterlihgspund
Dollar
Þýzk mörk (100)
Sænskar krónur (100)
Norskar ki’ónur (100)
L 0 11 d o n:
Danskar krónur
Dollarar(100 p. sterl.)
kr.
18.39
3.86
41.35
107.75
102.30
18.35-
475.62
(Frá verzlunarráðinu.)
Flug yfir Atlandzhaf.
' Svíinu Sundstedt býst við að
fljúga yfir Atlanzbafið í þessum-
mánuði. Vélin, sem hann aú.lar að
nota, er af sérstakri gerð, mjög létt
íhlutfalli við stærðina, að eins 3500
Sjálfstjórn Ira.
Eins og frá var skýrt nýlega
hafa írar lýst yfir sjálfstæði sínu.
Þeir hafa sarnið frelsisskrá eins og
Bandaríkjamenn gex’ðu þegar þeir
brutust tmdan Englandi, og kosið
fulltrúa á sitt eigið þing. Irska
nafaið á þinginu er „Dail Eiream“,
og liefir það löggjafarvald. Þjóð-
in kýs forseta og fjóra aðstoðaf-
HÁRNET, STOPPNÁLAR,
PINGUR.BJARGIR, MÁLBÖND.
H. P. Duus. A-deid.
Spanska veikin.
Bæjarstjórn þakkar.
Bæjarstjórn Reýkjavíkur hefir á
fundi sinum 20. þ. m. í einu hljóði
gert svohljóðandi fundarályktun:
„Bæjarstjórnin vottar þakklæti
sitt Lárusi prófessor Bjarnason,
þeim, sem störfuðu með honum
Svart ALPACCA og
GARDÍNUTAU.
H. P. Duus. A-deid.
kg’. í henni eru tveir mótorar, hvor
250 hestafla, og gera þeir 1400
snúninga á mínútmmi. Fjórir menn
taka þátt í förinni, og- eru tveir
þeirra vélfræðingar- Þeir ætla að
leggja upp frá New York í birt-
ingu og halda fyrst til St. Johns á
New Fomxdlandi. Þar ætla þeir að
verða nætursakir og taka eldsneyti
til ferðarinnar. Frá St. Johns stend-
ur til að lialda beina leið til Queens-
town á írlandi og þaðan til London.
Er gert ráð fyrir því, að það taki
BORÐDÚKAR og SERVIETTUR,.
KVEN-NÆRFATNAÐUR.
H. P. Duus. A-deid,