Morgunblaðið - 29.07.1919, Qupperneq 2

2
MOR GUN'B LAÐIÐ

MORGUNBLAÐIÐ
Ritstjóri: Vilh. Pinsen.
Ritstjórn og afgreiCsla í Lækjargötu 2.
Sími 500. — Prentsmiðjusími 48.
Kemur út alla daga vikunnar, að
mánudögum undanteknum.
Ritstjórnarskrifstofan opin:
Virka daga kl. 10—12.
Helgidaga kl. 1—3.
Afgreiðslan opin:
Virka daga kl. 8—5.
Helgidaga kl. 8—12.
Auglýsingum sé skilað annaðhvort
á afgreiðsluna eða í Isafoldarprent-
smiðju fy,rir kl. 5 daginn fyrir útkomu
þess blaðs, sem þær eiga að birtast í.
Auglýsingar, sem koma fyrir kl. 12, fá
að öllum jafnaðí betri stað í blaðinu
(á lesmálssíðum) en þær sem síðar
koma.
Augiýsingaverð: Á fremstu síðu kr.
1.60 hver cm. dálksbreiddar; á öðrum
síðum kr. 0.80em.
Verð biaðsins er 1 kr. á mánuði.
' jr|>' 'ir£v"ir{>' VJ>‘ 'jriv'Viv' V^v' VJV
VAkur á
botnvðrpungum.
Þa,ð er ekki að furða um annað
einw blótneyti og „Dagsbrún“ er,
þótt hún tryltist út af grein þeirri,
er stóð í Morgunblaðinu um dag-
inn, út af frv. Jörundar um hvíld-
artíma á botnvörpungum. Og það
má sjá það á henui, að hún hefir
rist svo grunt, að halda það, að
fyrst eigi var hreyft andmælum
gegn tillögunni á þingmálafundin-
um í Barnaskólagarðinum, mundi
eigi heldur hreyft andmælum gegn
slíkri fjarstæðu á þingi. Hefði hún
þó átt að vita, að það er sitt hvað,
þingmálafundur og þing. Á þing-
málafundi geta menn leyft sér það,
sem enginn getur leyft sér á þingi.
„Dagsbriin“ vill eigi kalla þetta
mál í ætt við bolzhewismann og fer
um það mörgum fögrum orðum,
hvað hann sé betri. Vissu allir áð-
ur, að blaðið hafði ánetjast þeirri
stefnu, en hitt hefir heldur eng-
inn sagt, að þetta sé rammasti
bolzhewismi. Þó getur það verið
skylt og er það.
Það mun hafa átt að skáka í
því skjólinu, að þingmenn eru ó-
fróðir um störf á botnvörpuskipum
og að þeir mundu komast við af
hinum hryllilegu sögum, sem sagð-
ai eru af því, hvernig botnvörpu-
skipin — eða botnvörpuskipstjórar
— séu að drepa lífið úr kjarna sjó-
mannastéttarinnar. Það átti að fá
þá til þess að kveða upp dauða-
dóm yfir botnVörpuskipaútgerð-
inni, áður en þeir hefði hugmynd
um, hvað þeir voru að gera.
Því neitar enginn, að hásetar á
botnvörpungum hafa miklar vök-
ur. En þeir hafa líka miklar hvíld-
ir á milli. Og tillötulega erfisis-
litla Vinnu. Þetta á eigi að eins við
um sjómenn á íslenzkum skipum,
heldur ö 11 u m botnvörpuskipum.
Margir enskir sjómenn hafa unnið
20—30 ár á botnvörpuskipunum og
aldrei orðið misdægurt og eru allra
manna hraustastir. Eigi hafa þeir
þó minni vökur heldur en íslenzkir
sjómenn- En þetta sýnir það, að
sjómenskan á botnvörpungum er
ekki hættuleg heilsu og- starfsþoli
manna eíns og sumir hafa svo hátt
um. Vökur eru ekki óhollar, þegar
menn fá næga hvíld á eftir. En
vökur eru nauðsyn, sein hlýtur að
brjóta öll lög á botnvörpungum
— hver svo sem þau lög verða.
Bem betur fer vitum vér þess eigi
nein dærni, að hásetar á botnvörp-
uugum hafi mist starfsþrek sitt
vegna þess að því hafi verið of-
boðið. Þeir eru allir, sem vér höf-
um séð, frjáismannlegir, bera sig
yel og hraustlegir að sjá. Eu aftur
*
á móti höfum vér séð bændur og
búalið — unga bændur og vinnu-
menn —, sem eru orðnir úttaug-
aðir af erfiði. Og orsökin til þess
e? sú, að þótt oft sé þreytandi og
erfitt starf á botnvörpunguinfm,'
þá er sveitavinnan miklu erfiðari
og vcrri. Eða hvað segja menn um
það, að standa t. d. dag eftir dag
við slátt, holdvotur frá hvirfli til
iija, og síðan, er þurkur kemur, að
keppast við n ó 11 o g d a g að
þurka og binda. Og fá svo e n g a
hvíld á eftir, nema einnar nætur
svefn og taka þá til af nýju. Það
er erfiði, sém gerir hendur manna
knýttar, beygir bakið og slítur
kröftunum. Þetta eru kjör bænda-
lýðsins. Berið saman sveitamenn
og sjómenn og sjáið hverjir eru
slitlegri!
Það er ekki af illvilja í garð sjó-
mánnaima, að vér mælum svo, enda
þótt „Dagsbrún“ og hennar fylgi-
fiskar kunni að túlka það svo. Sjó-
mönnunum er engiun hagur í því,
að útgerðin sé drepin niður. Það
sjá ^ieir sjálfir. En það eru menn
eins og Ólafur Friðriksson, sem al-
drei hafa á botnvörpung komið og
þekkja ekkcrt til útgerðar, sem eru
að reyna að koma þeirri flugu í
munn þeim, að útgerðin bíði engan
hnekki við það, þótt lögleiddur sé
ákveðinn hvíldartími í sólarhring
á öllum botnvörpuskipum, að engu
skifti það, þótt skip hafi fundið
uppgripamið, að allir skipverjar
fari þá að hátta!
-------o--------
Framtíð mannkynsins.
ni.
Þetta sem sagt var, að tilraun-
irnar til að koma á fullkomnu
mannfélagi mistakast, að hin full-
koninari tungumál líða undir lok,
og að jafnvel þær manntegundir,
sem skapað hafa þessi tungumál,
efu að hverfa, sýnir alveg ótví-
ræðlega á hvaða leið mannkynið
er. Og enn mætti nefna hiuar erfiðu
fieðingar tívítra kvenna. Ef til vill
stafa þær að ekki litlu leyti af
J>Ví, að dregið hefir úr vaxtarþroska
hins hvíta mannkyns, en minst þó
á fósturwkeiðinu; fóstrið verður því
stærra en svo að hæfi vexti móður-
innar. Og hvað sem þessu líður, þá
eru hiuar erfiðu fæðingar ekki
framfaramerki.
Baga mannkynsins er saga vax-
andi ófagnaðar. Þó að lengra kunni
að verða milli jeljanna, þá eru jel-
in þeim mun verri. Og þegar vér
höfum áttað oss á því, að fram-
vindustefnurnar eru tvær, og að
það er Vítisstefnan, dysexelixis,
sem ræður á jörðu hér, þá getum
vér sagt með fullkominni vissu, að
ef ekki verður stefnunni breytt, þá
sé í vændum enn þá skelfiíegri
vargöld, en sú sem nú hefir gengið
yfir, og enn þá stórvirkari að eyða
framsókn liins hvíta mannkyns.
Styrjöldin með eftirköstum er sjúk-
dómseiukenni, og það sýnir hversu
lítinn skilning menn hafa á mann-
kynssögunni, að margir skuli í-
mynda sér að slík umbrot séu nauð-
synleg til framfara. Það er líkt
og' að halda að það sé mönnum
nauðsynlegt til framfara að fá
taugaveiki tyfus eða kóleru.. Þessi
gangur sögunnar, sem vér sjáum,
er einmitt eins og búast má
við um mannkyn, sem er á glöt-
tmarvegi. Þar sem mest ætti að
vera framförin, þar eru athafnirnar
ferlegastar og fáráðlegastar. Það er
við því að búast, þegar illa fer, að
hið livíta mannkyn, sem kom síðast
fram, liverfi fyrst, og að þau til-
brigði hins hvíta mannkyns, sem
helzt hafa verið í áttina til full-
komnunar, líði fyrst undir lok, og
tuagumái þeirra með þeim.
IV.
Það sem gerist með „sköpun* ‘
maiinkynsins, er að fram kemur
dýrategund, sem fer að reyna að
átta sig á tilverunni og ásetur sér
að breyta náttúrunni eftir sínum
þörfum. Þeir menn, sem þessi hvöt
kemur helzt fram hjá fyrst, verða
smiðir. Smiðurinn er fyrsti frain-
faramaðurinn á jörðu liér. En niðj-
ar smiðsins eru vísindamennirnir
og heimspekingarnir. Nú er það eitt
af því, sem allraeftirtektarverðast
er í mannkynssögunni, j)ó að því
hafi ekki verið veitt mikil eftir-
tekt hjá því sem vert hefði verið,
hversu illa menn hafa skilið þessa
niðja smiðsins, sem stefndu áfram,
hugsuðu á framfaraleið, og hversu
illa menn hafa verið þeiin samtaka.
Þetta er eitt af aðaleinkennum Vít-
isstefnunnar, dysexelixis. Oft hefir
verið haldið, að þess konar menn
væri ekki annað en sérvitringar,
sem ynnu minna gagn í mannlegu
félagi en aðrir; stundum hafa þeir
verið beinlínis ofsóttir og settir í
varðhald og drepnir. Og eins og
áður var vikið á, þá er þarna bent
á aðalorsök þess, að inannkynið hef-
ir ekki komist á rétta framfara-
braut og' að saga þess er saga vax-
andi ófagnaðar. Enn fremur ber
þess að gæta, að auk þess sem vitr-
ingarnir, eða þeijr setíi vitringar
hefðu getað orðið, urðu miklu
þroskaminni og afkastaminni, sakir
þess bve menn voru þeim illa sam-
taka og óhollir í hugsun og fram-
kvæmdfþá hafa menn heldur ekki
eftir þeirra dag notað sér til fulls
það sem þeim hafoi þó auðnast að
afkasta. Platón lieldur ekki áfram
af Empedokles, þar sem sá speking-
ur stefndi bezt, og ]>ví fer mjög
fjarri að Aristoteles noti sér eða
skilji það' sem Anaxagoras og De-
mokritos höfðu bezt hugsað á fram-
íaraveg. Hér um bil 2000 ár líða,
áður Brúnó heldur áfram af Demo-
kritos, og þó ekki alveg. Og það
sem merkilegast var í hugsunum
Brúnós, er mannkynið enn þá ekki
farið að nota sér eða skilja til fulls.
í slíku lýsir sér glögglega, hversu
fjarri fer því, að hin rétta stefna
fram hafi enn þá vtírið tekin á
jörðu hér.
V.
Næsta furðulegai' skepnur hefir
jörð vor fóstrað, flugdýr sem voru
11 álnir að vængjabreidd og
landdýr stór sem bvali. En það er
óhætt að íullyrða, að dýr þessi hafi
aldauða orðið, án þess nokkurn
tíma kaimi nokkru þeirra til hugar,
að tegundin væri á glötunarvegi.
Um veru sem farin er að hugsa,
eins og maðurinn, er öðru rnáli að
gegna. Hugsandi vera gæti áttað
sig á því, að tegundin væri ekki
á réttri leið, heldur einmitt á glöt-
unarvegi. Og hvar í hugsandi
mannkyni mundi sú lnigsun
koma fram? Alvcg óefað ein-
hvers s'taðar í hinum visnandi
toppi mannkynsine. Hottcntottarnir
mundu ekki hugsa þessa hugsun, og
heldur ekki Zuluarnir, svo miklir
sem þeir eru að vallarsýn og sterk-
legir. Og meðal hvítra manna yrði
það enginn af hcrshöfðingjunum,
stjjórnmálamönuunum, kirkjuunar
mönnum, stórgróðamömmnum, eða
neinum af þeim, sem hafa fylgi
f jöldans, sem f-yndi þessi áríðandi
sannindi. Öll líkindi eru til að sá
sem fyrst áttaði sig á þessu, mundi
ver&a mað-ur, seui eftir megiii hefði
varið ævi sinni til náms og rann-
sókna, og að hann mundi einmitt
vera þeirrar þjóðar, sem varðveitt
hefði hið fullkomnasta mál.
VI.
\
Þar sem framsóknin liefði verið
öflugust á jörðu hér, ef hinni góðu
stefnu, diexelixis, liefði náð verið,
þar er nú þroskalítil smáþjóð, sem
nálægt takmörkum hins byggilega
heims, hefir háð erfiða baráttu fyr-
ir lífinu, og auðveldlega látið telja
sér trú um, að til væru útvaldari
þjóðir'. Saga íslendinga og iill þessi
útsókn hins norræim kyns, er stór-
um merkilegri en menn liafa baldið.
vV:ð sjált't lá, að fsieudingér hefðu
bygt, fyrstir hvítra manna, Iiiu
miklu framtíðarlönd Vesturheims.
Það er býsna eftirtektarvert þetta,
hvað það er, sem íslendingar hafa
reynt, þó að tilraunirnar tækjust
ekki. Englendingar og Frakkar, að
nokkru leyti af norrænum æt-tum,
gerðu það sem íslendingum hafði
ekki auðnast að gera. Og í Vestur-
heimi er nú framsókn hins hvíta
mannkyns öflugust, New York má
nú heita höfuðborg jarðarinnar
fremur en nokkur önnur. En samt
er ekki til sigurs stefnt. Málið hef-
ir spilzt mjög, eins og áður er á
vikið, þa'ð eitt nægir til að sýna að
ekki er sigurvænlega sótt fram;
og yfir vofir, auk rauðu hættunnar,
svarta hættan, og' hin gula. Tíundi
hver maður í Bandaríkjunum er
Svertingi, og þar eð Svertingjum
fjölgar þar mest, er auðsjáanlegt
að ef sömu stefnu er haldið, þá
verður þar ekki hvítt ríki, heldur
svart, þegar aldir líða. En gula
hættan er þó nær. Eíns og það sem
framsæknast var hins hvíta mann-
kyns, haí'ði sótt vestur til hafsins
og norður, þannig sóttu þeir, sem
þróttmestir voru af gulum mönn-
um, austur að hafiiiu mikla, og
fóru út í eyjar þær fyrir Asíu-
ströndum, sem þeir kalla nú Japan
(Niðurl.)
Finnar nefna ekki land sitt Finn-
land, heldur Sumoi, og flestum bæj-
unum hafa þeir gefið finsk nöfn.
Helsingfors heitir t. d. Helsinki,
Ábær Turko, Viborg Wilipuri,
Borgá Porvo, Uleaborg Oulo o. s.
ffv. Þess verður að líkum skamt
að bíða, að meiri hlutinn í Finn-
landi heimti það, að sænsku bæjar-
nöfnin hverfi alveg af kortinu
sem óneitanlega veldur fyrst í stað
talsverðum ruglingi utan Finn-
lands. En samt sem áður er sjálf-
sagt að taka því mótmæialaust.
Finskumælandi Finnland verður
að hafa finsk hæjarnöfn.
Finsku blöðin eru að sjálfsögðu
stórveldi á Finnlandi. En þó eru
stóru Ilelsingforsblöðin, svo sem
„Uusi Sumoi“, „Helsinki Sano-
mat“ og „Uusi Paive“, naumast
þekt á Norðurlöndum. Hið sama á
sér einnig stað með hin ágætu
tímarit, „Valvoja“ og „Otawa“.
Einnig í iðnaðar- og atvinnvunál-
um hefir finski þátturinn unnið á.
Stærstu vátiyggingaríelögunum,
bankafélögunum o. s. frv. er stjórn-
að af Fennomönum. I raun og veru
er ekki of mælt, þó að sagt sé, að
gjörvöll íjárhagslega liliðin sé yfir-
unnin af fiuska þjóðþættinum, sem
varla gat að nokkru fyrir 50—60
áfum.
Efti'r að bo'rgarastríðinu lauk,
fór finska málþrefið að verða svip-
að deilumálunum írsku, og það
verður varla til lykta leitt, svo að
sænska íniimihlutauum líki. Það er
auðvitað erfitt fyrir Svíana í tíví-
þjóð, að vera óhlutdrægir dómarar
í þessu máli, sem svo mikið hefir
verið deilt urn í sænsku blöðunum
á síðustu árum. tívíþjóð, sem þann-
ig sér grein af sænskum stofni vera
að aðvara Finnana um, að þeir
fremji ekki ofbeldi á sænskri menn-
ingu og sænsku máli í Finnlandi.
En Svíum er algjörlega óheimilt að
blanda sér í finska innanlancls póli-
og landi hinnar upprennandi sólar.
tíól Iiafa þeir í fána sínum, Japan-
ar, og geislandi mjög. Minnir eyríki
þett.a, fyrir austan Evfasíu, eigi
Ktið á eyríkið brezka fyrir vestan,
og margt það í brezku ])jóðskipvi-
lagi, sem norrænt er að uppruna, á
] sér eitthvað líkt í Japan. Englend-
! ingar og aðrir Norðurálfumenn
urðu fyrri til að nema Vesturheim,
eií þó standa liugir Japana mjög
til framtíðarlandanna miklu, og nú
horfa þeir ^fir hafið, gulir menn
og hvítir, og er grunur minn að
eigi muni þeir lengi mundast til úr
þessu, verði eigi breytingin sú, sem
minst var á. Ber margt til að það
er ekki tvísýnt, hvoru megin sig-
urinn mundi verða, ef til ófriðar
kæmi. Yfir Japönum vofir engin
svört hætta heima fyrir, og þar er
ekki um þess háttar visnnn að ræða,
sem komin er í hið hvíta inannkyn.
Engin þjóð á jörðu hér mun vera
eins samhuga og Japanar, cngin
eins saunfærð mn að sér sé forusta
mannkynsins ætluð. (Gegnir það
furðu, að hvítir mcuu skuli ekki
hafa gefið meiri gaum að japönsk-
um bókmentum þessi síðustu ár, en
tímarit þau, sem eg hefi átt kost á
að sjá, bera vott um.) Og enn ber
þess að gæta, að það eru ekki litlar
líkur til þess, að Bretar mundu
verða Japana megin í hinni ferlegu
styrjöld. Sýnir slíkt hversu illa
stefnir fyrir hinu hvíta mannkyni.
(Meira.) Helgi Pjeturss.
tík, eins og sum af sænsku blöð-
ufatim hafa gert. Finnarnir verða
að hafa leyfi til að leioa máldeil-
una til lykta eins og þeir sjálfir
geta bezt varið fyrir samvizku
sinni. Það mundi líka liafa verið
erfitt fyrir önnur lönd að liaga sér
öðruvísi en Finnarnir hafa gert í
þessu máli, ef eins væri ástatt. Setj-
nm oss til dæmis að Noregur hefði
fertgið menningu sína frá Þjóðverj-
um, sem hefðu hertekið landið fyrir
mörgum öldum liðnum, og svo
hefðu 300,000 Þjóðverjar heimtað
jafnrétti íyrir inálið, eftir að
norskan hefði með öllu útrýmt
þýzltunni. Eg trúi varla öðru en
að einkunnarorðin hefðu vérið hin
sömu og á Finnlandi nú: Finnland
fyrir Fiimana-
En Finnland gei'ir pólitískt ax-
arskaft, ef það heldur þessu áfram,
því með því móti einangrar það sig
frá hinum skandinavisku þjóðun-
um, livað mentalíf snertir, sem
heimtar að tekið sé tillit til sænska
minnihlutans í Finnlandi, af því að
liann er af skandinavisknm upp-
runa. Ef hér hefði verið t. d. um
Bússa að tala í staðinn fyrir Svía,
þá hcfðum vér vafalaust látið
Finna eina um að litkljá þetta mál,
án þess að gera nokkrar athuga-
semdir um það. En nú rennur frek-
ar blóðið til skyldunnar, þar sem
náinn frændþjóðarflokkur er að
hverfa úr sögunni sem sérstakur.
Það er því erfitt fyrir sérhvern
af Norðurlandabúum, að líta óhlut-
drægum augum á þessa þjóðernis-
baráttu Finna, þar sem hið þjóð-
lega er í þanu v?ginn að útrýma
útlendum sigurvegurum og drotu-
urum. En vér, sem dáumst að hinni
sænsk-finsku menningu, án þess að
hefja aðra á kostnað hinnar, vér
þjóðþáttarins sé svo mikil, að
sænska þættinum sé engin hætta
búin í þesu tilliti, og fái að halda
sínum sérkennum, þar til hann af
fúsuw og frjálsum vilja kýs að
verða fiUskumælandi.En það er önn
ur lilið á ]>essu máli, sem eigi má
láta afskiftalausa, og það er til-
jauniji lijá Finnlancli að innlima
Álaiid í Finnland, þrátt fyrir mót-
jnæii ÁlendingH. tílíkt er illverj-
*
andi og það sýnir oss, að Finnarnir
hafa, hvað Jijóðernismálum viðvík-
ur, lært of lítið á hinum lauga
undirokunartíma. Áland, ]iar sem
varla 1 % af íbúunum er finksu-
mælandi, heí'ir aldrei verið finskt
og mun heldur aldrei verða það,
jafnvel þó að þessar tilraunir tak-
ist. En þessi undirokunartilraun
liefir dregið úr samúðinni gagnvart
Finnlandi hinu unga, og hefir hún
þó stuðning hjá miklum meiri hluta
sænsku Finnanna, og sem sýnir oss
að þjóðerniseining er að hefjast,
þrátt fyrir djúpið, sem er á milli
tungumálanna.
Eí' það slcyldi reynast sannleik-
ur — sem reyndar má enn þá skoð-
ast sein ímyndun hjá nokkrum
sænskum blöðum — að Finnland
hygst á aukningn, þá yrði hún að
sjálfsögðu fyrst og fremst á tak-
markalínum Noregs og Svíþjóðar
við Finnland, þar sem mikill hluti
fólksins er af finskum stofni. Sé
litið á kortið yfir nyrzta hluta Nor-
egs og' Svíþjóðar, þá má að minsta
kosti sjá, að finskan hefir liaft
uokkur áhrif í þessum úthéruðum.
Þar úir og grúir af finskum staða-
nöfnum á kortunum. Þetta sýnir,
að þesi héruð liafa einhverju sinni
verið bygð af Finnum. En þeir hafa
ýmist orðið samgrónir aðkomna
kynþættinum að nokkru leyti, eða
haldið áfram sjálfstæðri, þjóðlegri
þroskuu, án þess að tilraunirnar
Iicpnuðust að gera þá norska eða
sienslca. '
Þetta síðara liefir aö iíkindum
átt sér stað í Finmnörkinni, þar
sem iðulega hefir verið innstreymi
af hinni lægstu tegund Finna. En
það er alt of mikil samúð með finsk-
unni, er vér látum hana ríkja á
kortum vorum, í stað þess að nota
góð norsk hejti.
Finskan er samt sem áður mál,
er. hefir noklcra yfirburði yfir
norskuna. Hún hefir fleiri hljóð-
stafi, er mýkri, og í úthéruðunum
sést það, að börn af norsk-finskum
uppruna læra finskuna fyr e.n
norskuna, hvort sem móðirin er
norsk eða finsk, og sem fullorðnir
nota þeir finskuna meira í daglegu
tali. Og það gera þeir ekki í nein-
um. þjóðlegum tilgangi, heldur
beinlínis af því, að þeim veitir það
léttara. Flið sama á sér einnig stað
í sænsku úthéruðunum.
Það væri ef til vill hægt með
duglegum undirróðri að vekja löng-
un hjá FinnUnum í úthéruðum vor-
um, til þess að hverfa aftur til ætt-
jarðar sinnar — Finulands. En
slíkt kæmi varla nokkrum sam-
vizkusömum Fennoman til lmgar.
Eg hefi getið þess’a, ekki til þess að
spilla fyrir Finnum, sem búa í
landi voru 'og í öví]ijóð, heldur til
þess að vekja atliygli á því, að hæði
Noregur og Svíþjóð eiga sitt landa-
mérkjamál, og að það getur haft
sm oþægindi í för með sér, ef að
Finnlandi kæmi til hugar að auka
land sitt.
-------o--------
UipinlStapaFlow
Eins og menn muna, söktu Þjóð-
verjar skipuin sínum í Scapa Flow,
þegar víst var orðið' um það, að
friðarsamningarnir yrðu undir-
skrifaðir. Var það gert að boði von
Reuters aðmíráls, en grunur lék á,
að stjórnin þýzka hefði upphaflega
gefið skipunina.
Skoðanir bandamanna voru skift-
ar um það, hvað gera skyldi við
þýzka flotann. Bretar vildu láta
sökkva honuui, en Frakkar og ítal-
Finntand hið nýja.
Effcir
Eðvard Yelle-Strand.
ii.ffnn af hpfir ef t.il vill rétt til
vnvmwi olX tuífflíplKífllllnwinrv ■Pmolrn